آذر بيگدلي ، لطفعلي بيگ
نويسنده و شاعر
سال و محل تولد: 1134 هجري قمري - اصفهان
سال و محل وفات: هجري قمري در قم
زندگينامه: لطفعلي بيگ بن آقاخان بيگدلي متخلص به آذر، نويسنده و شاعر معروف عهد افشاريه و زنديه در سال 1134 هجري قمري در اصفهان بدنيا آمد. پدر وي آقا خان ازبزرگان طايفه شاملو بود و مقارن فتنه افغان والدينش او را به اجبار به قم بردند. لطفعلي پس از چهارده سال اقامت در اين شهر، در بدو جلوس نادر شاه به دليل اينكه پدرش به حكومت لار و بنادر خليج فارس انتخاب شده بود به شيراز سفر كرد. لطفعلي پس از فوت پدر به زيارت حج رفت و پس از بازگشت در اصفهان اقامت گزيد. وي مدتي در خدمت عادل شاه افشار سمت مستوفي و نويسنده داشت و پس ازروي كار آمدن سلسله زنديه در گوشه عزلت به نويسندگي و شاعري پرداخت. اين شاعر توانا سرودن شعر را در بيست سالگي آغاز كرد و نخست تخلص والد وسپس نكهت و عاقبت آذر را برگزيد و در كنار شعرايي نظير هاتف اصفهاني ، مير مشتاق،رفيق اصفهاني و صباحي كاشاني در شمار شعراي طراز اول زنديه قرار گرفت. وي ازشاعران پيشگام نهضت بازگشت ادبي به سبك عراقي بود و اشعار خود را در اين سبك مي‌سرود. ديوان اشعار وي حاوي هفت هزار بيت بود كه در تاراج اصفهان از بين رفت. اين شاعر بزرگ در سال 1195 هجري قمري در قم درگذشت. بزرگ‌ترين اثر ادبي لطفعلي بيك آذر بيگدلي كه از آن طريق به شهرت زيادي دست يافت كتاب آتشكده آذر بود كه به نام كريم‌خان نوشته شده است. بخش اعظم اين كتاب در مورد شعراي ايراني پيش از شاعر است كه در منتهي شهرت خود بوده‌اند و اسامي آنها به ترتيب اسامي شهرها و كشورهاي زادگاهشان تنظيم شده است. نويسنده همچنين به شرح حال شصت تن از معاصران خود پرداخته وطي يك بررسي كوتاه تاريخي‌مصيبت‌هايي را كه در طي پنجاه سال از حمله افاغنه تا آسايش كريم خان زند بر ايران واردآمده است را شرح مي‌دهد و به فقدان شعرا و اديبان اين دوره اشاره ميكند:(تفريق بال واختلال حال بحديست كه كسي را حال خواندن شعر نيست تا به گفتن شعر چه رسد.) آذر در تأليف اين اثر بزرگ سي سال وقت صرف كرد.
آثار: آثار اين شاعر توانا عبارت است از: آتشكده آذر -ديوان اشعار - مثنوي يوسف و زليخا بر وزن گلشن راز، مشتمل بر دوازده هزار بيت كه از اين مثنوي يك‌هزار و پانصد بيت در آتشكده آورده شده است. -دفتر نه آسمان ( شرح حال شعراي معاصر آذر)
