دو قطبی اقیانوس هند
(Indian Ocean Dipole (IOD
دو قطبی اقیانوس هند یک پدیده هم پیوسته اقیانوس - اتمسفر در اقیانوس هند می باشد. وقتي دمای آب سطح آقيانوس در جنوب شرقی اقیانوس هند در منطقه استوا سردتر از معمول و دمای سطح آب در در غرب اقیانوس هند در استوا گرم تر باشد، همرفت نرمال در سراسر اقیانوس هند شرقی رخ داده و حوضه آب گرم به غرب انتقال یافته و باراش باران سنگین در سراسر شرق آفریقا و بخش هايي از جنوب شرق ايران ایجاد و خشکسالی شدید و آتش سوزی جنگلی در سراسر منطقه اندونزی اتفاق می افتد. در اين حالت IOD در فاز + خود قرار دارد.
در فاز مثبت IOD ، بادها در لایه زیرین شرقی خواهد بود و فرارفت رطوبت به سمت غرب اقیانوس هند می باشد. در این هنگام بارش ها در غرب این ناحیه شامل شرق آفریقا ، بخش های از جنوب شرق ایران در حد افزایش انتظار می رود. شایان ذکر است معمولا (نه همیشه) فاز منفی IOD با جریانات لانینا هم پیوند می شود.
نمودار نوسان شاخص دوقطبی اقیانوس هند IOD (این نمودار دائما آپدیت می شود).
پیش بینی روند شاخص دو قطبی اقیانوس هند در ماه های آتی
وضیعت فعلی شاخص دو قطبی اقیانوس هند IOD: این شاخص در حال حاضر در فاز منفی خود قرار دارد.
0.54 - :IOD (28 October 2010)0