تغییرات گسترده سربازی از سال آینده
جوان: هرساله در ماههای آخر سال جوانان زیادی در انتظار خبرهای تازه درباره خدمت وظیفه عمومی هستند، جوانانی كه در فروردین سال بعد به سن مشمولیت میرسند و باید خود را برای اعزام به ادارات وظیفه عمومی معرفی كنند، این دسته از افراد هر ساله در چنین روزهایی اخبار مربوط به سربازی را با دقت و اشتیاق خاصی دنبال میكنند.
برای اطلاع از آخرین شرایط و مقررات سربازی و تغییرات احتمالی از سال آینده گفتوگویی مشروح با سردار موسی كمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد كل نیروهای مسلح انجام دادهایم، در این گفتوگو كمالی به بخشهایی از تغییرات قانون نظام وظیفه در سال آینده و سؤالات شما خوانندگان عزیز پاسخ داده است.
سردار! مدتی است كه مباحثی درباره طرح خوشایندسازی سربازی در بین جوانان نقل میشود، اما از طرف مسئولان ستاد كل نیروهای مسلح بارها وجود چنین طرحی تكذیب شده، ماجرای این طرح چیست و از كجا این موضوع نقل محافل شده است؟
من هم همانند شما و دیگر دوستان جوان، زمزمههای این طرح را در محافل و مجالس مختلف شنیدهام، اصلاً در مجموعه ستاد كل نیروهای مسلح چنین طرحی وجود ندارد. من نمیدانم برای اولینبار چه كسی این طرح را مطرح كرد و با چه هدفی مطرح شد، مطرح شدن چنین شایعاتی باعث میشود هر شخصی از دید خودش خوشایندسازی را تعریف كند.
اما سردار! فكر نمیكنید جوانی كه از خانوادهاش جدا میشود و دوران سربازی را به دور از خانه میگذراند، نیازمند برنامههای مشخص و درحقیقت خوشایندسازی سربازی است؟
بله، صددرصد همین طوراست، اما اینكه تعدادی ازافراد با مقاصد خاص شایعاتی را درجامعه پخش كنند كه به دور از واقعیت باشد این پذیرفته نیست، در نیروهای مسلح طرحی به نام «خوشایندسازی» وجود ندارد، اما اصل موضوع خوشایندسازی منتقی نیست، خوشایندسازی سربازی در قالب طرحها و برنامههای مشخصی در حال اجراست.
نزدیك به یكسال از زمان تصویب طرح جامع سربازی در مجلس توسط نمایندگان میگذرد، اما تا به امروز اجرای این طرح با تأخیر همراه بوده، سرانجام این طرح چگونه میشود؟
نزدیك به یكسال پیش درجلسات مختلف كارشناسی طرحی تحت عنوان «طرح جامعه تحول خدمت وظیفه عمومی» در قالب لایحهای به مجلس تقدیم شد و بعد از چند ماه بررسی این طرح به تصویب نهایی نمایندگان رسید و برای اجرا به دولت ابلاغ شد، اما در حال حاضر به دلیل بارمالی كه این طرح دارد، اجرای آن همچنان از طرف دولت با تأخیر همراه بوده است، البته امیدواریم كه سرانجام این طرح تا پایان سال مشخص شود و بتوانیم آن را از ابتدای سال آینده اجرایی كنیم.
فكر نمیكنید كه درباره این طرح و تغییراتی كه با اجرای آن در بخشهای مختلف خدمت وظیفه عمومی اعمال میشود، اطلاعرسانی كافی به جامعه انجام نشده است؟
یكی از سیاستهای ستاد كل نیروهای مسلح دربحث سربازی این است كه درباره مقررات جدید خدمت سربازی تا زمان نهایی شدن و اجرا و برای جلوگیری از هرگونه ابهامی خودداری كند، درباره طرح جدید سربازی هم به دلیل اینكه تاكنون دولت آمادگی خود را اعلام نكرده، اطلاعرسانی دقیقی به جامعه انجام نشده است.
سردار! با اجرای این طرح كدام بخشهای خدمت وظیفه عمومی دچار تغییرات میشود؟
با توجه به پیشبینیهای انجام شده در صورت اجرایی شدن طرح جامع سربازی تمامی بخشها از اعزام گرفته تا آموزش و معافیتها و برخورد با سربازان فراری تغییر میكند.
منظور شما چه تغییراتی است؟
در حال حاضر نمیخواهیم درباره این تغییرات خبری را اعلام كنیم.
اما جناب كمالی! جوانان زیادی در حال حاضر مشتاق شنیدن خبرهای تازه درباره سربازی هستند، آنها را در انتظار نگذارید.
من به چند نمونه كه امكان دارد اشاره میكنم، برای مثال در بخش اعزام درحال حاضر طبق قانون هر فرد ذكور ایران در فروردین سالی كه وارد 18 سالگی میشود، به عنوان مشمول شناخته خواهد شد، بنابراین فردی كه متولد اسفند است، در فروردین مشمول میشود، طبق قانون جدید افراد در ماهی كه به سن 18 سالگی میرسند مشمول هستند، بنابراین متولد اسفند ماه در همان اسفند به سن مشمولیت میرسد.
خب! این موضوع چه تأثیری در بحث اعزام دارد؟
با اجرای این بند از قانون جدید فردی كه به طورمثال اسفند متولد شده درهمان ماه هم به سن مشمولیت میرسد و با این وجود 11 ماه در شمول قانون نیست و برای درس خواندن و فعالیتهای دیگر فرصت دارد یا یكی دیگر از تغییرات جدید مربوط به زمان احضار مشمولان است، در قانون فعلی اشاره شده است، زمانی كه فرد از سوی نظام وظیفه احضار میشود باید بلافاصله خودش را برای اعزام معرفی كند، اما در قانون جدید آمده است كه افراد دیپلم و فوق دیپلم به بالا یكسال فرصت دارند تا از زمان احضار خودشان را معرفی كنند، این تغییرات برای افراد زیر دیپلم ششماه فرصت گذاشته است.
به نظر شما آثار و پیامدهای این تغییرات در بحث سربازی چگونه خودش را نشان میدهد؟
طبق پیشبینیهای انجام شده با اجرایی شدن این تغییرات افراد مرتكب غیبت كمتری میشوند و آمار سربازان فراری به شدت كاهش خواهد داشت و مشمولان فرصت بیشتری برای ادامه تحصیل خواهند داشت.
یعنی میتوان نتیجه گرفت كه از ابتدای سال آینده شاهد تغییرات گستردهای در بحث سربازی در كشور باشیم؟
بله، چنانچه دولت آمادگی خود را اعلام كند و بار مالی طرح تأمین شود و در نهایت از ابتدای سال 90 وارد فاز اجرایی این قانون شویم، شاهد تغییرات گستردهای در نظام وظیفه عمومی خواهیم بود كه در زمان اجرا اطلاعرسانی دقیق و شفافی به خانوادهها و جوانان صورت خواهد گرفت. البته باید به این نكته هم اشاره كنم كه با توجه به تهدیدات مختلفی كه درحال حاضر در كشور وجود دارد، در مباحث آموزش سربازان هم با اجرای قانون جدید تغییراتی اعمال میشود كه از آن جمله میتوان به بسط و گسترش آموزشهای عقیدتی- سیاسی با توجه به تهدیدات نرم اشاره كرد.
سردار! «غیبت و فرار»، دو واژهای هستند كه همواره درمباحث سربازی مطرح میشود، بسیاری از جوانان به دلیل ناآگاهی در ورطه فرار یا غیبتهای طولانی گرفتار میشوند، آیا برای كاهش آمار غیبتها یا سربازان فراری هم برنامهای دارد؟
بله، صددرصد برای سربازان فراری برنامه ویژهای داریم، طبق قانون افرادی كه در زمان احضار یا اعزام خودشان را معرفی نكنند، سرباز غایب و سربازانی كه به هر دلیل در زمان خدمت از پادگانها و مراكز آموزشی فرار كنند، سرباز فراری به حساب میآیند. در حال حاضر آمار سربازان فراری به شدت كاهش یافته؛ چراكه در سالهای گذشته شرایط سربازی به صورتی تغییر داشته كه سربازان كمتر به فكر فرار از خدمت بودهاند، آمارهای موجود نشان میدهد كه سربازان غایب 13 درصد از كل جمعیت سرباز نیروهای مسلح را تشكیل میدهند كه این افراد به دلایل مختلف در زمانهای تعیین شده خودشان را معرفی نكردهاند، در قانون جدید كه به زودی اجرایی میشود، جرائم سنگینی برای سربازان فراری و غایب در نظرگرفتهایم، چنانچه فردی تا سه ماه مرتكب غیبت شود، برابر با سه ماه اضافه خدمت دارد، اما چنانچه این مدت غیبت فرد افزایش یابد و سه ماه تا یكسال غیبت داشته باشد، اضافه خدمتش تا شش ماه حساب میشود. در مرحله آخر هم اگرغیبت فردی برای اعزام به خدمت بیش از یكسال شد علاوه براینكه باید شش ماه اضافه خدمت را تحمل كند، به عنوان سرباز فراری به حساب میآید و به محاكم قضائی معرفی میشود.
محرومیتهای اجتماعی هم در نظرگرفته شده است؟
محرومیتهای اجتماعی طبق قانون برای سربازان فراری برقراراست، برای مثال بانكهای دولتی از سال آینده حق پرداخت هیچگونه وام یا تسهیلاتی را به سربازان فراری ندارند، شهرداریها هم حق اعطای مجوز برای اشتغال به این افراد را ندارند.
در حال حاضر بسیاری از سربازان فراری در شركتهای خصوصی اشتغال دارند، برای این گروه چه فكری كردهاید؟
برای این گروه طبق برنامهریزیهای انجام شده شركتهای خصوصی كه این افراد را به كار میگیرند، اگر برای بار اول باشد باید هزینه یك سرباز را به حساب دولت واریز كنند و چنانچه برای بار دوم و بیشتر شد باید هزینه سه سرباز را پرداخت كنند و در نهایت باید یادآورشوم كه ستاد كل نیروهای مسلح برای حفظ عدالت در سربازی و پایمال نشدن حقوق افرادی كه به خدمت اعزام میشوند، برنامههای مفصلی برای برخورد با سربازان فراری دارد.
سردار! نحوه تقسیم مشمولان در پادگانها و مراكز نظامی یكی از دغدغههای اصلی جوانان است، برای حفظ عدالت در تقسیم مشمولان چه برنامهای در سال آینده دارید؟
ستاد كل نیروهای مسلح به دو دستگاه اجازه داده كه برای انجام امور اداری خود نسبت به جذب سرباز اقدام كنند، وزارتخانههای مختلف و چند سازمان دولتی و بنیاد تعاون میتوانند طبق سهمیه اختصاصی از سرباز استفاده كنند، سالانه به طورمیانگین 30 تا 35 هزار نفر سرباز به دستگاههای دولتی میدهیم تا برای امور اداری خود استفاده كنند.
اما جناب كمالی! فكر نمیكنید این شرایط باعث شود تا برخی بیعدالتیها و پارتیبازیهای اداری در بحث جذب سرباز هم به وجود آید؟
سؤال خوبی پرسید، ما برای ادارات دولتی و وزارتخانههایی كه برای كارهای روزمره خود سرباز میگیرند، یكسری قوانین و شرایطی گذاشتهایم:
1- سرباز باید از اقوام درجه یك، سببی یا نسبی دستگاه اداری نباشد
2- سرباز متأهل باشد
3- سرباز تحت پوشش كمیته امداد یا سازمان بهزیستی باشد
4- از ایثارگران باشد
5- در نهایت بورسیه یا سهمیه سازمان مورد نظر باشد. یعنی اینگونه نیست كه هر سازمانی با دلخواه خود سرباز جذب كند.
سردار! به تازگی ایمیلهایی برای تعداد زیادی از جوانان ارسال میشود تحت عنوان آموزش«سرباز صنعت» ماجرا این نوع سربازی چی است؟
من درهمین مصاحبه اعلام میكنم كه اصلاً چیزی به نام سرباز صنعت وجود ندارد، متأسفانه تعدادی از مدیران و مسئولان وزارتخانهها بدون هماهنگی طرحهای پیشنهادی خود را در رسانهها اعلام میكنند و همین موضوع باعث ایجاد سؤالاتی در ذهن جوانان میشود، حتی مدتی پیش خبرهایی درباره به كارگیری سرباز معدن، سرباز مسجد، سرباز جنگل و... داشتیم كه بدون دلیل از سوی یكی ازمدیران وزاتخانهای اعلام شده بود. اما مواردی كه به طوررسمی وجود دارد، یكی سربازمعلم و دیگری سرباز تعاون یار است كه برای سرباز معلم سالانه تعدادی از جوانان را برای كمك به بحث آموزش در مناطق محروم در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار میگیرند، تعدادی هم تحت عنوان سرباز هیئت علمی به وزارت علوم و تعدادی هم تحت عنوان سرباز تعاون یار به وزارت تعاون میدهیم .
آقای كمالی، شما بارها اعلام كردهاید كه خرید خدمت سربازی به كلی منتفی است سؤالی كه در بین بسیاری از جوانان مطرح میشود، این است كه چرا در یك برهه زمانی این طرح اجرا شد، آیا درآن زمان موضوع اجحاف در حق دیگران مطرح نبود؟
باید به این نكته متذكر شوم كه برنامه و سیاستهایی كه درباره سربازی وضع میشود، در چارچوب فرامین و مقرراتی است كه از سوی فرماندهی كل قوا اعمال میشود، اما در سالهای گذشته برخی ازمقررات همچون خرید خدمت سربازی در جایی دیگر تصویب شده است، زمانی مجلس وقت طرحی را درباره خرید خدمت سربازی به تصویب رساند و دولت وقت هم از این طرح حمایت كرد، در آن زمان ستاد كل نیروهای مسلح بهرغم مخالفتی كه با این طرح داشت، اما برای كمك به دولت وقت در راستای سیاستهای فرماندهی كل قوا در آن زمان مخالفتی نكرد، اما بعدها با پیگیریهای ستاد كل، نمایندگان مجلس هم به این نتیجه رسیدند كه این طرح اجحاف در حقوق بخش از سربازان و جوانان است و در نتیجه طرح خرید خدمت سربازی برای همیشه منتفی شد.
کد:
برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید