آموزش NETWORK PLUS

[Azad/]

درس پنجم - دستور TRACERT





دو دستور TRACERT / TRACEROUTE عملکرد مشابهی دارند با این تفاوت که TRACERT در سیستم عامل ویندوز به کار می رود و TRACEROUTE در سیستم عامل های یونیکس , لینوکس و مکینتاش کاربرد دارد




خوب حالا این دستور چه کار می کند ؟ چه وظیفه ای بر عهده دارد ؟


این دستور برای نشان داد مسیر کاملی که یک بسته طی می کند تا به مقصد برسد استفاده می شود . پس این دستور مثل پینگ نیست که فقط بگه دیوایس 1 با دیوایس 2 ارتباط ندارد یا دارد . بلکه نشان می دهد که چگونه دیوایس 1 با دیوایس 2 ارتباط دارد . ممکن است شما کامپیوتری داشته باشید که در یک سمت از شبکه شما باشد و یک کامپیوتر دیگر را دارید که جهت کاملا مخالف شبکه قرار دارد . و در این بین ممکن 5 یا 6 روتر وجود داشته باشد .

اگر در این بین برای هرکدام از این روتر ها مشکلی پیش آید با استفاده از این دستور خواهید دید که ارتباط در کجا قطع شده و به مقصد می رسد .



خوب اکنون سایت گوگل را مسیر یابی می کنیم . همانگونه که در تصویر می بینید کامپیوتر من برای اینکه به سایت گوگل که در کشور آمریکا برسد چه مسیر هایی را طی می کند . پس از خارج شدن از ایران از مسیر کشور های مصر و انگلیس وارد کشور آمریکا می شود . این نتیجه در جستجو های مختلف و با اینترنت های مختلف نتایج متفاوتی را به دست شما می دهد . کاربرد اصلی تریس روت وقتی است که شما در شبکه داخلی بزرگی می خواهید مشکلات روتر های موجود در مسیر را بررسی کنید

.

[Azad/]

درس ششم - دستور NETSTAT


این دستور برای گرفتن آمار و ارقام TCP/IP و اتصالات و پورت های موجود به کار می رود . این دستور سوییچ های زیادی دارد که سوییچ ?/ می توانید به آنها دسترسی پیدا کنید ولی ما در اینجا قصد نداریم خیلی وارد این مقوله شویم . از مهم ترین سوییچ های آن , سوییچ o- می باشد که کانکشن های فعال به همراه پورت و آدرس و آیدی پروسه نشان می دهد .

همچنین می توانید این سوییچ را به فاصله زمانی مشخص به صورت خودکار تکرار کنید : netstat -o 7 این دستور به این معناست که هر هفت ثانیه یکبار کانکشن های فعال به همراه پورت و آدرس و پروسه آیدی به من نشان بده . پس از اجرای این دستور خواهید دید که با انجام کارهای مختلف در شبکه مثلا باز کردن یک سایت مشخص , این پروسه ها برای شما نمایان می شود .

[Azad/]

درس هقتم - دستور NSLOOKUP


در مباحث قبلی در مورد DNS و کاربرد آن آموختید . ما برای اینکه به یک کامپیوتر دسترسی پیدا کنیم از نام آن کامپیوتر استفاده می کنیم . همچنین برای اینکه وارد یک سایت بخصوص مثلا گوگل شویم می نویسیم [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] این در حالی است که کامپیوتر به خودی خود با این نام ها بیگانه است و هیچگونه شناختی از آنها ندارد .

DNS وظیفه دارد این نام ها را طی عملی به نام NSLOOKUP به آدرس آیپی ترجمه کند تا برای کامپیوتر قابل شناسایی باشد .(همچنین طی عملی تحت عنوان REVERSE NSLOOKUP آدرس آیپی را به نام دامنه تبدیل کنید که این کار درست برعکس عمل قبلی است و در جاهایی خاص کاربرد دارد)


ابزار NSLOOKUP در کامند لاین که رایج ترین و شناس ترین ابزار مدیران شبکه است , در کلیه سیستم عامل ها کاربرد دارد و برای عیب یابی و رفع مشکلات مربوط به ترجمه نام دی ان اس می باشد . یکی از مهم ترین ویژگی های ابزار ان اس لوک آپ این است که دارای دو حالت Interactive و NonInteractive می باشد .

حالت تعاملی یا همان Interactive وقتی کاربرد دارد که شما می خواهید دستورات زیادی را در مورد دی ان اس اجرا کنید . در نتیجه با نوشتن واژه NSLOOKUP وارد رابط دی ان اس می شوید و می توانید دستورات مختلف را در آن وارد کنید . توجه کنید که وقتی که در حالت Interactive قرار دارید فقط می توانید دستورات مربوط به ان اس لوکآپ را وارد کنید .

حالت غیر تعاملی به این صورت است که شما بدون وارد شدن به رابط ان اس لوک آپ و با استفاده از سوییچ ها هر دستور را جداگانه وارد می کنید . این حالت هنگامی کاربرد دارد که شما می خواهید فقط یک دستور خاص را به صورت سریع وارد کنید.


ابزار DIG همان کاربرد ابزار NSLOOKUP را دارد با این تفاوت که این ابزار به صورت اختصاصی در لینوکس , یونیکس و مکینتاش کاربرد دارد . این ابزار دارای حالت Interactive نمی باشد ولی به صورت اختصاصی ابزاری قدرتمند تر در این سیستم عامل ها در نظر گرفته می شود .


ابزار HOST توسط سیستم عامل های یونیکس و لینوکس برای Rverse Lookup یا ترجمه آیپی به نام دامنه کاربرد دارد . خوب است بدانید که ابزار NSLOOKUP همین کاربرد را در ویندوز به انجام می رساند .


خوب حالا به cmd رفته و کمی دستور اجرا کنیم . ابتدا تایپ کنید nslookup [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اینگونه اجرای دستور را nonInteractive یا حالت غیر تعاملی می نامند و فقط یک دستور اجرا می شود و تمام

برای رفتن به حالت InterActive فقط کافی است تایپ کنید nslookup سپس وارد رابط مربوطه می شوید . در این حالت با نوشتن واژه help به جای ?/ به اطلاعات جزیی در این زمینه دسترسی پیدا می کنید . برای خروج از این حالت نیز واژه exit را تایپ کنید . ما در اینجا قصد توضیح این ابزار را نداریم زیرا ساعت ها می توان در مورد آن صحبت کرد و این مبحث را جداگانه توضیح خواهیم داد .

[Azad/]

فصل یازدهم :

درس اول : دلایل بهینه سازی شبکه |

درس دوم : کیفیت سرویس و شکل دهی ترافیک |

درس سوم : موازنه بار , تحمل خطا و موتورهای کش |

درس چهارم : RAID ( آرایه ای از چند دیسک مستقل) |

[Azad/]

درس اول - دلایل بهینه سازی شبکه




بهینه سازی شبکه یکی از مهم ترین موضوعاتی است که هر مدیر بایستی به آن پرداخته و در اولویت کاری خود قرار دهد . ولی به راستی چرا ؟ چرا بهینه سازی شبکه مهم است . در این بخش ابتدا به دلایل اهمیت بهینه سازی شبکه می پردازیم سپس یکسری راهکار ها و متد ها برای بهینه سازی شبکه ارایه خواهیم کرد .




Uptime : زمان آنلاین بودن

یکی از مهم ترین دلایلی که باعث می شود در این زمینه فعالیت کنیم موضوعی تحت عنوان Uptime می باشد . به این معنی که شبکه شما چه مقدار آنلاین است . بگذارید به نحوی دیگر بیان کنیم . یک شبکه بهینه و موفق نباید Downtime یا زمان خاموشی داشته باشد . ممکن است بنابرنیاز شبکه آن را در ساعاتی از روز یا هفته یا ماه یا سال آفلاین کنید ولی امروزه به خصوص در سرورهای مهم جهان Downtime یا همان زمان خاموشی شبکه را بایستی به صفر یا حداقل رساند . این امر بنا بر نیازهای شبکه تعریف می گردد .

پس هنگام تعریف شبکه یا حتی اجاره یک یا چند سرویس یا سرور خاص شما بایستی سطح نیازهای خود را تعریف کنید تا بنا بر نیازهای خود منابع مورد نیاز شما تامین شود . مدیر شبکه نیز موظف خواهد شد که حداکثر نیازهای شما را براساس قرارداد تعریف شده تامین کند .





Latency Sensivity حساسیت به تاخیر

برخی نرم افزارها نیاز به یک سیستم تحویل فوری و بدون تاخیر در شبکه دارند . به این صورت که اگر در تحویل سریع داده ها تاخیری رخ دهد , نرم افزار تاثیر گذار نخواهد بود و نوعا بی فایده خواهد بود . برای مثال نرم افزاری را در نظر بگیرید که کنفراس ویدیویی را در سراسر دنیا برقرار می کند . در صورتی که منابع مورد نیاز شبکه به درستی تامین نشود و سرعت انتقال کند باشد . امکان برقرار کنفرانس ویدیویی نخواهد بود , زیرا شما در سمتی از دنیا صحبتی را می کنید و این گفتگو با تاخیر به اشخاص دیگر می رسد و عملا ارتباط مختل می شود .




High Bandwidth Applications نرم افزارهایی با نیاز به پهنای باند بالا

برخی نرم افزار ها نیاز به پهنای باند بالا در شبکه دارند و اگر پهنای باند لازم تامین نشود , از تاثیر گذاری و عملکرد شبکه می کاهد . مثلا برای انتقال فایل های حجیم ویدیویی در اینترنت نیاز به پهنای باند بالایی است










.

[Azad/]

.




درس دوم - روش های بهینه سازی » کیفیت سرویس و شکل دهی ترافیک

خوب اکنون که آموختیم چرا بایستی شبکه را بهینه سازی کنیم , با چندی از روش های بهینه سازی شبکه آشنا خواهیم شد .




(QoS (Quality of Service کیفیت سرویس

آنچه که بایستی به آن توجه کنید این است که QoS بیشتر یک استراتژی است تا یک روش یا یک متد . وندورها و برند های مختلفی هستند که از این استراتژی برای بهینه سازی شبکه استفاده می کنند . QoS در حقیقت استراتژی است که از آن برای کنترل جریان ترافیک شبکه استفاده می شود .

با استفاده از این متد مدیران شبکه قادر خواهند بود تا جریان ترافیک شبکه را برای نرم افزار هایی که بیشتر به آن نیاز دارند اولویت دهی کنند . در نتیجه این نرم افزار ها با توجه به نیازشان از ترافیک جریان شبکه بهره بالاتری خواهند برد . پس QoS به این معنی است که کنترلی بر پهنای باند و جریان ترافیک شبکه داشته باشید و به نرم فزارها و کاربران مختلف ترافیک متفاوتی اختصاص دهیم .




Traffic Shaping شکل دهی ترافیک

Traffic Shaping در حقیقت یکی از متد هایی است که مدیران شبکه با استفاده از آن ترافیک شبکه را شکل دهی می کنند . حتما با خود می گویید .. خوب پس QoS هم که همین کار را انجام می داد . QoS بیشتر یک سیاست را در شبکه تعیین می کند که چگونه و چه زمان ترافیک شبکه را شکل دهی کنیم , در صورتی که Traffic Shaping متد و روش به انجام رسانی آن است .در کل ترافیک بایستی بر اساس یکسری فاکتورهای اولویت بندی شده شکل دهی شوند . فاکتورهای زیادی وجود دارند که به چند مورد اشاره می کنیم :

Users : چه کاربرانی از شبکه پهنای باند بیشتری را نسبت به سایرین در اختیار داشته باشند
Application : چه نرم افزار هایی نیاز به ترافیک بیشتری در شبکه دارند (مثل نرم افزارهای ویدیو کنفرانس)
Time of day : در چه زمان هایی از روز چه ترافیکی از شبکه به سایر فاکتور ها اختصاص داده شود







.

[Azad/]

درس سوم - انواع شبکه از نظر گستره تحت پوشش چیست ؟

اکنون می خواهیم شبکه ها را برحسب بزرگی و موقعیت دسته بندی کنیم هرچند این نوع دسته بندی کلیت ندارد و بسیار قدیمی است ولی دانستن آن خالی از لطف نیست .

دسته اول LAN - Local Area Network :

معنی واژه انگلیسی آن میشود شبکه محلی . این نوع معمولا به شبکه ای که شامل یک ساختمان است اشاره می کند مثل شبکه محلی کوچک یک دانشگاه . اگر دقت کنید گفتم معمولا . بنا بر تجربه ای که افراد مختلف در زمینه شبکه دارند , ممکن است تعریف متفاوتی از LAN ارایه دهند .

برای مثال می توان LAN را اینگونه نیز تعریف کرد : شبکه ای که مسیر ارتباطی آن در اختیار خودتان باشد یا به عبارت دیگر در داخل ساختمان خودتان باشد . ولی زمانی که شبکه شما به اینترنت متصل می شود و از یک سرویس دهنده سوم شخص سرویس دریافت می کنید شبکه شما دیگر LAN نخواهد بود . ولی در کل LAN را می توان شبکه ای دانست که تعدادی کامپیوتر بسیار به یکدیگر نزدیک هستند و از یک از طریق مسیری پر سرعت با یکدیگر ارتباط برقرار کرده اند .

دسته دوم CAN - Campus Area Network :

اگر بخواهیم از منظر واژگان آن را ترجمه کنیم , معنی آن می شود , شبکه فضای باز دانشگاهی یا شبکه محوطه دانشگاهی . در حقیقت این شبکه وقتی بوجود می آید که چندین ساختمان مجاور به یکدیگر از طریق مسیر ارتباطی شبکه متصل شده باشند . (به واژه مجاور دقت کنید) حال این ساختمان ها می توانند دانشکده های یک دانشگاه در محوطه دانشگاه باشند یا می توانند ساختمان های مختلف یک ارگان دیگر در محوطه آن ارگان باشند .

دسته سوم MAN - Metropolitan Area Network :

معنی واژگان آن می شود شبکه شهری . در این شبکه ساختمان های غیر مجاور ولی در محدوده شهری از طریق مسیر شبکه ای با یکدیگر ارتباط دارند . (به واژه های غیر مجاور و محدوده شهری دقت کنید)برای مثال بانک مرکزی در شمال شهر یک شعبه دارد در جنوب شهر شعبه ای دیگر و در شرق نیز یک شعبه دارد . ارتباط این سه بانک با یکدیگر از طریق مسیر شبکه ای یک شبکه MAN را پدید می آورند . ولی در صورتی که همین بانک ها از طریق فیبر با شعبه های دیگر در شهری دیگر ارتباط برقرار کنند شبکه ما دیگر MAN نخواهد بود . دقت کنید که این تعاریف همه جا کاربرد ندارند .

دسته چهارم WAN - Wide Area Network :

از نظر واژگان به معنی شبکه پهناور است . این شبکه بین ناحیه ای پهناور گسترش یافته است که معمولا چند شهر و کشور را پوشش می دهد . امروزه به هر شبکه ای که خارج از یک ساختمان باشد و به عبارتی دیگر LAN نباشد WAN می گویند و دیگر انواع CAN و MAN را به کار نمی برند ولی تعریف درست آن اینگونه است که WAN را شبکه ای پهناور گویند که مسیر ارتباطی بین چند شهر یا کشور یا قاره را پوشش می دهد .

.

[Azad/]

درس سوم - موازنه بار , تحمل خطا و موتورهای کش



Load Balancing موازنه بار

یک عبارت کلی است که مشخص می کند بیش از یک چیز برای فراهم کردن سرویسی مشخص استفاده شده است. به عنوان مثال بیش از یک سرور در سرویس دهی شبکه استفاده می شود . یا بیش از یک هارد درایو در ذخیره فایل ها استفاده می شود . یا بیش از یک خط انتقالی در انتقال داده های شبکه وجود دارد . پیرو آن کلاینت ها یا سرویس گیرنده ها نیز به اولین و نزدیکترین سرویس ممکن دسترسی خواهند داشت


پس Load Balancing (لود بالانس) به معنی دردسترس بودن بیش از یکی است و با استفاده از این روش شما می توانید یک موازنه بین سرویس گیرنده ها ایجاد کنید . برای مثال اگر شما می خواهید سرویس دی ان اس را شبکه ارایه کنید , با قرار دادن بیش از یک دی ان اس سرور می توانید بار شبکه را به نزدیکترین دی ان اس سرور بین کلاینت های شبکه موازنه دهید .





Fault Tolerance تحمل شکست

fault tolerance چیست؟
این مفهموم به دنبال Load Balancing (لود بالانس) می آید . چرا ؟ زیرا در موارد بسیاری وقتی که شما Load Balancing (لود بالانس) انجام می دهید و بیش از یک سرویس دهنده را به کار می گیرید تنها به دلیل موازنه بار نیست . استفاده از بیش از یک سرویس دهنده باعث خواهد شد تا نرخ شکست آن سرویس کاهش یابد و در صورت از بین رفتن یکی از سرویس دهنده ها , مشکلی بوجود نیاید و سرویس از بین نرود و دیگر سرویس دهنده ها جایگزین آن شوند .



پس معنی و مفهوم Fault Tolerance یعنی اگر شکستی یا خطایی رخ داد , عملکرد ادامه یابد و تحمل شکست بالا باشد . برای اینکه شبکه را بهینه سازی کنید شما بایستی تحمل شکست را در همه نقاط شبکه بالا ببرید . بایستی هارد درایو ها , کارت های شبکه , سیستم های برق رسانی , سرور ها , روتر ها , خطوط شبکه و ... را به گونه ای طراحی کنید تا در برابر شکست تحمل بالایی داشته باشند و باعث از بین رفتن شبکه نشوند

.در اکثر این موارد این که چگونه شما این سیستم ها را Faul Tolerance کنید به برندی که از آن استفاده می کنید بستگی دارد ولی یکی از این موارد دارای استاندارد هایی است و آن هارد درایو است که در بخش آخر این مطلب به توضیح استاندارد هایی که برای بهینه سازی این هارد درایو ها استفاده می شود می پردازیم .





Caching Engines موتورهای ذخیره

موتورهای کش برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده می شوند بنابراین هنگامی که نیاز مجدد به این اطلاعات در شبکه پیدا می شود از اطلاعات ذخیره شده استفاده می شود و نیازی به بازیابی مجدد اطلاعات نیست . یکی از مثال های این موتور ها را می توان سرور های ------ دانست . در سرور های ------ وقتی یکی از کاربران داده ای مشخص را درخواست می کند , ------ سرور قبل از ارسال این داده به مقصد آن را در موتور کش خود ذخیره می کند .

در اینصورت اگر کاربر دیگری درخواست مجددی از همان داده را ارسال کند , ------ سرور نیازی به بازیابی دوباره آن داده ندارد و با استفاده از کش ذخیره شده داده را برای کاربر ارسال می کند . این ویژگی موجب خواهد شد تا در پهنای باند شبکه صرفه جویی شود و به بهینه سازی شبکه کمک خواهد کرد .




.

[Azad/]

درس چهارم - RAID (آرایه ای از چند دیسک مستقل)




RAID تعریف Redundant Array of Independent Disk : به معنی آرایه ای از چند دیسک مستقل است . استاندارد RAID انواع گوناگونی دارد که هر یک ویژگی های متفاوتی دارند . در اینجا به شرح چند مورد مهم از آنها می پردازیم :




(RAID 0 (Disk Strping

قبل از هر چیز بایستی بدانید که این استاندارد Fault Tolerance نیست . در این استاندارد شما دو یا چند دیسک دارید و این هارد درایو ها به صورت منطقی به عنوان یک هارد دیسک یا فضای ذخیره سازی در نظر گرفته می شود و به هنگامی که اطلاعات می خواهند بر روی این دیسک های ذخیره سازی شوند , چونکه سه دیسک را یک دیسک منطقی می دانیم , اطلاعات نیز در طول سه دیسک ذخیره می شوند . در نتیجه برای بازخوانی اطلاعات نیز هر سه دیسک به صورت همزمان مورد نیاز است .

بله این استاندارد شکست پذیر است و در صورتی که هر کدام از این هارد درایو ها از بین برود , دیگر قادر به دسترسی به اطلاعات نخواهیم بود !!!! پس چرا بایستی از این استاندارد استفاده کرد ؟ تنها فایده آن این است که هنگام بازخوانی اطلاعات , چونکه به صورت همزمان از سه دیسک استفاده می شود , سرعت بازخوانی اطلاعات بالا می رود . پس با استفاده از RAID0 بهینه سازی انجام می شود ولی Fault Tolerance اتفاق نمی افتد .





(RAID 1 (Disk Mirroring


در این استاندارد شما همیشه دقیقا دو هارد دیسک دارید و این دو دیسک به صورت منطقی به عنوان یک هارد دیسک یا فضای ذخیره سازی در نظر گرفته می شوند . روال ذخیره سازی اطلاعات به این صورت است که وقتی شما اطلاعات را بر روی یکی از دیسک ها ذخیره می کنید , یک کپی از این اطلاعات بر روی دیسک دیگر ذخیره می شود و در حقیقت یکی از این دو دیسک فقط وظیفه پشتیبان و بک آپ را دارد که در این صورت فضای حقیقی ذخیره سازی اطلاعات به نصف کاهش می یابد .

در این روش Fault Tolerance داریم زیرا در صورتی که به هر دلیل یکی از دیسک ها از بین برود هارد دیسک دیگر به عنوان پشتیبان وجود دارد و کار ادامه می یابد . همچنین در RAID1 قابلیت موازنه بار وجود دارد , زیرا هنگام بازخوانی اطلاعات , قادر خواهیم بود از روی دو دیسک به صورت همزمان بازخوانی را انجام دهیم .






(RAID 5 (Disk Stripng with Parity

در این استاندارد همانند مثال RAID0 اطلاعات در طول هارد دیسک ها ذخیره می شود ولی تفاوتی که وجود دارد این است که یکی از هارددیسک ها را به عنوان Parity Block یا بلوک توازن در نظر می گیریم . اتفاقی که می افته اینه که اگر یکی از هارد دیسک ها خراب شود و یا بسوزد , می توان با استفاده از یک الگوریتم اطلاعات هارد دیسک سوخته را از بلوک توازن بازیابی کرد . در نتیجه یک سیستم با تحمل شکست بالا (Fault Tolerance) خواهیم داشت .

در RAID1 ما تنها از 50 % فضای هارد دیسک برای ذخیره سازی اطلاعات بهره می بردیم و نیم دیگر به عنوان پشتیبان در نظر گرفته می شد . این در حالی است که در RAID5 تنها یکی از هارد دیسک ها به عنوان Parity block در نظر گرفته می شود و در مثال ما در اینجا سه هارد دیسک به وظیفه ذخیره سازی و یک هارد دیسک وظیفه بازیابی را بر عهده دارد . یعنی از 75 % فضا برای ذخیره سازی استفاده می کنیم . این درحالی است که اگر از 10 هارد دیسک استفاده کنیم , نه هارد دیسک وظیفه ذخیره سازی و یک هارد دیسک وظیفه بازیابی را بر عهده خواهند داشت . در نتیجه از 90% فضا بهره خواهیم برد .

به همین دلیل این استاندارد اقتصادی تر است و بیشتر رایج است . همچنین در این متد به دلیل استفاده از از چندین دیسک سرعت بازخوانی اطلاعات بالا می رود و عملکرد بهتری خواهیم داشت . با این اوصاف حتما از خود خواهید پرسید که پس چرا همیشه از این متد استفاده نکنیم و چرا اصلا RAID 1 و RAID0 وجود دارند . به این دلیل که RAID5 یک عیب بزرگ دارد و آن اینکه سرعت ذخیره سازی اطلاعات بر روی هارد دیسک ها پایین است . زیرا هنگام ذخیره سازی بایستی بلوک توازن (Parity Block) محاسبه و ارزیابی شود .





.

[Azad/]

فصل دوازدهم :


درس اول : ابزارهای سوکت زنی |

درس دوم : Cable Tester / TDR |

درس سوم : Toner Probe / Voltagemeter / Multimeter |