[آموزش] ترجمه بازي هاي ميكرو

[Squall Leonhart]

بعضي از بازي هاي ميكرو هستن كه زبونشون ژاپني هست. از اونجايي كه بيشتر بجه ها ژاپني بلد نيستن، قدر اين بازي ها رو نميدونن و نميتونن از حداكثر امكانات بازي استفاده بكنن. چند تا بازي ميكرو هست كه من ميخوام از ژاپني به فارسي ترجمشون بكنم و مادام العمر زنده نگهشون دارم. چون شاهكار هستن و حيف هست كه از ياد برن.

و اما در مورد ترجمه بازي ها : ترجمه يه بازي ميكرو كار خيلي خيلي ساده اي هست (چون من قراره يادتون بدم) فقط مشكلي كه داره اينه كه وقت آدم رو خيلي زياد مي‌گيره! در ادامه به طور گام به گام و با ارائه يك مثال نحوه كار رو آموزش خواهم داد.

ابزار لازم :

1. بازي Goal 3 :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

2. برنامه Tile Layer Pro :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

3. شبيه ساز NESticle :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

4. شبيه ساز FCEUX :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

5. يه مغز دودويي و يه كامپيوتر

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

مراحل كار :

ابتدا بهتره كه يه بك آپ از فايل اصلي بازي يه جاي ديگه نگه دارين. از فايل Goal 3 يه كپي بگيريد و مثلا اسمش رو بزارين Work.

1. تزریق فونت فارسی :
برنامه Tile Layer Pro را اجرا كنيد سپس فايل Work.nes را با آن باز نماييد. همان طور كه ملاحضه مي‌كنيد از حروف فارسي خبري نيست. ولي نگران نباشيد ما خودمان، خودمان را مطرح خواهيم كرد! با استفاده از اين برنامه مي‌توانيد حروف ژاپني و در صورت لزوم حروف انگليسي را ويرايش كنيد و به جاي آنها حروف فارسي را جايگزين و سپس از اين حروف فارسي استفاده كنيد. ويرايش و ساخت حروف با آنكه به نظر بچه گانه مي‌آيد ولي كار بسيار حساسي هست و نياز به ابتكار عمل و مهارت زيادي دارد.

همان طور كه مي‌بينيد من در شكل زير چند حرف ژاپني را ويرايش كرده‌ام و كلمات "پنالتي" و "مقابل هم" را ساخته‌ام. پس از ويرايش حتما بايستي سيو كنيد.

2. پیدا کردن مقدار هگزادسیمال حروف ژاپنی
شبيه ساز NESticle را اجرا كنيد سپس فایل Goal 3.nes را با آن لود نماييد. با زدن كليد F2 پنجره‌اي مطابق شكل زير ظاهر مي‌شود. در اين پنجره مي‌توانيد حروف به كار رفته در بازي را ببينيد. براي ثابت شدن محل حروف مي‌توانيد به جايي از بازي برويد كه تصوير ثابتي دارد.

مي‌خواهيم عبارت را ويرايش كنيم و تبديل كنيم به "پنالتي" براي اين منظور بايد مقادير هر يك از حروف را كه در مبناي هگزادسيمال هستند را پيدا كنيم و سپس عمل جايگزيني را انجام دهيم.

براي پيدا كردن مقدار هگزادسيمال يك حرف، آن را در جدول Pattern tables جستجو ميكنيم. (پيدا كردن يك حرف نياز به دقت زيادي دارد) سپس بر روي آن كليك مي‌كنيم. پنجره كوچك ديگري باز مي‌شود كه در بالاي آن مقدار هگزادسيمال آن حرف نوشته شده است. دقت كنيد كه فاصله يا جاي خالي هم مقداري بر مبناي هگزادسيمال دارد! مقدار هگزادسيمال عبارت برابر است با 9D 9F AF CF 02 BD CB A3

3. پیدا کردن مقدار هگزادسیمال حروف فارسی
شبيه ساز NESticle را اجرا كنيد سپس فايل Work.nes را لود نماييد. اگر دقت كنيد بعضي از حروف ژاپني به هم ريخته‌اند. (خودتان حدس بزنيد چرا؟!) با زدن كليد F2 پنجره Pattern tables را ظاهر كنيد. مقادير هگزادسيمال حروفي را كه كلمه "پنالتي" را تشكيل مي‌دهند را پيدا كنيد. مقدار هگزادسيمال كلمه "پنالتي" برابر است با AD AE AF

4. جایگزینی مقادیر هگزادسیمال حروف ژاپنی با مقادیر هگزادسیمال حروف فارسی
اكنون كافي است با استفاده از يك برنامه ويرايش هگزادسيمال مقدار 9D 9F AF CF 02 BD CB A3 را جستجو كرده و با مقدار AD AE AF 02 02 02 02 02 جايگزين كنيم. دقت كنيد كه در اين مثال 02 مقدار هگزادسيمال فاصله يا جاي خالي است كه در اينجا براي از بين بردن حروف اضافي عبارت مورد استفاده قرار خواهيم داد.

شبيه ساز FCEUX را اجرا نماييد و فايل Work.nes را لود كنيد. از منوي Debug گزينه Hex Editor را انتخاب كنيد. در پنجره باز شده از منوي View گزينه Rom File را تيك بزنيد. از منوي Edit گزينه Find را بزنيد. در پنجره باز شده مقدار 9D 9F AF CF 02 BD CB A3 را جستجو كنيد و سپس آن را با مقدار AD AE AF 02 02 02 02 02 جايگزين نماييد. از منوي File گزينه Save Rom را بزنيد. از شبيه ساز خارج شويد و دوباره بازي را لود كنيد و نتيجه كار خود را ببيند.

[Squall Leonhart]

ترجمه کردن بازی های انگلیسی به فارسی به روش بالا هم امکان پذیر هست ولی از ارزش چندانی برخوردار نیست! چون تقریبا همه ما گیمرها کم و بیش با انگلیسی آشنایی داریم. تاکید بیشر من هم بر روی ترجمه بازی های ژاپنی هست که حتی انگلیسیشون هم موجود نیست. گرچه ترجمه یه بازی انگلیسی به فارسی هم خیلی ارزشمند هست.

حالا ممکنه برای خیلی ها این سوال پیش بیاد که : من که زبان ژاپنی بلد نیستم چطوری می خوام بازی های میکرو که ژاپنی هستن رو ترجمه بکنم؟!
نگران این موضوع نباشین من خودم کمکتون میکنم تا ژاپنی رو هم یاد بگیرین و بتونین ترجمش کنین!

آشنايي من با زبان ژاپني برميگرده به تقريبا ده سال پيش زماني كه فوتباليست ها رو بر روي كنسول ميكرو بازي مي كردم. اين بازي احتمالا براي خيلي از شما گيم بازهاي قديمي آشنا هست. اگه يادتون باشه يه قسمت كد و رمز براي ادامه بازي داشت كه از يه كد 18 حرفي تشكيل شده از حروف ژاپني بود. نوشتن كد به زبان ژاپني باعث شد كه با اين رسم الخط جالب آشنا بشم. از طرف ديگه اسم بازيكن ها باز به زبان ژاپني بود ولي از روي قيافه هاشون ميشد تشخيص داد كه كي هستند (با توجه به كارتونش، حالا بگذريم كه ايراد هم بعضا داشت) در نتيجه من و برادم به اين فكر افتاديم كه ميشه با استفاده از نام بازيكن ها اين رسم الخط رو رمزگشايي كرد و بالاخره هم بعد از چند ماه زحمت و جستجو من و برادرم تونستيم اين خط رو رمزگشايي كنيم.

انواع حروف ژاپني : خط ژاپني سه نوع رسم الخط داره (مثل حروف بزرگ و كوچيك انگليسي) من و برادرم فقط تونستيم دو تاش رو رمزگشايي كنيم (هیراگانا و کاتاکانا) و سومي (کانجی) به نظر نميرسه كه كار ساده اي باشه.

ژاپنی ها برای نوشتن یه سری قواعدی رو رعایت میکنن. مثلا برای نوشتن اسامی و اصطلاعات ژاپنی از حروف هیراگانا (Hiragana) استفاده میکنن و برای نوشتن اسامی و اصطلاعات انگلیسی که وارد زبانشون شده از حروف کاتاکانا (Katakana) استفاده میکنن. ظاهرا از حروف کانجی (Kanji) که از حروف چینی گرفته شده برای خطاطی استفاده میکنن که یادگیری این حروف بسیار مشکل هست و تعدادشون بسیار زیاد هست چرا که برای هر کلمه یه حرف کانجی وجود داره.

[Squall Leonhart]

دیدین گفتم باید خومون رو توی دنیا مطرح کنیم. یه نگاه به اینجا بندازین :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

در اثر تلاش های مکرر من زبان فارسی رو هم به لیستشون اضافه کردن.

[marde tanhayi]

تشکر

منم یه چند بازی میکرو دارم خیلی دوست دارم ترجمشون کنم اگه کردم برات پ خ می کنم

[narotu]

من میخواستم اون فوتبالیستها عربی رو به روشی که گفتی چند خطش رو ترجمه کنم اون کدهای هگزاد رو هم در اوردم برای دوتا از خطاش اما وقتی خواستم توی شبیه ساز سوم سرچ کنم پیدا نکرد
کلمه ها اینان ببین مگه درست نیست
Kick off
0C 0B 05 0C 02 10 08 08

Continue

05100F 14 0B 0F 1A 07

اون برای Continue 05 , 10 بینشون فاصله داره نمیدونم چرا اینجا میزنم قاطی میکنه به هم میچسبه

[Squall Leonhart]

دلیل اینکه بعضی وقت مقدار هگزای یه کلمه رو پیدا نمیکنه اینه که ممکنه وسط کلمه یه مقدار هگزای کد شده قرار داشته باشه و باعث بشه اعداد هگزای یه کلمه دو شقه بشن مثلا میخواهی 10 11 12 13 رو جستجو کنی ولی یه مقدار کد شده که وظیفه دیگه ای داره مثلا می افته بینشون و مقدار اون قسمت میشه 10 59 11 12 13 که عدد 59 ربطی به کار ما نداره ولی افتاده وسط مقدار های کلمه ما و جستجوی ما رو مختل میکنه! واسه حلش میشه چند تا کار انجام داد. روش من که خیلی هم ساده هست اینه که یه کلمه دیگه نزدیک کلمه مورد نظرم رو جستجو میکنم بعد کدها رو مرور میکنم تا برسم به مقداری که خودم میخوام. دقت کن که مقادیر هگز یه صفحه از بالا سمت چپ شروع میشن و میان تا پایین سمت راست و تقریبا با جستجوگر هگزای ما هم همخوانی دارن.

روش دیگه اینه که کلمات رو نصفه جستجو کنی مثلا میخوایی 10 11 12 13 14 رو جستجو کنی ولی پیدا نمیشه باید اول یه بار 10 11 12 رو جستجو کنی و یه بار هم 13 14 رو امتحان کنی. اگه دیدی نتایج زیاد شد میتونی یکی یکی مقادیرشون رو عوض کنی و بری ببینی که با عوض شدن کدوم یکی کلمه مورد نظرت هم عوض میشه. از آدرس آفست هر کدوم که یکتا هست هم میتونی واسه به یاد نگه داشتن اینکه کدوم رو عوض کردی استفاده بکنی. آدرس آفست هر مقدار بالای پنجره هگز ادیتور نوشته میشه.

اگه این روش ها جواب ندادن احتمالا بعضی از حروف کد شده هستن که باید از یه راه دیگه جستجو بشن.

یه عکس از قسمتی که میخوایی ترجمه کنی بگیر بزار اینجا تا بیشتر بررسیش کنم.

[Squall Leonhart]

از آقایونی که زبان اسمبلیشون خوبه کمک کنن به یه مشگل برخورد کردم! وقتی میخوام قسمت هایی رو که از چپ به راست شروع به ظاهر شدن روی صفحه میکنن رو ترجمه کنم، جملات فارسی از برعکس ظاهر میشن! الان نزدیک دو ماه هست که نتونستم واسه این مشکل راهی پیدا کنم! البته یه عرب ده سال پیش این مشکل رو حل کرده! منظورم کسی هست که فوتبالیست های میکرو رو به عربی ترجمه کرده بود. پس نمیشه گفت امکانش نیست فقط من سوادم نمیکشه و اسمبلی بلد نیستم. اگه کسی هست که اسمبلی بلد هست لطفا یه نگاه به راهنمایی هایی که واسم توی فروم های خارجی نوشتن بندازه ببینه میتونه کاری بکنه یا نه :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

راستی اینم از ورژن فارسی بازی فوتبال گل سه که به خاطر این مشکل فعلا به صورت نصفه کاره مونده :

اینم از لینک دانلودش :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

[narotu]

اون صفحه ای رو که میخوای ترجمه شه بزار شاید کسی تونست بفهمه مشکلش رو

اینم فوتبالیستها که فقط منوهای اولیش و اسامی و ترکیب ترجمه شده

کسی خواست ترجمه کنه از این شروع کنه راحت تره

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

[Pedy.Spider]

از آقایونی که زبان اسمبلیشون خوبه کمک کنن به یه مشگل برخورد کردم! وقتی میخوام قسمت هایی رو که از چپ به راست شروع به ظاهر شدن روی صفحه میکنن رو ترجمه کنم، جملات فارسی از برعکس ظاهر میشن! الان نزدیک دو ماه هست که نتونستم واسه این مشکل راهی پیدا کنم! البته یه عرب ده سال پیش این مشکل رو حل کرده! منظورم کسی هست که فوتبالیست های میکرو رو به عربی ترجمه کرده بود. پس نمیشه گفت امکانش نیست فقط من سوادم نمیکشه و اسمبلی بلد نیستم. اگه کسی هست که اسمبلی بلد هست لطفا یه نگاه به راهنمایی هایی که واسم توی فروم های خارجی نوشتن بندازه ببینه میتونه کاری بکنه یا نه

تازه با این تاپیک آشنا شدم، واقعا کار جالبیه!!!
منم همین مشکل رو واسه یه بازیه دیگه دارم، کسی راه حلش رو پیدا نکرده؟

[Squall Leonhart]

کار خیلی مشکلی بود ولی با سه ماه مطالعه و بررسی و با کمک دوستان خوبم توی فروم روم هکینگ تونستم حلش کنم! تاریخ اولین و آخرین پست این تاپیک رو ببیند :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

البته الان دیگه واسم خیلی کار آسونی شده! معما حل شد آسان شد!!! فقط کافیه دو تا بایت رو تغییر بدیم تا حل بشه. یکی واسه برعکس کردن جهت چاپ و اون یکی واسه تنظیم الایمنت جمله.

خلاصه کاری که باید انجام بدیم

آدرس CPU رو که میره از توی ROM مقدار هگزادسیمال حرف اول جمله رو بر میداره رو پیدا میکنیم.
یه Breakpoint از نوع Read رو روی این آدرس CPU میزاریم.
با استفاده از فایل تریسمون کدهای اجرا شده قبلی رو مرور میکنیم و دستور INC رو پیدا میکنیم و بعد تبدیلش میکنیم به DEC تا جمله برعکس چاپ بشه.
برای درست کردن الاینت جمله باید یه جایی دستورات ADC و LDA رو پیدا کنیم و مقدارشون رو عوض کنیم.

مراحل کار

این روش واسه بازی های دیگه هم میتونه راه کار و راهنمای مناسبی باشه ولی باید دقت کنین که کاملا منطبق بر هم نخواهند بود. چرا؟ چون هر بازی توسط یه برنامه نویس جداگانه نوشته شده و طبیعی هست که بنابه سلیقه و یا مهارت برنامه نویس روتین برنامه فرق خواهد کرد. بنابراین اگه میخواهین روی یه بازی دیگه کار بکنین باید اول این رو یاد بگیرین و بعد روی بازی خودتون کار بکنین.

میریم به جایی که یه جمله هست و ما میخواهیم اون رو برعکس چاپش کنیم و یعنی راست به چپ بشه.

مقدار هگزادسیمال چند تا از کاراکترهای اول جمله رو مشخص میکنیم.
مثلا اینجا مقدار سه کاراکتر اولیه جمله بالا A9 B7 A6 هست
این مقدار رو توی Rom پیدا میکنیم. اگه چند تا نتیجه جستجو پیدا شد یکی یکی با عوض کردن مقدار هر کدوم از نتایج دقیقا مشخص میکنیم که کدوم نتیجه ماله جمله ما هست.
به این صورت مشخص میشه که آدرس 1C0B0 همونی هست که میخواهیم و مقدارش A9 هست و یعنی اولین کاراکتر جمله ما (یعنی ) اینجا ذخیره شده.

حالا باید یه جوری بفهمیم که این مقدار توی کدوم آدرس CPU لود میشه. برای این کار باید با استفاده از فرمول زیر یه کم محاسبات انجام بدیم. همه این محاسبات رو به راحتی میشه با ماشین حساب ویندوز که در حالت ساینتیفیگ قرار داده انجام داد :

1C0B0 - 10 = 1C0A0 عدد اولش رو حذف میکنیم تا چهار رقمی بشه C0A0 بعد تبدیلش میکنیم به مبنای ده 49312 این عدد رو با چهار تا عدد دیگه مقایسه میکنیم و عددی که بهش نزدیک تر هست به طوری که رابطه هست برقرار باشه رو انتخاب میکنیم و ازش کم میکنیم 49312 - 49152 = 160 عدد به دست آمده رو تبدیل میکنیم به مبنای هگزادسیمال میشه A0 حالا این عدد رو با دو تا عدد دیگه به طور جدا گانه جمع میکنیم :

A0 + 8000 = 80A0
A0 + C000 = C0A0

اگه گفتین این دو تا عدد به چه دردی میخورن؟ فقط یکیشون به درد بخور هست و همون آدرس CPU هست که مقدار A9 رو توی موقعیت مناسب میره از توی ROM بر میداره و میاره تا چاپش بکنه!

حالا از کجا بفهمیم که کدوم یکی هست؟ و یا کی و کجا میره از توی ROM بر میداره؟ اینجا هست که Breakpoint دیباگر به کمکمون میاد. باید هر دوتاشون رو امتحان بکنیم و ببینیم کدوم یکی هست.
برای استفاده از دیباگر این طوری میکنیم :

FCEUX --> Debug --> Debugger --> Add --> Address --> C0A0 --> Read --> OK

حالا میریم به جایی که جمله مورد نظرمون شروع میکنه به چاپ شدن. در این لحظه یعنی قبل از اینکه حتی حرف اول یعنی که مقدارش A9 هست به نمایش در بیاد باید دیباگر بازی رو استپ کنه و کدی رو که در حال اجرا شدن هست رو به نمایش در بیاره.
واسه هر دو تا آدرس بالا این کار رو میکنیم من قبلا این کار رو انجام دادم و میدونم که آدرس C0A0 درست هست چون اون یکی باعث استپ شدن بازی نمیشه!

خب حالا کد زیر به نمایش در میاد :

l 05:AD93:B1 30 LDA ($30),Y @ $C0A0 = #$A9

این کد داره به A که یه ریجستر هست مقدار A9 رو از توی آدرس C0A0 سی پی یو یا همون آدرس 1C0B0 رام لود میکنه.

از دکمه Step Into استفاده میکنیم تا دستورات بعدی سطر به سطر اجرا بشن. باید دنبال یه دستور INC بگردیم. دستورش به این شکل ظاهر میشه :

l 00:B044:EE 08 06 INC $0608 = #$02

حالا باید تبدیلش بکنیم به DEC تا کاراکترهای جمله برعکش چاپ بشن. B044 نشون دهنده آدرس CPU هست که این دستور رو داره از توی ROM میخونه. هگزا ادیتور رو باز میکنیم :

Debug --> Hex Editor

میاییم به آدرس B044 که مقدارش EE هست روش راست کلیک میکنیم و گزینه Go here in rom file رو میزنیم تا بره به آدرسی که توی رام هست. اینجا میتونیم مقدار EE رو به CE تغییر بدیم تا INC تبدیل بشه به DEC.

الان اگه بریک پونت(های) توی دیباگر رو Delete بکنین و دکمه Run رو بزنین و یه بار FCEUX رو ریست بکنین میبینین که همه جمله ها دارن برعکس چاپ میشن!

ولی هنوز کارمون تموم نشده! چون الایمنت جملات درست نیستن. از اینجا به بعد دیگه واسه هر بازی کلا فرق میکنه مثلا واسه این بازی من متوجه شدم که با تغییر دستورات زیر الایمنت جملات به شکلی در میاد که مد نظر من هست :

l 00:B032:69 20 ADC #$20 --> 00:B032:69 1A ADC #$1A
l 00:B0AC:AD 18 B1 LDA $B118 --> 00:B0AC:A9 23 LDA #$23
l 00:AF1F:AD 18 B1 LDA $B118 --> 00:AF1F:A9 23 LDA #$23

پیدا کردن این دستورات و تغییر مقادیر اونا دقیقا مثل تغییر مقدار INC به DEC هست که بالا توضیح دادم.

راستی اینم مرجع دستورات اسمبلی 6502 :

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

بچه ها به خودتون ایمان داشته باشین ما میتونیم فقط کافیه که بخواهیم.