رژيمهاي غذايي تكخوري پايدار نيستند
خبرگزاري فارس: رژيمهاي غذايي كه به مدت معيني به صورت تكخوري، حذف كامل و كاهش شديد برخي درشت مغذيهاست، از بعد فيزيولوژي تغذيه زيانبار محسوب ميشوند.
به گزارش خبرنگار اجتماعي فارس، انسان بيش از هر چيزي به سلامت خود ميانديشد ولي در فراز و نشيب زندگي ممكن است از آن غافل مانده و موجبات بيماري، كسالت روحي و جسمي خود را فراهم كند و براي لاغري و كاهش وزن خود دست به انجام كارهايي بزند كه به سلامتي روحي و جسمي خود لطمه وارد كند.
سيد ضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني در اين رابطه ميگويد: به طور كلي از همه رژيمهايي كه استفاده طولاني مدت از گروه خاصي از منابع غذايي را به صورت تك خوري توصيه ميكنند (مثل استفاده طولاني مدت از انواع غلات، حبوبات، سبزيها، ميوهها، شير و لبنيات و يا انواع گوشتهاي سفيد و قرمز) خودداري كرد. به خصوص رژيمهايي كه يك هفته مصرف مرغ، يك هفته سيب و يك هفته نخودفرنگي را توصيه ميكند و تغيير چشمگيري را در برنامه غذايي ايجاد ميكند كاملاً بايد پرهيز كرد. يك برنامه غذايي متعادل و متنوع كه به نسبت معيني از همه گروههاي غذايي تشكيل شده باشد و با سن، جنس و حالت فيزيولوژيكي زمان حال افراد هم آهنگي داشته باشد، تأمينكننده همه نيازهاي سلولي بوده و تثبيت كننده سلامتي تلقي ميشود.
وي معتقد است: همه رژيمهاي توصيه شده كه به مدت معيني به صورت تك خوري يا حذف كامل يا كاهش شديد برخي درشتمغذيهاست، از بعد فيزيولوژي تغذيه زيانبار محسوب ميشوند. به تعدادي از اين رژيمها كه با به كارگيري كلماتي همچون: ساده، راحت، تضميني، جادويي، غير قابل باور، اختصاصي، تازه، پر راز و رمز، داراي تركيبات لاغري موضعي و يا توضيههايي از قبيل: «بچسبان و در خواب لاغر شو (چسبهاي لاغري)، مهار كننده نشاسته يا چربي، و يا تركيب حجمدهنده حاوي انواع فيبر، كمربنديهاي حرارتي، الكتريكي، ماهوارهاي، گوشوارههاي لاغري، طب سوزني و غيره تبليغ ميشوند هرگز اعتماد نبايد كرد زيرا همه آنها جنبه تجاري داشته و به منظور كسب درآمدهاي كلان از سوي سودجويان براي افراد زودباور و راحتطلب طرحريزي شدهاند.
وي اضافه كرد: علاوه بر موارد فوق، رژيمهاي ناقص و تك خوري از قبيل: رژيم خاكشير، رژيم سوسيس، رژيم كدو، رژيم كاهو، رژيم سيب، رژيم ماست، رژيم انگور، رژيم سبزي، رژيم چربي و پروتئين، رژيم تخم مرغ، رژيم گريپفروت، رژيم پنير و گوجه فرنگي يا توت فرنگي، رژيم لبني، رژيم برنج، رژيم شير، رژيم همبرگر، رژيم سالاد، رژيم سوپ را ميتوان نام برد.
همه اين رژيمها گرچه به كاهش وزن منجر ميشود، ولي علاوه بر آنكه در كوتاه مدت وزن كاهش يافته به سرعت برميگردد (حتي بيشتر از قبل) از ديد دانش تغذيه نيز ناقص و ناكافي تلقي ميشود. تنها رژيمهايي مورد تاكيد و تأييد دانشوران و متخصصان تغذيه هستند كه دربردارنده تمام گروههاي غذايي و حاوي انواع ريزمغذيها، درشت مغذيها و فيتوكميكالهاي مورد نياز بدن بوده است.
مظهري افزود: با توجه به وضعيت فردي رژيم گيرنده، يك بيلان انرژي منفي بين انرژي دريافتي (در قالب انواع غذاها) و انرژي مصرفي (براي فعاليتهاي حياتي غير ارادي يا انرژي پايه به علاوه انرژي براي فعاليت روزمره) را ايجاد كند. از اين نظر كاهش مصرف هله هوله، ناخنك زدن و تعديل مقدار غذاي دريافتي، با آهسته غذا خوردن، كوچك نمودن پرس غذاها، رعايت نظم در وعدههاي غذايي به خصوص خوردن شام قبل از ساعت8، خواب به موقع، عدم حذف صبحانه توام با فعاليتهاي بدني و ورزشهاي سبكي كه امكان اجرا و ادامه آنها در همه جا ميسر است (مثل پيادهروي) و حذف 300تا500 يا حداكثر هزار كيلو كالري در روز از مقدار انرژي مورد نياز واقعيتان تاكيد و توصيه ميشود.
براي دستيابي به وزن مورد علاقه خود به اقداماتي از قبيل تنقيه، استفاده از مواد استفراغآور و يا تحريك مكانيكي حنجره براي برگرداندن غذا اقدام كنيد و يا خودسرانه و يا بنا به توصيه دوستان و آشنايان يا حتي افراد مشهور ولي فاقد صلاحيت و داشتن تخصص از داروها و تركيباتي براي از بين بردن چربيهاي بدن و يا عدم جذب چربيها و يا افزايش سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش، سوخت بدن و يا برعكس براي افزايش وزن و يا بدنسازي مواد زير را با نسخه يا بدون نسخه تجويز ميكنند، استفاده كنيد خطر بزرگي در كمين سلامتي افراد است چرا كه اين مواد در قبال دستآوردهاي ظاهري و كم دوام، عوارض بسيار شديد و ماندگاري را از خود باقي ميگذارند.
علي شمس نورايي متخصص تغذيه و رژيم درماني در اجراي برنامه غذايي متعادل براي مبارزه با چاقي و بيماريها و افزايش ضريب سلامتي ميگويد:متأسفانه در همه وعدههاي غذايي (صبحانه، ناهار و شام) مصرف چربيها افزايش يافته و اين موضوع به صورت عادت غلط در آمده و شرايطي پيش آمده است كه اگر بخواهيم روغن را از مواد اوليه آشپزي كنار بگذاريم، آشپزها قادر به پختن غذاي خوب و لذيد نخواهند بود در صورتي كه ميتوان بدون مصرف روغن با استفاده از چاشنيهاي طبيعي غذاهاي بسيار خوشمزه و مفيد تهيه كرد.
* مصرف انواع روغنهاي گياهي و حيواني را بايد محدود كرد
وي گفت: در وعدههاي غذايي صبحانه مصرف كره، خامه، تخم مرغ و پنير متداول است كه اين مواد غذايي سرشار از چربي و كلسترول است و مصرف محدود و متناسب از اين مواد در سنين مختلف مورد نياز است ولي مصرف روزمره و بدون محدوديت ميتواند آثار زيان بار داشته باشد كه توصيه ميشود به صورت جايگزين از انواع حبوبات پخته شده به صورت آبپز مثل لوبيا و عدس استفاده شود.
شمس اضافه كرد: در وعدههاي غذايي ناهار و شام بيشتر غذاها با استفاده از روغن زياد پخته ميشود ولي ميتوان انواع خورشتهاي خوشمزه و حتي برنج را بدون استفاده از روغن و يا مقادير بسيار كم آن تهيه كرد و اين موضوع فقط قدري هنر آشپزشي و دقت و حوصله را ميطلبد.
اين متخصص تغذيه گفت: به زنان در منازل توصيه ميشود به اين نكته توجه زياد نموده و مراقب سلامتي خود و خانواده خود باشند و هيچيك از اعضاي خانواده و حتي كودكان در سنين رشد نياز به مصرف زياد روغن و چربي ندارند و حتي ثابت شده است رسوب كلسترول در عروق كرونري قلب از سنين كودكي آغاز ميشود به مسئولين امور تغذيه سازمانها و ادارات و شركتها توصيه ميشود با ارائه دستورالعملهاي جدي به آشپزها هشدار داده شود از مصرف بيرويه روغن در پخت غذاها پرهيز شود. با نظر به اينكه افراد زيادي وعده غذايي ظهر را در خارج از منزل در محيطهاي اداري و كاري صرف ميكنند رعايت اين موضوع ميتواند عامل مهمي در پيشگيري از چاقي و بيماريها در جامعه شود.
*مصرف قند، شكر و شيريني را كاهش دهيد
وي گفت: در رژيم غذايي متداول امروزي مصرف قند و شكر به روشهاي مختلف شايع است قندهاي ساده تقريباً به طور كامل در لوله گوارش جذب ميشوند و نقش بسيار مهمي در افزايش وزن دارند. مصرف روزانه و دراز مدت مواد قندي ميتواند عوارض چاقي، ديابت، افزايش چربي خون، افزايش ريسك بيماريهاي قلبي و عروقي را به دنبال داشته باشد.
اين متخصص تغذيه افزود: نوشيدنيهاي شيرين مثل نوشابهها و شربتها مقدار زيادي شكر و كالري قابل توجهي دارند ممكن است تعجب كنيد كه يك بطري نوشابه به مقدار 300 سيسي حدود 12 تا 15 حبه قند دارد (120 تا 150 كالري) كه دريافت اين مقدار كالري اگر روز مره و به طور مستمر باشد ميتواند باعث افزايش وزن شود.
وي گفت: مردم علاقه زيادي به مصرف چاي دارند. در منازل، ادارهها و محيطهاي كاري از جمله نوشيدنيهاي شايع چاي است مصرف چاي تازه دم فوايد زيادي داري ولي مصرف قند و شكر زياد همراه با چاي مضرات زيادي دارد كه توصيه ميشود مصرف آن بسيار محدود شود و در حد ممكن از قطعات كوچك قند استفاده شود. كارخانههاي قندسازي براي حفظ سلامتي مردم ميتوانند خط توليد حبههاي كوچكتر قند را راهاندازي نموده و استفاده از آن را در بين مردم تبيلغ شود.
شمس افزود: انواع بيسكويت، كيك، بستي، شكلات و شيرينيهاي قنادي حاوي مقادير زيادي شكر و روغن هستند كه مصرف كم و متناوب آنها ممكن است براي فرد مشكلي ايجاد نكند ولي مصرف زياد، مستمر و روزمره اين مواد بسيار زيانآورده و ميتواند چاق و مشكلات ديگر ايجاد نمايد.