تقویم تاریخ

[dariushiraz]

12 اکتبر :

---

گشايش ساختمان تازه آرامگاه فردوسي در توس، مردي كه گفت چو ايران نباشد تن من مباد


Ferdowsi
بيستم مهرماه سال 1313 خورشيدي رضا شاه ساختمان باشكوه آرامگاه فردوسي را در توس خراسان طي مراسمي با حضور مستشرقين و ايرانشناسان سراسر جهان، اديبان كشور و مقامات فرهنگي و دولتي گشود.
مورخان متفقا «ابوالقاسم فردوسي» را تنها فرد در سراسر تاريخ بشر خوانده اند كه بدون هرگونه چشمداشت، همه عمر خودرا صرف زنده كردن تاريخ وطن خود (ايران)، خصلت هاي نيك هموطنان (ايرانيان) و زبان نياكان (زبان پارسي) و خدمت بي دريغ به شناساندن فرهنگ و تمدن كهن ميهنش كرد و به نوشته مرحوم دكتر رضا زاده شفق، شصت هزاربيت شعر گفت تا شكوه ايران باقي بماند و باعث افتخار و دلگرمي نسلهاي بعد باشد تا بدانند كه چه ميراثي گرانبها و با عظمت برايشان باقي مانده است و با همه توان بكوشند كه اين ميراث همچنان سربلند و بزرگ و عزيز باقي بماند. فردوسي براي به نظم در آوردن تاريخ ايران، اسناد و نامه هاي فراوان خواند كه خود او گفته است:
«بسي رنج بردم بسي نامه (مكتوب و سند) خواندم ـ زگفتار تازي ( اسنادي كه به زبان عربي نوشته شده بود) و از پهلواني (اسنادي كه به پارسي دوران اشكاني و ساساني بود)».
در آن سال به مناسبت هزار ساله شدن فردوسي كه ايرانيان بايد هميشه مرهون زحمات، احساس و عواطف وطندوستانه او باشند يك هفته در سراسر كشور جشن گرفته شد و بهترين خيابان و ميدان تهران به اسم او نامگذاري گرديد. در شهرهاي ديگر مدارس و تالارها و خيابانها به نام فردوسي نامگذاري شد و بعدا مدارس تازه ساز و دانشگاه، كه اين قدرشناسي ها باز هم براي مردي كه گفت: چو ايران نباشد تن من مباد و ... و «همه سر به سر تن به كشتن دهيم ـ به از آن كه ايران به دشمن دهيم»، كم است.
. در خيابان تخت جمشيد ( طالقاني )تهران زيباترين مدرسه نوبنياد كشور به نام فردوسي نامگذاري شد كه درسالهاي 1350 و51 در زمين اضافي آن اداره كل آموزش و پرورش تهران بنا گرديد.

---

کشف شبکه مقدماتي براندازي حکومت دکتر مصدق در تهران ( 20 مهر )

Mosaddegh
در اين روز در سال 1331 شبكه اي در تهران كشف شد كه اعلام گرديد هدف از ايجاد آن برانداختن حكومت دكتر مصدق بود. با كشف اين شبكه گروهي از افسران ارشد كه دكتر مصدق آنان را بازنشسته كرده بود از جمله سرلشكر حجازي دستگير و بازداشت شدند. برادران رشيديان و عده اي غير نظامي ديگر در ميان بازداشت شدگان بودند. برخي از نمايندگان مجلس و سنا از جمله سرلشكر بازنشسته فضل الله زاهدي نيز متهم به همدستي با اين شبكه شده بودند كه قرار بود پس از سلب مصونيت پارلماني توقيف و پس از تكميل پرونده، احراز مجرميت و صدور كيفرخواست محاكمه شوند. اعلام شده بود كه اين شبكه با نقشه و كمك دستگاه جاسوسي انگلستان ايجاد شده است. با اين كه درباره اين شبكه كه گفته شده بود در صدد جلب برخي روزنامه نگاران هم برآمده بود تبليغ زياد شد، به دليل وجود دوستان متهمان دراطلاعات شهرباني (پليس) و اطلاعات ارتش (ركن 2) اقدام بيشتري صورت نگرفت. « تاريخ » نشان داد كه انگلستان و دولت تازه حزب جمهوريخواه آمريكا (ژنرال آيزنهاور) ده ماه بعد با كمك همين گروه، كودتاي 28 مرداد را به راه انداختند و به عمر حكومت دكتر مصدق پايان دادند.

[dariushiraz]

14اکتبر:

---

مراسم سان و رژه به مناسبت پيروزي نظامي ايران

14 اكتبر سال 579 ميلادي جاركش ها در خيابانهاي تيسفون (مدائن ــ نزديك بغداد) پايتخت آن زمان ايران به راه افتادند تا خبر پيروزي سپاه اعزامي ايران بر رومي ها در سوريه و باز پس گرفتن اين سرزمين را به آگاهي مردم برسانند و بگويند كه خود را براي مراسم سان و رژه و جشن نظامي كه پس از ورود اسيران رومي و پرچمهاي گرفته شده از ايشان به تيسفون برگزار خواهد شد آماده كنند.
در اين جنگ كه پنجم اكتبر به پيروزي ايران انجاميد (طبق اسناد قسطنطنيه، ششم اكتبر؛ زيرا 6 اكتبر كار شمارش اسيران و زخمي ها پايان يافته بود) 20 هزار سرباز رومي اسير و 27 هزار تن ديگر كشته شده بودند. سپاه اعزامي ايران به اين جنگ مركب از 40 هزار سوار و يكصد هزار پياده بود. خسرو انوشيروان شاه وقت ايران 26 اكتبر، سه هفته بعد از اين پيروزي پس از 48 سال حكومت در گذشت.

---

دكتر مصدق در سازمان ملل و در واشنگتن انگلستان را عامل همه بد بختي هاي ايران اعلام كرد

دكتر مصدق و دين آچسن وزير امور خارجه وقت آمريكا

نيمه دوم مهرماه 1330 (اكتبر 1951) بيشتر گزارشهاي سياسي رسانه ها در سراسر جهان در ارتباط با ايران بود زيرا كه دكترمحمد مصدق رئيس دولت وقت ايران در نيويورك بود تا از برحق بودن ايران در ملي كردن نفت خود و طرد نفوذ خارجي از ايران كه مغاير استقلال و حاكميت يك ملت است دفاع كند.
وي كه 14 مهر عازم نيويورك شده بود و در جلسه شوراي امنيت شركت كرده بود از آن پس هر روز چند مصاحبه و سخنراني در باره مظالم دولت انگلستان و مداخلات استعماري اين دولت در ايران از نخستين دهه قرن 19 تا به آن روز انجام مي داد.
دكتر مصدق ضمن اظهارات خود در شوراي امنيت بيشتر بدبختي هاي ايران در قرون 19 و 20 را نتيجه مداخلات انگلستان در ايران و سياست هاي آن دولت معرفي كرد كه باز هم حاضر نمي شود از سر ايرانيان بيدار شده از خواب غفلت دست بردارد. استدلال دكتر مصدق سبب شد كه شوراي امنيت تصميم بگيرد كه رسيدگي به قطعنامه انگلستان بر ضد ايران را موكول به صدور حكم دادگاه بين المللي (لاهه) كند.
مصدق 30 مهر براي ديدار با ترومن رئيس جمهوري وقت آمريكا از حزب دمكرات وارد واشنگتن شد و با رفتار و بيانات خود نظر مردم امريكا نسبت ايران روشن ساخت. استقبال مردم نيويورك و واشنگتن از دكتر مصدق كه گاهي بربدبختي ايرانيان گريه وزماني كه مصلحت ايجاب مي كرد غش مي كرد كم سابقه بود.
دين آچسن وزير امور خارجه وقت آمريکا که جداگانه با دکتر مصدق ملاقات و مذاکره کرده بود در خاطرات خود نوشته است : دکتر مصدق در حالي که سرش را بر بازوي پسرش دکتر غلامحسين که با او به آمريکا آمده بود تکيه داده بود به آهستگي قدم بر مي داشت ، ولي به محض اين که متوجه شد که ما براي استقبال از او رفته بوديم سر از بازوي پسر برداشت و بمانند يک جوان با گامهاي استوار به سوي ما آمد و در اينجا بود که فهميدم که ما با چگونه سياستمداري رو به رو هستيم و سبب غش کردن هاي او را درک کردم . او معمولا هنگامي خود را به غش کردن مي زد که مسير مذاکرات در جهت زيان ايران قرار مي گرفت و از آن پس آن را ديپلماسي گريه و غش نام نهاده بودم به همان گونه که رقص سرگرد سالم از گروه " افسران آزاد مصر " براي مردم سودان به منظور جلب نظر آنان به اتحاد با مصر را ديپلماسي رقص خوانده بودم . دين آچسن نوشته است : ترومن و من در مذاکره با مصدق قانع شديم که نبايد زياد تسليم نظر انگلستان در قبال مسئله نفت ايران ازجمله موافقت با تعرض نظامي انگلستان به منظو ر تصرف آبادان شويم. دکتر مصدق در مذاکرات ، در جايي که احساس مي کرد ممکن است به زيان ايران تمام شود چهره در هم مي کشيد و لجوجانه حاضر به گذشت نمي شد و من در چهره او که در لحظات ديگر متبسم بود " ناسيوناليسم ايراني " را که در تاريخ باستان خوانده بودم به وضوح مشاهده مي کردم.
دکتر مصدق پس از مذاکراه با مقامات آمريکايي و انجام چند مصاحبه در واشنگتن از طريق مصر به ميهن باز گشت. او در طول اقامت کوتاه خود در مصر نطقي ايراد کرد و در آن موهبت برخوردار بودن از استقلال و حاکميت ملي ، و طرد استعمار و آثار نکبت بار آن را مورد تاکيد قرار داد . جمال عبدالناصر پس از رسيدن به قدرت بارها گفته بود كه نطق دكتر مصدق در قاهره اورا منقلب كرد. افسران مصري كمتر از دو سال بعد به نظام سلطنتي دست نشانده انگلستان در مصر پايان دادند.
دكتر مصدق در جلسه سوم آذر ماه مجلس گزارش سفر خودرا مطرح و تاكيد كرد كه انگلستان نمي خواهد ما امور نفتمان را كه ميراث مشتركمان است در دست داشته باشيم و براي شكست دادنمان به هر دسيسه و نيرنگ دست خواهد زد، بايد متحد و مراقب باشيم.

[dariushiraz]

19اکتبر:

---

اتحاد خشايارشا با كارتاژ (تونس امروز) 27 مهر ماه

خشايارشا نوزدهم اكتبر سال 480 پيش از ميلاد را روزي نوشته اند كه خشايارشا رهبر وقت ايرانيان با دولت كارتاژ (تونس امروز و نواحي اطراف آن كه رو به روي جزيره سيسيل و پاشنه ايتاليا در ساحل جنوبي مديترانه قرار گرفته و آثار ابنيه باستاني آن زمان باقي است) پيمان اتحاد بست. هدف خشارياشا از اين پيمان، ايجاد سد در برابر گسترش اتحاديه يوناني ها در جهت جنوب و غرب و درگير نگهداشتن اين اتحاديه در جنگهاي دور دست بود تا به فكر تعرض به ايوني ايران نيافتد (شهرهاي يوناني زبان واقع در غرب آناتولي و جزاير شرقي درياي اژه و درياي مديترانه از جمله قبرس، ايوني خوانده مي شدند. واژه يونان كه در خاور ميانه بكار مي رود برپايه كلمه ايوني ساخته شده است). در آن زمان، يونان در جنوب ايتاليا و از جمله در جزيره سيسيل (سيچيليا) مهاجرنشين داشت كه معروفترينشان سيراكيوز (سيراکوز) است. در پي همين اتحاد و كمك مالي ايران بود كه «هاميلكار» كارتاژي به سيسيل حمله نظامي برد. ولي پس از پياده شدن در ساحل پالرموي امروز چون توفيقي به دست نياورد همانجا خودكشي كرد. اتحاد ايران و كارتاژ تا 70 سال بعد (سال 410 پيش از ميلاد) ادامه داشت و كارتاژ از كمك مالي ايران برخوردار بود. كارتاژي ها مهاجران فنيقي (لبناني ـ سوري) هستند كه نام شهر خود را (واقع در تونس امروز و ساحل درياچه تونيشيا) «كارت هاداشت» به معناي شهر تازه گذارده بودند كه رومي ها آن را كارتاژ تلفظ كردند كه چون كتب تاريخ قرون قديم عمدتا توسط رومي ها نوشته شده است به همين صورت باقي مانده است. معروفترين سردار كارتاژي، هانيبال بود كه به اسپانيا و ايتاليا لشكر كشيد و در اين لشكركشي از فيل استفاده كرده بود.

---

ديدار شاهزاده اشكاني از «رم» ( 27 مهر ماه )

نرون
تيرداد شاهزاده اشكاني 19 اكتبر سال 66 ميلادي با تشريفات ويژه اي وارد شهر «رم» شد تا با نرون امپراتور وقت روم ملاقات كند. گزارش اين ديدار را كه دولت روم براي انجام آن هزينه بسيار سنگين متحمل شده بود تاچيتوس، مورخ رومي مشروحا در كتاب خود آورده است. تيرداد از سوي بلاش ـ شاه ايران به پادشاهي ارمنستان كه آن زمان شامل همه اراضي شرقي تركيه امروز بود منصوب شده بود. تاچيتوس نوشته است كه تيرداد حاضر نشد در حضور نرون، شمشيرش را از خود دور سازد و با شمشير در كنار امپراتور روم نشست كه امري بي سابقه بود. رفت و بازگشت تيرداد به «رم» نزديك به دو سال طول كشيده بود.

---

گلوله باران شدن سكوهاي نفتي ايران توسط ناوگان آمريكا

19 اكتبر 1987 ميلادي (27 مهرماه 1366خورشيدي) نيروي دريايي آمريكا سه سكوي نفتي ايران در خليج فارس را به گلوله بست كه دو سكو ويران شد.
يك روز پيش از اين حمله، رونالد ريگن رئيس جمهوري وقت امريكا سران مقننه اين كشور را به دفتر خود فرا خوانده و به آنان گفته بود كه جمهوري اسلامي در خليج فارس براي منافع امريكا و كشتي هايي كه با پرچم آمريكا رفت وآمد مي كنند يك تهديد دائمي است و او تصميم گرفته است كه آمريكا هراقدامي را برضد آن دولت كه بتواند، انجام دهد.

[dariushiraz]

20 اکتبر :

---

تاريخنگار ارتش روم و آمار تلفات جنگ ايران و روم

28 مهر ماه

شاپور دوم بر سکه اش
مورخ ارتش روم در ذيل روز 20 اكتبر سال 351 ميلادي (اين روز را از انطباق تقويم ها به دست آورده اند) به صورت مبهم چنين نوشته است :
كل تلفات جنگ نخست امپراتور كنستانتينوس دوم با ايران (منظور؛ جنگ سال 348 ميلادي با شاپور دوم مشهور به ذوالاكتاف است) 50 هزار و 231 نفر و تلفات كل جنگ دوم با ايران (منظور جنگ سال 350 ميلادي) 39 هزار و12 نفر. اين مورخ شايد به دليل عرق ملي روشن نساخته است كه اين ارقام، جمع تلفات دوكشور و يا به تنهايي ـ روم بوده است. از آنجا كه فاتح هر دو جنگ، ايران بود و طرف مغلوب نمي تواند كشتگان فاتح را شمارش كند به احتمال بسيار زياد اين تلفات سنگين را روميان تحمل كرده بودند. مورخ ارتش روم در زير اين ارقام نوشته است كه اين آمار نهايي را فرماندهي كل ارتش براي سناي روم تهيه كرده است و سپس توضيحات ديگر....

توسيديدس
نتيجه دو شكست و عقب نشيني رومي ها در دو جنگي كه در بالا اشاره شد، وقوع شورشهاي مسلحانه در قلمرو روم در آلمان، گل (فرانسه)، ايلريا (يوگوسلاوي)، اسپانيا و حتي بريتانيا شد كه سالها بعد، نخست به تقسيم آن امپراتوري به دو حوزه حكومتي و سپس تجزيه كامل و اضمحلال انجاميد.
ارتشها از زمان اسكندر مقدوني داراي مورخ موظف شده اند كه رويدادهاي روزانه را يادداشت مي كند و در پايان فصل و يا سال با مروري بر آنها يك گزارش تاريخي مي نويسد كه تا ربع قرن در آرشيو ارتش و از آن پس براي هميشه در آرشيو ملي نگهداري مي شود تا در دسترس محققان باشد. به احتمال زياد، اين روش از توسيديدس كه يك ژنرال بود و تاريخ جنگهاي « پلوپونز» را نوشت اقتباس شده است.

كنستانتينوس دوم
در پاره اي از كشورهاي پيشرفته اين كار اينك فراتر از ارتش رفته و سازمانهاي ديگر را در بر گرفته كه مروري بر چنين گزارشها؛ پسرفتها و پيشرفتهاي سازمان در فاصله زماني معين را نشان مي دهد. در تنظيم اي گزارشها نهايت دقت و امانت بكار مي رود و به همين دليل است كه انجام آن را به كسي كه در اين رشته تحصيل و مطالعه كرده ومهارت داشته باشد واگذار مي كنند و كار آن درست عكس روابط عمومي است.

---

اعدام نخستين دسته از افسران كمونيست ايران ( 28 مهر ماه )

كمتر از دوماه پس از كشف شبكه نظامي حزب توده، نخستين دسته افسران كمونيست كه در محكمه نظامي وقت محكوم شده بودند در روزي چون امروز در سال 1333(اكتبر 1954) تير باران شدند.
اسامي افسران و يك غيرنظامي كه در اين روز تير باران شدند از اين قرار است : سرهنگ مبشري، سرهنگ سيامك (افسر ژاندارم)، سرهنگ نميني، سرگرد عطارد، سرگرد واعظ قاسمي، سرگرد وزيريان، سروان مدني، سروان شفا، ستوان افراخته و غير نظامي مرتضي كيوان. اين عده پيش از تيرباران شدن شاه را خائن به وطن خوانده و شعار پيروز باد مردم ايران را سرداده بودند. محاكمه سومين دسته افسران كمونيست ايران 29 مهرماه1333 آغاز شد.

---

سرمايه گذاري در كروپ آلمان ( 28 مهر ماه )

28 مهرماه 1355(20 اكتبر 1976) اعلام شد كه دولت وقت ايران 25 در صد از سهام شركت كروپ آلمان را خريداري كرده است. دولت وقت دست به سرمايه گذاريهاي خارجي ديگري هم با دلاري حاصل از فروش نفت دست زده بود.

[dariushiraz]

21 اکتبر:

---

جنگ دريايي سالاميس تلافي شد ( 29 مهر ماه )

21 اكتبر سال 479 پيش از ميلاد، يك سال و چند هفته پس از جنگ دريايي سالاميس، ناوگان ايران در دماغه ميكال (جزيره آموس) دسته اي از كشتي هاي جنگي سه رديف پاروزن اتحاديه يونانيها را به دام انداخت و نابود كرد. مورخان نوشته اند كه با اين فتح، ايرانيان ناموفق بودن خود در جنگ سالاميس را تلافي كردند. بر پايه همين نوشته ها، در جريان جنگ دريايي دماغه ميكال چند افسر دريايي يوناني كه در جنگ سالاميس شركت كرده بودند به اسارت ايرانيان درآمدند و براي تحقيق و كشف تاكتيك اغفال كننده يونانيان در سالاميس ، به قلمرو ايران فرستاده شدند.

[dariushiraz]

23 اکتبر:

---

حكمران گرجستان و مسئله ماليات معوقه

حكمران گرجستان كه دو سال بود از پرداخت ماليات اين سرزمين به خزانه ايران (در اصفهان) تعلل كرده بود پس اين كه شنيد، شاه وقت صفوي سپاهي از مركز روانه گرجستان كرده است در نامه اي كه به تاريخ 23 اكتبر 1580 ميلادي به «ميرزا سلمان» وزير مربوط دولت صفوي نوشت آمادگي خود را براي تاديه ماليات معوقه اعلام داشت و از تاخيري كه حاصل شده بود پوزش خواست. اين تاريخ پس از تطبيق تقويمها توسط مورخان روس به دست داده شده است.

---

استخدام مستشار براي ماليه ايران از آمريكا ( 1 آبان )

23 اكتبر 1943 ( اول آبان سال 1322 خورشيدي) مجلس شوراي ملي با استخدام 60 كارشناس امور ماليات، استخدام و دارايي از آمريكا براي وزارت دارايي موافقت كرد. استدلال شده بود كه اين امور نه تنها نياز به نوسازي دارد بلكه از شهريور 1320 به دليل ضعف دولت و نا امن شدن كشور، كار جمع آوري ماليات مختل شده و دولت عمدتا كسري بودجه را از محل انتشار اسكناس جديد تامين مي كند.

---

عهدنامه رعايت بيطرفي و تامين متقابل ميان ايران و شوروي ( 1 آبان ماه )
23 اكتبر 1927 ( اول آبان 1306 خورشيدي) عهدنامه رعايت بي طرفي و تامين متقابل كه ميان تهران و مسكو امضاء شده بود مبادله شد. اين عهدنامه هشتم مهرماه همين سال ميان دوكشور تنظيم شده بود كه پارلمان ايران با تصويب يك ماده واحده در 27 مهرماه مبادله و اجراي آن را قانوني ساخته بود. تا كنون به لغو اين عهدنامه كه داراي هشت فصل است اشاره نشده است.

---

داستان دوساله شدن دوره سناي ايران ( 1 آبان ماه )

23 اكتبرسال1952 (اول آبان 1331) در پي انتشار مقاله اي در روزنامه "باختر امروز " كه سناتورها مجري سياست هاي انگلستان در ايران هستند كه نوعي خيانت است، مجلس با تصويب يك طرح فوري دوره سنا را به دو سال تقليل داد.
سناتور ها براي اعتراض به اين مصوبه به بهارستان رفتند، ولي آنان را به مجلس راه ندادند.
مجلسيان و احزاب براي جلوگيري از خودداري شاه از امضاي مصوبه از مردم خواستند كه كمك كنند و مردم به خيابانها ريختند و شاه را تهديد كردند كه اگر مصوبه را امضاء نكند خواهان لغو سلطنت خواهند شد و شاه مصوبه را پنجم آبان امضاء كرد.
اين قانون نيز همانند ساير قوانين مصوب در دوران حكومت دكتر مصدق ، بعدا لغو شد.

---

ادامه محاكمه و اعدام افسران كمونيست ايران و خشم مردم، خشمي كه به عقده تبديل شد

23 اكتبر 1954 (اول آبان سال 1333خورشيدي) چهار تن از 11 افسر گروه سوم نظاميان كمونيست ايران به اعدام و هفت تن ديگر به حبس ابد محكوم شدند. هيچكدام از آنان، نه ازعمل خود ابراز پشيماني و نه از شاه درخواست بخشودگي كردند. آنان هم مانند افسران دسته اول و دوم پيروي از يك مكتب سياسي و يك نظريه اقتصادي ــ اجتماعي را كه بستگي به متمايل فرد و احتمالا ريشه در نهاد او دارد، تا اين حد عملي مجرمانه ندانسته و گفته بودند كه «اقدام» مي تواند جرم تلقي شود، نه صرفا «انديشه».
روز بعد (دوم آبان) هم چهارمين دسته افسران كمونيست در پي محاكمه اي نسبتا كوتاه محكوم شدند. مجازات چهار تن از اعضاي اين دسته اعدام و دو تن ديگر حبس دائم تعيين شده بود. هشتم آبان شش افسر و 17 آبان پنج افسر ديگر از محكومان گروههاي دوم، سوم و چهارم تيرباران شدند كه سرهنگ جلالي، سرهنگ افشار بكشلو، سرهنگ جمشيدي و سرگرد وكيلي در ميان آنان بودند. بيشتر افسران دستگير شده در ساعات فراغت خود در سالهاي 1331 و 1332در دبيرستان هاي دولتي كشور كه اين دبيرستان ها به دليل ضعف مالي دولت وقت (ناشي از محاصره اقتصادي) دچار كمبود دبير شده بودند به رايگان تدريس كرده بودند.
اعدام اين افسران سبب شد كه مردم خشمي را كه نسبت به حزب توده داشتند كه چرا با اين توان نظامي، كودتاي 28 مرداد را در هم نشكسته بود فراموش كردند و بيش از پيش ضد دولتي شدند. وجود فرمانداري نظامي و منع رفت و آمد شبانه و محدوديت اجتماعات و سانسور مطبوعات مانع هرگونه اقدام ملت بود و لذا خشم آنان را به عقده تبديل كرد.

---

تاسيس تلويزيون دولتي ايران و گسترش آن


مصطفي قريب

23اكتبر سال 1966(آبان 1345) نخستين فرستنده تلويزيون دولتي به نام شبكه ملي (عنواني در برابر تلويزيون غيردولتي آن زمان كه از 1337 فعاليت مي كرد) آغاز بكار كرد و با جذب ماهرترين روزنامه نگاران وقت از جمله «مصطفي قريب(عكس بالا)» موفق شد با پخش اخباري جامع و بدون خود سانسوري، بينندگان وقت را به خود جلب كند و همين امر كمك به تصويب قانون يكي شدن راديو ـ تلويزيونهاي ايران كرد كه اجراي آن در سال 1350 تكميل و صدا وسيما با خبرگزاري مستقل خود به وجود آمد و در محل فعلي ــ جام جم ــ مستقر شد.
پس از ادغام راديو با تلويزيون، تورج فرازمند سردبير اسبق روزنامه اطلاعات و مفسر راديو ايران مدير اخبار راديو و ايرج گرگين مدير اخبار تلويزيون شد. غلامحسين صالحيار سردبير پيشين روزنامه اطلاعات و خبرگزاري پارس و اولين سردبير آيندگان نيز براي سازمان راديو ــ تلويزيون ملي، يك خبر گزاري مستقل به وجود آورد كه به نام « واحد مركزي خبر » هنوز باقي است.

---

قرارداد مارس 1857 (هرات) منحوستر از معاهده تركمن چاي ( 1 آبان ماه )

هر استاد تاريخ معاصر ايران و هر نويسنده تاريخ عهد قاجاريه در بيانات و نوشته هايش از قرارداد چهارم مارس 1857 انگلستان با ايران كه در پاريس تنظيم و امضا و در بغداد مبادله شد به عنوان نمونه بارزي از تحميلات عصر استعمار ( به سبك قديم ) و منحوستر از عهدنامه تركمن چاي نام برده و از ايرانيان خواسته است كه آن را به دقت بخوانند و از ياد نبرند كه «ضعف» بدبختي بزرگي برايشان خواهد بود.
سي ام مهرماه 1331 خورشيدي روزنامه هاي تهران به مناسبت قطع مناسبات ايران با انگلستان و بسته شدن ساختمان سفارت در خيابان فردوسي، براي دومين بار پس از 93 سال، به ماجراي نخستين قطع رابطه كه مربوط به لشكر كشي انگلستان به ايران و جدا كردن هرات و مناطق اطراف آن از پيكر ايران بود مشروحا اشاره كرده و متن قرارداد مورخ چهارم مارس 1857 دو كشور را به چاپ رسانده و از باب تهديد، يادآور شده بودند كه فصل هفتم اين قرارداد كه منجر به جدايي هرات شد به دولت ايران اين حق را داده است كه اگر از ناحيت افغانستان احساس خطر كند بتواند لشكر به افغانستان بكشد و منطقه خطر را متصرف و اصحاب خطر را تنبيه و مجازات كند.
تنها در فصل هفتم از اين قرارداد 15 فصلي چنين امتيازي به ايران داده شده بود و اين كوتاه آمدن هم به اين سبب بود كه سربازان ايراني سريعا مناطق شرقي افغانستان امروز را كه انگليسي ها مي خواستند براي جلوگيري از پيشروي روسها به سوي آسياي جنوبي در اختيار گيرند تخليه كنند. انگليسي ها كه به منظور فشار وارد آوردن بر ايران بوشهر ، چند جزيره و مناطق ديگري در جنوب وطن ما را تصرف كرده بودند نيروي زميني كافي در هند نداشتند كه براي خلع يد از ايران به افغانستان بفرستند. به علاوه احتمال كمك نظامي روسيه هم به ايران مي رفت. خواندن ساير فصول قرارداد دردآور است ازجمله اصل چهارم مبني بر مجبور كردن ايران به عفو ايرانياني كه در اين جريانات از انگليسي ها حمايت كرده بودند و ....

---

خواست شركتهاي نفتي غرب از شاه ( 1 آبان ماه )

23 اكتبر سال1973 ( اول آبان 1352خورشيدي) در پي تحريم صدور نفت از جانب اعراب به كشورهاي غرب، مديران شركتهاي نفتي غرب به تهران وارد شدند تا از شاه بخواهند توليد نفت ايران تا آن حد بالا رود كه كمبود شديد در بازارهاي جهاني روي ندهد و بهاي سوخت زياد بالا نرود. آثار تحريم نفتي اعراب سالهاي بر اقتصاد غرب ديده مي شد. ايران از جمله كشورهايي بود كه به تحريم نفت نپيوسته بود و با اين عمل ، هم پول فراواني به دست آورد و هم دشمنان بيشتري. برخي نوشته اند که همين پول باد آورده به تغيير نظام حکومتي ايران کمک کرد ، زيرا که پولدارها را پولدارتر کرده بود و ....

---

ريشه هاي بيماري مزمن ايران از زبان دكتر علي اميني ( 1 آبان ماه )

علي اميني
علي اميني ديپلمات، سياستمدار، وزير و نخست وزير پيشين كه اخيرا در پاريس درگذشت و در جريان انقلاب بارديگر دست به فعاليت سياسي زده بود در مصاحبه اي كه در لندن انتشار يافت و سي ام مهر سال 1357 در روزنامه هاي تهران انعكاس يافت گفت كه تنها برحسب وظيفه ملي و ميهني ريشه هاي بيماري مزمن وطن را عيان مي كند تا مورد توجه قرار گيرد و درمان شود.
وي سپس به تشريح اين ريشه ها پرداخت و گفت: در ايران ريشه بيماري بايد كنده شود؛ نه تسكين درد. در طول دهها سال گذشته به «ايران بيمار» فقط داروي مسكن داده شد و درد باقي ماند. درد ايران با آزادي زندانيان سياسي ، افزايش دريافتي كارمندان دولت و دادن پايه و گروه تازه به آنان، لغو سانسور مطبوعات و انحلال اداره نگارش وزارت فرهنگ و هنر (سانسور كتاب)، آزادي زيارت خانه خدا و عتبات و ... درمان نمي شود. يك ريشه بيماري ايران در سازمانهاي قضايي ناسالم اين كشور نهفته است و اين دستگاه از آغاز كار ناسالم بوده و تا اصلاح نشود نمي توان انتظار برقراري عدالت و امنيت اجتماعي در وطن را داشت. از يك قانون خوب، اگر دستگاه سالمي نباشد كه ناقض، و فرد بي اعتنا به آن را كيفر دهد و سركوب كند كاري ساخته نخواهد بود و همانا سطوري خواهد بود در يك كتاب در قفسه اي دربسته. ريشه ديگر اين بيماري نداشتن دلسوز اقتصادي است. براي مثال: پس از افزايش درآمد ايران از نفت كه از 1352 آغاز شد و جنگ اعراب و اسرائيل و تحريم نفتي اعراب باعث آن بود، به جاي توجه به كشاورزي و صنايع مربوط به آن و خودكفا ساختن كشور از اين بابت، آمدند به بذل و بخشش پرداختند و به ولخرجي دست زدند؛ فروش دلارهاي نفتي را آزاد كردند، با هدف خودنمايي؛ به كشورهاي ديگر وام دادند، بازپرداخت وام برخي كشورها را بخشيدند و به زندگي لوكس روي آوردند و شكاف ميان فقير و غني را چنان عميق و عيان ساختند كه طبقه محروم از درآمد نفت، به پا خاست و تا به نتيجه نرسد آرام هم نخواهد گرفت. وقتي كه به مسئولان گفتند چرا چنين مي كنيد، نفت كه يك محصول دائمي نيست پاسخ دادند كه كويت و عربستان هم چنين مي كنند، ولي حساب نكردند كه جمعيت كويت يك پنجاهم ايران است. اگر مشكلي در صدور نفت پيش آيد، با اين كشاورزي ناتوان نمي شود شكم مردم را سير كرد. قطع واردات محصولات صنعتي را ده سال هم مي شود تحمل كرد، ولي محصولات كشاورزي و خوراك مردم را به هيچوجه. به مسئولان گفتند كه درمعاملات سرمايه گذاري با خارجي بدانند كه اگر به منافع خارجي لطمه بخورد و تضمين ها عملي نشود بيم تحريم جهاني و بلوكه شدن همه سرمايه ايران وجود خواهد داشت كه توجه نكردند. ريشه سوم بيماري ايران ساواك است كه نتوانست مشكلات مردم را كشف و به موقع و بدون ملاحظات به گوش رئيس كشور و اعضاي دولت برساند و به آنان اخطار دهد تا براي رفعشان اقدام كنند. ساواك تنها براي جاسوسي بر ضد مردم و دادن گزارش راست و دروغ و افزودن بر حجم پرونده هاي محرمانه اشخاص كه جز مشكل سازي و دشمن تراشي دردي را درمان نمي كند به وجود نيامده است. وظيفه آن جمع آوري اطلاعات است، در درجه اول اطلاعات مربوط به مشكلات مردم، نارضايي ها، خواستها و ناخواستها و رساندن اين اطلاعات به گوش مقامات مربوط است تا راه حل بيابند و پيش از اين كه دير شود مشكل را از ميان بردارند. اين سازمان (ساواك) با اين كاركنان و تشكيلات ناقص و نيز وابستگي اش به كابينه و نداشتن استقلال كامل در امور خود نمي تواند در جهت تشخيص بيماري و پيشنهاد تجويز دارو، موثر باشد. كار اين سازمان در طول عمر خود شده است پرونده سازي و در نتيجه دردسر سازي براي مردم و دولت و ايجاد ناراضي و دشمن و دورساختن ميهندوستان و دلسوزان وطن از خدمت. فساد اداري و انجام امور از راههاي بوروكراتيك كه عمدتا از انتصابات غير اصولي مديران و روساي دواير و توصيه بازيها ناشي مي شود يك ريشه ديگر بيماري ايران است و ....

[dariushiraz]

24 اکتبر :

---

اعدام نماينده سياسي ايران به جرم نشستن پايين دست ژنرال رومي ( 2 آبان ماه )

24 اكتبرسال 91 پيش از ميلاد «ارو رو باز» نماينده ايران در مذاكرات با امپراتوري روم كه در دادگاه به اعدام محكوم شده بود در ميدان بزرگ شهر تيسفون (مدائن) در ملاء عام اعدام شد .
وي از بزرگان شهر صد دروازه (دامغان) بود و زبان لاتين مي دانست. جرم او نشستن بر صندلي پايين تر از صندلي «سولا» ژنرال رومي در جلسه مذاكره بود. مهرداد دوم شاه وقت از دودمان اشكاني اين عمل «ارو رو باز» را بزرگ كردن رومي ها و به تعرض تشويق كردنشان تلقي كرد و دستور محاكمه او را در دادگاهي كه از پنج قاضي آن سه تن از دامغان ــ همشهريان او ــ بودند صادر و اين دادگاه وي را مقصر شناخت .
مهرداد دستور داد كه سفير دائمي روم در تيسفون به مراسم اعدام دعوت شود تا اثر عمل «ارو رو باز» در ذهن روميان خنثي گردد. مهرداد دوم گفته بود كه فروتني يک منش و خصلت شريف است ولي نه در امور سياسي و مذاكراتي از اين دست با دولت هاي ديگر كه باعث تشويق تعرض و زياده طلبي آنها مي شود.

---

سالروز در گذشت سردار اسعد مشروطه طلب معروف ( 2 آبان ماه )


دوم آبان سال 1296 (24 اكتبر 1917) سردار اسعد بختياري كه كمك هاي موثر او، به دوره استبداد صغير پايان داده بود درگذشت و در اصفهان مدفون شد. مراسم ترحيم وي بسيار پر شكوه برگزار شد و به اين مناسبت شهر اصفهان يك روز تعطيل شده بود.
استبداد صغير با لغو مشروطيت از جانب محمد عليشاه كه مورد پشتيباني روسيه بود آغاز شده بود. به دستور محمدعليشاه يك سرهنگ روس ساختمان مجلس در بهارستان را به توپ بسته بود كه سردار اسعد با سواران ايل بختياري عازم تهران شد و با كمك نيروهاي ديگر و مشروطه خواهان مسلح گيلان و مازندران كه از شمال كشور آمده بودند به سلطنت محمد عليشاه پايان داد و مشروطيت بار ديگر برقرار شد. در گذشت سردار اسعد همزمان با انقلاب بلشويكي (توده اي) در روسيه بود.

---

دليل قطع كمك غذايي آمريكا به ايران ( 2 آبان ماه )

دوم آبان سال 1298 خورشيدي (24 اكتبر 1919) دولت وقت امريكا كمك غذايي خود را به ايران كه از زمان جنگ جهاني اول برقرار شده بود قطع كرد. علت قطع اين كمك كه هر ماه معادل دويست هزار تومان (پول آن زمان) بود امضاي قرارداد انگلستان با ايران معروف به قرارداد وثوق الدوله بود كه به موجب آن انگليسي ها حاكم بر ماليه و ارتش ايران مي شدند و سهم روسها را كه پس از پيروزي انقلاب بلشويكي 1917 از صحنه ايران كنار رفته بودند به خود اختصاص مي دادند و با اين كه اين قرارداد كه با پرداخت رشوه به وثوق الدوله و دوتن از وزيرانش امضاء شده بود هرگز به تصويب مجلس نرسيد انگليسي ها پس از امضاء، آن را قطعي تلقي كرده و مالك الرقاب ايران شده بودند به گونه اي كه اين عمل، دولت آمريكا را هم كه تازه مي خواست در امور جهاني فعال شود به خشم آورده بود. روزنامه هاي آمريكا در همان زمان تيتر زده بودند: 3 آزمند ايران را بدون اطلاع ايرانيان فروختند!. اين تيتر و مقالات ديگر اين روزنامه ها بود كه دولت وقت آمريكا را وادار به قطع كمكهاي غذايي خود در ايران كرد. در آن زمان ايران فاقد درآمد نفت بود كه درآمدي بادآورده (بدون زحمتكشي) تلقي مي شود. در زمان جنگ جهاني اول ايران دچار بيماري هاي همه گير و تا حدي قحطي شده بود.

---

حزب دمكرات قوام السلطنه و رژه اعضاي آن در خيابانهاي تهران ( 2 آبان ماه )

24 اکتبر سال 1946 (دوم آبان 1325 خورشيدي) فرماندار نظامي تهران نسبت به رژه اعضاي حزب دمكرات سريع التاسيس قوام السلطنه (نخست وزير وقت) كه روز پيش از آن (اول آبان) در خيابانهاي تهران صورت گرفته بود اعتراض كرد و آن را نقض مقررات حكومت نظامي خواند كه تشكيل اجتماعات را ممنوع ساخته است. مقر اين حزب در زمان تاسيس، ساختماني بود كه بعدا در محل آن (چهار راه انقلاب)، پارك دانشجو ساخته شده است. هدف قوام از برگزاري آن رژه شتابزده اين بود كه در برابر حزب توده و احزاب ملي گرا، قدرت نمايي حزبي كرده باشد تا به ائتلاف با او جلب شوند. احمد آرامش رئيس تبليغات اين حزب بود كه به نوشته روزنامه هاي مخالف ( آن زمان ) همه اش هم تبليغ بود. اين روزنامه ها نوشته بودند كه با وعده استخدام دولتي اين عده را كه عموما بازواني ستبر داشتند به حزب جذب كرده بودند . بعدا بيشتر اين عده را در موسساتي نظير شهرداري و اداره كل تبليغات استخدام كردند و تا دهه 1350 در سازمانهاي وابسته به ادارات انتشارات و راديو به « دمكراتي هاي قوام السلطنه » معروف بودند.
درست ده سال بعد كه امير اسدالله علم حزب مردم را در چند قدمي محل سابق حزب دمكرات قوام السلطنه (ابتداي خيابان صباي شمالي) تاسيس كرد كساني كه سابقه حزب قوام السلطنه را مي دانستند به شوخي مي گفتند: حزب دمكرات علم! مخصوصا كه شايع شده بود كه «علم» هم وعده شغل داده و چند شركت به منظور اين كار تاسيس كرده است!.

[dariushiraz]

28 اکتبر:

---

تفرقه ميان درباريان ايران ( 6 آبان ماه )

ماكزتيوس
در سال 310 ميلادي كه زمان دقيق آن بعدا 28 اكتبر به دست داده شده است «ماكزتيوس» امپراتور روم كه كشورش دچار دشواري هاي فراوان داخلي بود گزارش محرمانه نماينده سياسي دائمي روم در تيسفون پايتخت ايران را در نشست اعضاي سنا و ژنرالهاي رومي مطرح ساخت. نماينده روم در تيسفون در گزارش خود از ادامه تفرقه ميان درباريان ايران خبر داده بود و تاكيد كرده بود كه زماني بهتراز اين براي تعرض نظامي به ايران و انهدام قدرت آن به دست نخواهد آمد ، زيرا چند سال طول خواهد كشيد تا شاه 17 ساله بر اوضاع مسلط شود.
در آن روز هيچيك از حاضران درجلسه لشكر كشي به شرق را در حالي كه امپراتوري روم در آستانه جنگ داخلي بود به مصلحت نديد. با وجود اين، چون «ماكزتيوس» بي علاقه به جنگ با ايران نبود قرار شد كه گزارش همچنان در دستور كار باشد.
تفرقه در دربار ايران پس از مرگ هرمز دوم آغاز شده بود . برخي از بزرگان كشور با پسر او «آذر نرسي» كه شهرت به بدخويي داشت به مخالفت دست زده و باعث قتل او شده و فرزند ديگر هرمز را كه هنوز به دنيا نيامده بود شاه كشور ناميدند. بحران داخلي ايران در سال 310 ميلادي پس از 17 ساله شدن شاپور دوم ( ذوالاكتاف ) و كنار گذاردن نايب السلطنه رو به پايان گذارد و در روم هم كنستانتين اول جنگ داخلي را در 312 ميلادي برد و دو امپراتوري از بحران داخلي خارج و سپس به جان هم افتادند و ....

---

تاييد حكم اعدام دكتر حسين فاطمي و اجراي حکم ( 6 آبان ماه )

دكتر فاطمي در زمان وزارت

ششم آبان 1333 محكمه تجديد نظر نظامي تهران حكم اعدام دكتر حسين فاطمي وزير امورخارجه دولت دكتر مصدق را تاييد كرد و اين حكم به اجرا در امد.
دكتر فاطمي بارها صريحا و بابكار بردن واژه هايي تند از شاه و بستگان او انتقاد كرده بود و به همين جهت، شاه توصيه مشاهير و روحانيون اصفهان براي دادن تخفيف مجازات به او را نپذيرفته بود. انتقاد هاي دكتر فاطمي از شاه و نظام سلطنتي عمدتا در مقالات روزنامه باختر امروز منعكس مي شد كه ناشر آن دكتر فاطمي بود.

دكتر فاطمي در زندان،
پس از دستگيري
وي كه مي دانست شاه كينه وي را به دل دارد از همان لحظه كودتا خود را پنهان كرده بود. دكتر فاطمي روز 28 مرداد در خانه دكتر مصدق بود و پس از آن كه خانه را در آستانه محاصره شدن كامل ديد ، در زير گلوله از آنجا خارج شده بود.

نگاه صميمانه دكتر مصدق به فاطمي، زماني كه وزير امور خارجه اش بود

---

اعتراض چينيان باستان به اسراف و ولخرجي ( 28 اکتبر )

28 اكتبر سال 165 ميلادي چينيان مراسم ياد بود «وانگ فو» فيلسوف اين كشور را به تظاهراتي وسيع بر ضد اسراف و نيز زندگاني لوكس ثروتمندان تبدل كردند. اين تاريخ پس از تبديل سال قمري چين به ميلادي برپايه تقويم تازه به دست آمده است.
امپراتور وقت چين براي متفرق كردن تظاهر كنندگان به نيروي نظامي متوسل شد و خروج افراد از منازل را به مدت سه روز ممنوع كرد.
وانگ فو» در طول عمر خود بر ضد ولخرجي اندرز مي داد. او مي گفت كه منابع موجود محدود است و امكان نمي دهد كه همه به زندگاني لوكس كه مردم به آن هوس دارند دست يابند ؛ بنابراين چون نمي توان براي همه زندگاني لوكس تامين كرد پس بايد جلوي اسراف و زندگاني پر تجمل و لوكس را گرفت تا از دشمني مردم با هم و رقابت غيرمنصفانه و مجرمانه براي رسيدن به ثروت و تجمل جلوگيري شود و اين، وظيفه دولت است. طبق نظريه «وانگ فو» جامعه اي در آرامش خواهد بود كه مردم از لحاظ داشتن ثروت تفاوت زياد باهم نداشته باشند كه هرچه اين تفاوت زيادتر شود بي نظمي، فساد و احتمال طغيان بيشتر خواهد بود.

[dariushiraz]

30 اکتبر:

---

نقشه لندن براي گرفتن «بله» از احمد شاه در يك پذيرايي رسمي! ( 8 آبان ماه )

احمد شاه
سلطان احمد شاه قاجار، شاه وقت ايران كه به عادت سلاطين قاجاريه به سفر اروپا رفته بود از هفتم تا دهم آبان ماه 1298 خورشيدي (29 اكتبر تا اول نوامبر 1919 ميلادي) در لندن مورد پذيرايي بي سابقه مقامات تراز اول انگلستان قرار گرفت، و دليل آن امضاي قرار داد نهم اوت (1919) دولت انگلستان با وثوق الدوله رئيس الوزراء بود كه هنوز به دست مجلس نرسيده بود و انگليسي ها مي خواستند به صورتي رفتار كنند كه تاييد اين قرار داد را در ضيافتهاي رسمي لندن از زبان سلطان احمد شاه بيرون بكشند و سند قرار دهند و مقدمات آن را به اجرا در آورند.

جورج پنجم پادشاه وقت انگلستان
كه طبق نقشه ، از احمد شاه پذيرايي كرد
وثوق الدوله و دو تن از وزيرانش با دريافت پول نقد به عنوان رشوه اين قرار داد را امضاء كرده بودند كه به موجب آن ادارات و ارتش ايران در كنترل انگليسي ها قرار مي گرفت كه دستمزدشان هم بايد از خرانه تهران پرداخت مي شد و با پول ايران هر نوع اسلحه و مهمات كه افسران انگليسي نظر مي دادند بايد براي ارتش ايران خريداري مي شد و چون ايران پول لازم براي اين پرداختها را نداشت قرار بود اين پول را انگلستان به صورت وام به ايران بدهد و براي استهلاك آن گمركات و منابع ديگر را كه درآمد داشتند در اختيار بگيرد و با اين قرارداد، انگلستان با توجه به كنار رفتن روسيه از صحنه ايران در پي انقلاب اكتبر 1917، مالك الرقاب وطن ما مي شد.

لويد جورج نخست وزير وقت انگلستان
در ضيافتهاي رسمي كه جورج پنجم پادشاه و لويد جورج نخست وزير وقت انگلستان هم حضور داشتتند، مقامات انگليسي در نطقهاي رسمي خود قرارداد نهم اوت را عامل اتحاد، تحكيم دوستي و همكاري دو دولت قلمداد كردند و بالاخره در يكي از اين ضيافتها از زبان سلطان احمد شاه جمله اي را كه مي خواستند حاضران بشنوند بيرون كشيدند كه در آن تلويحا و به گونه اي غير مستقيم از چنان قراردادي ابراز خرسندي كرده بود. انگليسي ها همين اشاره را سند قطعيت يافتن قرار داد قرار دادند و يكطرفه به اجراي آن پراختند و ....
سلطان احمد شاه كه بر خلاف بيشتر سلاطين قاجار، فردي نسبتا آگاه از مسائل و امور بود بعدا بارها گفته بود كه متوجه اين كلك انگليسي ها بود و «بله» را نگفت زيرا حق گفتن آن را هم نداشت. وي تنها از دوستي دو ملت و نزديكي شان ابراز خرسندي كرده بود كه تعريفي عمومي (جنرال) است و نمي توان آن را مخصوصا در دوران مشروطيت و وجود پارلمان سند قرارداد. مورخان، احمد شاه را مردي وطندوست بشمار آورده اند ولي در زمان او، ايران از يك بحران بيرون نيامده در بحران ديگري فرو مي رفت و درآمد دولت نزديك به صفر بود.

---

مراسم ياد بود مولوي ( 8 آبان ماه )


هشتم آبان سال 1336 خورشيدي (30اکتبر 1957) مراسم ياد بود مولوي صوفي بزرگ و شاعر عارف باشكوه تمام در تهران بر گزار شد. مولانا جلال الدين محمد متخلص به مولوي صاحب مثنوي بسال 586 خورشيدي (1207 ميلادي) دربلخ خراسان يكي از مراكز بزرگ فرهنگ و ادبيات فارسي و تمدن ايراني به دنيا آمده و بسال 652 خورشيدي (1273 ميلادي) در قونيه(تركيه امروز) در گذشته است. مثنوي وي حاوي بيش از 26 هزار بيت شعر است كه وسعت انديشه و صفاي وي را منعكس مي سازد. براي مولوي در سرودن شعر، اداي مقصود بر زينت هاي لفظي ترجيح داشته است. همه جا بر ضد خودپسندي، غرور، جاه، ظاهردوستي و ريا بوده و تاكيد بر راهنمايي و نجات بشر داشته است.

---

روزي که دانشجويان دانشگاه تهران اعضاي شوراي اين دانشگاه را به گروگان گرفتند ( 8 آبان)

به دنبال يك تظاهرات دو روزه در غياب دكتر مصدق نخست وزير كه در سفر خارج بود، دانشجويان دانشگاه تهران در اين روز در سال 1330( 30 اکتبر 1951 ) به مدت هشت ساعت اعضاي شوراي اين دانشگاه را به گروگان گرفتند. اين عمل براي برخي از رجال مخالف از جمله «جمال امامي» فرصت به وجود آورده بود كه دليل آن را آزادي بيش از حدي بيان دارند كه دكتر مصدق به دانشجويان داده بود!.

---

زادروز Feodor Dostoevski ( 30 اکتبر )


فئودور داستويفسكي داستان نگار مشهور روس و يكي ازبنياد گذاران سبك نوين نگارش داستانهاي كوتاه 30 اکتبر 1821به دنيا آمد. داستانهاي كوتاه در دو دهه آخر قرن 20 بار ديگر مورد توجه خاص قرار گرفته است و احتمالا دليل آن كم حوصله شدن مردم به خواندن داستانهاي طولاني باشد.

---

زادروز دکتر جهانگير بابا، معمار ايراني تبار نيروي اتمي هند ( 30 اکتبر )

تصوير دكتر جهانگير بابا

دكتر «اچ. جهانگير بابا» دانشمند ايراني تبار اتمي هند سي ام اكتبر (روزي چون امروز) در سال 1909 در يك خانواده پارسي در شهر بمبئي به دنيا آمد. وي كه تحصيلكرده انگلستان در علم فيزيك بود در زمان تحصيل موفق به كشف قسمتهاي نامكشوف اشعه اتمي شده بود. جهانگير پس از فراغت از تحصيل، در جريان جنگ جهاني دوم به هند بازگشت و به تحقيقات خود در رشته فيزيك اتمي ادامه داد و تلاش كرد تا در بنياد تاتا (متعلق به پارسيان هند) يك مركز تحقيقات اتمي با هدف ساختن كارخانه برق اتمي داير شود و كارنامه سيروس (كوروش) تكميل گردد. دكتر بابا پس از استقلال هند، نهرو نخست وزير اين كشور را وادار به قبول طرح خود كرد كه هند بايد در علم و تكنولوژي استقلال كامل داشته باشد. او بعدا به رياست انستيتوي انرژي اتمي هند منصوب شد و در اين سمت مقدمات اتمي كردن هند را فراهم ساخت. دكتر جهانگير بابا در اوج پيروزي و شهرت در سال 1966 در جريان سقوط يك جت بوئينگ ايراينديا از نوع 707 در كوههاي آلپ (سويس) كشته شد. در اين سانحه 116 تن ديگر هم كشته شدند. دكتر بابا هنگام مرگ57 ساله بود.

[dariushiraz]

1 نوامبر:

---

باز پس گرفتن شهر «آمد(ديار بکر)» ( 10 آبان ماه )

اول نوامبر سال 578 ميلادي دو ژنرال ايراني باشكست دادن سپاهيان روم شرقي «آمد (ديار بکر)» از شهرهاي آناتولي را پس گرفتند. اين دو ژنرال ايراني، «تام خسرو» و «آذرمان» سپس به پيشروي خود در جهت شمالغربي ادامه دادند. تيبريوس دوم كه تازه امپراتور روم شرقي (قسطنطنيه) شده بود وقتي که چنين ديد درخواست ترك مخاصمه كرد و حاضر به پرداخت غرامت شد.
ژوستين دوم امپراتور قبلي روم شرقي در پي شكست شديد از ارتش ايران كه خسرو انوشيروان با وجود پيري شخصا هدايت نيروها را در آن جنگ بر عهده داشت از فرط اندوه دچار افسردگي مزمن شده و كنار رفتة بود.

---

بروز اختلاف ميان ايران و كنسرسيوم نفت! ( 10 آبان ماه )

در پي پديد آمدن اختلاف نظر ميان ايران و كنسرسيوم نفت كه از هفتم آبان 1345 خورشيدي (29 اكتبر 1966)، هشت سال پس از تصويب قرار داد طرفين در پارلمان ايران، آشگار شده بود اول نوامبر اين سال (3 روز بعد) اورل هريمن ديپلمات كاركشته آمريكايي براي رفع اختلاف وارد تهران شد. همزمان سي نماينده هم از جانب شركتهاي عضو كنسرسيوم به همين منظور به تهران وارد شدند.
هريمن كه چند سال پيش درگذشت از دهه 1950 بارها براي حل مسئله نفت و مسائل مربوط به روابط ايران و آمريكا وارد تهران شده بود. درجريان اختلاف دكتر مصدق با انگلستان بر سر نفت، وي چندين هفته در تهران اقامت كرده بود. باوجود اين، هريمن در كتاب خاطراتش همه حقايق درباره اين مسافرتها را بيان نكرده است.

---

با همه فشار متفقين، مجلس و دولتمردان زير بار لغو قانون نظام وظيفه عمومی نرفت( 10 آبان ماه )

در پايان دهه اول آبان 1320 مجلس و مقامات دولت وقت، با وجود اشغال نظامي ايران، موفق شدند متفقين را قانع كنند كه از اصرار به لغو و يا اصلاح قانون نظام وظيفه عمومي ايران منصرف شوند. در برابر اين اصرار متفقين، تنها تني چند از مقامات وقت سر فرود آورده بودند. اين چند تن همان هايي كه افراد پادگانها را در روز حمله نظامي به وطن مرخص كرده بودند!. متفقين خواسته بودند كه ايران به جاي خدمت وظيفه و داشتن ارتشي عظيم، براي خود يك سپاه سي هزار نفري استخدامي مركب از نظاميان حرفه اي به وجود آورد. پس از پيروزي انقلاب نيز برخي گروههاي چپگرا كه خواب فدراليزه كردن ايران را ديده بودند اصرار به لغو قانون وظيفه عمومي و انحلال ارتش را داشتند كه موفق نشدند.

---

10 آبان ماه-چرا رسانه هاي ايران بايد مترجم خبرگزاري هاي ديگران باشند؟! ـ تصميم حرفه اي بسيار مهمي كه معلق ماند!

دهم آبان ماه 1350 (1971) در پي اجراي قانون دولتي شدن راديو ـ تلويزيونهاي ايران و قرار گرفتن آنها در يك سازمان واحد و اعتراض اين سازمان به نحوه ترجمه و توزيع اخبار ساير كشورها (خارجي) از سوي خبرگزاري پارس (ايرنا)، جلسه عمومي اين خبرگزاري با حضور وزير مربوط تشكيل شده بود تا به اين موضوع و همچنين شكايات رسيده درباره تنظيم اخبار به كميسيون عرايض مجلس شوراي ملي (معادل كميسيون اصل نود فعلي)، و نيز شكايت مشابه به بازرسي شاهنشاهي رسيدگي شود. شاكيان با مضموني تقريبا مشابه نوشته بودند كه وظيفه يك خبرگزاري داخلي نيست كه مترجم خبرگزاري هاي كشورهاي ديگر و احتمالا گزارشهاي مغرضانه آنها باشد و نظر خاص اين خبرگزاري ها را كه از سياست دولت هاي متبوعشان سرچشمه مي گيرد به خورد ايرانيان دهد.
تا آن زمان راديوها و به ويژه راديو دولتي ايران، تلويزيون غير دولتي و روزنامه هاي صبح (عموما كم تيراژ) اخبار آژانس پارس را نقل مي كردند.
شاكيان خواسته بودند كه روزنامه ها مستقيما مشترك هر خبرگزاري كه بخواهند بشوند و اخبار خارجي را به سليقه خودشان انتخاب و ترجمه كنند و مسئول كار خود باشند. با اين عمل، نه تنها اخبار متنوع خواهند شد و روزنامه هاي كشور چهره متفاوت به خود خواهند گرفت، بلكه مخاطبان با مطالعه اخبار به سياست و روش هر روزنامه پي خواهند برد و روزنامه مطابق ميل خود را انتخاب و مطالعه خواهند كرد كه راه خوبي براي ايجاد رقابت ميان روزنامه ها است. وظيفه حرفه اي خبرگزاري ملي و داخلي جمع آوري و توزيع اخبار شهر و كشور و نيز خبرهايي است كه نمايندگي هايش از خارج بفرستند و نيز تفسير وقايع خارجي به قلم و يا از قول مفسران، تحليلگران و صاحبنظران داخلي تا مردم روشن شوند و نيز آموزش عمومي بينند.
حاضران در جلسه اين نظرات را منطقي و حرفه اي تلقي كردند و مورد تاييد قرار دادند و قرار شد از آنجا كه بار تغذيه راديو ـ تلويزيونها دارد از دوش خبرگزاري دولتي برداشته مي شود، اين خبرگزاري به روال حرفه اي بازگردد و تنها به تهيه و توزيع اخبار داخلي و اخبار خارجي ارسالي از نمايندگانش بپردازد، و ترجمه از آژانسها منحصر به گزارشهاي مربوط به ايران (اخبار ويژه) و ارسال آنها مستقيما براي برخي مقامات باشد.
پس از رسيدن اين خبر و شرح مذاكرات جلسه به گوش ناشران روزنامه ها بسيار كم تيراژ صبح (آن زمان) دست به اعتراض زدند كه براي مشترك خبرگزاري خارجي شدن و استخدام مترجم پول ندارند!. جمعي از آنان به نخست وزير وقت متوسل شدند و تني چند تهديد به تحصن در مجلس كردند و به اين ترتيب حرفه اي ترين تصميم به حالت تعليق در آمد كه ظاهرا هنوز معلق است و بيم از آن است كه خبرگزاري هاي روزافزون داخلي كه از كمك مالي دولت هم برخوردار مي شوند آن الگوي نادرست (مترجم گزارش هاي خبرگزاري هاي خارجي بودن) را كه در هيچ نقطه ديگر از جهان ديده نمي شود بكار بندند.

---

در اوج انقلاب ، شاه پسر 18 ساله اش را به ديدار کارتر فرستاد ( 10 آبان ماه )

ديدار رضا با كارتر

دهم آبان 1357 ( اول نوامبر 1978 ) در اوج انقلاب و پس از آغاز اعتصاب کارکنان نفت و قطع صادرات آن، شاه پسرش را با يک پيام شفاهي به ديدار جيمي کارتر رئيس جمهوري امريکا فرستاد. رسانه هاي آمريکا نوشته بودند که شاه به تجديد انتخاب جرالد فورد کمک مالي کرده بود. شاه با روساي جمهوري آمريکا از حزب جمهوري خواه - آيزنهاور ، نيکسون و فورد و همكاران آنان از جمله کيسينجر، جورج بوش (پدر) ، رامسفلد و ... مناسبات بسيار حسنه داشت، ولي دمکراتها از جمله کندي و کارتر اصرار به دمکراتيزه شدن ايران، رعايت كامل قانون اساسي و کاهش قدرت شاه داشتند. روزولت و ترومن هم قبلا همين نظر را ابراز داشته بودند.

---

پيدايش مذهب پروتستان ( 10 آبان ماه ) ( ا نوامبر )

Martin Luther

سي و يكم اكتبر سال 1517 مارتين لوتر كشيش آلماني و تحصيلكرده رشته الهيات 95 مورد اعتراض خود به روش پاپ ها و كليساي كاتوليك را روي كاغذ نوشت و آن را بر در ورودي كليساي «كسل» در وينتربرگ آلمان چسبانيد و با اين عمل سنگ بناي پروتستانيسم (اعتراضيون) گذارده شد. اين اعتراض هاي 95 گانه اصطلاحا «تزهاظ لوتر» خوانده مي شوند. مهمترين موارد اين اعتراض ها مربوط به بخشودن گناه از سوي كشيش ها پس از اعتراف فرد گناهكار در برابر آنان و در كليسا، همچنين فروش بخشودگي گناهان از سوي كشيش هاي كاتوليك، تشريفات زائد كليسايي و سلسله مراتب، اختيارات بيش از حد پاپ از جمله مصادره اموال و مجازات افراد و پافشاري در منع اصحاب كليسا از ازدواج بشمار مي رود.
با اين كه بعدا لوتر از سوي پاپ تكفير شد، راه و روش او پيروان فراوان يافته و شمار آنان صدها ميليون تن است و در بسياري از كشورهاي مسيحي از جمله ايالات متحده، پروتستانها در اكثريت هستند.

---

زادروز پروفسور «باير» شيميدان آلماني ( 1 نوامبر )

Baeyer

پروفسور «آدولف فن بايرAdolf Von Baeyer» شيميدان نامدار آلماني كه همه با نام او آشنا هستند 31 اكتبر سال 1835 به دنيا آمد و 82 سال عمر كرد و برنده جايزه نوبل در شيمي شد.
وي در هر سه رشته رياضي، فيزيك و شيمي تحصيل كرده بود ولي دكتراي خود را در رشيه شيمي گرفته و به موازات تدريس اين رشته در دانشگاههاي برلين و هايدلبرگ در آزمايشگاه «ككول» به تحقيقات خود ادامه مي داد و بسياري از مواد و تركيبات شيميايي را كشف كرد ازجمله اسيد باربي توريك ، نيل ها، تركيبات فنل و .... برپايه كشفيات او داروهاي متعدد ساخته شده است.

---

تحميل ماليات تازه (تمبر) و اعتراض و انقلاب مهاجرنشينان 13 گانه آمريكاي شمالي

اول نوامبر سال 1765 ميلادي قانون تمبر مصوب پارلمان انگلستان كه تحميل ماليات تازه اي از جانب اين دولت انگلستان بر مهاجرنشينان انگليسي در آمريكاي شمالي بود به اجرا گذارده شد كه مهاجرنشينان مقيم ماساچوست به ويژه ايرلنديها و اسكاتلنديهايشان كه سابقه طولاني دشمني با دولت لندن (اينگلند) را داشتند اعتراض كردند و به دليل اين كه بدون حضور نماينده آنان تصويب شده بود تقاضاي لغو آن را كردند و به اين سان جنبش استقلال طلبي در آمريكاي شمالي پا گرفت كه در آغاز هم مورد حمايت همه مهاجران نبود. اعتراضي كه با اجراي قانون تمبر آغاز شد كمتر از يازده سال بعد، در چهارم ژوئيه سال 1776 منجر به صدور اعلاميه استقلال مهاجرنشينان گرديد و فدراسيون آمريكا شمالي به وجود آمد كه مدعي است ابر قدرت جهان امروز است و مي كوشد كه به هر ترتيب، اين مقام را براي مدتي ديگر حفظ كند.
دولت لندن از دهها سال پيش از آن، از مهاجرت اسكاتلنديها و ايرلنديها به آمريكاي شمالي استقبال كرده بود تا از شر آنان در بريتانيا آسوده خاطر شود؛ غافل از اين كه آنان در آمريكا هم دست از مخالفت بر نخواهند داشت و هسته اوليه جنبش استقلال خواهي را همين اسكاتلندي ها و مهاجران ايرلندي تبار به وجود آوردند و با استفاده از فرصت تازه (اجراي قانون تمبر) دست به تبليغ بر ضد دولت لندن زدند و انقلاب وارد مرحله قطعي خود شد.

---

كودتاي سايگون كه نتيجه نهايي آن معكوس بود ( 10 آبان ماه )

Ngo Din Diem
اول نوامبر سال 1963 چند واحد ارتش در جنوب ويتنام بر ضد دولت «نگو دين دي امNgo Din Diem» كه در سال 1955 با بركنار كردن «بائو داي» امپراتور اسمي ويتنام جنوبي رئيس اين كشور موقت شده بود دست به كودتا زدند كه ضمن اين كودتا «دين دي ام» و برادرش كشته شدند و يك شوراي نظامي زمام امور را به دست گرفت كه ضد كمونيست تر از او بود. دولت آمريكا هفتم نوامبر رژيم تازه را به رسميت شناخت.
همسر «نگو دين دي ام» كه در زمان كودتا در آمريكا بود دولت جان اف كندي رئيس جمهوري وقت امريكا را كه خود 22 روز بعد در شهر دالاس ترور شد متهم به حمايت از نقشه كودتا و مرگ شوهرش كرد. در پي اين كودتا، جنگ ويتنام و در نتيجه مداخله امريكا در اين جنگ گسترش يافت، جنگي كه آمريكا در آن شكست خورد و وحدت ويتنام تامين شد.
«نگودين دي ام» يك كاتوليك بود كه پيروان اين مذهب در ويتنام جنوبي در اقليت هستند. فرانسويان در طول استعمار ويتنام، مذهب كاتوليك را درآنجا ترويج كرده بودند. نگو دين ديم با حمايت ژنرال آيزنهاور رئيس جمهوري وقت آمريكا بود كه موفق شد در ويتنام نظام جمهوري برقرار كند. حال آن كه طبق قرارداد ژنو قرار بود تا انجام رفراندم وحدت دو ويتنام، بائو داي رئيس قسمت جنوبي اين كشور باشد. نگو دين ديم هنگام مرگ 54 ساله بود.

---

آزمايش موشك تازه روسيه كه 50 ميليارد دلار آمريكا را به باد داد

ارتش روسيه يكم نوامبر 2005 موشك بين قاره اي باليستيك «آر. اس ـ12 ام» از كلاس موشك هاي توپول (عكس بالا) را آزمايش كرد. اين موشك كه از هر سد دفاعي ضد موشكي مي تواند بگذرد از سكوي ثابت و يا به صورت موبايل (روي كاميون) مي تواند پرتاب شود. پراودا ضمن تشريح برتري هاي اين موشك از لحاظ نظامي نوشته است: آزمايش توپول تازه ثابت كرد كه اين موشك بسيار تازه مي تواند كلاهك مرگبار خود را از هرگونه شبكه دفاع موشكي آمريكا عبور دهد و به هدف برساند و به اين ترتيب پروژه 50 ميليارد دلاري « ا. بي. ام.» آمريكا را كه به منظور خنثي كردن هرگونه حمله موشكي احتمالي طرحريزي شده است نقش برآب ساخته است و اين پول را بر باد رفته بايد به شمار آورد.