ما در علم چیزی که "هنوز تئوری حساب بشه" نداریم. ما دو مفهوم داریم که خیلی مواقع با هم اشتباه گرفته میشن:
Scientific law (قانون علمی)
Scientific theory (تئوری علمی)
Scientific law بیان مشاهدات تکرار پذیر ماست. اساس پیش بینی هایی که بر این اساس هستند مشاهدات گذشته است. مثلا:
آب در فشار یک اتمسفر در دمای 100 درجه به جوش می آید.
موجودات موقع تولید مثل جهش های ژنی دارند.
در مدار های خطی، شدت جریان مساوی است با ولتاژ/مقاومت (قانون اهم).
اجرام همدیگر را می ربایند (قانون جاذبه نیوتن).
قانون علمی "مکانیزم" ای رو برای پروسه ای که مشاهده می کنه بیان نمی کنه، مثلا اون جلمه درباره آب توضیح نمی ده چه مکانیزمی باعث این پدیده میشه فقط میگه مشاهدات ما نشون میده زمانی که آب رو در فشار یک اتمسفر به دمای 100 درجه برسونیم آب جوش میاد یا اینکه اگه ولتاژ به یک مدار خطی وارد کنیم همیشه مشاهده کردیم آمپراژ اونقدر خواهد بود. اگه یک توضیح از این مقدار جزئی تر باشه و چیزی بیشتر از صرفا مشاهدات ابتدایی ما رو بیان کنه دیگه اسمش قانون نیست.
Scientific theory مکانیزم پدید اومدن مشاهدات رو توضیح میدن و برای پدیده ها مدل سازی می کنن. پیشبینی هایی که بر این اساس هستند سعی می کنند قبل از آزمایش، نتیجه آزمایش رو پیشبینی کنند و اساسشون یاد گرفتن روابط از آزمایش های گذشته نیست. مثلا:
توضیح دادن پروسه بخار شدن آب، یافتن وابستگی ها با فشار هوا و ...
توضیح دادن تغییرات موجودات در گذر زمان به شیوه انتخاب طبیعی در تکامل (Natural selection)
توضیح ماهیت بارهای الکتریکی و الکترون ها و تاثیرات اختلاف پتانسیل و ...
توضیح چرخش زمین به دور خورشید به دلیل جاذبه
و ما Scientific theory برای جاذبه نداریم (بهش میگیم Newton's law of gravity) چون مکانیزم جاذبه برامون مشخص نیست و مدلی از کارکردش نداریم، در حالی که میگیم Theory of relativity چون اساس توضیحاتمون از طریق توضیح مکانیزم ها و مدل سازی است، نه یاد گرفتن پس از مشاهدات.
عموما تئوری و قانون هیچ کدوم از نظر صحت بالاتر یا پایین تر نیستند و تفاوت در بیان بستگی به نوع ادعا و توضیحی که ارائه میشه داره. تکامل به دلیل نوع توضیحی که ارائه می ده فقط می تونه تئوری باشه و نه قانون. قانون جاذبه نیوتن به دلیل نوع توضیحش فقط می تونه قانون باشه و نه تئوری.
امکان از پایه رد شدن تکامل همونقدر است که امکان از پایه رد شدن تئوری چرخش زمین به دور خورشید. وجود جاخالی هایی در دانش ما درباره تکامل نتیجه نمی ده که فکر کنیم تکامل "هنوز" تئوری حساب میشه (چیزی بالاتر از این وجود نداره)، هر چقدر مشاهداتمون بیشتر باشه بیشتر صحت یا دقت این تئوری تایید میشه و همینطور مشاهدات جدید معمولا تئوری رو دقیق تر می کنند ولی برای یک تئوری که این همه شواهد برای پشتیبانی ازش هست دیگه احتمال اینکه یکدفعه کل قضیه رد بشه وجود نداره.
اطلاعات بیشتر:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]