در این تاپیک مقالاتی در مورد تلسکوپ و مباحث مربوطه می ذاریم ...
از دوستان خواهشمندم با من در این ضمینه همکاری کنن...
در این تاپیک مقالاتی در مورد تلسکوپ و مباحث مربوطه می ذاریم ...
از دوستان خواهشمندم با من در این ضمینه همکاری کنن...
خيلي ها فكر مي كنند كه گاليله تلسكوپ را اختراع كرده است اما واقعيت اين است كه يك عينك ساز هلندي اول دوربين را ساخت. در واقع گاليله اولين كسي بود كه در ايتاليا ساختن دوربين را ياد گرفت و با ان به آسمان نگاه كرد. براي اين كار هم از پادشاه و كليسا و ... هديه گرفت و يك مستمري بسيار زياد ساليانه هم بهش اختصاص دادند. باز هم بر خلاف تصور خيلي ها ، دوربيني كه گاليله با اون كار مي كرد از دو عدسي محدب (يكي شيئي و يكي چشمي ) ساخته نشده بود بلكه عدسي شيئي - جلوييه - محدب بود و عقبيه يا شيئي، مقعر بود كه باعث مي شد تصوير تشكيل بشود و جلوتر از جايي كه هست ديده شود. دوربينهاي كوچولوي قديمي اي كه ممكنه شما هم داشته باشين، همينطوري هستند.
به اين تلسكوپهايي كه از دو عدسي محدب استفاده ميكنند "شكستي" يا "انكساري" مي گويند. يعني نور را مي شكنند (در سرعتش تغيير ايجاد مي كند) و با اين كار نور را كانوني مي كنند. تلسكوپ در واقع وسيله اي است كه به خاطر جمع آوري نور بيشتر (نسبت به چشم انسان) اهميت دارد نه به دليل بزرگنمايي. در واقع چشم انسان كمتر از يك سانتيمتر مربع براي جذب نور (درواقع عصبهاي حسي براي احساس نور) دارد. پس اگه قطر شيئي تلسكوپي مثلا 10 سانتيمتر باشد، بيشتر از سي برابر چشم آدم نور جذب مي كند. اين باعث مي شود كه اجرام خيلي كم نورتر هم ديده شوند.
پس هر چه قطر شيئي بزرگتر باشد ، تلسكوپ بهتري خواهيم داشت. مشكلي كه در اين بين وجود دارد اين است كه شيشه هايي رو كه به عنوان شيئي استفاده مي شود نمي شود از يك حدي بزرگتر ساخت. خود شيشه نور زيادي رو جذب مي كند و تا اندازه اي باعث تجزيه ي نور هم مي شود. هرچند كه با كمك راه حلهايي توانسته اند عدسيهاي بزرگي رو تراش بدهند، اما باز هم اين كار محدوديت زيادي دارد.نيوتن اولين كسي بود كه راه حلي براي اين مشكل پيدا كرد.
نيوتن كه روي نور آزمايشهاي زيادي انجام داده بود، براي جمع آوري نور بيشتر (و در واقع كانوني كردن يك سطح) به جاي عدسي از آيينه ي مقعر استفاده كرد. آينه هاي مقعري كه سطح اونها اندود شده اند. به اين ترتيب، مشكل شكست نور و آبيراهي رفع مي شد. به كمك همين تكنولوژي هست كه ما امروزه مي توانيم تلسكوپهاي غولپيكر بسازيم و در اعماق آسمان جستجو كنيم .البته بعدها انواع ديگري از تلسكوپها هم به وجود امدند كه اساس كار انها بر روي استفاده از آينه ي مقعر است و تغييرات ديگري دادند كه به اينجا مربوط نمي شود. يك سري به تلسكوپ در ايران بزنيم. در دهه ي 30 هجري شمسي ، اولين تلسكوپ به ايران امد. سيد جلال تهراني ، محقق ايراني اي بود كه در لندن مطالعه و زندگي مي كرد. او در دهه ي سي به ايران بازگشت و همراهش يك تلسكوپ يازده سانتي متري شكستي هم با خود آورد. اين تلسكوپ همراه كلي وسايل نجومي و ساعت آفتابي و ... الان در موزه ي آستان قدس رضوي در مشهد است.
گاليله , سازنده اولين تلسكوپ :
ايا مدانستيد كه گاليله در سال 1609 اولين تلسكوپش را ساخت و با ان توانست قمر هاي مشتري , حلقه ي دور زحل , زهره و ستاره هاي راه شيري را ببيند. و سال بعد اين خبر را با نام "The Starry Messinger" به چاپ رساند.
ايا ميدانستيد كه شما ميتوانيد با يك تلسكوب آماتوري حداقل از 40 ميليون تا 500 ميليارد سال نوري در فضا ببينيد؟!
انواع تلسكوپ :
منبع :گروه نجوم روجا و سايت ملاصدرا
تلسکوپ گالیله
![]()
گالیله در محضر دادگاه به هنگام محاکمه
گالیله در سال 1609 اولین تلسکوپ خود را ساخت. اما بیشتر تاریخدانان گمان می کنند که نخستین تلسکوپ نوری را یک دانشمند هلندی ساخته است. گالیله با اینکه چیزهایی در باره اختراع این دانشمند هلندی شنیده بود اما خود تلسکوپی را ساخت.
تلسکوپ گالیله اشیاء را تا 33 برابر بزرگ می کرد و فقط برای محدوده کوچکی توانایی کانونی کردن (Focus) داشت. او توانست با این تلسکوپ با چشم خود به ماه بنگرد و و به دقت کوهها و تپه های ماه را بررسی کند، او نخستین کسی بود که توانست متوجه شود نور ماه از خودش نیست. وی راه شیری را نیز رصد کرد و متوجه شد که ستاره های راه شیری آنقدر زیاد است که تقریبا" باور کردنی نیست.
![]()
تلسکوپ گالیله
گالیله در سال 1632 یافته هایش را در کتابی بنام "گفت و گودر باره دو نظام بزرگ جهان" منتشر کرد. مشاهدات گالیله پشتیبان نظریات کپرنیک در باره جهان بود. در آن هنگام برخی از دانشمندان حامی نظران گالیله بودند و برخی دیگر فعالیت های او را مسخره می کردند.
جالب اینجاست که کلیسای کاتولیک کارهای او را رد کرد. اما او به پشتیبانی از نظریه خود مبنی بر اینکه در منظومه شمسی سیارات به دور خورشید می گردند پافشاری می کرد. مقامات کلیسا قبلا" آثار کوپرنیک را در فهرست کتابهای ممنوعه قرار داده بودند و همچنین با ارصال احضاریه گالیله را به دادگاه کشاندند. پس از محاکمه طولانی گالیله عملا" مجبور شد که برخلاف میل باطنی علنا" از اعتقاداتش - مثل گردش زمین به دور خورشید - دست بردارد.
هرچند گالیله در دادگاه اعتراف کرد که خورشید به دور زمین می گردد اما هرگز در باطن به این موضوع معتقد نبود. دادگاه گالیله را به مدتی حبس محکوم کرد و بعدها مجبور شد تا همواره در خانه اش در فلورانس ایتالیا بماند. او در سال 1642 در همان خانه درگذشت.
همه علاقمندان به دنیای شگفت انگیز ستاره شناسی می خواهند تلسکوپی داشته باشند و با آن به کاوش زیبایی های آسمان شب بپردازند. ولی در هنگام خرید تلسکوپ، دوربین دوچشمی و یا هر وسیله درشتنما، تردیدها و دودلی ها کار خرید را دشوار می کند، کدام تلسکوپ را بخرم؟ در مقاله " [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] " اشاره کردم که برای خرید تلسکوپ نباید عجله کرد و نجوم را حتماً نباید با تلسکوپ شروع کرد ولی شما که مطالعه کافی کرده اید و حالا نیاز داشتن تلسکوپ را حس می کنید حتماً این مقاله را با دقت بخوانید.
بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟
گول شعارهای تبلیغاتی را درباره بزرگنمایی تلسکوپ نخورید. در بعضی از این تبلیغات می نویسند: با بزرگنمایی بیش از 500 برابر!!! و بدین وسیله می خواهند وانمود کنند هر چه قدرت بزرگنمایی تلسکوپ بیشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما این قضیه حقیقت ندارد. برعکس، از نظر متخصصین بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. به طور نظری، تلسکوپ ها را می توان طوری ساخت که بزرگنمایی بسیار زیادی داشته باشند! اما برای بدست آوردن بیشترین بزرگنمایی تلسکوپ باید این نکته را در نظر داشت که تصویر بدست آمده باید واضح و از کیفیتی قابل قبول برخوردار باشد. این در صورتی است که به ازای هر 5/2 سانتی متر قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از 50 برابر بزرگنمایی به دست آورد. پس بهترین بزرگنمایی قابل قبول برای یک تلسکوپ 3 اینچی (75 میلیمتری) 150 برابر است. استفاده از بزرگنمایی های بیشتر (استفاده از چشمی های با فاصله کانونی کم) تصویری نا واضح و مات به دست خواهد داد.
بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی:
فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمی = m
مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟
مشخصه اصلی یک تلسکوپ گشودگی (قطر عدسی یا آینه اصلی) آن است. هرچه قطر گشودگی تلسکوپ بیشتر باشد نور بیشتری را جمع آوری می کند و تصویر واضح و روشنتری به دست می دهد. در این صورت می توان اجرام کم نوری مثل سحابی ها و کهکشان ها را دید.
توان جمع آوری نور، با مجذور قطر عدسی متناسب است. قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً 6 میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر 24 میلی متر (4 برابر قطر چشم)، 16=42 بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می کند. تلسکوپ 48 میلی متری، 64 بار بیش ازچشم نور جمع می کند و...
توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب می شود.
عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )
نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی
کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کاسگرن؟
معمولا" تلسکوپ ها را به دو نوع اصلی شکستی و بازتابی تقسیم می کنند. در تلسکوپ شکستی از یک عدسی برایجمع آوری و کانونی کردن نور استفاده می شود. در تلسکوپ بازتابی یک آینه مقعر نور را کانونی می کند. هر دو برای رصد مناسبند. اما هر کدام مزایایی خاص دارند. تلسکوپ های بازتابی اغلب گشودگی زیاد دارند، اما نسبتاً ارزان هستند. (قیمت یک بازتابی 4 اینچی و یا 100 میلی متری تقریباً 200 تا 300 هزار تومان است در حالی که بهای یک شکستی با همین قطر حدود 400 تا 500 هزار تومان است!).
با وجود این تلسکوپ های شکستی معمولاً تصاویری واضح تر نسبت به تلسکوپ های بازتابی به دست می دهند. منجمان آماتوری که می خواهند جزئیات سطح سیارات را نگاه کنند از تسلکوپ شکستی، و آنهایی که می خواهند به اجرام کم نور مثل سحابی ها و کهکشان ها نگاه کنند از تلسکوپ بازتابی استفاده کنند.
نوع سومی هم از تلسکوپ ها به بازار آمده است که تقریباً ترکیبی از این دو نوه به نام کاتادیوپتریک که در آنها از آینه مقعر به عنوان شیئی و از یک عدسی تصحیح کننده در جلوی لوله تلسکوپ استفاده می شود. به این نوع تلسکوپ اشمیت-کاسگرن هم گفته می شود. حسن این نوع تلسکوپ ها در آن است که معمولاً طول لوله تلسکوپ کمتر است و عدسی ابتدای لوله نقش تصحیح کننده پرتوهای نور را دارد. این مدل ها هم محسنات تلسکوپ های بازتابی و هم شکستی را دارا است و حجم کم آنها حمل و نقل شان را ساده می کند. اما قیمت آنها کمی گران است. دو تولید کننده عمده این تلسکوپ ها، شرکت Celestron و دیگری Meade است. تلسکوپ های شرکت Celestron از نظر اپتیکی از شرکت Meade پیشی گرفته است. اما شرکت Meade در بخش الکترونیکی تلسکوپ از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.
تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟
این حقیقت دارد که تلسکوپ بزرگتر جزئیات بیشتر و اجرام کم نورتر را بهتر نشان می دهند بسیاری را به این باور می کشانند، که تلسکوپ های کوچک ارزش خریدن ندارند. اما حتی یک تلسکوپ شکستی 60 میلیمتری می تواند با نشان دادن اجرام زیادی شما را سال ها سرگرم و مجذوب کند. بسیاری از علاقمندان به ستاره شناسی؛ همین تلسکوپ های کوچک را برای همیشه نگه می دارند. اگر چه داشتن یک تلسکوپ بزرگ در تخیل همه ما خانه کرده و آدم را هیجان زده می کند، اما داشتن تلسکوپ های بزرگ دردسر هم دارد. برای حمل به حیاط، پشت بام، یا اتوموبیل یا هنگام نصب این تلسکوپ ها، دردسرشان آشکار می شود. بهترین تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست. بهترین تلسکوپ، تلسکوپی است که همیشه بتوانید از آن استفاده کنید. حمل و استفاده آسان، معیارهای اصلی برای استفاده از تلسکوپی است که می خواهید از آن با لذت رصد کنید.
دوربین های تک چشمی یا دو چشمی به درد رصدهای نجومی می خورند یا نه؟
دوربین های تک یا دوچشمی که اغلب مورد استفاده شکارچیان است یکی از راحت ترین، با صرفه ترین و شاد واجب ترین وسیله ای است که حداقل برای شروع یادگیری منظره آسمان و صورفلکی به کار می آید. این دوربین ها میدان دید وسیعی دارند. البته عیب عمده این دوربین ها بزرگنمایی ثابت آن ها است، چون چشمی آن ها قابل تعویض نیست. عیب عمده دیگر این دسته از دوربین ها مشکل استقرار آن ها است. اغلب دوربین های تک چشمی روس سه پایه نصب نمی شوند و نگه داشتن دوربین های دو چشمی دردسرهای فراوان دارد. به رغم میدان دید زیاد این دوربین ها، حتی با وجود ساخت پایه ای برای رفع اشکال استقرار آن ها، هنوز مشکل ردیابی اجرام باقی است. با همه این ها، هنوز دوربین های تک چشمی و دوچشمی یکی از ابزارهای لازم برای هر اخترشناس حرفه ای و آماتور است و تازه، عیوب آن به قیمت کم شان می ارزد.
استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
پایه های سمت-ارتفاعی، درست مانند پایه های دروبین عکاسی فقط به بالا و پایین و چپ و راست حرکت می کنند و از این رو لوله تلسکوپ فقط در همین جهات حرکت خواهد کرد. بهترین نوع از پایه های سمت-ارتفاعی، آنهایی هستند که پیچ حرکت آرام دارند که به درد دنبال کردن جرم مورد نظر می خورند (البته فقط در جهت های گفته شده). با وجود این، پایه های سمت-ارتقاعی نمی توانند ستاره ها را در حرکت قوسی شان دنبال کند.
پایه های استوایی پیچیده ترند و برخلاف سمت ارتفاعی می توانند ستاره ها را بدون دردسر، در مسیرشات از شرق به غرب دنبال کنند. اگر تلسکوپ موتوری هم برای ردیابی داشته باشد. این کار را به صورت خودکار انجام می دهد. داشتن موتور ردیاب، کمک بسیار بزرگی است، چون مثلاً هنگام استفاده از بزرگنمایی 100 یا بیشتر، میدان دید تلسکوپ کاهش می یابد و در کمتر از 40-50 ثانیه جرم مورد نظر از میدان دید خارج می شود. تنظیم های مجدد و قراردادن جرم مورد نظر در مرکز میدان دید کاری است خسته کننده و از طرفی هر بار هنگام تنظیم، امکان لرزش تلسکوپ و در نتیجه ابهام تصویر هم وجود دارد.
بهترین فاصله کانونی برای تلسکوپ ها کدام است؟
فاصله کانونی تلسکوپ و اینکه این فاصله چقدر باید باشد، مهمترین مشخصه تلسکوپ نیست. تلسکوپ های با فاصله کانونی کم (400 تا 700 میلیمتر) بزرگنمایی کم و میدان دید زیاد دارند. در عوض فاصله کانونی زیاد (1300 تا 3000 میلیمتر) بزرگنمایی زیاد و میدان دید کمی دارند. به همین دلیل، تلسکوپ های با بزرگنمایی کم را برای مشاهده اجرام کم نور و معمولاً کهکشان خودمان استفاده می کنند و تلسکوپ های با بزرگنمایی زیاد را بیشتر برای مشاهده سیارات انتخاب می کنند.
امیدوارم این مطلب شما را برای انتخاب صحیح شما در خرید تلسکوپ مفید باشد
منبع:سایت ستاره پارسی
نگاه اجمالی
تلسکوپ فضایی هابل (HST) از بسیاری جهات توانمندترین تلسکوپ اپتیکی است که تا کنون ساخته شده است. این تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست، آینه اصلی آن با قطر 2.4 متر در مقایسه با تلسکوپ کک در هاوایی که 10 متر قطر دارد کوچکتر است. ولی این تلسکوپ ، که در مداری به فاصله 500 کیلومتری سطح زمین قرار دارد، از اثرات مختل کننده جو زمین به دور است. این امر امکان میدهد تا جزئیات دقیقتری نسبت به تلسکوپهای مستقر در زمین دیده شوند و نیز طول موجهایی مثل فرابنفش که به سطح زمین نمیرسند قابل مشاده باشند.
![]()
تاریخچه تلسکوپ فضایی هابل
این تلسکوپ به نام اختر شناس آمریکایی ، اووین هابل که در دهه 1920 به دو کشف عمده در اختر شناسی نایل آمد. نام گذاری و عملا تمام کهکشهانها در حال دور شدن از ما هستند (یعنی عالم در حال انبساط است). کشف اخیر به مفهوم مهبانگ به عنوان سرآغاز انبساط عالم[/URL] منجر شد. در طرح اصلی که به درستی برای HST1 در نظر گرفته شدهاند، عبارتند از مطالعه کهکشانهاو مطالعه مهبانگ.
مشخصات تلسکوپ فضایی هابل
تلسکوپ HST تقریبا 14 متر طول 5 متر و 11500 کیلوگرم وزن دارد. این تلسکوپ طوری طراحی شده است که از تمام ظرفیت سفینه فضایی که آن را در 25 آوریل 1990 در مدار قرار داد استفاده کند. صفحههای خورشیدی که در مدار برافراشته شدهاند و 10 متر طول دارند، توسط آژانش فضایی اروپا فراهم شدند. نوری که لوله تلسکوپ را بپیماید و به آینه اصلی برخورد کند که بازتابیده میشود و به آینه کوچک دومی که در مرکز لوله قرار دارد بر میگردد.
این آینه نور را به طرف آینه اصلی بر میگرداند و از سوراخی که در مرکز آن قرار میگذارند. این طرح اپتیکی را تلسکوپ کاسگرینی نوع ریچی - کرتن مینامند. در پشت سوراخ چهار سنجش افزار علمی عمده قرار دارند که عبارتند از دو دوربین عکاسی و دو طیف نگار ، هر دو دوربین عکاسی میتوانند تصویرهایی مرئی و فرابنفش گرفته ، دوربینها طوری طراحی شدهاند که تفکیک بسیار بهتری نسبت به آنجه بر روی زمین قابل دستیابی است بدست میدهند.
دهانه ورودی طیف نگارها بسیار کوچک است و این امر امکان میدهد که HST تفکیک خوبی داشته باشد و طیف نمایی اجسام منفرد در میدانهای شلوغی مثل مرکز خوشههای ستارهای کروی مسیر شود، در حالی که چنین مشاهداتی از روی زمین غیر ممکن هستند و همچنین طیف نگارها می توانند نسبت به سیگنال به نوفه بسیار بزرگتر و تفکیک طیفی بهتری نسبت به تلسکوپهای فرابنفش قبلی در حال چرخش مدار بدست دهند و اندازه گیری ویژگیهای طیفی ضعیفی را که قبلا هرگز دیده نشده است امکان پذیر کنند.
تعمیرات تلسکوپ هابل
کمی پس از پرتاب معلوم شد که آینه اصلی HST دارای ابیراهی کروی است و این نقصی است که باعث میشود که تصویرها حاوی 15 درصد نور متمرکز شده باشند و باقی به صورت نامشخص پخش شود. این نقص ، در نهایت با تجهیزات آزمایشی معیوبی مرتبط میشد که سالها قبل از پرتاب موقع ساختن آینه بکار رفته بود. اگر چه پردازش شدید رابانهای توانسته بود بیشتر مشکلات تصویرها را بر طرف کند و مشاهدات طیف نوری را همچنان به انجام برساند، توانایی تلسکوپ در ایجاد تصویر اجسام ضعیف نسل آنهایی که در لبه عالم قرار دارند از بین رفته بود.
فضانوردان سفینه فضایی در دسامبر 1993 بیشتر از ده تعمیر عمده روی تلسکوپ انجام دادند. و از جمله ژپروسکوپهای جدید ، صفحههای خورشیدی ، آینههای تصحیح کننده بسیار دقیق و کوچکی روی آن نصب کردند و تلسکوپ را به کارآیی اپتیکی طرح اولیه بازگرداند. نصب دستگاههای اپتیکی تصحیح کننده مستلزم این بود که یکی از پنج سنجش افزار اصلی HST ، یعنی نورسنج خیلی سریع را بردارند. اکنون ، توان تفکیک در این دستگاه نزدیک به حدی است که از خواص موجی نور انتظار میرود.
![]()
شرایط استفاده از تلسکوپ هابل
استفاده از HST مستلزم کارهای تدارکاتی دقیق است. قبل از پرتاب ، همه آسمان نقشه برداری شد و نزدیک به 20 میلیون ستاره راهنما مشخص شدند. این نقشه خیلی کاملتر از جامعترین کاتالوگ ستارههاست که تا آن زمان تهیه شده بود. هر اختر شناسی که شخصا خواهان استفاده از این تلسکوپ باشد (همه منجمان جهان واجد شرایط هستند) ، از حدود یک سال جلوتر با مشخص کردن پرسش علمی مورد نظرش و مشاهدات پیشنهادیاش میتواند متقاضی استفاده از HST شود.
برای استفاده از HST معمولا 800 تقاضا در هر سال دریافت میشود. گروههای شش تا هفت نفری اختر شناسایی که نماینده عرصههای مختلف تخصصیاند. یک هفته را صرف رده بندی پیشنهادها و تعیین زمان استفاده از تلسکوپ میکنند. در برنامه پذیرفته شده متوسط ممکن است بیست و پنج ساعت وقت استفاده از تلسکوپ را به خود اختصاص میدهد.
کشفیات تلسکوپ هابل در چهار سال اول
در خلال چهار سال اول کارکرد HST ، کشفهای مهم زیادی حاصل شدهاند. بیشترین این کشفها از تکنیک بی سابقه یا از ترکیب طیف نمایی با تفکیک خوب طیف نمایی با دقت زیاد بدست آمدهاند. نمونههای اول ، کاوش هستههای مربوط به خوشههای کروی ستارهها و کهکشانهای بیضوی غول آسا[/URL] را شامل میشوند. افزوده شدن طیفها به اندازه گیری انتقالهای دوپلری ، سرعتهای بسیار زیادی را درست در هسته چندین کهکشان بیضوی نشان داده است.
این امر شاهد ضمنی مهمی بر وجود سیاه چالهای در حدود 109برابر جرم خورشید در آنجاست. تصویرگیری در سحابی جبار ، که ناحیهای جوان از لحاظ تشکیل ستارههاست و در فاصله 1500 سال نوری از خورشید قرار دارد. شواهدی از وجود قرصهایی از ماده را در اطراف بسیاری از ستارهها نشان داده است. این موارد را به احتمال قوی میتوان نمونههایی از منظومه شمسی در حال تشکیل دانست.
![]()
پیش بینی هابل
- ادومین با شناسایی غلیظ و سیال در کهکشان امراه المسلسله در سال 1924 برای اولین بار ثابت کرد که کهکشانها از راه شیری خیلی دورترند. مطالعه این ستارهها در کهکشانهای دورتر توسط SHT ظاهرا به جمع آوری دلایلی منجر میشود که عالم از آنچه قبلا تصور میشد کوچکتر و جوانتر است.
- پیش بینی مهم دیگر نظریه مهبانگ این است که در آغاز پیدایش عالم فقط سه عنصر اول هیدروژن، هلیومو اندکی لیتیوم تولید شدهاند. به کمک رصدهای SHT نشان داده میشود که این پیش بینی در واقع صحیح است و عناصر دیگر به مرور زمان در طول تاریخ کهکشان راه شیری در ابر نواخترها ساخته شدهاند.
آینده تلسکوپ هابل
تلکسوپ فضایی هابل SHT با قابلیت استفاده از خدماتسفینه فضایی و اینکه قرار است در آینده به وسایل جدیدی مثل طیف نگار قدرتمندتر و دوربین عکاسی فرو سرخ مجهز شود، باید برای بیشتر از یک دهه کارش را ادامه دهد.
Last edited by saeed-d; 25-09-2008 at 14:37.
این دیگه چیه گذاشتی ...
زود اصلاحش کن...
مقدمه
درست همانطور که تلسکوپهای اپتیکی جدید و بزرگ امروزی مستقیما از نمونههای اولیه ساخته شده توسط گالیله ، نیوتن تکامل یافتهاند، رادیو تلسکوپهای بزرگ نیز نوع تکامل یافته اولین تلسکوپ رادیویی سادهای هستند که در سال 1932 توسط کارل یانسکی (50 - 1905) طراحی شده بود. یانسکی زمانی که به عنوان مهندس در شرکت تلفن بل مشغول به کار بود بطور تصادفی امواج رادیویی کیهانی را کشف کرد.
کمپانی مزبور از او خواسته بود تا پارازیتهای جوی عجیبی را که در این ارتباطات رادیویی وارد میشوند، شناسایی کند. جهت انجام اینکار ، یانسکی با سیم ، ابزاری شبیه به چرخ و فلک ساخت و به کمک آن توانست جهت آمدن این پارازیتهای عجیب را کشف کند. او میدانست که پارازیتهای ناشی از رعد و بر و توفان همیشه به صورت "ترق و تروق" شنیده میشوند. ولی علاوه بر این صداها ، صدای ضعیف و مداومی نیز به صورت "خش خش" دائما به گوش میرسید.
منشأ امواج رادیویی کیهانی
رد گیری منبع این صدا ، فکر یانسکی را به خود مشغول ساخت. او خورشیدرا مورد بررسی قرار داد، ولی دریافت که صدای "خش خش" ناشی از ستارگان است و نه مخصوصا در زمانی که لکه خورشیدی در چرخه 11 ساله خود به اوج میرسد. ولی یانسکی در زمانی مشغول تحقیقی بود که لک خورشیدی به حداقل رسیده بود و از اینرو پارازیتهای خورشیدی بسیار اندک بود.
یانسکی آنتن زمخت و ابتدایی خود را بسوی تمام قسمتهای آسمتان نشانه رفت و ستارگان و صورتهای فلکی را یک به یک مورد آزمایش قرار داد. او به این نتیجه رسید که صدای خش خش از لکی واقع در راه شیری ناشی میشود؛ همان لکی که در صورت فلکی نیم اسب (قوس) قرار دارد و گمان میرود که مرکز کهکشان ما باشد.
ستارگان تنها اشعه مرئی نور گسیل نمیکنند، بلکه تشعشعاتی با طول موج کوتاهتر( اشعه ایکس) و بلندتر (گرما ، موج رادیویی) نیز از آنها ساطع میشود. در حقیقت ستارگان نیز چون همه اجسام داغ در همه قسمتهای طیف الکترومغناطیسی اشعه گسیل میکنند. اما جو زمین فقط نسبت به نور و موج رادیویی شفاف است. تمام تشعشعات دیگری که توسط ستارگان گسیل میشود به ما نمیرسد، زیرا که بخش اعظم آن بوسیله جو جذب میگردد.
از زمان یانسکی به بعد کشفیات مهم دیگری به عمل آمده است. در موارد بسیاری ، تلسکوپهای رادیویی کشفهای مهمتری نسبت به تلسکوپهای اپتیکی انجام دادهاند؛ دلیل آن امر این است که آنها میتوانند اعماق دور دست فضا را ببنند. ستاره شناسان با تلسکوپ رادیویی طبیعت ویژه اخترنماها و بعدا نیز تپ اخترها را کشف کردهاند. آنها با این ابزار ، نقشه آسمان را نیز بر اساس علائم گوناگون گسیل شده از ستارگان ، سحابیها و کهکشانها تهیه کردهاند. امروزه رادیوتلسکوپها به صورت غول پیکر و در اشکال و اندازههای مختلف ساخته میشوند. با این حال آنها عمدتا از دو نوع تشکیل شده اند: آنتن بشقابی و آنتن خطی.
تلسکوپهای رادیویی آنتن بشقابی
تلسکوپهای رادیویی آنتن بشقابی متداولترین نوع تلسکوپها به شمار میرود. تلسکوپ رادیویی به صورت ثابت یا متحرک قرار داده میشود. برخلاف تلسکوپ اپتیکی ، رویه تلسکوپ رادیویی لازم نیست فوق العاده دقیق و منظم باشد. ولی درست مانند بازتابنده اپتیکی تلسکوپ اپتیکی که امواج نور را جمع میکند، آنتن بشقابی تلسکوپ رادیویی نیز امواج رادیویی جمع کرده و آنها را در یک گیرنده رادیویی متمرکز میسازد. امواج در برگیرنده رادیویی تقویت میشوند و در اتاق کنترل مجاور که بوسیله کامپیوتر کار میکند ثبت میگردند.
قطر (دهانه) بشقاب نشان دهنده آن است که تلسکوپ رادیویی ، تا چه عمق از فضا را میبیند، حدود ابعاد بشقاب یک تلسکوپ رادیویی متحرک به مقاومت مصالح (مواد) آن بستگی دارد، زیرا اجزای بشقاب در اثر بادهای شدید خم و در هم پیچیده میشوند. برای غلبه بر این مشکل گاهی بشقابهای ثابت بکار گرفته میشوند. در این حالت ، به جای نشانه روی بشقاب به تمام قسمتهای آسمان ، باید قسمت مورد نظر آسمان ور بسوی آنتن باشد و از اینرو نوع آنتنها به خوبی آنتنهای متحرک نیستند.
به عنوان مثال ، یک تلسکوپ رادیویی بشقابی در افلبورگ قرار دارد که این تلسکوپ میتواند به سمت هر قسمت آسمان هدایت شود. سطح آن از یک شبکه سیمی تشکیل شده است. بشقاب تلسکوپ امواج رادیویی را جمع آوری کرده و آنها را در یک نقطه (مانند تلسکوپ نوری) متمرکز ساخته و تقویت میکند. موج رادیویی که جو اجازه عبور به آنها می دهد (دریچه رادیویی ) دارای طول موجهایی بین 2-10 تا 30 متر است. تلسکوپهای نوری مطالعه جهان را با استفاده از اشعهای که از دریچه نوری میگذرد میسر میسازد. تلسکوپهای رادیویی اطلاعات دیگری از جهان حول و حوش را به کمک اشعهای که از دریچه رادیویی جو میگذرد، فراهم میآورند.
شباهتها و تفاوتهای تلسکوپ رادیویی با تلسکوپ بازتابی
شباهتها
- هر دو دارای آینهای هستند که معمولاً به شکل سهمیوار است.
- در هر دو از استقرار معدل النهاری استفاده میشود.
- هر دو برای جمع آوردن انرژی اجرام سماوی مورد مطالعه بکار میرود.
- هر دو چنان طرح میشوند که تا حد امکان توان تفکیک بزرگی داشته باشند.
تفاوتها
- آینه نوری یک تلسکوپ بازتابی از شیشهای ساخته شده که لایه نازکی از آلومینیوم بر آن اندود شده است، در حالی که آینه رادیویی از شبکهای سیمی یا از ورقههای فلزی که به دقت بریده شدهاند ساخته شده است.
- بعضی از تلسکوپهای رادیویی (از جمله تلسکوپ رادیویی به قطر 305 متر در آره سی بو ، پوئر ریکو) پایه ندارند و تنها در مواقعی میتوانند مورد استفاده قرار گیرند که شیء مورد مطالعه در موضعی مناسب برای رصد باشد. تلسکوپهای رادیویی دیگر (مثلا تلسکوپی به قطر 91 متر در گرین بنک ، ویرجینیای غربی) را تنها میتوان از حیث ارتفاع از افق تغییر جهت داد و فقط موقعی قابل استفاده است که شی در نصف النهار مکان یا نزدیک به آن باشد.
- زمین کلاً توانی در حدود یکصد وات را از چشمههای رادیویی قوی دریافت میکند. از این مقدار فقط 14-10 وات را تلسکوپهای رادیویی غول پیکر دریافت میکنند. توانی که یک تلسکوپ رادیویی جمع میکند باید یک تریلیون مرتبه یا بیشتر تقویت شود تا ثبات بتواند آن را ثبت کند.
- کمترین زاویهای که تلسکوپهای رادیویی میتوانند از هم تفکیک کنند (توان تفکیک) بسیار بزرگتر از این زاویه در تلسکوپهای نوری است (یعنی نمیتوان به جزئیاتی در حد تلسکوپهای نوری دست یافت).
توان تفکیک یک تلسکوپ رادیویی 180 متری برای موج 20 سانتیمتری عبارت است از: 4 دقیقه و 40 ثانیه. به این ترتیب دو چشمه رادیویی را که موج رادیویی 20 سانتیمتری گسیل میکنند تنها در صورتی میتوان به دو گسیلنده مجزا تفکیک کرد که فاصله زاویهای بین آنها 4 دقیقه و 40 ثانیه باشد.
افزایش توان تفکیک
راههای چندی برای بهتر کردن توان تفکیک یعنی برای کوچکتر کردن آن ، وجود دارد. دو تا از این راهها عبارتند از:
- استفاده از تداخل سنج رادیویی. تداخل سنج رادیویی تشکیل شده است از دو تلسکوپ رادیویی که به فاصله چند یا چندین کیلومتر از یکدیگر قرار گرفتهاند. در چنین وضعی فاصله بین دو دستگاه به مثابه قطر آینه در فرمول بالا بکار میرود و به این ترتیب توان تفکیک به میزان زیادی افزایش پیدا میکند. این تداخل سنجها تعیین مکان دقیق بسیاری از چشمههای رادیویی را میسر ساختند.
- ردیفهایی متشکل از چندین آنتن دو قطبی ثابت نظیر تلسکوپ رادیویی میلزکراس دانشگاه سیدنی استرالیا ، با چنین تلسکوپی میتوان با هزینه نسبتاً کم به توان تفکیک خوبی دست یافت.
![]()
تفاوتهایی میان تلسکوپهای نوری و رادیویی
- نور ستارگان را فقط در هنگام شب میتوان مطالعه کرد، ولی موج رادیویی را در بیست و چهار ساعت شبانه روز میتوان مورد بررسی قرار داد. این امواج تقریباً بی آنکه با مانعی روبرو شوند. از ابر های جو زمین و نیز از خلال گاز و غبار میان ستارهای که نواحی وسیعی از کیهان را فرا گرفته است میگذرد.
- در حالی که محصول نهایی تلسکوپ نوری عکس یا رصد بصری است، اطلاعاتی که از تلسکوپ رادیویی بدست میآید به صورت جریانهای متوج الکتریکی است که با دستگاه سنجی خوانده میشود. موج رادیویی که از کاسه سهمیوار منعکس میشود، به گیرندهای که در کانون سهمیوار قرار دارد میرسد. علامت دریافت شده پس از تقویت به دستگاه سنجش منتقل میگردد.
- در حالی که رصدخانه نوری را معمولاً در قله کوهها میسازند تا بالاتر از لایه بزرگی از جو باشد، نکته اصلی در تعیین محل استقرار رصدخانه رادیویی دور بودن آن است. از علائم رادیو و تلویزیون و نویزی که منشاء آن سیستم احتراق اتومبیلها و هواپیما است.
Last edited by saeed-d; 25-09-2008 at 14:42.
![]()
ساختمان و عملکرد
آینه تلسکوپ بازتابی باید به شکل یک سهمیوار باشد تا کجنمایی کروی از بین برود. در 1931 برنارد اشمیت سیستمی مرکب از عدسی و آینه اختراع کرد که در آن از آینه کروی که ساختن آن آسان است استفاده میشود. انحراف شکل کروی از سهمیوار توسط عدسی نازکی که تیغه تصحیح کننده نام دارد و در مرکز انحنای آینه جای میگیرد تصحیح میشود. اندازه تلسکوپ اشمیت را قطر تیغه تصحیح کننده مشخص میکند که معمولاًگشودگی شیئ است. بنابر این قطر عدسی تصحیح کننده تلسکوپ اشمیت 122 سانتیمتری رصدخانه مونت پالومار، 122 سانتیمتر و قطر شیئ آن 183 سانتیمتر است. شعاع انحنای آینه 10/6 متر است.
فاصله کانونی ،شعاع انحنا یعنی
و نسبت کانونی بسیار کوچک و برابر
است. گوشزد: تلسکوپهایی که نسبت کانونی آنها کمتر از 8 است، اختر نگار نامیده میشود. این تلسکوپها بیشتر برای عکسبرداری از نواحی وسیعی از آسمان (مثلاً 10*10 درجه ) که شامل چندین هزار ستاره است بکار میرود. صفحه عکاسی باید خم شود تا بر انحنای صفحه کانونی منطبق گردد و به این ترتیب تصویری بسیار خوب از تمامی میدان دید بدست میآید.
![]()
تلسکوپ ماکسوتف-باورز
در این تلسکوپ نیز مانند تلسکوپ اشمیت از آینه کروی استفاده میشود که ساختن آن آسان است. واگرایی لازم برای آنکه شعاعها به درستی کانونی شوند با استفاده از عدسی ضخیمی به نام عدسی هلالی که سطوح آن کروی است حاصل میشود. ساختن سطوح کروی بسیار سادهتر از ساختن سطح پیچیده تیغه تصحیح کننده تلسکوپ اشمیت است. در اینجا صفحه کانونی تخت است.
این مقاله کوتاه برای کسانی است که تلسکوپ دارند ولی نمی توانند از آن بدرستی استفاده کنند .
در اینجا با ذکر یک مثال استفاده از تلسکوپ را آموزش می دهیم . فرض می کنیم شما از یک تلسکوپ بازتابی صا ایران مدل RET114 یا تلسکوپ روسی TAL استفاده می کنید .
نحوه سرهم کردن اجزای تلسکوپ در دفترچه راهنما توضیح داده شده است . دور بین جوینده را نیز بوسیله جسمی در دوردست با تلسکوپ همخط می کنیم . حال باید تلسکوپ را قطبی کنیم(اینکار برای تمام تلسکوپ هایی که مقر استوایی دارند الزامی است) برای این کار پیچ عرض جغرافیایی تلسکوپ را چرخانده تا شاخص آن برروی عرض جغرافیایی شهرتان قرار گیرد . سپس شاخص های بعد و میل را بر روی عدد صفر قرار می دهیم . حال به آرامی تلسکوپ را بلند کرده و بدون تکان دادن لوله ، تلسکوپ را رو به شمال قرار می دهیم و با تکان دادن پایه سعی می کنیم ستاره قطبی را پیدا کنیم . پس از این کار تلسکوپ شما قطبی شده و آماده استفاده است.
اگر از تلسکوپ هایی مثل مدل هایی که در بالا ذکر شده استفاده می کنید . برای تنظیم آن بر روی یک جرم آسمانی به اعمال زیر را انجام دهید:
۱)لوله تلسکوپ را در دست گرفته و آنرا در جهت جرم تنظیم و سپس ضامن بعد و میل را قفل می کنیم .
۲)با چرخاندن پیچ های بعد و میل جرم را پیدا می کنیم.
تذکر : در هنگامی که می خواهید لوله تلسکوپ را دردست بگیرید و در جهت یک جرم تنظیم کنید قبل از آن حتما ضامن های بعد و میل را آزاد کنید . وگرنه …!!
پس از استفاده از تلسکوپ:
۱) دورپوش لوله را در جای خود قرار دهید.
۲) گردوخاک روی لوله را با یک دستمال نرم پاک کنید.
۳) آنرا در جایی تمیز و بدون گردوخاک قرار دهید.
منبع:کد:برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
وسایل ضروری برای یک تلسکوپ نیوتنی (بازتابی) عبارتند از :
۱)آینه اصلی : وظیفه این قطعه جمع کردن نور از اجرام آسمانی و بازتاب آن می باشد. می توانید آن را خودتان بتراشید و یا خریداری نمایید.
۲)هلدر(نگهدارنده) آینه اصلی : این قطعه آینه اصلی را در خود مهار می کند و با پیچ هایی که در پشت آن نصب شده می توان تلسکوپ را همخط نمود.
۳)آینه ثانویه : کار اصلی این قطعه انعکاس نور بازتاب شده از آینه اصلی ، به کنار لوله است .
۴)هلدر(نگهدارنده) آینه ثانویه : این قطعه آینه ثانویه را در خود مهار میکند و با پیچ هایی که در پشت آن نصب شده می توان تلسکوپ را همخط نمود.
۵)چشمی : وظیفه این وسیله جمع آوری پرتو های نور منعکس شده و ارسال آن به چشم است .
۶)فوکوسر (تنظیم کننده) چشمی : با این قطعه می توان چشمی را عقب جلو کرد و با آن واضح ترین تصویر را برای چشم خود بدست آورد.
۷)لوله : تمامی قطعاتی که در بالا ذکر شد در لوله قرار می گیرد .
۸)مقر : وظیفه نگهداری و مهار لوله را بر عهده دارد و میتوان با آن جهت لوله را تنظیم نمود ؛ مقر می تواند از نوع سمت ارتفاعی یا استوایی باشد.
۹)پایه : مقر به همراه لوله بر روی پایه ثابت می شود . یک پایه خوب باید محکم و بدون لرزش باشد .
وسایل اختیاری برای یک تلسکوپ عبارتند از :
۱)دوربین جوینده و نگهدارنده آن : یک دوربین کوچک که بموازات لوله تلسکوپ نصب شده است ، جستجوی اجرام را بسیار ساده می کند.
۲)نگهدارنده (رابط) دوربین عکاسی : این وسیله دوربین عکاسی را به فوکوسر وصل می کند و با آن می توان به عکاسی از اجرام آسمانی پرداخت . بسته به نوع دوربین رابط های مختلفی استفاده می شوند.
۳)درپوش لوله : وسیله است که بر سر لوله تلسکوپ قرار می گیرد و مانع ورود گردوخاک به درون تلسکوپ می شود.
۴)فیلترها (پالایه ها) : فیلترهایی که به چشمی یا سر لوله تلسکوپ وصل و برای مقاصد مختلفی استفاده می شوند. مثلا : پالایه ماه، پالایه خورشیدی، پالایه سحابی و…
منبع:
کد:برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
هم اکنون 1 کاربر در حال مشاهده این تاپیک میباشد. (0 کاربر عضو شده و 1 مهمان)