آيا دعايي وجود دارد كه با خواندن آن بتوان خوب صحبت كرد و قدرت سخنوري در فرد ايجاد شود؟
خواندن اين آيات با توجه کامل ،تأثير شگرفي در باز شدن نطق انسان دارد...ربّ اشرح لي صدري ويسّر لي امري واحلل عقدهً من لساني يفقهوا قولي..
سوره طه ٱيات 25تا28پروردگارا سينه ام را گشاده کن،وکارم را برايم آسان گردان؛وگره از زبانم بگشاي؛تا سخنان مرا بفهمند.
سخنورى مهارتى است كه با داشتن برخى ابزارهاى لازم با تمرين و ممارست به دست مىآيد و همان طور كه يكى از سخنرانان زبر دست گفته سخنوري يك هنر است. طبيعى است در هر هنرى اصول خاص خود و شيوههاى مشخص دارد. ما در اينجا برخى اصول و روش هاى لازم براى تقويت قدرت نطق و سخن گفتن را بيان مىكنيم و اميدواريم مفيد واقع شود.
1- در جمع كوچكي از دوستان همرتبه خود به سخنراني بپردازيد ولو در آغاز چند دقيقه بيشتر نباشد و حتي اگر سخنان شما موجب خنده و تمسخر ديگران شود.
2- سطح مطالعات خود را بالا ببريد و كتابهاي مفيد را از آغاز تا پايان مطالعه كنيد.
3- كتابهاي آيين سخنورى، ديل كارنگي و رمز پيروزي مردان بزرگ، آيتالله جعفر سبحاني را مطالعه كنيد.
4- متون مختلف را به صورت سخنراني در مقابل آينه (در منزل) پياده كنيد. بخصوص مقالاتي كه حالت ديكلمه دارد و موقع اجرا دقيقا در آينه به خود نگاه كنيد.
5- خاطرات و تجارب جالب خود را در جمع دوستان صميميتان تعريف كنيد.
6- با افراد فعال و پرتحرك كه از قدرت بيان خوبي برخوردارند بيشتر مأنوس شويد.
7- روابط اجتماعي خود را گسترش دهيد، بدين منظور در سلام كردن و احوالپرسي با ديگران پيشقدم باشيد و درباره بعضي موضوعات عمومي سر سخن را بگشاييد و به گفتگو بنشينيد.
8- در كلاس درس سعي كنيد متناسب با مواد درسي مختلف داوطلبانه مقالاتى را تهيه كنيد و در حضور دیگران آن را بخوانيد.
9- هنگام سخن گفتن خود را گرفتار آداب و رسوم و تكلفهاي بيمورد نسازيد، ساده، راحت و بدون هرگونه آداب خاص هدفتان را بيان كنيد.
10- به خود تلقين كنيد: «من جرأت بيان دارم» «شهامت سخن گفتن را دارم» «در بيان مطالبم از اعتماد به نفس كافي برخوردارم» و اين جملات را هر روز تكرار كنيد. براي اگاهي بيشتر توجهتان را به مطالب زير جلب مي نماييم: سخنورى مهارتى است كه با داشتن برخى ابزارهاى لازم با تمرين و ممارست به دست مىآيد و همان طور كه يكى از سخنرانان زبر دست گفته سخنوري يك هنر است. طبيعى است در هر هنرى اصول خاص خود و شيوههاى مشخص دارد. ما در اينجا برخى اصول و روش هاى لازم براى تقويت قدرت نطق و سخن گفتن را بيان مىكنيم و اميدواريم مفيد واقع شود. - قبل از هر چيز بايد خزينهى لغات خود را گسترش داد. در صورتى كه انسان واژهها، كلمات و جملات تركيبى و اصطلاحات زيادى در حافظهى خود داشته باشد هنگام سخن گفتن به دنبال كلمه و جملهاى نخواهد گشت و از كلمات مختلف و متكثرى كه در حافظه خود دارد استفاده كرده و متوقف نخواهد شد. اين امر در گرو مطالعه زياد است بنابراين بايد در زمينههاى مختلف و مورد علاقه زياد مطالعه كرد. - آشنايى با ادبيات فارسى كه نقش زيادى در جملهبندى و تركيب جملات دارد، شرط دوم پيدا كردن اين مهارت است. در اين زمينه خواندن متون ادبى مثل گلستان و بوستان سعدى و نظاير آن در فصاحت و بلاغت مؤثر است. همچنين استفاده از اشعار و ضرب المثل و داستان هاي مناسب، ضروري است. - تمرين و تكرار شرط اساسى اين هنر و مهارت است. در هر موقعيتى هر چند كوچك و با تعدادى اندك موضوعى را آماده كرده دربارهاش با ديگران به گفتگو و تبادل نظر، بپردازيد و با شهامت كامل دربارهى آن موضوع (كه قبلاً دربارهاش خوب فكر كردهايد و يا مطالعه داشتهايد) سخن بگوئيد. مثلاً درسهاى خود را براى همكلاسى خود بيان كنيد (اصطلاحا به قول طلاب حوزوى مباحثه كنيد) و يا در كلاس درس، به طور پيشنهادى موضوعى را انتخاب نموده و كنفرانس بدهيد و يا حتى در اتاقتان براي دوست و هم اتاقى خود مطلبى را آماده كرده براى او بازگو كنيد و به طور كلى به هر مناسبتى و در هر موقعيتى به ايراد سخن بپردازيد. البته لازمهى اين امر تسلّط نسبى شما بر موضوع و مطلب مورد نظرتان است. - اعتماد به نفس شرط موفقيت در سخنرانى است اگر فرد از اعتماد به نفس كافى برخوردار نباشد در سخن گفتن ناتوان است و خجالت كشيده و حتي نمىتواند در گفتگوى كوتاه با دوست جديد و ناآشناى خود موفق شود. قبل از حرف زدن، خوب فكر كنيد و جملات و كلمات را آماده كرده و در ذهن خود به آنها ترتيب منطقى دهيد. - با افرادى كه از اين مهارت برخوردارند ارتباط نزديكترى داشته باشيد و يا به نوارهاى آنها گوش داده و دربارهى چگونگى ورود و خروج به سخنرانى و صحبتهاى او خوب دقت كنيد. - از طولاني صحبت کردن، خصوصا اگر مطلب جذاب و با مزه اي نداريد جدا بپرهيزيد و به آمادگي شنوندگان توجه داشته باشيد. زيرا اگر شنونده خسته يا ناراحتي ديگري داشته باشد، سخنان شما برايش جذابيت ندارد، هر چند اصول فوق را کاملا رعايت کنيد. - موضوع سخنراني شما مطابق با نيازهاي شنوندگان باشد. به عبارت ديگر در سخنراني مقتضاي حال را رعايت کنيد. - در سخن گفتن ادب را رعايت کنيد و هرگز به کسي اهانت نکنيد و نيز با عصبانيت سخن نگوييد. - يکنواخت سخن نگوييد، بلکه صداي شما در سخنراني فراز و نشيب داشته باشد و در هر کجا که نياز است احساسي و هيجاني صحبت کنيد.
در اين باب مي توانيد از كتاب هاي:
1- سخن و سخنوري مرحوم فلسفي،
2- آيين سخنوري ديل كارنگي،
3- آيين سخنراني شريعتي سبزواري استفاده كنيد (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 2/100117814)
منبع: شهر سندباد