خبرخوانهای اینترنتی
مسعود خرسند
همزمان با رشد گسترده و روزافزون اينترنت، دنبال كردن آخرين اخبار و تازهترين اطلاعات هر روز بيش از پيش مستلزم اينترنتنوردي و جستجوي بيشتر در وبسايتهاي مختلف ميشود. حتي كساني كه به تعداد خاصي از وبسايتها و وبلاگها به عنوان منابع خبري مراجعه ميكنند، مجبورند ساعتها وقت بگذارند تا از تازهترين تغييرات آنها آگاه شوند. در واقع ما به مباشر يا خبرنگاري نياز داريم تا دستكم به آن وبسايتها و وبلاگهايي كه معمولاً به آنها مراجعه ميكنيم، سر بزند و سرخط خبرهايي را كه به دنبال آن هستيم يا خود خبرها را بيابد و آنها را در يك سيني نقرهاي به پيشگاه ما تقديم كند.
اين سيني نقرهاي را برنامههاي خبرخوان فراهم ميآورند. در واقع، نقش آن مباشر يا خبرنگار اينترنتي ما را همين نرمافزارها، يا سايتهاي خبرخوان برعهده ميگيرند.
شيوه كار به اين ترتيب است كه ابتدا بايد تصميم بگيريد كه دوست داريد عناوين و سرخط خبرهاي كدام وبسايتها يا وبلاگها براي شما جمعآوري شود. كافي است نشاني اين وبسايتها يا وبلاگها را در نرمافزار يا سايت خبرخوان خود مشخص كنيد، و از آن پس مجموعه عناوين و سرخط اخبار يا مشروح اخبار وبسايتها يا وبلاگهاي مورد نظر شما نزد خبرخوان جمعآوري ميشود و شما براي اطلاعيافتن از آنها كافي است تنها به مباشر يا خبرخوان خود مراجعه كنيد.
البته همه اينها مشروط به آن است كه وبسايت يا وبلاگ مورد نظر شما مطالب خود را در قالب خاصي كه براي خبرخوانها قابل دسترس باشد، تهيه كرده باشد؛ به عبارت ديگر، خوراك خبري )News Feed( قابل استفاده براي خبرخوانها را فراهم آورده باشد. اين خوراك خبري در قالب خاصي كه معمولاً آن را RSS مينامند آماده ميشود.
RSS چيست؟
در مورد معني RSS نظرات مختلفي وجود دارد برخي آن را مخفف عبارتReally Simple Syndication ميدانند، بعضي مخفف عبارت Rich Site Summary و عدهاي نيز مخفف عبارت . RDF Site Summary اين كه كدام عبارت صحيحتر است چندان فرقي در اصل موضوع نميكند و لازم نيست خود را نگران كنيد.
اصل موضوع اين است كه اگر وبسايت يا وبلاگي محتواي خود را در اين قالب ارائه كند قابل خواندن براي خبرخوانها خواهد بود و به اين ترتيب ميتواند محتوا و مطالب خود را در قالب مشتركي با ديگران به اشتراك بگذارد. اين قالب مشترك RSS نام دارد و حاوي سرخط محتواي وبسايت يا وبلاگ، به همراه خلاصهاي از مطلب(يا گاهي تمام مطلب) و نشاني اينترنتي مطلب است.
تقريباً هر نوع محتوا و مطلبي را ميتوان در قالب RSS ارائه كرد. ارائه دهندگان اطلاعات، خوراك خبري خود را با عنوانبندي، و خلاصهنويسي و لينكگذاري خاص با استفاده از زبان برنامهنويسي موسوم به XML در قالب RSS فراهم ميآورند. امروزه اكثر وبلاگها و وبسايتهاي خبري(از نيويورك تايمز گرفته تا بيبيسي و از مجله تئاتر ايران گرفته تا روزنامه جامجم آنلاين) داراي خوراكخبري در قالب RSS هستند.
طبق تحقيق جديدي كه به تازگي توسط مؤسسه Pew Internet صورت گرفته
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
حدود پنج درصد از كاربران اينترنت از خوراكهاي خبري در قالب RSS بهره ميگيرند و به روشني پيداست كه اين درصد رو به افزايش است.
چگونه از RSS استفاده كنيم؟
براي استفاده از خوراك خبري وبسايتها و وبلاگها كه در قالب RSS تهيه شدهاند، پيش از هر چيز لازم است يك برنامه خبرخوان داشته باشيد. بهطور كلي سه نوع برنامه خبرخوان وجود دارد: برنامههاي مستقل، برنامههاي افزودني به نرمافزارهاي ديگر(يا اصطلاحاً “پلاگاين”ها) ، و برنامههاي خبرخوان وبسايتي.
برنامههاي خبرخوان مستقل
اين برنامهها در واقع نرمافزارهايي هستند كه ميتوانيد بر روي كامپيوتر خود نصب كنيد و هر بار كه به اينترنت وصل ميشويد، نرمافزار بطور خودكار اطلاعات مورد نظر شما را از روي اينترنت براي شما جمعآوري ميكند و در جايي از كامپيوتر شما برايتان نگهداري ميكند. دو نمونه بسيار معروف اين برنامهها يكي برنامه NetNewsWire با آدرس
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
است براي كامپيوترهاي مكينتاش، و ديگري برنامه FeedDemon با آدرس
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
براي كامپيوترهايي كه با سيستمعامل ويندوز كار ميكنند.
يك برنامه خبرخوان رايگان نيز به نام rssreader هست كه ميتوانيد آن را از نشاني
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
دريافت كنيد.
برنامههاي خبرخوان افزودني به نرمافزارهاي ديگر(پلاگاين)
اين برنامهها در واقع نوعي عملكرد هستند كه به نرمافزارهاي ديگر افزوده ميشود و به آنها اصطلاحاً “پلاگاين” گفته ميشود. معروفترين آنها، يك “پلاگاين” موسوم به NewsGator با آدرس
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
است كه توانايي خواندن فايلهاي در قالب RSS را به برنامه Outlook ميكروسافت ميافزايد. اگر شما به كار كردن با Outlook عادت داريد، اين “پلاگاين” انتخاب بسيار خوبي است.
برنامههاي خبرخوان وبسايتي
اين برنامهها در واقع وبسايتهايي هستند كه محتوا و مطالب وبسايتها و وبلاگهايي را كه پيشتر براي آنها مشخص كردهايد، در جايي بر روي وبسايت خود براي شما نگهداري ميكنند. معروفترين اين وبسايتها، Bloglines با آدرس
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
است. كه به واقع معروفترين خبرخوان در روي اينترنت به شمار ميرود. استفاده از اين وبسايت بسيار آسان است. به راحتي ميتوانيد در هر لحظهاي و از هر جايي و از هر كامپيوتري به اين وبسايت وصل شويد و آنچه را كه براي شما جمعآوري كرده بخوانيد. اين وبسايت شروع بسيار خوبي براي مبتديان است.
اگر به كار كردن با Yahoo و خدمات آن عادت داريد. بد نيست بدانيد كه در MyYahoo در قسمت افزودن محتواهاي درخواستي ميتوانيد منابع RSS را نيز جزو محتواي درخواستي خود به فهرست محتواها بيفزاييد. كافي است بعد از انتخاب Add content هنگامي كه به صفحه مربوطه وارد ميشويد در كادر مربوط به FIND گزينه Add RSS by URL را انتخاب كنيد.
نكتهاي كه بايد توجه كنيد اين است كه برخي قالبهاي RSS براي MyYahoo قابل خواندن نيست. مثلاً اگر نشاني RSS وبسايت جامجم آنلاين را در اينجا بيفزاييد نتيجهاي نخواهيد گرفت(در مورد اين كه چگونه خوراك خبري اين وبسايت و وبسايتهاي مشابه را در يك خبرخوان اينترنتي ببينيد، چند سطر ديگر توضيح داده ميشود.) وبسايتهاي ديگري نظير وبسايت روزنامه ايرانديلي، علاوه بر خوراك خبري در قالب RSS، خوراك خبري قابل استفاده براي MyYahoo نيز تدارك ديدهاند. (به
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
نگاه كنيد.)
يك خبرخوان اينترنتي جالب كه ميتوانيد تقريباً همه خوراكهاي خبري در قالبهاي متفاوت را در آن ببينيد، وبسايت
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
است. كافي است در اين وبسايت به رايگان ثبتنام كنيد و كانالهاي خبري (نشانيهاي خوراكهاي خبري وبسايتها و وبلاگها) مورد علاقه خود را در آن درج كنيد. يكي از ويژگيهاي جالب اين خبرخوان امكان تنظيم آن با استفاده از كليدواژه است؛ يعني خبرهايي از فايل RSS براي شما جمعآوري شود كه شامل كليدواژه مورد نظر شما باشد.
نكتهاي كه در استفاده از اين خبرخوان اينترنتي بايد در نظر داشته باشيد اين است كه احتمالاً حروف اخباري را كه از وبسايتهاي ايراني ميگيرد به صورت ناخوانا خواهيد ديد. براي رفع اين مشكل بايد Encoding مرورگر خود را به Unicode تغيير دهيد.
انتخاب منابع اطلاعاتي
پس از آن كه نوع خبرخوان خود را انتخاب كرديد، حالا بايد وبسايتهاي داراي خوراكخبري در قالب RSS را برگزينيد و به اين برنامه معرفي كنيد. بر روي اكثر سايتهايي كه امكان ارسال مطالب خود در قالب RSS را دارند يك علامت چهارگوش نارنجي رنگ وجود دارد كه روي آن عبارت RSS به چشم ميخورد. از طريق سايتهايي مانند Bloglines و .com8syndic نيز ميتوانيد منابع داراي امكان RSS را جستجو كنيد. هنگامي كه منبع مورد نظر خود را يافتيد، نشاني اينترنتي آن را كپي كنيد و آن را به عنوان يك “كانال” به برنامه خبرخوان بيفزاييد و دستورالعملهاي برنامه خبرخوان را دنبال كنيد.
دو نوع علامت ديگر نيز براي خوراكهاي خبري وجود دارد كه ممكن است با آن برخورد كنيد اينها نيز علائمي هستند كه بر روي آنها عبارت يا درج شده است. عبارت XML در واقع بيانگر نوع زبان برنامهنويسي است كه براي تهيه فايل خوراك خبري استفاده شده است. خود فايلهاي RSS هم با همين زبان برنامهنويسي نوشته شدهاند. قالب ديگر خوراكهاي خبري با نام Atom معروف است. اين نيز نوع ديگري از فايلهايي است كه بر مباني همين زبان تهيه ميشود. اكثر برنامههاي خبرخوان همه اين قالبها را ميتوانند بخوانند، بنابراين هيچ نگراني از بابت اختلاف اين قالبها نداشته باشيد؛ كافي است هنگام ديدن نوع منبع آن را تشخيص دهيد.
منابع RSS براي روزنامهنگاران
به عنوان گامي براي شروع و مزه كردن اين امكان، ميتوانيد به فهرستي از منابع RSS سودمند براي روزنامهنگاران در اين آدرس مراجعه كنيد:
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
فهرستي از بسياري سايتهاي داراي امكان RSS را ميتوانيد در اين آدرسها نيز بيابيد:
BloogZ:
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
.Syndic8:
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
Technorati:
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
Daypop:
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
در اين ميان وبسايتي كه بسيار كارآمدتر از ديگر وبسايتها به نظر ميآيد، وبسايت
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
است. كه در آن علاوه بر فهرست خوراكهاي خبري مختلف، امكان خواندن اين خوراكها و همچنين افزودن نشاني خوراك خبري وبسايت يا وبلاگ خود شما به فهرست نيز موجود است.
خبرخواني از طريق پست الكترونيكي افزون بر برنامههاي خبرخوان كه توضيح داده شد اين امكان نيز بر روي اينترنت وجود دارد كه خبرهاي مورد علاقه شما از روي فايلهاي خوراك خبري وبسايتها و وبلاگهاي مختلف گردآوري گردد و به به آدرس پست الكترونيكي شما ارسال گردد. اين امكان به RSS to Mail معروف است و براي پيدا كردن مناسبترين آنها ميتوانند از موتور جستجوي گوگل استفاده كنيد.