اکثر دانشمندان معتقدند که ماه در طول میلیاردها سال گذشته هیچ فعالیت آتشفشانی نداشته اما شواهد جدیدی جود دارد که گازهای آتشفشانی به خروج از سطح قمر زمین ادامه می دهند. داستان جدیدی که در ژورنال نیچر (Nature) منتشر شده توضیح می دهد که چگونه محققین ناحیه ای را در ماه یافته اند که به نظر می آید دارای رسوبات تازه ای بوده و آثار کمی از دهانه آتشقشانی نیز در آن وجود دارد. تصویر دیگر که در حقیقت مواد معدنی سطحی را نشان می دهد، نمایان گر آن است که این ناحیه به اندازه نواحی اطراف دچار تغییرات جوی نشده است.
شواهد مرسوم می گویند که ماه به مدت حداقل 3 میلیارد سال هیچ فعالیت آتشفشانی نداشته است. هم اکنون نگاه تازه به داده های موجود نشان می دهد که گازهای بیش تری در سطح ماه آزاد می شوند.
نتایج این تحقیق که در نشریه نیچر به وسیله پیتر شولز و کارل پیترز زمین شناسان دانشگاه براون و ماتویو استید از موسسه علوم سیاره ای منتشر شده از سه شاهد متمایز جهت حمایت از این که گاز آتشفشانی در طول 1 تا 10 میلیون سال گذشته متصاعد شده بهره می برد. محققین بر روی یک ناحیه شبیه D به نام ساختار اینا (Ina) متمرکز شده اند که نخستین بار در تصاویر مربوط به ماموریت آپولو کشف شدند.
سراشیبی غیر عادی این پدیده نخستین بار توسط شولتز تشخیص داده شد. شولز می گوید: «چیزی شبیه یک این نمی بایست برای مدت طولانی دوام بیاورد. این پدیده می بایست در طول 50 سال نابود گردد.» روی زمین، باد و آب به سرعت پدیده های سطحی تازه را می پوشانند. بر روی ماه که هیچ هوایی ندارد، بمباران دائمی با قلوه سنگ های کوچک نتیجه مشابهی در پی دارد. با مقایسه پدیده های ریز با ساختار اینا نسبت به سایر نواحی ماه با طول عمرهای مشخص، این گروه موفق به تعیین سن این منطقه در حدود 2 میلیون سال شد.
کمیابی دهانه های آتشفشانی دارای آثار آستروئیدی بر روی سطح ماه در ناحیه اینا شاهد دومی برای پدیده ای به نسبت جوان را مطرح ساخت. محققین تنها دو دهانه آتشفشانی بزرگ تر از 30 متر را بر روی میدان 8 کیلومتری این ساختار پیدا کرده اند. این میزان تقریبا برابر دهانه آتشفشانی ری جنوبی در نزدیکی سایت فرود آپولو 16 می باشد. مواد سطحی که از دهانه آتشفشانی ری جنوبی خارج شده مدت های طولانی به عنوان مبنایی برای مشاهده سایر پدیده ها در سطح ماه به کار رفته و اکثر دانشمندانی که این سنگ ها را مطالعه می کنند عمر آن ها را در حدود 2 میلیون سال تخمین می زنند.
سومین شاهد برای حمایت از فرضیه نویسندگان مقاله با استفاده از مقایسه نشانه های طیفی از رسوبات در ساختار اینا با سایر دهانه های آتشفشانی بسیار جوان به دست می آید. رسوبات سطحی ماه و طول موج های نوری که بازتاب می کنند به صورت قابل پیش بینی تغییر می کند. بازتابش کلی یا آلبدو نور کم تری داشته و نسبت نور در طول موج های 1000 نانو متر تا 750 نانومتر افزایش می یابد. بر اساس این نسبت رنگ ها رسوبات ساختار اینا به صورت غیر منتظره ای جوان بوده و احتمالا به تازگی ایجاد شده اند.
پدیده های سطحی در اینا نشان دهنده آزاد شدن انفجاری ماگما نیست، این پدید نیز در نواحی اطراف دهانه آتشفشانی مرکزی دیده می شود. در عوض این پدیده آزادسازی سریع گازها را نشان داده که رسوبات سطحی را از بین برده و تغییرات آب و هوایی را کم تر می سازد. این توصیف صادق بوده چرا که در فصل مشترک دو دره – همانند بسیاری از نواحی فعال زمین شناسی زمین- قرار دارد.
به نظر می رسد اینا تنها نباشد. نویسندگان حداقل چهار پدیده مشابه را که مرتبط با چنین سیستم هایی هستند، را تعیین کرده اند. اگر چه شواهد بسیاری وجود داشته که از نتیجه گیری نویسندگان درباره این که ماه از نظر زمین شناسی نسبت به تفکرات پیشین فعال تر بوده حمایت می کند اما تنها راه مطمئن برای حل این مساله جمع آوری داده های عینی در این باره می باشد. جفری تیلور محقق در زمینه ماه در دانشگاه هاوایی می گوید: «ساختار اینا و پدیده های مشابه دیگر اهداف بزرگ کشفیات آینده به وسیله انسان ها یا ربات ها می باشند. ممکن است این پدیده ها بهترین مکان برای برداشت تصویری خوب از فصل مشترک میان نواحی سنگی باشد.»
شولتز می گوید، منجمین آماتور در طول سالیان نشانه های بسیاری را از سطح ماه جمع آوری کرده اند. اگر چه اکثر منجمین حرفه ای نتیجه گرفته اند که ماه غیر فعال بوده اما چنین مشاهداتی جای تردید را باقی می گذارد. کارزار رصد مشترکی شامل منجمین آماتور و حرفه ای تنها راه برای ایجاد شواهد جدیدی درباره فعالیت می باشد. آزادسازی گازی به تنهایی برای یک ثانیه یا بیش تر دوام قابل مشاهده نبوده اما غباری که بلند می کند تا 30 ثانیه معلق می ماند. با شبکه های هشدار مدرن که برای حرکت دادن یک تلسکوپ حرفه ای به مکانی برای دیدن اتفاقات بسیار مناسب هستند، رصد چنین پدیده هایی امکان پذیر می باشد.
برنامه ژئوفیزیک و زمین شناسی سیاره ای از این تحقیق حمایت می کند. پیتر شولتز و کارل پیترز اساتید علوم زمین در دانشگاه براون هستندو ماتیو استید دانشمند محقق در موسسه علوم سیاره ای می باشد.
منبع:کد:برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
جواب بصورت نقل قول
