بله دوست عزیز چون بنده صادق هستم، از این رو صادقانه نتیجهء عقل و منطق و استدلال خودم را گفتم.
برایتان گفتم که حتی اگر نتوان به اثبات و یقین در باب وجود خداوند رسید، اعتقاد به وجودش یا حداقل فرض امکان وجودش و احتیاط در این باب، عاقلانه ترین گزینه است. از اولش دارم این را میگویم. هرگز نگفتم که اثبات قطعی دارم یا به هر صورت دیگری یقین دارم.
پس این دروغ نیست. میتواند یعنی احتمال، یعنی ممکن است باشد، و وقتی خودت میگویی فرض میکنی و احتمال میدهی و احتیاط میکنی، این دروغ نیست.
گذشته از آن در زندگی شخصی ام هزاران شواهد و معجزه های کوچک و بزرگ تجربه کرده ام... ولیکن اینها را نمیتوان در بحث وارد کرد و به دیگران منتقل نمود. شما باور نخواهید کرد و از نظرتان اعتباری ندارد؛ نهایت میگویید که توهم بوده. پس در اینجا تنها به چیزهای مشترک بین انسانها میتوان توسل جست. مثل عقل و منطق و علم، و همچنین فطرت و ذاتی که در درون تمامی آدمیان بوده و هست. البته توسل به فطرت و ذات هم فقط درمورد آدمهای حقیقت جو و سالم و مستعد میتواند تاثیر داشته باشد، نه مخالفان لجباز و کینه جو و فریبکار و دروغگو و کسانی که میمون نفس بر آنها غلبهء کامل دارد.
بله بخاطر تجربیات شخصی و دریافت های درونی ام، اعتقاد بنده به وجود خداوند و ماورای این ماده و جهان، بیشتر از آن استدلال و دلیل اولیه است (ولیکن هنوز به یقین نرسیده که اگر یقین داشتم احتمالا اینجا نبودم و با شما بحث نمیکردم)، ولی در اینجا صرفا تا همان حد بر اساس عقل و استدلال منطقی میتوانم با شما بحث کنم.
شما که فرق احتمالات و احتیاط را با ادعای اثبات و یقین نمیفهمید... و میگویید دروغ میگویم... در سطح نازلی از عقل و قدرت استدلال بنظر میرسید.
احتمال است میفهمی؟
آیا از وجود علم و ریاضیات احتمالات و کاربردهای آن اطلاعی ندارید؟
در علم فعلی هم نمیتوان خیلی موارد را بصورت قطعی پیشبینی کرد که بشود یا نشود، وجود داشته باشد یا نداشته باشد، ولیکن احتمال هر دو طرف را در نظر میگیرند و جاهایی که لازم است بنابراین احتیاط لازم را میکنند.