بورس، در اصطلاح علم اقتصاد، مکانی است که کار قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میگیرد و به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار است.
بهابازار(به فرانسوی: bourse) یا بورس اوراق بهادار بازار رسمی و سازمانیافتهٔ سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها و اوراق بهادار تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود.
تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت میگیرد. در بورس اوراق بهادار، یک سرمایهگذار میتواند با سرمایه هرچند کوچک خود، در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس سرمایهگذاری
نماید. سرمایهگذاران بورس، برای خرید و فروش سهام میبایست این کار را از طریق شرکتهای کارگزاری بورس انجام دهند.
بورس ایران درسال ۱۳۴۶ راهاندازی شد. بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایهاست که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش میشود واز سویی محلی برای
جمع آوری پس انداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژههای سرمایه گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه گذاری در شرکتها به کار انداخته
و از سود آن به برخوردار شوند.
بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایههای راکد، حجم سرمایه گذاری در جامعه را بالا میبرد. بورس بین عرضه کنندگان و تقاضـاکنندگان سرمـایه ارتباط برقرار میکـند و معامـلات بازار سرمایه را
تنظیم مینماید. هم چنین با قیمت گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری میکند. بورس مردم را به پسانداز تشویق و بدین وسیله باعث به کارگیری پسانداز مـردم
در فعالیتهای اقتصادی میشود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژههای دولتی و خصوصی را فراهم میآورد.
معاملات سهام در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام میشود. معاملات سهام
فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه است، قابل انجام است و دارنـدگان سهام نمیتـوانند خارج از سامانه معامـلاتی اقدام به خرید و فـروش اوراق بهادار کنند و معامـلات
باید به لزوم از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معامـلات است، تالارهای دیگری توسـط بورس یا شرکتهای کارگزاری در شـهرهای
دیگر دایـر شـدهاند که سهامـداران میتوانـند با مراجعـه به آنان از تسهـیلات مستقر در این تالارها از جمله سیستمهای نمایشگر قیمت و سفارشها، بروشـورهای اطـلاعرسانی و دورههای آموزشـی
پیشبینی شده استفاده کنند. یاداوری میشود که خرید و فروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهامداران در تالارها نیست و سهامداران میتوانند با دریافت مجوز معاملات آن لاین (برخط) از شرکتهای
کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند. ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ میباشد.
۱- کارمزد معاملات سهام
مشتریان برای معاملات سهام، کارمزدهای زیر را پرداخت خواهند کرد:
کارمزد کارگزاران:۴ در هزار(۴/۰ درصد) ارزش معاملات تا سقف ۱۰۰ میلیون ریال که توسط هم فروشنده و هم خریدار پرداخت میشود.
کارمزد بورس:۸ در ده هزار(۰۸/۰ درصد) ارزش معامله تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال که ۶۰ درصد توسط فروشنده و ۴۰ درصد توسط خریدار پرداخت میشود.
کارمزد حق نظارت سازمان:۸ در ده هزار (۰۸/۰ درصد) ارزش معامله تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال که ۶۰ درصد توسط فروشنده و ۴۰ درصد توسط خریدار پرداخت میشود.
کارمزد شرکت سپردهگذاری (کارمزد تسویه):۵/۲ در ده هزار (۰۲۵/۰ درصد) ارزش معامله تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال که ۶۰ درصد توسط فروشنده و ۴۰ درصد توسط خریدار پرداخت میشود.
کارمزد شرکت فناوری: ۳ در ده هزار (۰۳/۰درصد) ارزش معامله تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال که ۶۰ درصد توسط فروشنده و ۴۰ درصد توسط خریدار پرداخت میشود.
مالیات نقل و انتقال:۵ در هزار (۵/۰ درصد) ارزش معامله که توسط فروشنده پرداخت خواهد شد. غیر از مالیات یاد شده سهامداران مالیات دیگری نخواهند پرداخت.
کل کارمزد پرداختی توسط خریـدار = ۸۶/۴ در هزار (۴۸۶/۰ درصد) ارزش معامله کل کارمزد پرداختی توسـط فروشنده = ۲۹/۵ در هزار ارزش معامله(۵۲۹/۰ درصد) به عبـارت دیـگر: کارمـزدی که خریـدار
باید به حساب شرکت کارگزاری واریز نماید برابر است با:
مبلغ پرداختی به حساب شرکت کارگزاری در قبال خرید= ۱٫۰۰۴۸۶ *ارزش خرید
کارمزدی که شرکت کارگزاری به حساب فروشنده، از محل فروش سهام پرداخت خواهد کردبرابر است با:
مبلغ پرداختی به مشتری پس از کسر کارمزد و مالیات = ۰٫۹۸۹۷۱ * ارزش فروش
۲- کارمزد معاملات آتی
کارمزد کارگزاران:۴ در هزار (۴/۰ درصد) ارزش معاملات تا سقف ۱۰۰ میلیون ریال که توسط هم فروشنده و هم خریدار پرداخت میشود.
کارمزد بورس:چهل و هشت در صد هزار (۰۴۸/۰ درصد) ارزش قرارداد توسط فروشنده و سی و دو در صد هزار (۰۳۲/۰ درصد) ارزش قرارداد توسط خریدار
کارمزد سپرده گذاری:چهل و هشت در صد هزار (۰۴۸/۰ درصد) ارزش قرارداد توسط فروشنده و سی و دو در صد هزار (۰۳۲/۰ درصد) ارزش قرارداد توسط خریدار
کارمزد تسویه و تحویل (سپرده گذاری):پنج در هزار ارزش قراداد بر حسب قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی
شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران
شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران موسوم به تپیکس (به انگلیسی: TEPIX) که به طور خلاصـه شاخـص کل هم خوانـده میشـود، نشانـگر روند عمومی قیمـت کل شـرکتهای بورس اسـت، و
تغییرات سطح عمومی قیمتها را نسبت به تاریـخ مبدأ نشـان میدهد. شاخـص کل در تاریخ اول شهـریور ۱۳۶۹ با عـدد ۱۰۰ واحد تعـریف شد. بالاترین رقـم ثبتشـده برای این شاخـص، در تاریـخ ۱۳
مرداد ۱۳۸۳ با ۱۳۸۸۲ واحد بود. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روز دوشنبه شانزدهم شهریور ۱۳۹۰ به ۲۶ هزار و ۹۳۰ واحد رسید. این عدد در تاریـخ بورس بی سابقه است. شاخص کل ابـتدای
سال ۹۰ حدود ۲۳ هزار بود. پس از گذشت نزدیک به ۶ سال، شاخص بورس اوراق بهادار تهران در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۸۹ به بالاترین حد خود در تاریخ بورس ایران یعنی به عدد ۱۳٬۹۰۴ رسید.
سود خالص
۱۵۳میلیارد ریال (۱۳۹۰لوگوی بورس تهران برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشایان
است که در استان لرستان کشف شده است.در این لوگو چهار انسان دست
در دست یکدیگر(اتحاد و همکاری) در درون دایره ای قرار دارند که نشان گر
دنیا است. دنیایی که براساس افسانه های قدیمی ایران بر روی شاخ دو
گاو قرار داردکه خود نشانه
ثروت و بهره وری هستند.این نشان هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری میشود.
دارایی کل
۵۳۷ میلیارد ریال (جمع داراییها)؛ ۳۰۰ میلیارد ریال (سرمایه اسمی)
(۲۹ اسفند ۱۳۹۰)
ویکی پدیا