کشف بازوهای عظیم در خوشه کهکشان «کما»

[M o h a m m @ d]

تیمی از ستاره‌شناسان بازوهای عظیمی از گاز داغ در خوشه‌ کهکشان «کما» را با استفاده از رصدخانه اشعه ایکس چاندرای ناسا و ESA's XMM-Newton آژانس فضایی اروپا کشف کرده‌اند.

(ایسنا)، این اجرام که دست کم نیم میلیون سال نوری عرض دارند، دیدگاه جدیدی را در خصوص این که خوشه «کما» چگونه از طریق ادغام‌کننده‌های گروه‌های کوچک‌تر و خوشه‌های کهکشانی تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین ساختارهای جهان شده است، ارائه می‌دهد.
تصویر ترکیبی جدید با داده‌های چاندرا به رنگ صورتی و داده‌های نوری Sloan Digital Sky Survey که سفید و آبی به نظر می‌ر‌سد، ویژگی‌های این بازوهای شگفت‌انگیز را به نمایش می‌گذارد.
در تصویر جدید، داده‌های چاندرا پردازش شده است، بنابراین جزئیات اضافی قابل‌مشاهده هستند.
انتشارات اشعه ایکس از گاز چند میلیون درجه‌ای ناشی شده و داده‌های نوری کهکشان‌ها را در خوشه «کما» نشان می‌دهد.
در تصویر ارائه‌شده فقط شفاف‌ترین انتشارات اشعه ایکس برای نشان‌دادن بازوها قرار دارند اما گاز داغ نیز در کل میدان دید حاضر است.
محققان بر این باورند که این بازوها احتمالا زمانی شکل گرفته‌اند که خوشه کهشکان‌های کوچکتر با بادهای ایجاد شده توسط حرکت خوشه از خلال گاز داغ، گازشان را دور کرده‌اند.
«کما» یک خوشه‌کهکشان نامعمول است زیرا حاوی نه یکی بلکه دو کهکشان بیضوی عظیم در نزدیکی مرکزش است.
این دو کهشکان بیضوی عظیم احتمالا از بقایای هر یک از بزرگ‌ترین خوشه‌هایی هستند که در گذشته با «کما» ادغام شده‌اند.
بازوهای اشعه ایکس کشف‌شده حدود 300 میلیون سال قدمت دارند و به نظر می‌رسد که دارای شکلی نسبتا مسطح باشند.
این امر به محققان سرنخ‌هایی در خصوص شرایط گاز داغ در کما را می‌دهد.
اکثر مدل‌های نظری انتظار دارند که ادغام‌کنندگان بین خوشه‌ها مانند ادغام‌کننده‌ها در «کما» توربالانس قوی را همچون آب‌های اقیانوسی ایجاد کنند.
شکل مسطح این بازوهای طویل به یک زمینه نسبتا خنک برای گاز داغ در خوشه «کما»، حتی برای چندین ادغام‌کننده، اشاره دارند.
میدان‌های مغناطیسی در مقیاس بزرگ مسئول میزان کوچکی از توربالانسی هستند که در «کما» حاضر است.
تخمین‌زدن میزان توربالانس در یک خوشه‌کهکشان همواره مشکلی چالش‌برانگیز برای منجمان بوده است.
به نظر می‌رسد که دو عدد از این بازوها، گروهی از کهشکان‌های واقع در دو میلیون سال نوری از مرکز «کما» هستند.
یک یا هردوی این بازوها به ساختار بزرگتری که در داده‌های XMM-Newton مشاهده می‌شوند، متصل بوده و دارای مسافتی دست کم 1.5 میلیون سال نوری هستند.
همچنین یک دم بسیار نازک نیز در پشت یکی از کهکشان‌ها در «کما» قرار دارد. این دم احتمالا شاهدی از گازی است که از یک کهکشان منفرد جدا شده است.
جزئیات این کشف علمی در Science منتشر شد.