فرهنگ/خوراک
مردم کردستان به دليل شيوه معيشت مبتنى بر دام‌داري، زراعت، باغ‌دارى و زنبورداري، از گياهان طبيعى خوراکى مانند قارچ، کرفس، کنگر، ريواس، خوژه و ... به هر دو صورت تازه و خشک کرده، بسيار استفاده مى‌کنند. الگوهاى غذايى و مواد تشکيل‌دهندهٔ آن در ميان کردها بسيار ساده و از موادى تشکيل مى‌شود که در دسترس خانوارها قرار دارد.
از پنير ممتاز کوهستان‌هاى کردستان، شير، عسل، درختان گردو و انجير آنجا و اشتغال مردمان به نگه‌دارى گوسفند اصطخري در قرن چهارم هـ.ق سخن گفته است.
عمده‌ترين خوراک در ميان کردان عبارت است از:
- پلو که به صورت کته يا شله‌برنج با گوشت پخته مى‌شود.
- دوغه‌وا يا آش دوغ (دوغ‌با) که در آن کوفته ريزه هم مى‌ريزند و از نخود، کمى سبزى خشک شده با برنج و بلغور تشکيل مى‌شود.
- ساوار، که از گندم جوشانده و خشک و آرد شده با افزودن کره مى‌پزند.
- گردول، خوراکى است که از برنج يا ارزن پخته شده در دوغ، با افزودن مغز گردو و گياهان معطر درست مى‌شود.
- ترخينه، عبارت از برنج يا گندم پخته همراه با ادويه و ترشى است.
- شله گنيم، با گندم خرد شده (مره‌که) و گوشت قورمه و کره مى‌پزند.
- دوغين يا آش گزنه، که از گندم و جو پخته شده در دوغ (هيزان) همراه با گياهان معطر مانند پونه، کاکوتي، از گزنه و برگه شلغم تهيه مى‌شود.
- هتيمچه با گوشت گوسفند، حبوبات و سبزى درست مى‌شود.
- شل کينه، ترکيبى از آرد، شير، تخم‌مرغ و شکر است.
- شوروا، غذايى مخصوص تهيدستان و فقرا است و از برنج، ارزن يا عدس آب‌پز تهيه مى‌شود.
- گرماو، اين خوارک نيز مخصوص خانواده‌هاى فقير و عبارت از بلغور (مره‌که) آب‌پز است.
- رشته‌پلو، پلويى است آميخته با رشته‌اى از خمير گندم که قبلاً سرخ شده و در مشک نگه‌دارى مى‌شود. اين پلو بدون خورش خورده مى‌شود.
- رشته‌رون يا رشته روغن که عبارت از رشته سرخ و پخته شده در دوغ است.
- يک آبه که از برنج و قورمه و پياز داغ تهيه مى‌شود.
- آش کردى يا پرشتين که با گندم خيسانده‌اى که خشک و بلغور شده تهيه مى‌شود.
- شلغم ترش يا شلغم باغى که از نخود، لوبيا، گردو و برگه زردآلو تهيه مى‌شود.
- کلانه، که ترکيبى از نان و پيازچه با کره محلى است.
- فرآورده‌هاى لبنى که غالباً خوراک عشاير کوچ‌نشين است و شامل پنير، ماست، زازى (دوغ جوشانده)، لور (شير جوشانده و بريده)، سه‌رتو (خانه و سرشير) و کشک است.
- بريان يا کباب کردي، که در جشن‌ها و يا براى پذيرايى از ميهمانان به کار مى‌رود. اين خوارک به ويژه در ميان دام‌داران، عشاير و شکارچيان رواج دارد. براى تهيهٔ آن بره يا بزغاله چند ماهه (کهره) ذبح شده را پوست مى‌کنند، در چند قطعه بزرگ به سيخ دراز آهنى يا چوبى مى‌کشند و روى آتش، سرخ و کباب مى‌کنند. اين کباب از گوشت شکار، کبک، تيهو و ساير پرندگان شکارى نيز تهيه مى‌شود.
مرغ، کبک و تيهوى سرخ شده در روغن همراه پلو، کباب قارچ کوهي، خورش کرفس، کنگر کوهى و کنگر ماست و دلمه کوفته شور (کوفته برنجي) از ديگر غذاهاى محلى کردى است.
جواب بصورت نقل قول
نوشته شده توسط somayeh_63
