علائم هشدار دهنده سرطان خون (لوسمی)
•احساس ناخوشی عمومی
•تظاهر لکههای دانه اناری زیرجلدی پوست (petechiae)
•لخته یا منعقد نشدن خون در پی ایجاد زخم یا بریدگی
•ضعف و خستگی مفرط
•عفونتهای مکرر و عود آنها
•دردهای استخوان و مفاصل
•تنگی نفس در اثر فعالیت
•تب و لرز و نشانه های شبه سرماخوردگی
•رنگ پریدگی پیشرونده
•تورم و بزرگی حجم غده های لنفادی، طحال و کبد
•احساس سیری و بیاشتهائی
•کم خونی
•خوابآلودگی
•خونریزی مکرر بینی
•تورم و خونریزی لثه ها
•ضعف و لاغری ممتد
علاوه بر نشانه های فوق ممکن است عوارضی در بیمار ظاهر شود که بهاجتماع یاخته ها و سرایت سرطان به اندامهای دیگر بدن مربوط باشد. در چنینمواردی بیمار از سردرد، حالت تهوع و استفراغ، کاهش سطح هوشیاری، تشنج، دیدمضاعف، فلج اعصاب مغز، عدم حفظ تعادل، تورم در ناحیه گردن و صورت شکایتمی کند.
سبب شناسی: سرطان زایی لوسمی
بیماری لوسمی یک فرآیند پویا است که توسط متغیرهای ناشناخته و مستقلمتعددی موجب تغییرات مولکولی یاخته شده و منجر به تداخل در سیستم تکثیریاخته های مغز استخوان میشود. عامل مستعد و پیشتاز در تظاهر لوسمی مانندهر سرطان دیگری به هم خوردن نظم تقسیم یاخته ای است. تحقیقات آماری وبالینی روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می دهند:
•جنس- لوسمی در مردان بیشتر تظاهر می کند
•سابقه قبلی ابتلا به برخی از بیماری های خونی و یا سابقه قبلی به سرطان
•عوامل ژنتیکی و استعداد میزبان: عوامل ژنتیکی از جمله نقایصی در کروموزومها و انتقال ژن معیوب
•تشعشع- افرادی که در معرض تابش اشعه های یونیزه و یا هسته ای و سرطانزا قرار گرفته اند
•اعتیاد به دخانیات
•آلاینده های موجود در هوای محیط زیست و محل کار- ( مواد یونیزه ، مواد صنعتی و شیمیایی سمی مانند بنزین ومشتقات آن)
•نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن
•سن- در میان بزرگسالان، استعداد ابتلا به لوسمی با افزایش سن ارتباطمستقیم دارد. افراد بالای ۵۵ سال باید بیشتر مراقب علائم هشدار دهنده اینبیماری باشند.
الگوهای غربالگری لوسمی
با توجه به وضیعت عمومی سلامت فرد، بررسی های تشخیص لوسمی ممکن است شامل:
۱- آزمایش خون: در شرایط طبیعی گویچه های سفید بالغ در خون محیطی (peripheral) یافت میشوند ولی زمانی که گویچههای سفید نارس که باید درمغز استخوان باشند به مقدار زیادی وارد خون محیطی می شوند عمدتا می تواندنشانه سرطانهای خون (لوسمی) باشد. آزمایش خون و شمارش و بررسی یاختههای شناور خون اولین گام جهت تشخیص لوسمی است.
۲- نمونه برداری یا بیوپسی (biopsy) مغز استخوان: بررسی میکروسکوپی ازنمونه بافت سرطان بسیار مهم است زیرا مطمئن ترین روش برای تشخیص لوسمی ونوع آن به حساب می آید. نمونه برداری از مایع مغز نخاع و نمونه برداری ازغدد لنفاوی نیز از روش های تشخیصی سرطان خون است.
۳- سازگاری بافتی (Tissue matching) : یاخته ها دارای انواع پروتئین هایمختلف بر روی سطح خود هستند که از این پروتئین ها در آزمایش های ویژه خونبرای تشخیص سازگاری بافتی استفاده می شود. موفقیت در پیوند مغز استخوان بهتشابه و سازگاری مغز استخوان فرد دهنده با مغز استخوان فرد گیرنده بستگیدارد که از طریق این آزمایش سنجیده می شود.
۴- بررسی کروموزومی (cytogenic analysis): از دیگر اقدامات تشخیص ژنتیکی در افتراق انواع لوسمی است.
۵- عکسبرداری از قفسه سینه با تابش اشعه X – تشخیص طیف پراکندگی یاخته های مهاجم و غده های لنفاوی متورم در ناحیه قفسه سینه است.
۶- سی تی اسکن (Computerised tomography scan)- در این روش دستگاه سی تیاسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ایکس، تصویری سه بعدی از بدن را نشانمی دهد و از این طریق پراکندگی سرطان به بخش های دیگر بدن مشخص می شود.
۷- پرتونگاری با استفاده از تشدید میدان مغناطیسی (MRI Scan) – اینآزمایش مشابه سی تی اسکن است با این تفاوت که به جای تابش اشعه X ازمغناطیس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده می شود. در این آزمایش بیماربه مدت ۳۰ دقیقه به طور ساکن درون اتاقک این دستگاه می ماند و تصاویرمقطعی از بدن او تهیه می شود.
۸- سونوگرافی (Ultrasound) در این شیوه از امواج صوتی جهت بررسی ساختار اندامها استفاده می شود.
۹- معاینات بالینی: بررسی وضعیت غدد لنفاوی، طحال، کبد و دیگر اعضای بدن است.