نکات مهم در بهداشت و تغذيه بيماران و سالمندان

[mojrem2]

گياه بابونه برخي علايم رنج آور سندرم را كاهش مي‌دهد

براساس يافته‌هاي يك تحقيق، گياه بابونه به دليل خواص ضد دردي و ضد اضطرابي خود مي‌تواند به عنوان دارويي مؤثر، برخي علايم رنج آور سندرم ترك را نيز كاهش دهد.
كارشناسان گروه فيزيولوژي دانشگاه شهيد چمران اهواز و علوم پزشكي قزوين در يك طرح تحقيقاتي مشترك تأثير عصاره بابونه بر علائم قطع مصرف مرفين در موش سوري نر را بررسي كرده و نتايج آن را در همايش سراسري اعتياد در يزد ارائه دادند.
قطع مصرف مواد مخدر در انسان با علائمي همچون اسهال، دردهاي عضلاني، اضطراب و تحريك پذيري عصبي همراه است، كه فرايند ترك را بسيار دشوار مي‌كند. لذا مواد متفاوتي براي كاهش اين علائم به كار مي روند كه در اين ميان گياهان دارويي به واسطه عوارض جانبي كمتر، مورد توجه خاص قرار دارند.
در اين تحقيق به منظور بررسي تأثير گياه بابونه بر اين روند، از گل بابونه توسط دستگاه سوكسله، عصاره هيدروالكلي تهيه شده و با انجام آزمايش به صورت پايلوت مؤثرترين دوز كه 20ميلي‌گرم بر كيلو‌گرم بود، انتخاب شد. براي انجام اين آزمايش 32 عدد موش سوري نر نژاد آلبينو با وزن تقريبي 30 گرم كه در شرايط يكسان و استاندارد از نظر نور، درجه حرارت و تغذيه نگهداري شده بودند، به صورت تصادفي انتخاب و به چهار گروه مساوي تقسيم شده‌اند.
گروه‌هاي مورد آزمون شامل گروه كنترل(1)، گروه مرفين(2)، گروه مرفين بابونه مزمن(3)، گروه مرفين بابونه حاد(4) بوده و براي معتاد شدن گروه‌هاي 2، 3 و 4 روز اول دوز 10، روز دوم دوز 20 و روز سوم دوز 40 ميليگرم بر كيلوگرم را روزي سه بار دريافت كرده و در روز چهارم يك دوز تنهاي 40 ميلي‌گرم بر كيلوگرم به صورت زيرپوستي به آنها تزريق شد، گروه 3 همزمان با هر تزريق مرفين، يك دوز 20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بابونه نيز به صورت درون صفاقي دريافت كرد، اما گروه 4 تنها يك دوز منفرد 20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بابونه را در روز چهارم نيم ساعت قبل از تزريق نالوكسان دريافت كرد.
گروه كنترل به مدت چهار روز تزريق‌هاي مشابهي از سالين (به جاي محلول مرفين) دريافت كردند، در تمام گروه‌ها سه ساعت پس از دريافت آخرين تزريق، يك دوز 5 ميليگرم بر كيلوگرم نالوكسان به صورت درون صفاقي تزريق و پس از آن هر موش به مدت نيم ساعت در استوانه شيشه‌يي قرار داده شد و تعداد پرش، ايستادن روي دوپا، بالا رفتن از ديواره استوانه و دفعات اجابت مزاج آبكي آنها ثبت شد، همچنين وزن اوليه موش‌ها با وزن آنها دو ساعت پس از تزريق نالوكسان مقايسه شد.
نتايج نشان داد عصاره حاد بابونه به طرز معني‌داري تمامي اين علايم را كاهش داده و عصاره مزمن نيز ميزان پرش و كاهش وزن القاء شده توسط نالوكسان را به صورت معني‌دار كم مي‌كند.

[mojrem2]

رابطه تغذيه مادران و سرطان سينه در دختران

مادراني که در حين بارداري ، ماهي و يا غذاهاي حاوي اسيدهاي چرب امگا 3 مصرف مي کنند ، امکان بروز سرطان سينه در دخترانشان را حدود 40 درصد کاهش مي دهند. تغذيه مادر پيش از حاملگي و هنگام بارداري ، مي تواند در بهزيستي و سلامت نوزاد در سنين مختلف زندگي سهم
بسزايي داشته باشد. بعلاوه اگر در رژيم غذايي دختران در تمام سنين اين ماده حياتي به مقدار لازم و کافي منظور شود ، حدود 40درصد ديگر نيز از ابتلا به سرطان سينه جلوگيري خواهد شد. اسيدهاي چرب امگا 3 را مي توان در ماهي ، لوبيا ، سويا ، تخم کتان و دانه هاي روغني مانند پسته ، بادام ، گردو و بادام زميني يافت.

[mojrem2]

نمك طعام و سرطان معده خوردن مداوم غذاهاي شور ممكن است خطر ابتلا به سرطان معده را دو برابر كند.
تحقيقات درباره عادات غذايي ، آشاميدني و سيگار كشيدن كه طي 11 سال روي 40 هزار نفر در ژاپن انجام شده ، باعث شده است كه شركت هاي توليدكننده مواد غذايي در انگليس به شدت از مقدار نمك غذاهاي خود كم كنند. مطالعات بيشتري درباره خطر نمك در مورد افزايش فشار خون ، بيماري قلبي يا سكته مغزي در جريان است. در ژاپن مصرف غذاهاي شور و دودي بسيار رايج است. مصرف كم نمك هم خطرناك است.
اما افزايش سرطان مربوط به كساني است كه روزي 12 تا 15 گرم نمك مي خورند.
سرطان معده چهارمين سرطان رايج در جهان است اما دومين سرطان كشنده در ژاپن است كه هر سال حدود 776 هزار ژاپني را مي كشد.
در انگليس اين سرطان ششمين سرطان كشنده است و سالي ده هزار نفر را مي كشد و فقط 11 تا12 درصد آنان تا مدتي از خطر آن مي رهند.
پنجاه سال پيش اين سرطان بزرگترين سرطان كشنده در انگليس بود كه متعادل تر شدن در حجم غذايي و بهبود بهداشت را عامل اين كاهش مي دانند.
علاوه بر مصرف تك مطالعات ما نشان مي دهد كه كشيدن سيگار و مصرف كم ميوه و سبزي خطر سرطان معده را مخصوصا در مردان افزايش مي دهد.

[mojrem2]

رژيم غذايي در بيماران دچار سنگ کليه

امروزه ثابت شده است که سنگهاي ادراري منشاء و انواع متعددي دارند و رژيم غذايي تا حدي بسيار قليل کمک کننده در درمان سنگ سازي است و بر خلاف گذشته ديگر اعتقاد عميقي بر رعايت و ممنوعيت غذا نيست و مهم تر از آن مصرف مايعات کافي و کالري مناسب مطرح مي شود. خوردن مايعات با توجه به اينکه غلظت ادراري را کم مي کنند در
نتيجه املاح و ميکروبها موجود نيز رقيق شده و کار آيي خود را از دست مي دهند و از طرفي با تغيير در فيزيولوژي مدولاي کليه و نيز با افزايش حرکات در سيستم ادراري مي تواند مؤثر باشد.
مقدار مصرف مايعات روزانه بايد 3-2 ليتر باشد که اين مقدار بايد به طور متناسب در طول مدت روز تقسيم شود حتي توصيه مي شود در اين گونه بيماران در نيمه خواب نيز مايعات خورده شود و به طوري که وزن مخصوص ادرار در طي شبانه روز هر زماني در حد 1020 – 1018 باشد بنابراين بيماراني که عرق زياد مي کنند ويا در شرايط گرم تري به سر مي برند و کار آنها با فعاليت سنگين بدني همراه است و يا اختلال گوارشي دارند بايد آب بيشتري بخورند که حجم کافي ادرار با وزن مخصوص فوق داشته باشند.
مسئله مهم ديگر مصرف انواعي از غذاهاست که در اسيد و يا بازي کردن ادرار نقش دارند مي دانيم بعضي از املاح در محيط اسيدي کريستاليزه مي شوند و بعضي در محيط قليايي مثلا براي سنگ اسيد اوريک قليايي کردن ادرار توصيه مي شود و يا براي سنگهاي سيستيني هم همين طور، زيرا در محيط اسيدي کريستاليزه مي شوند و حتي گاهي با درمان ادرار را قليايي و اسيدي مي کنند به هر جهت مهمترين غذاهاي اسيدي کننده مواد پروتئيني است و قليايي کننده ها سبزيجات و ميوه جات هستند که ليمو نقش شاخصي در اين ميان دارد .
رژيم غذايي
اعتقاد بر اين است که شايد تنها جايگاه رژيم در جلوگيري از سنگ هاي کلسيمي است که چنانچه بررسي علتي اوليه و رفع ان موفقيتي نداشت محدوديت مصرف کلسيم زياد است و نيز بايد با کمتر نمودن مصرف کلسيم مصرف کلرورسديم را هم کم نمود. مهمترين مواد غذايي
داراي کلسيم پنير و پروتئين هاي حيواني است. اما گاهي اعتقاد بر اين است که به جهت عدم جذب کلسيم از روده موادي که علاقه زيادي به باند با کلسيم دارند مي دهند. مثلا غذاهاي داراي اگزالات زياد.

در نتيجه در نوشتن رژيم غذايي تفاوت هاي زيادي به چشم خواهد خورد که ممکن است بيمار را دلسرد نمايد در مورد سنگ هاي با منشاء اسيد اوريک که محدوديت غذايي چندان مفيد نيست ولي بعضي مطالعات اثرات خوبي را در رعايت رژيم غذايي تاييد مي کنند ولي به طور کلي محدوديت رژيم غذايي به مصرف پروتئين حدود 100-90 گرم در روز يعني ايجاد حداقل پورين و نيز قليايي کردن ادرار با غذا و چنانچه نياز باشد مصرف موادي چون جوش شيرين.
در سنگ هاي سيستني بهترين رژيم غذايي آب درماني است و قليايي نمودن ادرار مع الوصف پرهيز از غذاها مثل حبوباتف آجيل، مرغ و تخم مرغ توصيه مي شود. در مواردي که نوع سنگ نتوان به طور دقيق تعيين نمود. رژيم غذايي با پورين کم و اگزالات کم توصيه مي شود ولي به طور کلي مصرف مايعات در کليه هاي سنگ ساز مفيد است.

[mojrem2]

نقش ويتامين E در سرطان پروستات ويتامين E مي تواند مردان را در مقابل سرطان پروستات حفظ كند. احتمال ابتلاي مردان داراي مقدار زياد ويتامين E به شكل «آلفا توكوفرول» به سرطان پروستات 53 درصد كمتر است. محققان تاكيد مي كنند بهتر است ويتامين E را با مصرف ميوه هاي تازه به دست آورد تا از طريق شيميايي. حاصل اين مطالعه موسسه ملي سرطان امريكا در اجلاس سالانه انجمن تحقيقات سرطان امريكا دراجلاس سالانه انجمن تحقيقات سرطان امريكا در
«اورلاندو»، عرضه شد. دانشمندان مقدار ويتامين E را در خون 100 مرد مبتلا به سرطان پروستات و 200 مرد سالم قبل و بعد از مصرف ويتامين E شيميايي اندازه گيري كردند. «ما متوجه شديم كه احتمال ابتلاي مرداني كه ويتامين اي خون شان بيشتر است به سرطان پروستات كمتر است.
محققان سپس به دو شكل اصلي ويتامين E، يعني آلفاتوكو فرول و گاماتوكوفرول توجه كردند. احتمال ابتلاي مرداني كه بيشترين ميزان آلفا را داشتند به سرطان پروستات 53 درصد كمتر بود.

احتمال ابتلاي مردان داراي بيشترين مقدار گاما، كه فقط حدود 20 درصد ويتامين اي را در خون نشان مي دهد به سرطان پروستات 39 درصد كمتر است. بهترين شكل جذب شده آلفاتوكوفرول در غذاهايي مانند تخمه آفتابگردان، اسفناج ، انواع بادام و فلفل شيرين پيدا مي شود و نه در ويتامين هاي شيميايي. مطالعه ديگري در باره تاثير ويتامين E بر سرطان مثانه در دانشگاه تگزاس به عمل آمد. محققان از هزار بيمار درباره نوع تغذيه آنان سوال

كردند و مقدار دو نوع ويتامين E دريافتي آنان را از تغذيه و به صورت شيميايي برآورد كردند و به اين نتيجه رسيدند كه مصرف ويتامين E آلفا 42 درصد از خطر ابتلا به سرطان مثانه كم مي كند اما ويتامين اي گاما تاثيري در كاهش سرطان مثانه ندارد.

[mojrem2]

درمان بيماري هاي کليوي با عسل

عسل به عنوان يک مدر در درمان ناراحتي هاي کليوي سودمند است زنبور عسل حشره اي است که حاصل آن ،محصولات با ارزشي از قبيل عسل ، ژله رويال ، موم و زهر است معروف ترين محصول زنبور عسل ، همان عسلي است که از محصولات ديگر بيشتر به مصرف مي رسد.

عسل ،ماده غذايي بسيار غني و انرژي بخشي است که حدود80 درصد از قندهاي ساده يا مونوساکاريدها ساخته شده و هر10 گرم آن 320 کالري ايجاد مي کند اين مونو ساکاريدها بسرعت جذب مي شوند و اثر انرژي بخشي خود را آشکار مي کنند .
گفتني است ، علاوه بر اثر کالري زايي ، عسل داراي ويتامين هاي متعددي از قبيل تيامين ، ريبوفلاوين ، اسيدنيکوتينک ، اسيد اسکوربيک ، پيريدوکسين و ويتامين کا است.

خواص فيزيکي عسل ، اثر ضد باکتريايي دارد و از زمانهاي قديم انسانها از خاصيت ضد ميکروبي عسل سود جسته و آن را در درمان ناراحتي هاي پوستي از قبيل زخمها و سوختگي ها به کار برده اند و يکي از بهترين پانسمانها محسوب ميشود.
همچنين ، عسل را در درمان بيماري هاي دستگاه تنفسي و عفونت هاي ناحيه حلق به کار مي برند و خاصيت ضدباکتريايي آن موجب اثربخشي عسل مي شود و خاصيت ضد التهابي آن نيز مشاهده شده که به هيگروسکوپيک بودن آن نسبت داده شده است.
محصول ديگر زنبور عسل ، ژله رويال است که حاوي مواد مغذي در حالت تغليظ يافته اي است که زنبور براي نوزادان خود مي سازد، به اين ماده اکسير جواني لقب داده اند وشکي نيست که با محتويات انرژي زا و پرپروتئين ، ماده بسيار مقوي است.
تحقيقات نشان داده است ، ژله رويال نيز داراي پروتئين ضد ميکروبي است و نظر بيشتر محققان بر اين است که اين ماده ، سيستم ايمني بدن را تحريک مي کند
ژله رويال در درمان عفونتهاي ويروسي و سرطان موثر است.شايان ذکر است ، موم زنبور عسل نيز در پزشکي و داروسازي مصرف زيادي دارد؛ در اکثر فرمولاسيون هاي کرمها، پمادها و لوسيون ، به عنوان جزء با ارزش از پايه استفاده مي شود .
به دليل بي اثر و غير فعال بودن موم زنبور عسل ، براحتي با داروها مخلوط مي شود، بدون اين که هيچ واکنش ناخواسته اي بين مواد موثره و موم زنبور عسل رخ دهد. مصارف ديگر موم : امروزه براي حفاظت داروهاي حساس به هيدروليز و اکسيداسيون ، آنهارا با لايه اي نازک از موم زنبور عسل مي پوشانند، موم عسل به عنوان لايه هيدروفوب پوششي در اطراف دارو ايجاد مي کند و سبب آهسته شدن انحلال و آزاد سازي دارو مي شود. گفتني است ، عسل به عنوان دارو هيچ اثر سوء، عارضه يا بيماري را به دنبال ندارد ؛ مگر آن که فقط حساسيت هاي محدودي را به وجود بياورد، بنا بر اين در حالت آلرژي ، امراض عفوني ، سل ، امراض رواني ، بيماري هاي کبد و معده ، امراض غدد فوق کليه ، نارسايي قلب و عروق ، ناراحتي هاي عصبي ، امراض خوني و ضعف شديد، بايد از تجويز زهر زنبور عسل خودداري کرد.

[mojrem2]

راهنماي تغذيه مناسب در پوکي استخوان

کلسيم و ويتامين دي از مهم ترين مواد موجود در بدن مي باشند . براي داشتن استخوانهاي قوي بايد کلسيم و ويتامين دي کافي در بدن وجود داشته باشد . به غير از اين ، مواد فوق را براي سلامت قلب ، ماهيچه ها ، اعصاب و براي اين که خونريزي از زخمهايمان بند بيايد نياز داريد ، البته ما روزانه مقداري از کلسيم بدنمان را از راه مواد دفعي بدن مثل عرق ، ادرار و مدفوع ، پوسته هايي که
بطور طبيعي از پوستمان مي ريزد ، ناخنها و موهايمان ،‌از دست مي دهيم . بنابراين مخصوصاً براي جلوگيري از پوکي استخوان بايد در مواد غذايي که مصرف مي کنيم ، کلسيم کافي وجود داشته باشد ( پروتئين ، منيزيوم ، روي ، ويتامين آ و ويتامين ث همه براي سلامت استخوان ضروري اند )
ميزان کلسيم مورد نياز افراد :
از 11تا 24 سالگي 1200-500 ميلي گرم
از 25 تا 49 سالگي ( شامل زنان غير يائسه 1000 ميلي گرم )
از 50 تا 64 سالگي ( شامل زنان يائسه 1500 - 1000 ميلي گرم)‌
در بعد از 65 سالگي 1500ميلي گرم
زنان باردار يا شيرده 1500 - 1200 ميلي گرم
بهترين راه به دست آوردن کلسيم ، خوردن غذاهاي پرکلسيم است مانند: لبنيات : شير ،‌ پنير و ماست ( انواع کم چربي را انتخاب کنيد و نگران نباشيد که کلسيم کمتري را به دست مي آوريد ، زيرا کلسيم اين غذاها همراه چربي آنها نيست )‌. اگر نمي توانيد شير را تحمل کنيد ، ماست و‌ پنير جايگزينهاي خوبي هستند .
ماهيهاي نرم استخوان : نظير ماهي آزاد ، ساردين ، کيلکا
سبزي هاي تازه ، خشکبار ، حبوبات ، سويا
بدانيد که اگر کسي در نيمه اول زندگي ، کلسيم ، خوب مصرف نکند، به سختي مي تواند آنرا در نيمه دوم زندگي جبران کند .
اگر بخواهيم به شما با توجه به سنتان توصيه کنيم لازم است بگوييم:‌
10 تا 20 سالگي : بانک استخوانتان را با ذخيره ي کلسيم سرشار کنيد . به نظر مي رسد استخوانهاي نوجوانان براي جذب کلسيم ساخته شده است . استخوانهاي نوجوانها براي آن است که کلسيم را جذب کنند و از آن استفاده کنند . در استخوانها ، ابتدا داربستهايي از پروتئين به طور ميکروسکوپي ساخته مي شود و بعد اين داربستها به وسيله کلسيم ، پر و انباشته مي شود . بدين ترتيب استخوانهاي متراکم ما ساخته مي شود . در اين سال ها براي ساختن استخوانهاي قوي به حداقل 1200 ميلي گرم کلسيم نياز داريد . سعي کنيد به جاي انواع و اقسام نوشابه ها ، ( روزانه 3 ليوان ) شير بنوشيد . همچنين از منابع ديگري که کلسيم دارند مثل ماست ، پنير ، سبزي ها با برگ سبز تيره زياد مصرف کنيد . دوشيزه ها بايد بدانند که داشتن قاعدگي هاي منظم براي جلوگيري از پوکي استخوان مهم است . اگر شما 16 ساله ايد و هنوز قاعده نشده ايد يا قاعدگي شما نامنظم است به پزشک مراجعه کنيد .

20 تا 35 سالگي : گرچه در اين سالها به راحتي استخوان ساخته نمي شود ، ولي استخوانهاي شما در همين سن به حداکثر قدرت خود خواهند رسيد . مهم است که در اين سالها ورزش کنيد و دريافت کلسيم کافي داشته باشيد . شما تقريباً روزانه به 1200 ميلي گرم کلسيم نياز داريد . شرکت در ورزشهايي که در آن ها پاهايتان وزن شما را تحمل مي کنند شما را در ساختن استخوانهاي محکمتر کمک مي کند .
35 تا 50 سالگي : ممکن است به تدريج شروع به از دست دادن استخوانهايتان کرده باشيد . در چنين مرحله اي از زندگي دريافت مقدار کلسيم کافي ( 1000 ميلي گرم) و ورزش براي در حداقل نگه داشتن سطح کاهش قدرت استخوان ضروري است . بيشتر زنان در 55-42 سالگي يائسه مي شوند . اگر قبل از اين سنين قاعدگي شما نامنظم شده يا علائمي از يائسگي داريد ، در رابطه با پوکي استخوان نيز با پزشکتان مشورت کنيد . در ضمن شايد لازم باشد در مورد روشهاي سنجش تراکم استخوان که مقدار پوکي آن را نشان مي دهند ، از پزشکتان سئوال کنيد .
بالاي 50 سال : زناني که وارد مرحله يائسگي شده اند ، ممکن است سالانه 1 تا 6 قسمت از صد قسمت قدرت استخوانشان را از دست بدهند . از پزشکتان سئوال کنيد ؛
آيا براي جلوگيري از پوکي استخوان و کمتر شدن بيماري نياز به دارو داريد يا نه؟ چه نوع داروهايي براي شما مي تواند مناسب باشد ؟
دريافت مقدار کلسيم کافي و ورزش هنوز مهم اند . شما بايد حداقل 1000 ميلي گرم کلسيم دريافت کنيد . بايد سعي کنيد به اندازه ي کافي در معرض نور آفتاب باشيد تا ويتامين دي لازم را دريافت کنيد . حداقل 20 دقيقه در روز و سه بار در هفته پياده روي داشته باشيد . بعضي افراد به داروهاي داراي کلسيم نياز دارند که در اين باره مي توانيد با پزشکتان مشورت کنيد .
ويتامين دي : چرا ما به ويتامين دي نياز داريم ؟ ويتامين دي در برابر جذب کلسيم مثل کليد دري قفل شده اثر مي کند . ويتامين دي مثل کليدي است که در قفل شده ي روده ها را به طرف جريان خون باز مي کند و اجازه مي دهد کلسيم جذب شده از مواد خوراکي ، از روده ها وارد جريان خون شده به وسيله ي آن به جاهاي لازم مثل استخوانها برسد . ويتامين دي همچنين روي کليه ها اثر مي کند و مانع دفع کلسيم از راه ادرار مي شود . ويتامين دي در پوست بر اثر تابش آفتاب ساخته مي شود . ميزان ويتامين دي ساخته شده در پوست ، در اوقات مختلف روز ، فصول مختلف ، نواحي مختلف دنيا و نوع رنگ پوست فرد فرق مي کند . معمولاً اگر صورت و دستها ، روزانه ۱۵ دقيقه در مقابل نور آفتاب قرار بگيرند ( به شرطي که کرم ضد آفتاب روي پوست نباشد ) ويتامين دي لازم براي بدن فراهم مي شود .
نور آفتاب بايد مستقيم به پوست بتابد . شيشه پنجره ها و لباسها و آلودگي هوا مانع از اثر نور آفتاب براي ساختن ويتامين دي مي شوند . هر چه پوست بدن روشنتر باشد ويتامين دي بيشتري ساخته مي شود . بعضي از غذاها که ويتامين دي زيادي دارند عبارتند از زرده تخم مرغ ، ماهي هاي روغن دار ، ماهيهاي آب شور ، جگر و غلات طبيعي . در زمستانها وقتي فرد نتواند از خانه خارج شود و در معرض نور آفتاب قرار بگيرد ، ويتامين دي کمتري در بدن ساخته مي شود . همچنين با افزايش سن ، توانايي پوست براي ساختن ويتامين دي کاهش مي يابد . بنابراين شايد افراد مسن نياز داشته باشند که از دارو براي به دست آوردن ويتامين دي استفاده کنند . در اين باره با پزشکتان مشورت کنيد .
چربي و روغنها : استفاده روزانه از 2 قاشق مرباخوري ( 10 گرم ) روغن گياهي ،‌( آفتابگران ، ذرت ، زيتون ، کنگر و دانه ي شلغم ) که گرم نشده باشد ( روغني که در سالاد استفاده مي شود ) . البته روغنها بايد کيفيتي مناسب داشته باشند . براي آماده سازي غذا بيش از 2 قاشق مرباخوري روغن آشپزي ( روغن زيتون يا روغن بادام زميني ) استفاده نکنيد . روزانه بيش از 2 قاشق مرباخوري کره يا مارگارين روي نان صبحانه خود نماليد . روزانه بيش از يک وعده غذاي چرب و خيلي سرخ شده مثل سيب زميني سرخ شده ، سوسيس ، سسها ، کيکها و شکلاتها مصرف نکنيد .
گوشت ، ماهي ، تخم مرغ : سعي کنيد درهفته 4-2 بار ،‌ قطعه اي گوشت در غذايتان باشد ( هر قطعه گوشت معادل 120-80 گرم است ) . بيشتر از آن لازم نيست و کمترش هم ايرادي ندارد . از امعا و احشاي حيوانات ( دل ، جگر ، قلوه ، سيرابي و کله پاچه ) بيش از يکبار در ماه ( 120 -80 گرم ) استفاده نکنيد . کمتر از آن ايرادي ندارد .
استفاده از 1-1 قسمت ماهي در هفته را در برنامه ي غذايي تان بگنجانيد ( در هر قسمت 120-100 گرم ) در هفته 3-1 عدد تخم مرغ بخوريد چنان که مي دانيد تخم مرغ در خيلي از مواد غذايي مثل کيکها ،‌ نان شيريني ها ، کرمها و سسها وجود دارد .

شيريني ها :شيريني ها را به مقدار متعادل مصرف کنيد . خيلي از آنها در خود چربي دارند . چنانچه بعد از غذا از ، دسر استفاده مي کنيد ، تکه اي کوچک بخوريد . از دسرهايي استفاده کنيد که منبع خوب کلسيم اند مثل شير يا ماست . حبوبات : سعي کنيد درهفته 2-1 وعده عدس ، نخود و لوبيا قرمز بخوريد . يک وعده حبوبات به اندازه ي 120-100 گرم است .
ترکيبات غلات و سيب زميني : روازنه حداقل سه وعده از ترکيباتي بخوريد که قند طبيعي زيادي دارند . نان ، سيب زميني ، برنج ، غلات و ماکاروني غذاهايي هستند که قند طبيعي زيادي دارند . اين که روزانه چه مقدار از آنها استفاده کنيد ، بسته به فعاليت بدني روزانه ي شما دارد .
شير و فرآورده هاي آن : نوجوانان و بزرگسالان تا 24 سال و زنان شيرده بايد 4-3 وعده ( هر وعده معادل يک ليوان ) در روز شير بخورند . اگر شير را تحمل نمي کنيد ، ماست و پنير جايگزين هاي خوبي اند . پياله اي ماست و دو قطعه پنير ( اندازه دو قوطي کبريت) تقريباً معادل يک ليوان شير ، کلسيم دارند .
ميوه ها : اگر يک عدد سيب ، يک عدد موز ، يک بشقاب از ميوه هايي مانند توت يا انگور را يک وعده ميوه حساب کنيم بايد روزانه 2-3 وعده ميوه مصرف کرد . ميوه هاي خام بهترند.
سبزي ها :يک وعده از سبزي ها ، به اندازه ي 100 گرم سبزي خام يا 200-150 گرم سبزي پخته ،‌50 گرم کاهو يا 100 گرم سالاد مخلوط است . سعي کنيد روزانه 4-3 وعده سبزي بخوريد و حداقل يکي از اين وعده ها به صورت خام باشد .
نوشيدني ها : روزانه حداقل حدود 1.5 ليتر مايعات بنوشيد ( 7-6 ليوان )‌ . ترجيحاًُ از نوشابه هاي غيرشيرين استفاده کنيد . قهوه ، چاي ، چاي سياه و نوشابه هاي کولا را خيلي نخوريد . آب معدني چنانچه از کلسيم غني باشد نوشابه ي خوبي است.
به طور خلاصه :
1 - روزانه 4-3 قسمت شير يا فراورده هاي آن را بخوريد .
2 - گوشت زياد نخوريد .
3- هرگز الکل مصرف نکنيد . ( الکل دفع کلسيم را از بدن زياد مي کند )
4 - نمک ، زياد مصرف نکنيد .
در ايران تحقيقات نشان داده است که مردم معمولاً روزانه کمتر از 800 ميلي گرم کلسيم مصرف ميکنند . دخترها حتي کمتر از پسرها کلسيم مصرف مي کنند . پس حتماً به مصرف کلسيم و ويتامين دي در غذايتان دقت کنيد . اگر خانمي يائسه ايد و براي درمان پوکي استخوان ، از داروي خاصي استفاده مي کنيد ، بدانيد که اگر کلسيم کافي نخوريد ، اين داروها هيچ فايده اي ندارند ، زيرا ماده ي اصلي در بدنتان وجود ندارد که اين داروها کمک کنند که استخوان با آن ساخته شود يا از تخريب استخوان جلوگيري کنند .

[mojrem2]

تغذيه در پيوند كليه

در صورتي كه اخيراً پيوند كليه انجام داده باشيد، شايد اين سئوال برايتان پيش آيد كه آيا رژيم غذايي اتان بايد با قبل از پيوند متفاوت باشد يا همان رژيم غذايي قبلي را دنبال كنيد. در اين صورت شما مي توانيد براي تنظيم برنامه غذايي خود به پزشك يا متخصص تغذيه
مراجعه كنيد.
آيا رژيم غذايي خاصي موردنياز است؟
پس از پيوند عضو، رژيم غذايي نقش مهمي در بهبود فرد دارد. در صورتي كه شما قبل از پيوند، تحت درمان با دياليز بوده ايد به راحتي متوجه مي شويد كه رعايت رژيم غذايي پس از پيوند بسيار راحت تر است.
آيا داروهاي مصرفي بر رژيم غذايي اثر مي گذارند؟
داروهايي كه براي جلوگيري از پس زدن پيوند استفاده مي شوند ، بر رژيم غذايي اثر دارند. برخي از داروهاي ضد پس زدن پيوند كه مي توانند بر روي رژيم غذايي اثر بگذارند، عبارت اند از:
- كورتن ها( پردنيزون)
- سيكلوسپورين (Gengraf , Neoral , Sandimmune)
- تاكروليموس(Prograf)
- آزاتيوپرين(Imuran)
- مايكوفنولات(Cellcept)
اين فهرست با توجه به توليد داروهاي جديد قابل افزايش است.

آيا افزايش وزن وجود دارد؟
بسياري از بيماران پس از پيوند كليه، اشتهاي بهتري پيدا مي كنند و به طور ناخواسته دچار افزايش وزن مي شوند؛ بنابراين براي جلوگيري از افزايش وزن، خودتان را هميشه وزن كنيد؛ همچنين از خوردن غذاهاي پركالري مانند غذاهاي چرب، شيريني ها، كلوچه و ساير غذاهاي غني از چربي يا شكر، خودداري ورزيد.
با خوردن غذاهاي زير مي توانيد، دريافت كالري را كنترل كنيد:
- سبزي ها و ميوه هاي تازه
- گوشت بدون چربي، مرغ بدون پوست و ماهي
- فرآورده هاي شيري بدون چربي
- نوشابه هاي بدون شكر مانند نوشابه هاي رژيمي
كنترل وزن، شما را از مشكلاتي مانند بيماري قلبي، ديابت و فشار خون بالا، محافظت مي كند. در صورتي كه ناخواسته دچار افزايش وزن شديد، فعاليت جسمي خود را افزايش دهيد و از رژيم غذايي كم كالري پيروي كنيد. از پزشك بخواهيد شما را به يك كارشناس تغذيه براي تنظيم رژيم غذايي كم كالري، معرفي كند.
آيا توصيه اي براي ميزان كلسترول و تري گليسريد وجود دارد؟
ميزان چربي( كلسترول يا تري گليسريد) در خون شما، ممكن است بالا باشد. ميزان بالاي كلسترول و تري گليسريد مي تواند باعث بيماري قلبي شود. اقدامات زيادي براي كاهش چربي و كلسترول خون قابل انجام است.
آيا در مورد غذاهاي حاوي كربوهيدرات بالا، توصيه اي وجود دارد؟
شما بايد نكات مهمي را در مورد غذاهاي كربوهيدراتي بدانيد:
- كربوهيدرات ها از طريق مصرف شكرها و نشاسته ها به دست مي آيند.
- آن ها سوخت و انرژي بدن را تأمين مي كنند.
- زماني كه داروهاي كورتن مصرف مي كنيد، استفاده از مقادير زياد كربوهيدرات براي بدن شما، مشكل زا است و مي تواند منجر به افزايش قند خون و ايجاد ديابت شود.
آيا بعد از پيوند، رژِيم غذايي كم نمك لازم است؟
بسياري از گيرندگان پيوند، هنوز نياز به محدوديت دريافت نمك دارند، هر چند ميزان محدوديت، در هر فرد متفاوت است. داروهاي پيوند به ويژه كورتن ها، ممكن است باعث تجمع مايعات در بدن شوند و نمك اين مشكل را بدتر مي كند، چرا كه احتباس مايعات را افزايش و فشار خون را بالا مي برد. كنترل فشار خون براي پيوند، بسيار اهميت دارد كه البته پزشك در مورد ميزان دريافت سديم، تصميم مي گيرد.
در مورد پروتئين چه توصيه اي وجود دارد؟
به دليل نقش پروتئين در ساخت و ترميم عضلات و بافت ها و التيام زخم پس از جراحي ، مصرف آن از اهميت زيادي برخورداري است. ميزان پروتئين مصرفي پس از پيوند، بايد بيشتر از ميزان طبيعي باشد تا در ساخت بافت هاي عضلاني كه به علت بيماري كليوي يا به وسيله مقادير بالاي داروها، تجزيه مي شوند، كمك كند. پس از آن مي توانيد ميزان دريافت پروتئين را متعادل كنيد.
در مورد كلسيم چه توصيه اي وجود دارد؟
شما بايد توجه ويژه اي به ميزان كلسيم و فسفر داشته باشيد. در صورتي كه سابقه بيماري كليوي طولاني باشد، ممكن است تعادل كلسيم و فسفر(براي سلامت استخوان ها اهميت دارند) به هم بخورد. در ماه هاي اوليه پس از پيوند، پس از آزمايش، تشخيص داده خواهد شد كه
دچار پوكي استخوان شده ايد يا خير و بر همين اساس، بهترين روش براي حفظ سلامت استخوان ها را به شما خواهند گفت. به طور متوسط هر فرد بزرگسال روزانه به دو واحد( هر واحد معادل يك ليوان) از فرآورده هاي شيري( شير، پنير، ماست) نياز دارد. در صورتي كه پزشك يا متخصص تغذيه، دريافت اين غذها را محدود نكرده است، سعي كنيد اين غذاها را در وعده هاي غذايي خود بگنجانيد. در صورتي كه پزشك تشخيص دهد كه شما به ميزان بيشتري كلسيم و فسفر نياز داريد، ممكن است برايتان مكمل تجويز كند. با اين حال هيچ موقع بدون تجويز پزشك از مكمل ها استفاده نكنيد؛ زيرا ممكن است بر روي پيوند شما اثر بگذارد.
در صورت وجود ديابت چه بايد كرد؟
پس از پيوند، رژيم غذايي، داراي ميزان بيشتري پروتئين و ميزان كمتري كربوهيدرات هاي ساده به علت اثرات كورتن و ساير داروها، مي باشد. با پزشك و رژيم شناس در خصوص برنامه غذايي خود براي تنظيم ميزان قند خون صحبت كنيد.

[mojrem2]

رژيم غذايي بيماران تحت دياليز

سوء تغذيه موجب کوتاهي عمر بيماران دياليزي است. متاسفانه 8-6% بيماران دياليزي دچار سوء تغذيه شديد مي شود 35-30% بيماران سوء تغذيه متوسط دارند.
عوامل متعددي چون بي اشتهايي – توکسي اوري – افسردگي و اختلالات عصبي رواني ديگر که در بيماريهاي مزمن شايع است بيماران دچار نارسايي کليه در دسته بيماران کاتابوليک قرار مي گيرند.
و از طرفي با هر بار درمان مقداري از اسيد کربنه هاي آزاد « حدود 8 گرم » از دست مي رود که در دياليزهاي جديد و دياليز صفاقي مقدار بيشتري از اسيد آمينه از دست مي رود و از طرفي با نارسايي کليه ساخت بعضي از پروتئين ها مانند کارنتين « Carnetene که امروزه نقش بزرگي را براي کاتابوليک شدن آن نسبت مي دهند» مختل مي شود و به دلائل متعدد ديگر بايد پروتئين از نوع مرغوب به اين بيماران داد البته پروتئين افزون تر خود عوارضي چون نياز به درمان بيشتر و افزايش پتاسيم و فسفر را به همراه دارد.
توصيه مي شود روزانه 1-2 گرم پروتئين برحسب هر کيلو وزن به بيماران داده شود « براي يک انسان 60 کيلويي حدود 150-130 گرم گوشت پخته بدون چربي و استخوان نياز است.» علت مرگ در 50% بيماران دياليزي عوارض قلبي عروقي متاثر هيپرليپيدي است.
اين بيماران دچار هيپرليپيدمي نوع IV منتشر يعني تري گليسيريد ، CDLVLDL هستند براي پايين آوردن ليپيد خون اين بيماران رژيم غذايي توصيه مي شود زيرا داروهاي موجود ضد ليپيد ايجاد عوارض کبدي شديدي در اين بيماران مي کند و فقط در تري گليسيريد بالاتر از mg / dl 1000 مي توان دارو داد آن هم با دز بسيار کم اما مهم ترين مسئله در تغذيه اين دسته از بيماران کالري کافي روزانه يعني 35-30 کيلوکالري بر حسب وزن بدن است.
علاوه بر مسائل ويتامين ها که گفته شد ناگفته نماند که درمان با دياليز ويتامين ها و املاح محلول در آب را با خود مي برد لذا طبق جدول زير رژيم غذايي روزانه اين بيماران تعيين مي گردد.

[mojrem2]

رژيم غذايي در نارسايي حاد کليه

بيماران دچار نارسايي حاد کليه به سه دسته تقسيم مي شوند.
- بيماران غير اليگوريک
- اليگوريک غير کاتابوليک
- بيماران کاتابوليک
با توجه به وضعيت عمومي بيمار تغذيه از راه دهان و يا از راه لوله و يا تزريقي خواهد بود به طور کلي بيماران دچار نارسايي حاد کليه به دلائل مختلفه مي توانند دچار سوء تغذيه شوند.
عدم تغذيه کافي، عدم جذب کافي، خرابي پروتئين به دلائل متعدد، عدم ساخت و پرداخت پروتئين ها و نيز وجود مواد کاتابوليکي زيادي از جمله PTH – گلوکاگن- کورتيزول و کاهش موادي مثل انسولين و (IGFInsulin Growth Factor موجب مي شوند که بيمار دچار نارسايي حاد کليه بيمار کاتابوليک ( سوخت زياد) باشد و مانند همه بيماران کاتابوليکي نياز به کالري و پروتئين بيشتر دارند و حتي عده اي معتقدند که اين روش تغذيه در سير و بهبودي بيماران نقش بسزا و خيلي مفيدي دارد.
در اين خلاصه ابتدا از آب و الکتروليت پس از آن، پروتئين و کالري صحبت خواهد شد اولين اقدام درماني بجا و منطقي رسانيدن حجم کافي به بيمار است که اين حجم با محاسبه حجم هاي از دست رفته پيدا « ادرار- مدفوع- ترشح معدي- ترشحات زخم و سوختگي -» با اضافه حجم ناپيداي از دست رفته روزانه « تنفس- پوست و ... » با در نظر گرفتن وضعيت بيمار و محيط مثلا تعريق – تب- استفاده از ماشين تنفس مصنوعي و با احتساب مقدار مايع غذاهاي خنک و آب ايجاد شده از سوخت و ساز مواد در بدن که حساب سرانگشتي روزانه حداکثر 400-300 گرم وزن بيمار کم مي شود و نيز محاسبه مقدار مايعات با در نظر گرفتن هيپوهيپرناترمي در بيمار.
دادن الکتروليت ها مثل سديم- پتاسيم- فسفر- منيزيوم- بي کربنات- ويتامين ها و مواد مورد نياز بدن که در نارسايي مزمن کليه گفته شد.
اقدام بعدي رساندن کالري کافي است.
دردسته بعدي بيماران دچار نارسايي حاد کليه در گروه اول که معولا در دو هفته به مرحله رکاوري ( بازگشت سلامتي) مي رسند نياز چنداني به کالري و پروتئين افزون ندارند البته بيماراني هستند که نيازمند دياليز نيستند و به شرط آنکه يک هفته قبل از شروع نارسايي حاد کليه دچار سوء تغذيه نباشند مي توان در روزهاي اوليه کالري کمتر حدود 400 کيلوکالري به بيمار رساند.
البته اتفاق نظري نيست و بعضي معتقدند که تا 1500 کيلوکالري مي توان داد و اين کالري از قند تامين مي شود.
در دادن قند مشکل مقاومت به اثر انسولين در اين بيماران است که با وجود سطح بالاي انسولين مصرف قند عضلات کم مي شود و اسيد آمينه ها مي سوزند که کاناپوليسم پروتئين سطح اوره خون را بالا مي برد و بيمار نياز به دياليز پيدا مي کند و معتقدند که محاسبه کالري اگر مصرف قند بيش از 5 گرم براي هر کيلو وزن باشد قند اکسيده نشده و به ليپوليز افزوده مي گردد که خود موجب انفيلتراسيون چربي در کبد هيپرکالمي خواهد شد لذا توصيه مي شود پس از 48 ساعت از امولوسيون چربي همراه قند داده شود.
ناگفته نماند که توصيه مي شود با توجه به سوء جذي کافي در بيماران اورميک بهتر است مقداري از تغذيه تزريقي باشد.
در تزريق مشکل اوليه دادن حجم بيشتر است. با توجه به اسمولاريته مواد تزريقي حداکثر 600 ميلي اسمول را مي توان داد و آن هم بايد از عروق محيطي دور باشد.
امروزه از محلولهاي چربي 10% و 20% مي توان استفاده کرد و 40% کالري مورد نياز را مي توان از آنها به دست آورد.
منتهي اگر بيمار تري گلسيريد بالاي mg / dl 400 باشند و يا دچار اختلاف انعقادي باشد و اسيدوز مقاوم به درمان، PH کمتر از 2/7 داشته باشد و بيماراني که اختلاف عروقي دارند بايد در مصرف آن احتياط نمود.
و اما اساسي ترين مساله در تغذيه بيماران دچار نارسايي حاد کليه برنامه ريزي جهت پروتئين هاست.
در نارسايي حاد کليه در مراحل اوليه مصرف و مقدار اکسيژن در ناحيه پروگزيمال خيلي کم است و نياز به اکسيژن ناحيه را بيشتر مي کند در نتيجه موجب اختلال بيشتر توبول مي شود.
شاخص ديگر نارسايي حاد کليه کاتابوليسم بيش از حد پروتئين ها، در نتيجه ايجاد تعادل منفي ازت است و مانند هر حالت هيپرکابوليسم ديگري اسيد آمينه از عضلات آزاد مي شود ولي ساخت اسيد آمينه جايگزين آن ناقص است.
در نارسايي کليه ساخت پروتئين هاي اصلي و مهم مختل مي شود و دادن اسيد آمينه هاي مختلف جايگزين نخواهد بود و با شکستن سريع تر، نياز به دياليز را مي افزايد از طرفي خود توکسمي اورمي و دياليز ترانسپورت اسيد آمينه را هم مختل مي کند و مقاومت به انسولين که پروتئين سازي عضلات بستگي مستقيم به آن دارد. همه در اختلال متابوليسم پروتئينها نقش دارند.
محلولهاي امينو اسيد تزريقي و خوراکي مختلفه اي در بازار است که قابل مصرف با محاسبه طبق جدول هستند ولي حتما محلولهاي اسيد آمينه بايد با محلولهاي غليظ قندي مصرف شوند تا بدن اسيد آمينه را براي تامين کالري نسوزاند.
در مورد مصرف هورمون هاي رشد انسولين کارتنين و ... صحبت زياد است ولي نقش قطعي هيچکدام تعيين نشده در نتيجه فعلا جاي رسمي در تغذيه ندارند.
توصيه مي شود از روز چهارم و پنجم نارسايي حاد کليه با احتساب مايعات در حد نياز به بيمار کالري و پروتئين داده و در اولين فرصت مناسب تغذيه از راه دهان نيز آغاز گردد.
بيماريهاي غير کاتابوليک
« مسموميت هاي دارويي- پره رنال- کنتراست مديا- تزريق خون و ...»
مقدار کالري روزانه 25-20 کيلوکالري براي هر کيلو وزن
مقدار پروتئين روزانه 6/0 – 5/0 گرم بر حسب وزن بدن از اسيد آمينه هاي اصلي و غير اصلي.

بيماران کاتابوليک

« سپتي سمي- صدمات بدن- پريتونيت- جراحي هاي سبک»
مقدار کالري روزانه 35-30 کيلو کالري بر حسب هر کيلو وزن
مقدار پروتئين روزانه 1- 0.7 گرم بر حسب وزن بدن
بيماران کاتابوليک شديد « که روزانه 4-3 ميلي گرم در دسي ليتر کرانتين خون افزوده مي شود.» « تروماهاي شديد – سوختگي وسيع – سپتي سمي هاي شديد- جراحي هاي سنگين » مقدار کالري روزانه 50-35 کيلوکالري برحسب هر کيلو وزن بدن مقدار پروتئين روزانه 1.5- 1.2گرم بر حسب وزن بدن .