هنوز هم يكي از پرمصرفترين چاپگرها، چاپگرهاي سوزني هستند.
روش عملكرد اين چاپگرها به گونهايست كه از نوار جوهري(ريبون) براي چاپ روي كاغذ استفاده ميشود.
براي درك عملكرد چاپگر و چگونگي تاثيرگذاري نوارجوهري در چاپ و چاپگر بايد ساختار درج حروف الفبا را بررسي كرد.
در اين چاپگرها هر حرف يا عدد توسط آرايش نقاط در يك ماتريس خاص ( جدول ) به وجود مي آيند. به عنوان مثال حرف A مانند جدول زير ايجاد ميشود:
به اين ترتيب حرف A از 20 نقطه تشكيل شده است. (تعداد اين نقاط وابسته به Font و Pitch ميباشد) اين چاپگرها Impact هستند يعني هنگام چاپ، كاغذ لمس ميشود.
با كمك تصوير، چاپ يك نقطه توسط چاپگر نشان داده شده است.
هنگام دريافت اطلاعات چاپ و پردازش آن، آنها به اطلاعات پالس تبديل ميشوند تا در زمان معيني بوبين هد را تحريك و موجب خروج سوزن از هد و فشار آن روي كاغذ شود. نوار جوهري همواره بين هد(سوزنها) و محل چاپ( Platen ) قرار دارد. وقتي كه كاغذ در محل چاپ قرار مي گيرد و بوبين هد تحريك ميشود، سوزن هد ريبون را به كاغذ فشار مي دهد و يك نقطه به عنوان اثر باقي مي گذارد. سپس سوزن به جاي اوليه خود باز مي گردد.
يونيت ريبون از قاب پلاستيكي،نوار جوهري، چرخدنده ها و قطعات كوچك ديگر تشكيل شده است. نوار جوهري از جنس پارچه نايلوني آغشته به جوهر است. نوع پارچه و مرغوبيت آن همچنين مقدار و نوع جوهر بسيار حايز اهميت است. دليل آن برخورد سوزن و جلوي هد (دماغه) با نوار جوهري است.
هر بار كه سوزن هد، ريبون را روي كاغذ فشار مي دهد، مقداري از جوهر به داخل هد منتقل ميشود.
استفاده از ريبونهاي نامناسب يا شارژي كه داراي نوار پارچه اي يا جوهر نا مرغوب هستند و يا به جوهر زيادي آغشته مي باشند، موجب شده تا سوزنها هر بار پس از فشردن ريبون روي كاغذ مقداري از جوهر يا پرز پارچه را به داخل هد منتقل كنند. بنابراين در مدت كوتاهي مقدار زيادي جوهر وارد هد خواهد شد.
با توجه به اينكه داخل هد داراي روغن و گريس است بنابراين جوهر با روغن و گريس مخلوط شده و پس از مدتي يك قطعه كثيف و جامد ايجاد شده و اين قطعه كثيف و جامد ورود و خروج سوزنهاي هد را با تاخير مواجه مي سازد.
در اكثر اوقات ايجاد تاخير در حركت سوزنها به خصوص در هنگام بازگشت سوزن به هد موجب شكستن سوزنها ميشود.
از طرفي برخي از جوهرهاي نامرغوب باعث خوردگي سوزنها و حتي گشاد شدن سوراخ نازلها(محل خروج سوزنها) روي دماغه هد ميگردد كه گشاد شدن نازلها نيز باعث صدمه به نوار جوهري و پاره شدن آن خواهد شد.
براي تكميل شدن چرخه آسيبرساني بايد بدانيم پاره شدن نوارجوهري نيز موجب شكستن سوزنها خواهد شد. البته ريبونهاي نامرغوبي وجود دارند كه به دليل استفاده از پارچه سست و بيدوام خيلي زود فرسوده و پاره شده و موجب شكستن سوزنها ميشوند.
در برخي از موارد اشكالاتي ايجاد ميشود كه در نگاه اول به نظر نميرسد كه ريبون نامناسب موجب آن باشد.
يكي از اين موارد، جابجايي افقي در چاپ است كه كارشناس را به سمت كنترل و تست حامل هد يا موتور حامل هد منحرف مي كند ولي در واقع اين ريبون است كه موجب اشكال در عملكرد دستگاه شده است.
بررسي را مي توان به گونه ديگر نيز انجام داد.
بايد بدانيم ريبون مناسب موجب صرفه جويي در هزينه ميشود. اغلب مشتري ها در برابر قيمت پايين ريبونهاي نامناسب تسليم شده و آنها راتهيه مي كنند.
بررسيها نشان ميدهد خريد ريبون مناسب ميتواند در طولاني مدت تا 60% هزينه ها را كاهش دهد. معمولا هد در چاپگرهاي سوزني خراب نميشود ولي كاربراني كه از ريبونهاي غيراستاندارد و شارژي استفاده ميكنند با مشكل خرابي هد مواجه ميشوند.
در بسياري از مواقع پس از تعويض 14 عدد ريبون غيراستاندارد يك هد نيز تعويض شده است. اين تعداد هنگام استفاده از ريبونهاي شارژي بسيار كمتر است.
اغلب مشتريها از صدمات طولاني مدت ريبونهاي نامناسب يا شارژي مطلع نيستند در حالي كه با خريد ريبون مناسب علاوه بر چاپ مطبوع توسط چاپگر، ميتوان از عمر بيشتر آن و ارزش افزوده تجاري آن نيز بهره مند شد.
استفاده از ريبون نامناسب يا شارژي چاپگر ر ا به سمت خرابي سوق داده و اين يك مانع جدي براي عملكرد مناسب است.
در رابطه با بازار ريبون در كشور بايد گفت به تازگي انواعي از مدلهاي شارژي و بيكيفيت توزيع شده است كه باعث بروز اشكالات فراواني در عملكرد چاپگرهاي سوزني شده و مراجعه به واحدهاي خدمات پس از فروش را افزايش داده است.
از جمله نقايص ريبونهاي غيراستاندارد علاوه بر استفاده از جوهر و نوارهاي غيرمرغوب، عدم ارايه اطلاعات درست در باره متراژ نوار است كه مشتريان را در پارهاي مواقع به اشتباه مياندازد.
در بازار تجهيزات اداري، شركت ماديران به عنوان بزرگترين عرضه كننده چاپگرهاي سوزني در ايران بيش از شش سال است كه ريبون انواع چاپگرهاي سوزني اپسون را به بازار عرضه ميكند كه علاوه بر كيفيت مناسب پارچه نوار و جوهر آن، متراژ دقيق و مناسبي از نوار را نيز دارا بوده و امروزه اكثر بانكهاي كشور از چاپگرهاي سوزني اپسون و ريبونهاي آن استفاده ميكنند.
با توجه به استفاده اين بانكها از ريبونهاي ماديران، چاپگرهاي آنها دچار خرابي كمتري بوده و نياز به مراجعه متعدد به واحدهاي خدمات پس از فروش را ندارند.