برنامه سازی در در تلویزیون

[Sara]

کارگردان تلویزیونی




کار کارگردان تلویزیونی در هر قسمت سازمان تلویزیون متفاوت است . ولی تقریبا در همم جا در مورد تمام جنبه‌های برنامه ،‌ از آغاز تا انجام مسئول است . در بعضی از برنامه‌ها هم کارگردان موظف به خلق و ارائه موضوع برنامه است .
کارگردان به خاطر شغلش همیشه عامل کلیدی تولید محسوب می‌شود .
در هربرنامه‌ای بسته به نوع آن کارگردان مسئولیت متفاوتی را به عهده دارد . گاهی ناچار است به سرعت تصمیم بگیرد و تصمیمش را با عجله انتقال دهد ، حوادث را بروشنی بیان کند و چیزی را از قلم نیاندازد .
کارگردان تلویزیونی به دو روش عمدهزیر کار می‌کند:
1- روش انتخابی : دراین روش کارگردان بیشتر هماهنگ کننده است . هر یک از طراحان هرکدام با ایده‌های خود روش را از پیش می‌برند.در برنامه‌هایی که برنامه با عجله آماده و پخش می‌شود یا در برنامه‌های زنده این روش موثری است .
2- روش ابتکار و خلاقیت : در این روش کارگردان بر جزئیات فنی اعضا نظارت کرده و انتظار دارد که همه مسائل مورد نظر او را دنبال کنند .
جنبه‌های مختلف کارگردانی :
1- تجزیه و تحلیل : هدف برنامه را در نظر می‌گیرد ،‌چگونگی ارائه موضوع و پیش بینی تاثیر روی بیننده به عهده کارگردان است .
2- توضیح و توصیف برای گروه تولید توضیح می‌دهد که این برنامه به دنبال چیست و چگونه آنرا می‌تواند بدست بیاورد .
3- مشورت و برنامه ریزی فنی برای ضبط و تولید : بررسی و کنترل روش‌ها ، فنون ، تجهیزات ، ‌صحنه‌آرایی .
4- سازمان تولید : تنظیم بودجه و نیروی انسانی برای تولید ، تعیین بازیگرها ،‌مجریان و همچنین آماده کردن نوشته‌هایی از قبیل تصویرنامه برگهای سفارش و غیره
5- آماده سازی مقدمات تولید : تنظیم و آماده ساختن موارد تکمیلی مانند عنوانبندی ‌ ، گرافیک و غیره
6- راهنمایی گروه: راهنمایی و هدایت بازیگران و مجریان وهمچنین گروه‌های صدا‌،نور و دادن علامت های لازم به بازیگران و مجریان رفع مشکلات فنی .
7- هماهنگی: با شبکه های ویدیویی و فیلم و ...
8- ارزیابی: کنترل ارزشهای هنری کار ،‌بازیها ، اجرا ، کیفیت دوربین ، مدت زمان بخشهای برنامه
9- تدوین : سرهم کردن یا تدوین کردن قسمتهای مختلف .
10- تبلیغات : سازماندهی و تهیه مطالب لازم برای تبلیغات .

[Sara]

بسیاری ازبرنامه ها قبل از پخش, ضبط و تدوین می شوند. حتی برنامه های زنده و تدوین نشده هم معمولاً برای استفاده های بعدی ضبط می شوند. پس همیشه یک ضبط اولیه وجود دارد. تدوین را می توان پشت سر هم قرار دادن مجموعه ای از صحنه ها یا برداشت های مختلف دانست که براساس نظر کارگردان مشخص می شوند. البته در تدوین برنامه های زنده که توسط چند دوربین گرفته می شود همیشه احتمال خطا وجود دارد. تدوین در برنامه های داستانی, تولید برنامه فقط با یک دوربین و برنامه ها ی مستند اهمیت بسیار زیادی دارد. تدوین درآنها شامل ایجاد ساختار صحیح ,انتخاب و قراردادن نماها در جای مناسب برای بیان داستان به بهترین وجه است.


روش ضبط دردستگاه ضبط نوار



سیگنال الکتریکی از استودیو یا دوربین تلویزیونی به هد ضبط می رود که قطعه ای الکترومغناطیسی است شامل یک سیم پیچ به دور قطعه آهنی کوچک . هنگامی که سیگنال از سیم عبور می کند قطعه آهن مغناطیس می شود. مقدارخاصیت مغناطیسی آن با مقدار سیگنال الکتریکی تغییر می کند. نوار ویدیویی ازنواری پلاستیکی با لایه نازکی از ذرات اکسید آهن در سطح آن ساخته شده است. این لایه همزمان با تماس با هد ضبط تحت تاثیر مغناطیس قرارمی گیرد. شکل قرارگرفتن ذرات ریز در واکنش به قدرت مغناطیسی هد,الگوی خاصی به خود می گیرند.
هنگامی که نوار را برگردانیم و دوباره به نمایش بگذاریم, یک بار دیگر از کنار هد ضبط می گذرد. این بار هد عمل خود را برعکس انجام می دهد، یعنی الگوی مغناطیسی ذرات را دریافت کرده و آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند. این سیگنال به دستگاه تلویزیون می رود و به صورت تصویر دیده می شود.

هدهای متحرک



در نوار های ضبط صوت, صدا در خطوطی مستقیم در طول نوار ضبط می شوند. برای ضبط ویدیویی باید راهی پیدا می شد که بتوان حجم زیادی از اطلاعات را روی نوار قرار داد. اگر روش صوت به کارمی رفت، تقریباً نواری به طول 100 کیلومتر برای ضبط یک ساعت برنامه ویدیویی لازم می شد درصورتی که در روش ویدیویی فقط 150 مترنوارمصرف می شود. برای حل این مشکل هد های ضبط بر روی ضبط ویدیو همچنان که نوار از پشت آنها می گذرد خود نیز حرکت می کنند و(Video Tape Recorder,VTR) اطلاعات را به صورت شیارهای مایل در طول نوار ویدیو قرار می دهند. در این صورت اطلاعات بیشتری روی آن جا می گیرد. هر شیار مورب اطلاعات مربوط به نیم فریم ثابت تصویر را درخود جا می دهد, به این ترتیب هر فریم تصویر در دو شیار قرار می گیرد.
نوار با سرعت حدود 100 میلیمتر در ثانیه حرکت می کند و چرخش هدها سرعت ضبط را نیز حدود شش متر یا بیشتر در هر ثانیه سریع تر می کنند.
معمولا چند هد روی یک چرخ در داخل استوانه ای قرار داده می شوند. بعضی دستگاه ها چهار هد (تصویر بالا) و بعضی فقط دو هد دارند. نوار حول استوانه در مسیری مارپیچ می چرخد و همزمان چرخ و هدها درجهت مخالف می چرخند. برای آسانی در تدوین های بعدی, هر فریم روی نوار ویدیو دارای شماره ای اختصاصی است که کد زمان(time code) نام دارد و همزمان با ضبط مغناطیسی صوت و تصویر به صورت کد الکترونیک روی نوار ضبط می شود. بعضی از ضبط ها و دوربین های خانگی هم این توانایی را دارند. ضبط های خانگی نیز همانند ضبط های حرفه ای پخش کارمی کنند.

تدوین فیلم



در تدوین فیلم می توان تصویر روی هر کادر را دید و آن را برید و متصل کرد. نگاتیو های اصلی در لابراتوار ظاهر می شود و به صورت راش درمی آید که به آن نسخه کار می گویند. تدوینگر نسخه راش را می برد و قسمت های برگزیده را با نوار به هم متصل می کند. سپس نسخه نگاتیو را بر اساس نسخه تدوین شده می برند و با چسب شیمیایی مخصوص به هم می چسباند.
با قرار دادن این نسخه نگاتیو درکنار فیلم خام و نور دادن به آن, یک نسخه کامل آماده نمایش تهیه می شود. دردستگاه تدوین با استفاده از سوراخهای دو نوار, این دو به یکدیگر قفل می شوند بطوریکه تدوینگر می تواند یکباره هر دو را برش دهد و به هم متصل کند. بطوریکه تصویر و صدا کاملا بر هم منطبق (سنکرون) باشند.

[Sara]

تدوین ویدیویی




تدوین نوارهای ویدیویی با کپی کردن تصاویر از یک نوار به نوار دیگرانجام می شود این کار Dubbing نام دارد و حداقل به دو دستگاه ضبط ویدیو احتیاج دارد.
دستگاه اول (مرجع) صحنه های لازم از نوار اول را به نمایش می گذارد ودستگاه دوم (مقصد) بخش های انتخابی را, به طوری که محل اتصال آنها غیر قابل رویت باشد, بر روی نوار نهایی ضبط می کند. گاه به چندین دستگاه ضبط به عنوان منابع مختلف تصویری برای تدوین ویدیویی نیاز است, بنابراین از میز تدوین و ترکیب تصویر استفاده می شود.
عمل تدوین به وسیله رایانه مخصوصی با استفاده از کدهای زمانی ضبط شده بر روی نوار ویدیویی کنترل می شود و به گونه ای برنامه ریزی شده که به محض رسیدن نواردستگاه مرجع به کد زمانی مورد نظر, دستگاه ضبط مقصد را از حالت پخش (play) به حالت ضبط (record)تغییر می دهد. نوارهای ویدیویی رانمی توان با بریدن و چسباندن قطعات به یکدیگر تدوین کرد. یک دلیل این است که تصاویر روی نوار ویدیو را مثل فیلم نمی توان دید و برش داد. ازطرف دیگر بریدن نوار ویدیو باعث خرابی تصاویر ایجادشده وهدهای ضبط می شود.
تدوین درخانه




در صورتی که یک دوربین ویدیویی و دستگاه ضبط ویدیو داشته باشید می توانید تصاویری راکه خود گرفته اید تدوین کنید. دوربین منبع تصویر خواهد بود ودستگاه ضبط نوار اصلی را تهیه می کند. ابتدا یکبار نوار را کاملاً ببینید و بخش های موردنظر خود و ترتیب قرار گرفتن آنها را مشخص کنید. سپس فیلم را در دوربین قراردهید و از دریچه چشمی آن یک بار دیگر ببینید و با استفاده از شماره انداز دوربین, شماره دقیق نماهای مورد نظرخود را یادداشت کنید. دوربین را با سیم مناسب به سوکت ورودی دستگاه ضبط ویدیو متصل کنید تا بتواند از دوربین ضبط کند. سپس ازدریچه چشمی دوربین بخش های موردنظر خود را از روی نوار اول پیدا کنید و به ترتیب دلخواه روی نوار داخل دستگاه ضبط کنید.امروزه بیشتر دوربین ها ودستگاههای ضبط توانایی مونتاژ بدون برش درنقاط ساده تصویری, میکسهای اتصال را دارند. بعضی ازآنها حتی توانایی ترکیب های ایجاد باند صوتی جدید و حتی ثبت متن روی تصویر را دارند.

[Sara]

اغلب استودیوهای تلویزیونی امروز به یک شکل هستند . البته اگر ابعادشان را در نظر نگیریم

.
ویژگیهای استودیو : .
طراحی خوب استودیوی تلویزیونی بسیار با اهمیت است . دقت در آکوستیک دیوارها و سقف که مانع برگشت ناخواسته صدا شود . سطح صاف و هموار کف استودیو حرکات نرم و بدون تکان شدید دوربین را ممکن می‌سازد . سیستم تهویه قوی ،‌ ولی بدون سروصدا ، امکان کار راحت در درجه حرارت مطبوع را فراهم می‌سازد.
بیشترین بخش کف به عنوان فضای صحنه کار ( فضای دکوربندی شده) علامتگذاری شده است . این بخش غیر از فضای ایمن استودیو است . فضای ایمن در پشت پرده استودیو و یا پشت دکورها قرار دارد و برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی و عبور و مرور و دسترسی ماموران آتش نشانی باید خالی نگه داشته شود .
در استودیوهای کوچکتر ، بیشتر وسایل نورپردازی به یک داربست لوله‌ای سقفی یا نره‌های نصب شده در نزدیک سقف استویو ، متصل می‌شود . در استودیوهای بزرگتر ، از مجموعه‌ای وسایل افقی متحرک استفاده می‌شود که می‌توان وسایل نورپردازی را به میله‌های آن نصب و آویزان کرد و ارتفاع آن را نسبت به کف استودیو و صحنه تغییر داد .
اطراف و کنارهای دیوارهای استودیو ، امکانات و تجهیزات گوناگونی از قبیل : پریزهای برق ، پریزهای ویژه کابل دوربین ، کلیدهای کنترل کننده و بالابرنده پرده‌های آویزان اطراف استودیو ، و پریزهای ویژه میکروفنها تعبیه شده است

.
دوربینهای تلویزیونی:
بیشتر استودیوهای دارای دو یا سه دوربین نصب شده روی گردونه‌های چرخدار است . هریک از دوربینها از طریق یک کابل بلند و یک پریز مخصوص دیواری در داخل استودیو ، به واحد کنترل دوربینها که در کنار اتاق فرمان استودیو قرار دارد ، متصل است . این کابلهای دو طرفه راه ارتباطی همه ارتباطات داخلی از قبیل انتقال تصاویر ،‌ فرمانها و ارتباط بین تصویربردار و اتاق فرمان و غیره را برقرار می‌کند

.
مکانهای حفاظت و نگهداری:
استودیوهای بزرگ ، یک انبار یا محل حفاظت و نگهداری از دکور و وسایل صحنه در مجاورت خود دارند. در اتاق دیگری هم وسایل فنی از قبیل دوربینها ، وسایل نورپردازی ، بوم صدا ، مانیتورهای تصویر و بلندگوها ، زمانی که دکور در حال ساخت است و باید محیط استودیو خالی باشد نگهداری شود . دیگر امکانات نزدیک استودیو ، شامل اتاقهای چهره‌پردازی ، لباس و غیره است.

[Sara]

دوربین ویدئویی یا تلویزیونی
دوربینهای ویدئویی یا تلویزیونی شامل دوربینهای سبک‌وزن دستی تا واحدهای بسیار سنگین حرفه‌ای است . بعضی وربینها اتوماتیک‌تر از بقیه هستند ، یا به اصطلاح ، خود دوربین تا حد زیادی مشکلات خود را حل می‌کند .



دوربین بون سه‌پایه
به طور اساسی دوربین شامل قسمتهای زیر است :
1. بخشهای اصلی صفحات الکترونیک دوربین شامل دریابه تصویر( سنسور یا image sensor ) است
2. سیستم لنز زوم مناسب که درجای خود نصب می‌گردد و به طور معمول نوعی لنز زوم است.
3. یک نمایاب (viewfinder) که به بالای دستگاه وصل است.
4. یک منبع نیرو یا دستگاه ضبط ویدئو کاست (VDR) که در پشت یا داخل بعضی دوربینها تعبیه می‌شود.



سیستم لنز زوم:
سیستم لنز زوم فوق العاده پیچیده است . جایی که خواهان بالاترین شفافیت و کیفیت نوری ، حداکثر قدرت دریافت ، جمع‌آوری و عبور نور ، حداکثر قدرت زوم باشید ،‌ استفاده از سیستم لنز بزرگتر و سنگینتر ، ضروری است . اما هنگامی که برای ضبط برنامه ، دوربینها را باید به مکانهای مختلف انتقال داد ، استفاده از لنزهای زوم کم حجم و سبکتر ، لازم است .


انواع نمایاب:
برای واضح کردن و ترکیب دقیق و درست نماها ، به یک نمایاب خوب نیازمندیم ، این نمایابها اغلب در سه شکل قابل تعویض دیده می‌شود :
1- نمایاب چشمی کوچک ، با بزرگنمایی کم ( 1.5اینچ /38 اینچ) با لامپ تصویر سیاه و سفید . باید چشم را به آن چسباند .
2- نمایاب با صفحه نمایشی باز و یک سایبان نوری در ابعاد 5 تا 7 اینچ ( 12و5 تا 18 سانتی‌متر)
3- نمایاب با صفحه نمایشی رنگی ازکریستال مایع– LCD( Liquid Crystal Display) )

[Sara]

واحد دوربین تلویزیونی




در تلویزیون برای ساخت برنامه‌ها می‌توان از یک دوربین استفاده کرد یا آنکه از یک نظام چند دوربینه استفاده نمود . منظور از نظام چند دوربینه فیلمبرداری با چند دوربین و از زوایای مختلف است .



واحدهای تک دوربین
در اینجا برای فیلمبرداری از یک دوربین استفاده می‌شود . برای برداشتهای کوتاه دوربین بر روی شانه قرار می گیرد ولی برای برداشتهای طولانی‌تر بر روی پایه ثابت دوربین نصب می‌شود .
برای ضبط صدا می‌توان از یک میکروفن بر روی دوربین و یا معمولا از بازوی بوم دستی استفاده می‌شود . زیرا استفاده از میکروفن جدا گانه کیفیت صدای برتری را می‌دهد .



تصویر و صدا را می‌توان:
1. بر روی یک نوار ویدویی که در داخل دوربین قرار دارد ضبط کرد .
2. یا بر روی یک واحد ضبط ویدیویی جدا از دوربین ضبط کرد . که معمولا روی شانه یا بر پشت افراد حمل می‌شود .
3. یا با استفاده از کابل یا یک فرستنده به خودرو کنار صحنه فرستاد و در آنجا بر روی یک نوار ضبط کرد ،‌ پس از آن به نقاط دوردست فرستاد .
در مواردی هم متصدی دوربین می‌تواند روی یک وسیله نقلیه در حال حرکت یا یک چرخبال (هلی‌کوپتر) برای فیلمبرداری استفاده نماید.



توضیح عکس
1- دوربینهای سبک الف و ب که با باتریهای کمری کار می‌کنند
a. الف : دوربینهای قابل حمل بدون دستگاه ضبط
b. ب : دوربینهای قابل حمل که توانایی ضبط تصویر و صدا را دارند .
2- دوربین استودیویی که روی سه پایه مخصوص نصب می‌شود .
3- دوربین سبک روی یک پایه سبک که با هوای فشرده کارمی‌کند ،‌نصب می‌شود .
4- واحد سیاری که بخشی از سقف آن باز می‌شود ، می‌توان دوربینی را از سقف خودرو خارج کرد .
5- سکوی متحرک هیدرولیک .
6- چرخبال ( هلی‌کوپتر) مخصوص تصویربرداری.



نظام چند دوربینه
مخصوصا هنگام پخش برنامه‌های زنده ،‌برای آنکه بتوان در یک لحظه یک موضوع را از جهات مختلفی نشان داد و در این زمینه دست کارگردان باز باشد استفاده از نظام چنددوربینه می‌تواند بسیار مفید باشد.
1- واحد سیار کوچک : دوربینها با استفاده از کابلها به این واحد سیار متصل هستند و در آنجا عمل برش تصاویر و تغییر دوربینها انجام می‌گیرد.
2- استودیوی سیار : این واحد کامل یا استودیوی سیار بزرگ دارای مرکز کنترل تولید ،‌با وسایل مجهز برای کنترل و تولید تصاویر وصداست . این واحد می‌تواند در یک محل به طور موقت نصب شود و تصاویر را تهیه ببیند . و یا تصاویر را به ساختمان اصلی بصورت تدریجی انتقال دهد .و یا می‌توان بعد از نصب این استودیو برای تهیه برخی برنامه‌ها کم‌کم آنرا بصورت دائمی درآورد.

[Sara]

تجهیزات دوربین تلویزیونی



تتجهیزات دروبینهای مختلف بسته به طراحی‌شان متفاوت است ولی اغلب این تجهیزات عمومیت دارند.



لنز :‌
اغلب دوربینهای الکترونیک دارای لنز زوم هستند . از این لنز می‌توان برای زاویه‌های دلخواه ، درمحدوده پوشش آن استفاده کرد و اگر این لنز جوابگوی نیاز نبود یکی از موارد زیر گزینه بعدی هستند:
1- نصب یک سیستم لنز زوم دیگر . سیستم لنزهای زوم تا 44:1 نیز در دسترس است .
2- نصب لنز مکمل سیستم لنز یا یک حلقه رابط تبدیل .
3- بعضی از لنزهای زوم دارای حلقه افزایش‌دهنده فاصله کانونی هستند .
در دوربینهای سبک که می‌توان آنها را روی شانه گذاشت و تصویربرداری کرد ، حلقه تنظیم فاصله یا فوکوس ، دیافراگم و دسته حلقه زوم دستی ،‌با دست چپ کنترل و تنظیم می‌شوند. دست راست در حالی که دوربین را نگه می‌دارد ، با انگشتانش کلید مخصوص کنترل زوم خود را به کار می‌اندازد.
هنگامی که دوربین روی سه پایه مخصوص ثابت می‌شود ،‌ سیستم واضح‌سازی تصویر و زوم کردن ، هردو ،‌ با کابل مخصوص به کنترلهای روی دسته دوربین متصل می‌گردند ، تا دستیابی به کلیدهای فرمان آنها بسادگی میسر شود . در دوربینهای بزرگتر ، واضح‌سازی تصویر با دگمه خاصی که در سمت راست بدنه دوربین قرار دارد ، قابل کنترل است .
در بیشتر دوربینها امکان انتخاب حالتب که واضح‌سازی تصویر خودکار انجام شود ، وجود دارد.



نمایاب:
تنظیم کلیدهای نمایاب ( از قبیل تنظیم روشنایی و درخشش و کنتراست تصویر) ،‌ روی سیگنال خروجی تصویر دوربین ناثیر نخواهدداشت . برای واضح‌سازی دقیق و آسان تصویر ،‌نوعی ذره بین تعبیه شده که تصویر را درشت‌تر نمایش می‌دهد ، و مدارهای تاکید و تشدیدکننده وضوح خطوط تشکیل دهنده حزئیات تصویر تلویزیونی در نمایاب ، محدوده خارجی تصویر تشکیل شده را بهتر نشان می‌دهند . تصویربردار با کمک اتاق فرمان می‌تواند تصویر دیگر دوربینهای موجود در سیستم را نیز روی نمایاب دوربین خود ببیند.



نشانگرها :
نشانگرهای گوناگونی ممکن است روی نمایاب نصب شده باشد( نشانگرهای نوری ، عقربه‌ای ،‌نمایش تصویر) . این نشانگرها ، اطلاعات لازم درباره کار دوربین را در اختیار تصویربردار قرار می‌دهند. برای نمونه اطلاعاتی درباره " برنامه در حال ضبط یا پخش است" ، " چراغ فرمان روی دوربین روشن یا خاموش است " ، " توازن فرکانسهای نور سفید درست است یا نه " ،" اخطار باتری" ،‌ " روشن بودن کلید بهره سیگنال تصویر ویدئو یا توان افزایی به سیگنال تصویرویدئو " ، " اخطار برای کم بودن نور لازم در محیط کار" ،" سرعت شاتر الکترونیک " ،‌ " میزان نور لازم برای لامپ یا دریابه حساس دوربین "



صدا:
گوشی تصویربردار یک میکروفن هم برای ارتباط داخلی او دارد. ممکن است در یک سمت این گوشی ، صدای برنامه درحال پخش یا ضبط تزریق گردد و سمت دیگر این گوشی نیز به سیستم عمومی ارتباط داخلی متصل باشد . درحالی که علاوه بر نظام عمومی ارتباط داخلی ، یک ارتباط خصوص نیز ممکن است بین کارگردان فنی و تصویربردار، از طریق همان سمت گوشی برقرار باشد.



شرح تصویر:
الف ) دوربین بدون سه پایه‌اش
1- آفتابگیر
2- لنز زوم
3- دسته قابل تنظیم برای حرکات افقی و عمودی دوربین
4- دسته کنترل زوم : از طریق پیچاندن دسته به راست یا چپ ، از راه دور لنز زوم راکنترل می‌کند.
5- دسته سه‌شاخه کنترل واضح‌سازی لنز ( بسیاری از دوربینها این تنظیم را از دسته دوربین مانند شماره 4 انجام ممکن می‌سازند.)
6- جعبه فرمان تنظیمهای دوربین ( روی بدنه دوربن یا روی دسته کنترل حرکات دوربین نصب می‌شود)
7- نمایاب سیاه و سفید
8- کلیدهای کنترل نمایاب
9- نشانگرهای نوری فرمان‌دهنده ،‌نشانگر عدد دیافراگم ، تنظیم لنز زوم
10- گیره کارت دوربین
11- محل توپی یا فیش گوشی تصویربردار ، با پیچ تنظیم بلندی شدت صدا ، پیچ تنظیم و مشاهده تصاویر از منابع تصویری دیگر( مانند دیگر دوربینها)
12- کلید افزایش دهنده محدوده فاصله کانونی لنز زوم.
13- کلید فشاری برای تماس با کارگردان فنی یا مسئول کنترل فنی تصاویر دوربینها.
14- کله‌گی سه پایه دوربین با پیچ تنظیم سرعت حرکت عمودی و افقی ، و کلید قفل حرکت عمودی و افقی و همچنین امکان تنظیم توازن دوربین درهنگام انجام حرکات افقی و عمودی.
15- شماره و چراغ فرمان دوربین : هنگامی که کارگردان فنی کلید دوربین راباشماره خاص آن انتخاب می‌کند ، بلافاصله چراغ بالای آن دوربین در استودیو یامحل ضبط روشن می‌شود.
ب) فاصله کانونی( زاویه لنز) : این فاصله یازاویه ، به وسیله دسته حلقه زوم که روی بدنه لنز قرار دارد به غیر خودکار ( دستی) قابل تنظیم است .

[Sara]

طرح میکروفن :
امروزه انواع میکروفنها معمول ومتداول است . از جمله می‌توان از میکروفنهای دینامیک ( dynamic) یا سیم‌پیچ متحرک ؛ میکروفنهای خازنی (condenser) یا الکترواستاتیک (electrostatic) ؛‌میکروفنهای مشهور به الکترت ( electret) ،‌ که نوعی میکروفن کوچک خازنی و گردنی هستند ؛ میکروفنهای نواری ( ribbon) نام برد .هریک از این میکروفنها مزایا و محدودیتهایی دارند که باید به آن توجه شود .آنچه برای بیشتر صدابرداران مهم است کارایی آنها است . آیا در محیطهای شلوغ و پرسرو صدا ،‌پاسخ لازم را ارائه می‌دهند و قدرت دریافت جزئیات صدا را دارند ؟ آیا براحتی آسیب می‌بینند ؟ آیا کیفیت صدایی که تولید می‌کنند ،‌مطلوب و دلخواه شماست ؟
شکل میکروفنی که می‌خواهید استفاده کنید بستگی به نیاز و نحوه استفاده‌تان دارد . مثلا میکروفن الکترت مشهوربه PZM ( pressure zone microphone ) ،‌به طور معمول داخل یک کپسول یا مخزن ویژه قرار دارد و برای دریافت صدای یک گروه ،‌روی دیوار یا میز قابل نصب است .
در حالی که برخی میکروفنها مناسب برای دریافت میزان مساوی صدا در تمام جهات طراحی شده‌اند(‌omnidrectional ) ، بعضی دیگر بسیار حسا
بوده ،‌توانایی دریافت صدا از یک سمت معین را دارا هستند ( unidirectional ) مثلا میکروفنهایی که دارای حوزه دریافت صدا به شکل قلب یا کاردیویید (cardioid ) هستند . میکروفنهای جهت‌دار را فقط می‌توان تا حدی جهت‌دار ساخت که هر صدایی را ، بجز صداهای واقع در مسیر و زاویه بسته میکروفن ، به طور عملی نادیده بگیرند . مثلا میکروفنهای دریافت صدا از راه دور ، میکروفنهای مشهور به تفنگی ، میکروفنهای معروف به پارابولیک (parabolic) همچنینمیکروفنهایی وجود دارند که سیستم آنها دو سویه (bidirectional ) است و در دو سمت جلو و عقب ، زاویه‌ای بسته و حساس دارند و در طرفین ت حدودی غیر حساس هستند و به اصطلاح کرولال هستند ( مثل میکروفنهای نواری ) . سیستم بعضی میکروفنها قابل تنظیم و استفاده در هر محل و موقعیتی است . برخی دیگر نیز برای صبط و پخش سیستمهای استریو(stereo) قابل بهره‌برداری هستند .
شرح تصویر:
1) دریافت میکروفنهای تمام جهت حساس در تمام جهات به طور مساوی .
2) پاسخ میکروفن کاردیویید یک حوزه وسیع دریافت صدا به شکل قلب .
3) دریافت با میکروفنهای بسیار حساس یکسویه میکروفنهای دریافت صدا از راه دور ( میکروفنهای مشهور به تفنگی ) داری یک حوزه پوشش انتخابی و زاویه بسته هستند .
4) میکروفنهای دوسویه مناسب برای دریافت صدا از دوسوی میکروفن . این نوع میکروفنها ، به طور معمول ،‌امواج برگشتی و طنین‌دار صدا را حذف می‌کنند.
میکروفن گذاری:
انتخاب سمت و محل و نوع میکروفن برای دریافت صدای بهتر ،‌خود هنر بزرگی است . میکروفن نامناسبی که در محل نامناسب قرار گرفته باشد و به سمت نامناسبی اشاره رود ، حتی می‌تواند کیفیت صدای سازهای موسیقی را هم تغییر دهد.
اکوستیک محل تصویربرداری هم درانتخاب محل قرار دادن میکروف تاثیر دارد . در محیطهایی که بهدلیل وضعیت ساختمانی دارای طنین صدا هستند ، برگشت ماخواسته صدا ،‌ صدای مستقیم از منبع اصلی تولید آن را پوشش می‌دهد و کیفیت صدا را خراب می‌کند . درمکانهایی نیز که برگشت صدا به طور کامل ، از بین رفته است (به اصطلاح صدا مرده است ) دریافت صدا حتی با اعمال برترین هنرصدابرداری خفه و فاقد مایه صدای بالا خواهد بود .
هنر میکروفن گذاری در آن است که کیفیت صدایی که ضبط شده یا پخش می‌شود تا حدود زیادی شبیه صدای اصلی باشد که در محل پخش می‌شود ،‌ و این موضوع مستقیما به تجربه صدابردار بستگی دارد.

[Sara]

صدابرداری خوب وموثر ،‌بسیار با آن گونه ضبط صدایی که فقط صدای متن برنامه را به گوش بیننده یا شنونده برساند متفاوت است .



تنظیم وکنترل صدا:
اعمال کنترل بر صدای برنامه ،‌کمی بیش از یک جریان نیمه خودکار محسوب می‌شود . شما می‌توانید میکروفنی را نصب کنید و با تکیه برمدارهای کنترل خودکار بهره و فرکانسهای خروجی صدای برنامه را تنظیم کنید .( این مدارها به صورت خودکار صداهای گرفته شده از میکروفنها را تنظیم می‌کنند و به طور خلاصه A.G.C. خوانده می‌شوند .)
اما وقتی می‌خواهید نوعی صدای با کیفیت بالا رابا تصویر برنامه‌تان همراه سازید ، یا وقتی برنامه‌تان تولید پیچیده و مشکلی دارد . استفاده از صدابرداران ماهر و توانا از ضروریات است.



اهداف کنترل صدا:
تمامی صداهایی که از میکروفنها و به اصطلاح منابع صوتی داخل استودیو و دستگاههای ضبط و پخش صدا به میز تلفیق صدا(control console/board desk) سرازیر می‌شوند.
صداهای دریافت‌شده از میکر
فنها ،‌ صفحه‌ها ،‌ نوارهای صدا و ویدئو ،‌فیلم و غیره ،‌روی میز صدا انتخاب ،‌کنترل و تلفیق می‌شوند .
خروجی صداهای نهایی به طور مداوم از طریق پخش از بلندگوهای با کیفیت بالا ارزیابی می‌شوند .
کیفیت صدا رامی‌توان باتغییر دادن ،‌کاهش دادن یاتاکید گذاردن روی بخشهایی از طیف صدا ،‌دگرگون ساخت . این کار با استفاده از صافیهای مختلف صوتی انجام می‌گیرد .



صدابرداری موضعی :
میکروفن شخصی: برای دریافت صدای سخنران ،‌نوعی میکروفن الکترت ‌ کوچک گردنی و آویزان ، بسیار کاربرد دارد .
این میکروفنها همیشه یا به‌وسیله یک کابل بلند حامل با وسایل و تجهیزات صدا ارتباط دارند ،‌یا به یک فرستنده رادیویی کوچک که به کمربند بازیگر بسته شده است ،‌متصل است . فرستنده رادیویی یاد شده نیز ،‌ با واحد گیرنده کوچکی که در محلی نزدیک بازیگر قرار دارد مرتبط است .( تصویر 1الف و ب و ج )
میکروفن رومیزی برای زمانی مفید است که شخصی پشت میزی بنشیند و دیده شدن میکروفن در قاب تصویر نیز پذیرفته شده باشد .(تصویر 2)
میکروفن مشهور به ایستاده(stand mike) ، اغلب برای کارهای صحنه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولا می‌توان در صورت لزوم میکروفن را از پایه جدا کرد ، به دست گرفت و برنامه را اجرا کرد .( بیشتر برای خوانندگان و گردانندگان صحنه مورد نیاز است ) میکروفن روی پایه ،‌هنگام ضبط برنامه‌های موسیقی استفاده می‌شود .(تصویر3)
میکروفن دستی که به علت شباهت به باتون پلیس ، ‌بیشتر به همین نام مشهور است ( میکروفن باتونی) ،‌ وسیله‌ای راحت و قابل انعطاف برای صدابرداری است . اما هنگام استفاده از این میکروفنها ، همیشه باید نگران درست نگه‌داشتن آن و بهره‌برداری صحیح از میکروفن بود می‌توان آن را با یک کابل به وسایل صدابرداری متصل ساخت ،‌یا بدون سیم و کابل ،‌ با یک فرستنده و گیرنده مخصوص آن را به کار گرفت .
میکروفن آویخته ،‌به طور معمول روی ناحیه‌ای از صحنه تصویربرداری که گروهی از بازیگران به ایفای نقش مشغولند آویران می‌شود . مناسب برای صدابرداری از فعالیتهای جمعی ، ‌ارکستر و گروه همسرایان ( کر ) است .
میکروفن مشهور به PZM که به طور ثابت در نزدیکترین سطح خضوربازیگران ، مجریان ،‌نوازندگان ،‌ تماشاگران و ... نصب می‌شود .برای صحبتهای جمعی و واکنش تماشاگران ،‌یا به عنوان میکروفن رومیزی کاملا مناسب است .
تعقیب کردن حرکت بازیگران و مجریان :
هنگامی که اشخاص در صحنه حرکت می‌کنند ، می‌توانید از یک میکروفن گردنی ( شخصی) ،‌میکروفن دستی ، یا چند میکروفن نصب شده درنقاط حساس صحنه ،‌ برای دریافت صدای آنان استفاده نمایید . اما بی‌تردید ،‌کیفیت خوب صدا،‌ فقط از طریق میکروفنهایی تامین می‌شود که روی بومهای مناسب و متحرکی نصب شده باشند و هدایت آنها را دستیار متخصص صدا به عهده گرفته باشد .
میکروفن تفنگی چه دردست گرفته شود چه روی یک دسته کوتاه بوم(fishpole) نصب گردد ،‌به طور معمول برای صدابرداری از فواصل دور،‌جایی که مجریان و بازیگران در بین مردم و نسبتا دور از دسترس هستند ،‌مورد استفاده است ( تصویر5)
بوم چرخدار کوچک (giraffe/tripod boom) این امکان را می‌دهد که میکروفن را روی بازوی از پیش تنظیم شده بوم ،‌در نزدیک محل اجرای بازیگران ، نصب کرده ،‌در فضای بسیار محدود حرکتی بوم ،‌آن را به بالا و پایین و چپ وراست حرکت دهید ؛ یا سر میکروفن را به سوی مورد نظر بچرخانید و صدا را باکیفیت خوب ضبط یا پخش کنید .البته بازوی بوم در حدود 2.1 یا 2.75متر کوتاه و بلند می‌شود ،‌ واین امکان محدودی است . در ضمن وزن بوم بسیار سنگین است ، به همین دلیل حرکتش در محل تولید می‌تواند خطرساز باشد .(تصویر 6)
بوم صدای بزرگ یا سکوی متحرک ضبط صدا که بازوی بلند آن انعطاف‌پذیر است . میکروفن را آزادانه به اطراف حرکت می‌دهد و این امکان را فراهم می‌آورد که حرکات بالا و پایین ،‌چپ و راست میکروفن براحتی انجام گیرد .سر میکروفن به هرسو می‌چرخد. این بوم بلند توانایی تعقیب بازیگر را در محدوده 2.5تا 6 متر داراست و این امکان خیلی خوبی است .برای حرکت دادن و استفاده از این ابزار بسیار موثر صدابرداری ،‌دستیار صدابردار بسیار توانایی مورد نیاز است که از ایجاد سایه بوم بر روی دکور ، صحنه و بازیگران و پیدا بودن میکروفن در نما پیشگیری کند .

[Sara]

روشهای صدا برداری درعمل با محدودیتها و محاسنی روبرو است که لازم به توجه هستند.


دریافت صدا بامیکروفنهای شخصی و موضعی:

کاربرد میکروفنهای شخصی،کاربرد این میکروفنهای بسیار ساده و آسان است . فقط کافی است میکروفن کوچک رابه لباس بازیگر وصل کنید . با این میکروفن ، مشکل هنگامی بروز می‌کند که بازیگر_گوینده ، مصاحبه شونده با انگشتان دست به سینه اشاره و آن را لمس کند ،‌ یا با دست ناخواسته روی میکروفن را بپوشاند ،‌ یا لباس پرسروصدایی بپوشد که به اصطلاح خش‌خش کند .میکروفن را طوری نصب کنید که مناسب لباس وموقعیت قرار گرفتن احتمالی وضع سر مجری یا بازیگر باشد . وقتی او سرش را به اطراف بچرخاند ،‌صدا کم و زیاد می‌شود.


میکروفن رومیزی وسیله بسیار مناسبی است ،‌البته تا زمانی که افراد دورمیز با کاغذهای روی آن ایجاد سروصدا نکنند ،‌ با انگشتان روی میز نکوبند یا ضرب بگیرند.


میکروفن ایستادهازجای خود حر کت داده می‌شود ،‌ پا می‌خورد و جابه‌جا می‌شود ،‌ اما برای دریافت صدای موضعی وسیله بسیار با ارزشی است .


میکروفن دستی ؛ در صورتی که درست نگه‌داشته شود ، میکروفن بی‌نظیری است . اما اغلب از آن درست استفاده نمی‌شود و به شکل صحیح تنظیم نمی‌گردد .


میکروفن آویختهنتیجه رضایت‌بخشی را برای صدابرداری از گروهی که به طور ثابت و ساکن در جایی مستقر هستند یا بازیگرانی که به طور دقیق روی علامتهای تعیین شده توقف می‌کنند ،‌ارائه می‌دهد.


میکروفن مشهور به PZM را می‌توان براحتی روی نزدیکترین سطح نسبت به بازیگران نصب کرد . اما از مشکلات بزرگ آن ،‌ دریافت صداهای اضافی ناخواسته و انعکاس صداهاست .


میکروفن تفنگی اگر بدرستی هداست شود ،‌وسیله بسیار خوبی برای دریافت صداهای اصلی و حذف و نادیده گرفتن صداهای غیر ضروری و نامناسب محیط است .


بوم کوچک صدا ، بهترین وسیله متحرک برای آویختن میکروفن است . تعقیب حرکت بازیگران به وسیله حرکت دادن پایه چرخدار آن ،‌کار مخاطره‌آمیزی به حساب می‌آید .


به کاربردن بوم صدا:
استفاده از بوم صدای بزرگ ،‌ مناسبترین شیوه قابل انعطاف را برای میکروفن‌گذاری تامین می‌کند.اما هزینه بهره‌برداری ازآن گران است .نسبتا حجیم است ونیازبه گرداننده یامتصدی ماهری دارد . میکروفن نصب شده بر روی این بوم می‌تواند در جهات مختلف بچرخد ومناسب با قد بازیگرانبالا و پایین شود.کیفیت صدای ضعیف راخوب و صداهای قوی را متعادل دریافت می‌دارد . بوم می‌تواند بازیگران را در محیط وسیعی تعقیب کند . اما برای این کار باید جای درستی قرار گرفته باشد.


شرح تصویر:
فضای پوششی بوم صدا:
1- طول موثر بازوی بوم رامی‌توان تغییر داد و برای هماهنگی باتغییرات موجود در صحنه( فاصله و ارتفاع سوژه) آن ار با زاویه‌ای مناسب بالاتر یا پایین‌تر برد .
2- بازوی بوم می‌تواند حول شعاع بزرگی( حداکثر360درجه) بچرخد ،‌با زاویه‌ای برابر با 20درجه بالا یا پایین برود ودر محدوده فضای قابل توجهی ،‌صدای بازیگران رادنبال کند.
3- قرار دادن بوم در مرکز ،‌پوشش موثری از فضای حرکت و بازی در صحنه را میسر می‌سازد.