نمودار هرتز پرونگ راسل

[farbod123]

با سلام خدمت همه دوستان عزیز پی سی ورلدی...
در این تاپیک ابتدا توضیح میدم که این نمودار چیه و به چه دردی میخوره و بعد به مطالعه اجرام مختلف آسمان از این چهار چوب می پردازیم...
از دوستان خواهشمندم با من در امر اداره این تاپیک همکاری داشته باشن و سوالات و اشکالاتشون در این زمینه رو همینجا بپرسن...
با نام و یاد خدای بزرگ شروع میکنیم...

[farbod123]

مقدمه:
اول می خوام برا درک بهتر مبحث یه مقدمه بذارم:
اگه در یه شب صاف و بدور از یک شهر بزرگ به آسمان نگاه کنیم حدود 5000 ستاره ر باچشنم برهنه می بینیم و می تونیم با یک تلسکوپ کوچیک میلیون ها ستاره رو ببینیم و اگه بریم سراغ تلسکوپ های بزرگ مثل تلسکوپ مونت پالومار بیلیون ها بیلیون ستاره رو میشه دید.تعداد ستاره های کهکشان ما به تنهایی نزدیک به یکصد بیلیون برآورد شدن و احتمالا بیش ده بیلیون کهکشان در جهان وجود داره...
طبیعی هستش که با خوندن مطالب بالا سوال هایی در این مورد به ذهن شما خطور کنه...
مثل:
آیا بر این همه ستاره قانونی سازماندهنده نظارت داره؟
آیا ستاره ها رو هم میشه مثل پرنده ها و گل ها دسته بندی کرد؟
و آیا و آیا ستاره ها هم مثل ما انسان ها دوران های مختلف زندگی دارن و روزی به دنیا میان و زمانی از بی میرن؟
آیا میشه سرگذشتی موثق از ستارگان رقم زد؟
پاسخ معقولی رو برای دو سوال آخر میشه با نموداری موسوم به نمودار هرسوتنگ راسل به دست آورد...
این نمودار در اوایل قرن بیستم مستقلا به وسیله ی اینار هرسپوتنگ (1873-1967) منجم دانمارکی و هنری ن. راسل (1877-1957) منجم امریکایی رسم شد...
ما در پست های بعدی به بررسی این نمودار که با نام Hr نیز معروف است خواهیم پرداخت و رابطه ی زندگی یک ستاره و آن را خواهیم دید...

[Mr.Shaibow]

این نمودار از جمله نمودار هایی که می شه گفت کاربرد فوق العاده ای در نجوم دارند !!!
کلا در نجوم هر طبقه بندی ای مفید و قابل استفاده است
یکی از قابلیت های نمودار H-r این است که بر حسب پارامتر های متفاوتی رسم می شود و نتایج متفاوتی را از طبقه بندی ستارگان به دست می دهد !!!

[Mr.Shaibow]

نمودار h-r همانطور که گفته شد برای طبقه بندی ستارگان به کار می رود !!!
حال توجه کنید به یکی از شیوه هایی که این نمودار را رسم می کنند ::

این نمودار گاهی بر حسب شاخص رنگی b-v و درخشندگی رسم می شود. یعنی بیان می کند در چه رنگی چگونه ستارگانی با چه برون دهی نوری تابش می کنند !!!

پس در بالای نمودار ما ستارگانی داریم که تابش آنها زیاد است. این ازدیاد تابش از 2 عامل ناشی می شود. از آنجا که درخشندگی تابع شعاع و دما است پس این عامل ها "البته با نسبت های متفاوت " باعث این افزایش می شوند !!!

حال می توان دریافت که در بالا نمودار شعاع ها اعدادی فراتر از شعاع ستارگان پایین تر هستند از این رو به آنها غول می گویند!!!

اما پارامتر دیگر یعنی دما نیز با شاخص رنگ نیز مشخص می شود !!! زیرا رنگ ستاره متاثر از طول موج بیشینه است و این طول موج متاثر از دما !!!! پس هرچه B-V کم تر باشد "قدرر در آبی کمتر و تابش در آن بیشتر" باشد ستاره آبی تر است که نتیجه می شود غول های سرخ در بالا سمت راست و غول های آبی بالا سمت چپ هستند !!!

[farbod123]

برای فهم درست و خوب نمودار هرتسپرونگ راسل اول بعضی مفاهیم رو توضیح میدم:
1.درخشندگی ظاهری:
درخشندگی ظاهری ستاره مقدار انژی است که از آن به صورت نور به زمین می رسد.درخشندگی ظاهری نزدیک ترین ستارگان 30 میلیارد با کم تر از خورشید ماست.
کم نور ترین ستارگانی که با چشم غیر مسلح دیده می شوند هزار بار کم نور تر از نورانیترین ستارگان آسمان هستند و بزرگترین تلسکوپ های جهان می توانند ستارگانی ببینن که یک میلیون بار کم نور تر از آن ها هستند.

[farbod123]

2.درخشندگی مطلق:
درخشندگی واقعی ستاره قدر مطلق نامیده می شود.قدر مطلق مقایسه نورانیت ستارگان است هنگامی که همه آن ها فاصله ای یکسان از ما داشته باشند.خورشید ما درخشندگی مطلق متوسطی داره.ستارگان دیگری هم وجود دارن که قدر مطلقشون خیلی بزرگ تر یا خیلی کوچک تره.درخشندگی مطلق نورانی ترین ستارگان کهکشان ما تقریبا یک میلیون بار بیشتر از خورشیده.این ستارگان را به سبب نورانیت زیادو اندازه ی بسیار بزرگشون ابر غول گویند.درخشندگی مطلق کم نور ترین ستارگان کهکشان ما هم تقریبا یک میلیون بار کم تر از خورشیده.این ستاره ها رو به دلیل نور کم وسرد بودن و کوچک بودن کوتوله ی سرخ می گن.