کوروش یغمایی هم بالاخره جهانی می شود
(اگه نیاز بود به تاپیک های استیکی مربوطه منتقل بشه)
در سایت ایران ترانه دیدم آلبومی از کوروش یغمایی گذاشته شده با نام "زنجیر خودت رو بساز"...
دنبالش رو گرفتم و به این مقاله برخوردم:
1- حدود دو سال پیش بود که به گفته کاوه یغمایی یک شرکت آمریکایی نشر آثار موسیقایی از آن‌جا که تصمیم داشت آلبومی را از خوانندگان منتخب پاپ و راک دهه‌های 60 و 70 میلادی منتشر کند تحقیقاتی را هم روی آثار کوروش یغمایی آغاز کرده بود. حتی قرار شد از طرف این شرکت افرادی هم عازم ایران شوند و علاوه بر صحبت با خانواده یغمایی و تعدادی از موزیسین‌های ایرانی، مستندی را هم از کوروش یغمایی فیلم‌برداری کنند. نهایتا یکی دو هفته پیش بود که این آلبوم با عنوان «Forge your own chains» یا همان «زنجیر خودت را بساز» به عنوان منتخب موسیقی پاپ دنیا از سال 1968 تا 1974 روی اینترنت ریلیز ودر سرتاسر دنیا پخش شد. تهیه‌کننده آلبوم آهنگ «حجم خالی» کوروش یغمایی را به عنوان آهنگ چهاردهم این مجموعه پانزده‌ترانه‌ای برگزیده است. حجم خالی یکی از آهنگ‌های استثنایی کوروش یغمایی است که در سال ۱۳۵۴ با شعری از مهدی اخوان لنگرودی ساخته شده و به اجرا رسیده است. این هنرمند در سالهای اخیر این آهنگ را با تنظیم جدید بازخوانی کرده و قصد داشت به عنوان یکی از آهنگ‌های آلبوم «ملک جمشید» آن را منتشر كند كه این‌چنین نشد، چون این آلبوم هرگز مجوز انتشار نگرفت. شاید این قسمت از ترانه حجم خالی را به یاد داشته باشید: «تو دلم شادی دیگه جا نداره/ هیچ کی تنهایی ما رو نداره». در این یادداشت علاوه بر پرداختن به این اتفاق مهم قسمت‌هایی از گفت‌وگوی‌مان با Eothen Alapatt تهیه‌كننده این آلبوم را هم می‌توانید بخوانید.
2- Eothen Alapatt تهیه‌كننده آلبوم «Forge your own chains» كه خود یك زمانی آهنگساز هیپ‌هاپ بوده، با ضبط آلبوم‌های هیپ‌هاپ وارد موسیقی شده است. در مورد این آلبوم هم هدف اولیه‌اش جمع‌آوری مجموعهای از موسیقی منتخب قاره‌ها برای هر سال بود. او در همان دوره آهنگسازی‌اش هم جیمی هندریكس را خیلی دوست داشته و از علاقه‌مندان موسیقی جیمز براون بوده است. ایتون می‌گوید برای همین بوده كه در كارهای گروه‌های قدرتمند راك تحقیق كرده و از خصوصیاتشان برای تهیه موزیك هیپ‌هاپ بهره برده است، در نتیجه آلبومی ضبط كرده كه دوره، گونه و محتوای موسیقایی این موسیقی‌ها در آن لحاظ شده است. می‌گوید یك وقتی كه پشت میز دفترش در لس‌آنجلس نشسته بوده و به آلبوم The Truth دكتر هوكرز گوش می‌داده كه J.Rocc یكی از روشنفكر‌ترین تنظیم‌كننده‌های هیپ‌هاپ تنظیم كرده بوده و حتی جلد آلبوم هم جلد وسوسه‌كننده‌ای بوده است، به این فكر می‌كرده كه «این مدل ضبط صدا چگونه اتفاق می‌افتد؟» و بعد از آن بوده كه به فكر جمع‌آوری آلبوم «زنجیر خودت را بساز» هم می‌افتد.
3- اما این تهیه‌كننده آمریكایی هیپ‌هاپ چطور سراغ یك خواننده راك از كشوری مثل ایران آمد؟ یكی از دوستان ایرانی-آمریكایی‌اش بعد از سفری كه به ایران داشته یك كاست از كوروش یغمایی را برایش می‌آورد و بعدتر هم پشت صحنه‌ای تصویری از «اخم نكن» به دست می‌آورد. ایتن می‌گوید: «نگاهی به كوروش انداختم و ریتم غیرقابل جایگزینی را در هدایت آوازش شنیدم و تصمیم گرفتم حتما او را پیدا كنم. ضبط‌كنندگان این مجموعه 7ترانه‌ای مطمئن بودند كه پیدا كردن آن به نظر غیرممكن می‌رسد. به طور اتفاقی به كپی‌ای از آن در eBay دست یافتم. یك دلال آهنگ‌های ضبطی تركیه‌ای آن‌را برای فروش گذاشته بود. من نمی‌دانم او چطور آن‌را پیدا كرده بود. احتمالا یكی از دلال‌ها به او فروخته‌اند. آهنگ به یكی از دوستان من در لس‌آنجلس فروخته شد و او برای من آهنگ اصلی حجم خالی را گذاشت. من نمی‌توانستم باور كنم! حالا می‌دانستم كه چنین موسیقی و صدای غمگین، غیرقابل توصیف فانك و شجاعانه‌ای باید در ایران وجود داشته باشد و حالا به آن گوش می‌دادم. من خیلی خوش‌شانس بودم كه این آلبوم و «گل یخ» و چهار آهنگ از هفت آهنگ تكی كه در اوایل دهه 70 میلادی تولید شده بود را چندین سال بعد در خانه یك دلال كانادایی پیدا كردم.»
4- برایم جالب بود كه نظر چنین آدمی را در مورد موسیقی پاپ و راك داخل ایران و تفاوت‌هایش با جاهای دیگر هم بدانم. «موزیك دهه 60 و 70 میلادی در ایران یا حداقل قسمت روشنفكرانه‌اش من را به یاد موزیك راك پیشرو تركیه و در درجه‌ای پایین‌تر یونان می‌اندازد. بیشتر تمركز آن روی ریتم، احساس، آواز زیبا و موفقیت در تاثیرگذاری با تلفیق عناصر موسیقی فولك با فانك یا راك است. در این راه در ایران هیچ‌كس بهتر از كوروش نیست. من ایرانی نیستم، تعصب من به موسیقی فولك ایرانی همین‌قدر است كه دوستش دارم. اما این را می‌دانم كه آهنگ‌های ضبط‌شده كوروش در قطعه‌های جهانی تلفیق پیشرو است. هیچ آهنگ غیر مفرحی در مجموعه كارهایش وجود ندارد. احساسم این است كه او باید به اندازه خواننده‌ها و ترانه‌سرایان بزرگ تركیه‌ای مثل باریش مانكو، اركین كورای، ادیپ اك بایرام و اوز دمیر اردوگان شناخته می‌شد. همه این نام‌ها در اروپا و آمریكا شناخته شده هستند. اینكه تولیدات آرشیوی كوروش هنوز به صورت غیرمنظم و یكجا جمع‌آوری شوند،جنایت است.» ایتن در این مدت با دیگر گروه‌های ایرانی هم آشنا شده است و این آشنایی از آن‌جاست كه در یكی از آلبوم‌هایی كه توسط گروه « Dia Prometido» به نام «صدای سكوت» با محوریت تار منتشر شده است و آهنگی از مهرپویا در آن است. ایتن در مورد این آهنگ می‌گوید «من هیچ‌وقت چنین چیزی نشنیده بودم. آهنگ مهرپویا چنان بود كه باعث جذب و جمع شدن افرادی مثل راوی شانجار، برادرزاده راوی، آنا ناندا شانكار، آفرو نیجریه‌ای و گیتاریستی مثل دنیس كافی از اسكورپیو شد.»
5- قصه جالبی‌ست. كوروش یغمایی سال‌هاست كه در ایران دوباره به حاشیه رانده شده است، اجازه انتشار آلبومش را ندارد و اجرایی از او را روی صحنه‌ها نمی‌بینیم، اما یك تهیه‌كننده خارجی چنین تحت تاثیر كارهایش قرار گرفته كه می‌خواهد افتخار معرفی او را به جهانیان داشته باشد. «من بسیار خوشبخت شدم كه كاوه یغمایی و همسرش نیلوفر را در جستجویم برای اجازه پخش حجم خالی در مجموعهای یافتم. بسیار خوشحال شدم وقتی دیدم كه كاوه نه‌تنها نوارهای اصل ضبط شده كوروش در دهه هفتاد را دارد، بلكه سری آهنگ‌هایی از او دارد كه پخش نشده‌اند یا اجازه پخش نیافته‌اند. به این جذابیت، عكس‌هایی كه خانواده‌اش از كوروش داشتند را اضافه كنید كه باعث شد برای من روشن شود كه او باید در دهه هفتاد چنان مجموعه‌هایی ضبط می‌كرد. باعث خوشحالی من است كه تا چند ماه آینده به‌وسیله كوروش این‌ها را جمع‌آوری خواهیم كرد و در تابستان 2010 در سرتاسر دنیا مجموعه را پخش خواهیم نمود. به راستی باعث غرور من است كه پلی رسمی هستم برای آن‌هایی كه در اروپا و آمریكا هیچ‌گاه صدای كوروش و موسیقی بزرگش را نشنیده‌اند.»
6- كاوه یغمایی برای خبردار شدن ما از این اتفاق مهم در موسیقی پاپ ایرانی مهم‌ترین نقش را داشت و سوالی هم خودش از ایتن پرسید كه در زیر می‌خوانید: از ایتن كه در لس‌آنجلس دفتر تهیه و تولید آثار موسیقایی دارد و حتما با موسیقی لس‌آنجلسی ما هم آشناست می‌پرسم كه نظرش در مورد شركت‌های تولید موسیقی ایرانی در لس‌آنجلس كه آهنگ‌های قدیمی كوروش و همه موسیقی‌دانان ایرانی را بدون اجازه كپی و تكثیر می‌كنند چیست؟ «بسیار ناراحتم از اینكه این شركت‌ها كارهای هم‌وطنانشان را پخش می‌كنند چون فكر می‌كنند موسیقی‌دانان نمی‌توانند اقدامی علیه آنها انجام دهند. اما به جای ناراحتی برای عملی كه آنها انجام می‌دهند، انرژی خود را برای این موضوع می‌گذارم كه به زودی مجموعه‌هایی رسمی مانند مجموعه كوروش كار كنم تا ثابت كنم این كار به روش بهتری نیز می‌تواند انجام پذیرد. آلبوم ما امتیاز خودش را خواهد داشت.»
7- من هم امیدوارم فرصت‌های بیشتری برای معرفی موسیقی‌های مختلف ایرانی به جهانیان فراهم شود و اتفاق‌هایی این‌چنینی تداوم داشته باشد. مخصوصا كه ایتن می‌گوید بعد از كوروش می‌خواهد سراغ مهرپویا برود و معرفی كننده آثار كامل او به جهانیان هم باشد. در ادامه مشخصات ترانه‌های منتخب در آلبوم «Forge your own chains» را می‌توانید مشاهده كنید.
منبع : ماهنامه نسیم
