آب های جاری

[68vahid68]

به نظرم اومد مطالب این بخش را یک جا جمع کنم بهتر باشه

[bb]

پس دوست من خودت اولین مطلب رو بگذار

[68vahid68]

انسان از دیرباز وابستگی های بسیاری به آب جاری داشته ،تامین آب آشامیدنی خود و دامهایش اولین نیاز انسان به آب جاری بوده است
با آغاز یکجا نشینی و شروع کشاوزی انسان در جلگه ی رود ها سکنا گزید که دارای زمینی حاصل خیز برای کشاورزی ،مراتع سرسبز برای دامهای وی و آب بسیار برای کشاورزی و نوشیدن بود.
با تمام پیوندهایی که انسان از گذشته با رودخانه ها داشته است ، اما تا قرن 16 م. انسان باخاستگاه آب های جاری باران و برف باریده در کوهستان هاست آشنا یی نداشته است.

آب های جاری ابتدا در سطوح گسترده ای جریان دارند و سپس به جویبارها رود ها منتهی میشوند.
واژه رود (stream) یا رودخانه (river) معمولا به جوی های کوچک تا رودخانه های بزرگ گفته می شود.
اما در کتب علمی واژه رودخانه ، رابرای یک رود اصلی که چندین رود و جویبار کوچکتر به آن میریزد به کار میبرند.
یک رودخانه معمولا یک چشمه اصلی (سر چشمه) و چندین چشمه فرعی دارد که در بین مسیر به آن میریزند.

[68vahid68]

سرعت آبهای جاری
آب های جاری تحت تاثیر جادبه زمین به سمت سطوح پایین تر یعنی دریاهای آزاد و دریاچه ها (سطوح اساس موقت) رهسپار می شوند . مدت این سفر وابسته به طول رود و سرعت آب دارد ، سرعت آب در رود بازه بیسیار گسنرده ای دارد و از کم تر از 0.8 کیلومتر در ساعت تا گاها بیش از 30 کیلومتر در ساعت متغیر است.
در یک مسیر مستقیم سرعت آب در وسط رود نزدیک سطح آب بیش از سایر نقاط است و در کناره ها و کف رود به دلیل اصطکاک بیشتر از سرعت آن کاسته می شود.

[68vahid68]

آبگذری یا دبی مقدار آبی است که از نقطه مشخصی در واحد زمان عبور میکند
این میزان از حاصل ضرب سطح مقطع در سرعت آب به دست می آید

دبی یک رود از سر چشمه تا مصب رود در حال افزایش است و این به دلیل ورود جوی های آب است

بیشترین دبی در جهان مربوط به رود آمازون است با حدود 177150 متر مکعب در ثانیه (در مصب آ ن )
آبگذری یک روز آن ذحیره لازم برای بیش از 10 سال شهری مثل تهران را تامین می کند !!!!

آبگذاري رودخانه ها ميزان ثابتي نيست و وابسته به ميزان باراندگي و ذوب برف ها است .
براي افزايش آبگذاري يك رودخانه بايد عرض ،عمق يا سرعت آب افزايش يابد.
با افزايش آبگذاري يك رودخانه، رود بستر و ديواره هايش را مي شويد(عمل فرسايش) . با افزايش سطح رودخانه ، اصطكاك آب با ديواره هايش كاسته مي شود و اصطكاك كمتر سبب جريان آرام تر و بيشتر آب مي شود .
در شكل زير تاثير شكل مجراي آب و در نتيجه اصطكاك آب با ديواره ها نشان مي دهد و از كتاب مبني زمين شناسي انتخاب شده است
بخش ابتدايي عينا در قسمت دبي قبلا آورده شده است كه براي جلوگيري از نقص مطلب تكرار شده است.