◄◄ درخــواســت مــقــالات و مــنــابــع عــلــمــی ►►

[Amin_0913]

با سلام
یه مقاله در مورد "پمپاژ سیالات غیر نیوتنی"به زبانهای فارسی و انگلیسی میخواستم
ممنونم

[Marichka]

سلام و خسته نباشید.
من به یه متن بلند انگلیسی (در حد 3 تا 5 صفحه A4) مربوط به رشته ی نرم افزار نیاز دارم خواهش میکنم کمک کنید زیاد وقت ندارم اگه ترجمه اش باهاش باشه خیلی بهتره بهتره .بی نهایت سپاسگذارم.

سلام

به این تاپیک ها مراجعه داشته باشید:

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

موفق باشید

[Marichka]

سلام دوستان یه مقاله انگلیسی 3-4 صفحه ای میخاستم در رابطه با اقتصاد مهندسی.
ممنون میشم لینک بدید.

سلام دوست عزیز

Engineering Economy

Engineering economy, the analysis of the economic consequences of engineering decisions, was originated by A. M. Wellington in his The Economic Theory of Railway Location, published in 1887. For more information on Wellington, see [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] . Engineering economy is now considered a part of the education of every engineer.
There are many bad ways to make decisions. Because of the uncertainties of the future, even a rational method of decision-making can sometimes result in bad choices. However, a bad result is almost guaranteed by a poor decision-making process. A fundamental principle is that choices can be made only among alternatives, and that only the differences between these alternatives are material. A course of action cannot usefully be compared only with itself. We hear every day enthusiasts for one course of action or another recommending their hobby on the basis of its peculiar beauty, with alternatives deprecated if considered at all. In any engineering decision, all reasonable alternatives should be discovered and fairly considered.
If the consequences of a course of action can be reduced to monetary terms, it is easy to compare alternatives on the basis of maximum return. Such considerations expressible in money may be called reducible. In terms of reducible considerations, the decision criterion is that of greatest return. Of course, this may not produce the best decision, since not all considerations can be reduced to money. These non-monetary considerations are called irreducible, and may often be of compelling importance. For example, a course of action may be illegal though profitable. While recognizing irreducible considerations, engineering economy usually ignores them in its objective recommendations, which concern monetary matters only. The expression of truly irreducible considerations in terms of money is usually inappropriate and misleading. The engineering economic analysis is only one consideration when making a decision.
Most decisions involve money flows at different times. The comparison of these flows can only be usefully made if they are reduced to some sort of equivalent amount at the same time, usually the present. The model for this comparison is furnished by the familiar concept of interest. If I have $1000, and do nothing with it, I will still have $1000 at any later time if nobody steals it. If I lend it at interest, I give the money in return for the promise to be repaid at a later date, with the addition of a certain amount of interest. This amount is generally expressed as a percentage, say 5% per annum. Then, the interest will be 5% of $1000, or $50, so I will receive $1050 a year from now. The person borrowing the money intends to use it in some way that will return more than $50 worth, perhaps only in personal satisfaction. This is particularly the case with consumer borrowing, which turns out to be a very profitable way for a financial institution to bleed a sucker dry.
Let P be the present value of the money, $1000, and F the future value. Then, after 1 year, F = P(1 + i), where i is the interest rate as a decimal fraction. In this case, F = P(1 + 0.05). Our deal may be for the borrower to retain the money, and to add the interest each year to the principal. After n years, then F = P(1 + i)n. The amount is said to be compounded annually, as interest is charged on the interest. Instead of years, any time period may be specified, say months. Then, after one year, F = P(1 + i')12, where i' is the interest per month.
It is usual to quote a nominal interest rate per year. If we compound monthly, then the annual nominal rate is i = 12i', where i' is the interest per month. For a 5% nominal rate, the monthly interest rate is i' = 5/12 = 0.42%, approximately. Now, (1 + .05/12)12 = 1.05117, so the interest for a year would be $51.17 instead of $50.00. The effective interest rate is 5.117% for 5% per annum compounded monthly. The nominal rate is only used to find the rate for other periods. It is so easy to turn a low nominal rate that attracts suckers into a high effective rate that lenders must now usually quote both. The effective rate is usually called the APR, the annual percentage rate.
Financial people actually do compound at finite intervals. Technical people might be uncomfortable with this, since it seems to them as if continuous compounding would be more logical. For continuous compounding, F = Peni. If i << 1, then this is approximately F = P(1 + i)n, the result of periodic compounding. The differential equation is dF/dn = iPeni = iF, showing that the growth (interest) is proportional to the amount (principal). In one time unit, F = Pei, so the effective interest rate is ei/100. For i = 0.05, this is 5.127%, which can be compared with 5.117% for monthly compounding. For the usual interest rates, the difference between monthly compounding and continuous compounding is immaterial.
A very common pattern of cash flow is the annuity, a payment or recipt of equal amounts of money A at equal intervals of time. This is actually a level annuity, meaning that the amounts are the same. We can find the final value of an annuity by multiplying each payment by the interest factor taking it to the final time (or, equivalently, to the initial time) and adding the results. It is conventional to consider the payment A to be made at the end of each interval. There is no payment at t = 0, and a payment of A at time t = n. The series can be summed explicitly, with the result F = (A/i)[(1 + i)n - 1], or A = F{i/[(1 + i)n - 1]}. When i << 1, the factor in braces becomes i/ni = 1/n. Then, F = (A/i)[ni] = nA, the sum of the payments, and A = F/n. For a nonzero interest rate, the payments are smaller, since the fund also earns interest. Dividing by (1 + i)n, the value F can be converted to a present value P. This is the value of receipts of equal amounts A for the life n of the annuity. One pays an amount P now for its equivalent in future annuity receipts.
If the interest factor (1 + i)n is much larger than 1, which can occur for either a high interest rate i or a large number of compounding periods n, then we see that P = A/i, approximately. If A is a regular cost that continues indefinitely, then A/i may be called the capitalized cost. It is the amount of money that will yield the cost A regularly when it attracts an interest i. It is easily calculated, and can be used to compare different investments on the basis of first cost (present value). It need not represent an actual fund. On the other hand, it may do so. If a fund is established to endow an annual $1000 scholarship, and the interest rate is 5%, then the capitalized cost is $1000/.05 = $20,000.
The formulas for a level annuity are so convenient that the end of year convention is often used. Costs may occur at any point in an interval, but little error is introduced when the interest rate is not too high if they are assumed to occur at the end of the year. Similarly, if the costs vary by small amounts, there will be little error if they are replaced by an average.
In a graded annuity, the payments or receipts differ by a fixed increment G. That is, we have amounts of A, A + G, A + 2G, ..., A + (n - 1)G at the ends of n periods. G may be negative as well as positive. We can consider A and G separately, adding the final results. The graded annuity then has the amounts 0, G, 2G, ..., (n - 1)G. Note that the payment at the end of the first period is 0. Since 1 + 2 + 3 + ... + n = n(n + 1)/2, the sum of these payments is n(n - 1)G/2, and the average payment is A = (n - 1)G/2. If the interest rate is not zero, the later payments have a smaller equivalent. The simplest way to handle this is to convert the graded annuity to a constant annuity, which depends on the interest rate. We find A = (G/i){1 - ni/[(1 + i)n - 1]}, which converts the graded annuity G to an equal series of payments A, including a payment at t = 1.
The expression for A seems to give the limit A = 0 when i becomes small, but this is incorrect. In this case we must expand to second order: (1 + i)n - 1 = ni + n(n - 1)i2/2 + ... . Then, A = (G/i){1 - 1/[1 + (n - 1)i/2]} = (G/i)[(n - 1)i/2] = (n - 1)G/2, which is the correct result. The factor {i/[(1 + i)n - 1]} may be recognized as the ratio A/F for an annuity of A for n periods. It can be evaluated by taking F = 1 and finding A.
The classic text of Grant and Ireson in the References assumes that interest tables will be used to perform calculations. However, since then much more convenient means of calculation have become available. The HP-48G pocket calculator, for example, does interest calculations with ease and accuracy. The Time Value of Money screen accepts values for n, i, P, A and F. It also allows the choice of payments at the end or beginning of a period, and for multiple payments per period. If you specify 12 payments per year, then n = 12 for compounding monthly. The HP-48 will solve for any one of the five quantities in terms of the other four, not merely evaluate a formula. In particular, it will solve for an interest rate i, which is very convenient. I certainly don't recommend doing engineering economy without a calculator.
To see how to use the HP-48, let us find the present value of an annuity of $1000 per year for 20 years, if the interest rate is 5%. Press → SOLVE, then ↑ (or ↓ 4 times) and OK (soft key F). Highlight a quantity to be changed, key in the value, and press ENTER. Set N = 20, %/yr = 5, PMT: 1000, P/YR = 1, FV = 0, END (the +/- key toggles this). Now highlight PV and press SOLVE (soft key F). The value -12,462.21 will appear in PV. The present value of this annuity is $12,462.21. The signs of the values distinguish payments and receipts. A negative A will reduce a positive P to a smaller F, perhaps zero, while a positive A will increase a zero P to a counterbalancing negative F in the future. The signs that appear may be disconcerting, but the HP-48 considers them rational. Always check a result for reasonableness.
If A = 0, we are using only F = P(1 + i)n. To find a future value, set P equal to the present value, and solve for F, which will appear as negative. To find a present value, set F equal to the future value, and solve for P, which will be negative. The difference in signs may be interpreted to show that one amount is a payment, the other a receipt. Which is which depends on whether one takes the viewpoint of the lender or the borrower.
I made a user-defined function on the HP-48 for finding the level annuity equivalent to a graded annuity. I called the function AG(i,n). It expects i and n on the stack, and is called by pressing VAR (unless this menu is already displayed) and then the soft key AG. After this function is evaluated, it is multiplied by the particular value of G. To create this function, enter 'AG(I,N)=1/i-1/((1+i)^N-1)', press ENTER, and then ←DEF. To remove a function like this, press →MEMORY and highlight the desired function. Then press NXT and then soft key PURGE to remove it. Or recall its name to the stack with 'AG and press ←PURGE.
It sometimes helps to construct a cash flow diagram for a problem. Time periods are marked off on the horizontal axis, while cash receipts are represented by upward arrows of scaled length, and cash disbursements by downward arrows. These diagrams can be related to the values entered into the HP-48, and the timing of the cash flows can be clearly presented.
Textbooks usually present a formidable array of six compound interest factors. If you examine them for a while, it becomes evident that they are only simple combinations of two factors, the compound amount factor (caf) F/P = (1 + i)n and the sinking-fund factor (sff) A/F = i/[(1 + i)n - 1]. All the rest are just reciprocals of these, or products of the two to convert between P and F. The values in the tables given by Grant and Ireson are easily computed by the HP-48, which can, therefore, completely replace them. On a four-function calculator, the caf can be found by repeated multiplication, using the memory (press * and MR repeatedly), and then the sff is easily calculated. The caf is conveniently stored in the memory for multiple uses when solving a problem. As friendly advice, it is not a good idea to perform any calculation on the HP-48 that you do not completely understand and you could not carry out longhand.
The general problem of engineering economy is rather simple. For each alternative we predict the expenses and receipts, then reduce them to the same epoch using P = F/(1 + i)n, where n can be positive or negative. The alternative that offers the most return, or is of lowest cost, for the same investment, is then selected. In this case, we may presume that the interest rate i is known. Alternatively, for each alternative we can determine a rate of return by solving for i, and choose the alternative offering the greatest rate of return, irreducible considerations being equal. We can also reduce all costs and benefits to their values at one time, and then take their ratio, the Benefit-Cost ratio. The alternative with the greatest benefit-cost ratio is then chosen. This method is often used for governmental decisions, since it is very easy to inflate the benefits by assigning high values to irreducibles. Let's now look at the various methods for deciding between alternatives on an economic basis.
Making an economic decision when all the cash flow is current is straightforward. If the irreducible considerations are equivalent, then the alternative with the lowest cost is selected. We may also confront differences in irreducibles with differences in cost and make a more subjective choice. This is done all the time in making purchases in a shop. Engineering decisions are usually more difficult, since the cash flows may occur at different times. Cash flows in the past are common to all alternatives, and so will not affect the choice between alternatives. These are often called sunk costs. Often, it is thought that having already spent a great deal of money on a certain bad idea means that it should be continued, no matter how disadvantageous it may be, to "avoid throwing away the investment." Actually, the investment is already thrown away. This is called "staying the course" in today's politics, which means pursuing a bad idea in spite of negative evidence, or "throwing good money after bad." The desirability of alternatives depends only on the differences between the alternatives in the future. The past is common to all alternatives. Cash flows in the future may occur at different times, and this will affect the relative attractiveness of alternatives.
Many economic alternatives begin with an investment at the present that will result in future receipts. Suppose that two alternatives each require a current investment of $1000. One investment will result in the receipt of $1276 in 5 years, while the other will result in the receipt of $1500 at the same time. Other things equal, we will, of course, choose the alternative yielding $1500. However, suppose the second alternative returns $1500 the end of 6 years instead of 5. Now, which is better? It is better to receive money sooner than later, and this recommends the $1276. It is better to receive more money than less, and this recommends the $1500. To make an objective decision, we may ask what interest rate on our $1000 would produce the stated outcomes. Using the HP-48G, we find that the $1276 is equivalent to 5.00%, while the $1500 is equivalent to 6.99%. The $1500 alternative is better on this basis, since it corresponds to a greater percentage return. No borrowing or lending of money is involved in this decision, though we talk of interest rates.
An alternative investment would be to lend the $1000 at the prevailing interest rate. If that rate were 5%, then this alternative would be just as good as the one offering $1276 in 5 years. It would also involve very little effort, and if the money were placed with a reputable bank, would be secure. Any attractive investment of mony would have to have a rate of return greater than the prevailing interest rate. The prevailing interest rate serves as a floor for acceptable rates of return. The interest rate at which an investment becomes attractive is, therefore, considerably higher than the prevailing interest rate. If the rate of return of an investment is greater than the prevailing interest rate, then we can borrow money to make the investment, and enjoy profit in addition to being able to pay off the loan.
Another way to analyze our choices is to compare the present worth of the alternatives. To do this, we reduce the future receipts to the present by choosing a discount rate. It is called discount because the present worth is always less than the future value, and the smaller as the time of the receipt is farther in the future. It is a measure of how much we prefer a quick return to a later return. If we choose 8%, then the receipt of $1276 after 5 years has a present worth of $868.42, while the $1500 after 6 years has a present value of $945.25. The second alternative is preferable, by $76.83, as we concluded from the rate of return.
If the discount rate is 12%, then the present values become $724.04 and $759.95. The difference is now only $35.91, but the second alternative is still preferred, though by a smaller amount. This demonstrates that selection on the basis of present worth gives the same result as rate of return unless the discount rate is unusually high. Note that in all these cases, the present worth is less than $1000, so it would not be economical to invest this amount to receive the proposed benefits.
A 5%, 10-year, $10,000 bond pays interest of $500 each year and its face value of $10,000 at the end of the 10th year. If the prevailing interest rate is 5%, then the present worth of the interest payments is $3,860.87 and of the principal amount $6,139.13. The sum of these is $10,000, which will be a fair price for the bond. If the prevailing interest rate were 3%, then the present worth of the interest payments would be $4,625, and of the principal $7,440.94, total $12,066.04. This would now be the price of the bond. On the other hand, at 7%, the value of the bond would be only $3,511.79 + $5,083.49 = $8,595.28. This shows how the value of a bond depends on the prevailing interest rate.
If the payments or receipts are irregular, each one may be converted to its equivalent value at a chosen time. With the HP-48G, this is no longer as arduous as it once was, and becomes a practical solution to many problems. A present value is easily converted to a finite or perpetual annuity, and vice versa.
We have illustrated how to compare alternatives on the basis of rate of return or on present worth. Alternatives of the same life can also be compared by equivalent uniform annual costs. To do this, simply convert present worth to a level annuity for the life of the investment. This is convenient for investments with long life, which can often be compared on the basis of the capitalized cost. The benefit to cost ratio can also be used. The "benefit" is the present worth of the receipts, and the "cost" is the present worth of the investment. At 5%, an investment of $1000 that returns $1500 in 5 years has a present worth of $1,175.29, and so the B/C ratio is 1.175. However, at 10%, the benefit is only $931.38, so the B/C ratio has fallen to 0.931. Whether the alternative is desirable or not depends on the interest rate.
Let's give another example of what we mean by rate of return on an investment. Consider the repayment of a debt of $20,000 that will become due in 10 years. One way to do this is to establish a sinking fund that will allow us to repay, or extinguish the debt when it becomes due. This is often called amortization. If there were no interest, then putting aside $20,000/10 = $2000 per year would suffice. However, if the interest rate is 10% per annum, we must set aside more than this. First of all, we must pay the interest on the principal of $20,000, which is $2000. We must also pay into the sinking fund. The annuity necessary to receive $20,000 in 10 years at 10% is $1255. The difference between 10 x $1255 = $12,550 and the future value of the fund is provided by the interest. The total payment will be $3255 per year, the sum of the annuity and the interest on the principal.
The payment in the preceding paragraph may be called the capital recovery annuity amount. There are two ways to calculate it on the HP-48. We may calculate the annuity part by setting P = 0, F = 20,000 and solving for A, which is $1255. Then we add Pi = $2000 to this amount. Alternatively, we may set P = 20,000, F = 0 and solve for A. This gives the $3255 directly. Incidentally, this shows that A/P = A/F + i.
If a loan is repaid by an annuity of equal amounts, one may consider that the payment is first applied to the interest due on the present value at the start of the period. The remainder of the payment reduces the balance owed. The "amortization" function of the HP-48 calculates the part of a payment that is applied to the interest, and the remaining part that is applied to retiring the principal. First, the annuity payment is calculated from the present value, interest rate and number of periods, with future value zero, just as we have done above. The AMOR function then calculates the interest, the amount applied to the principal, and the balance remaining to be paid. It can do this for a group of N payments. If N = 1, it is done payment by payment. One goes on to the next payment by pressing B→PV, which adjusts the present value, and then AMOR again. For example, if $100,000 is borrowed for 20 years at 5%, the annual payment to retire the debt is $8024.26. Of the first payment, $5000 is applied to the interest, leaving $3084.26 to reduce the principal. The balance is now $96,915.74. The interest for the next year will be $4845.79. Over the life of the loan, the total interest paid will be $60,484.20.
If the $20,000 in the paragraph before last is not a debt but an investment, suppose it yields an annual profit A. If the payback varies, we convert it to an equivalent annual amount A. If A = $3255, then this is the same amount that will pay back a $20,000 debt at an interest rate of 10%. This is the rate of return of the investment. If we make an investment, we forgo the income we would receive from competing investments. One of these alternatives is simply to loan the money at the current interest rate. Therefore, the current interest rate is a lower bound on acceptable rates of return. This is the reason why interest plays a part in engineering economy, and why acceptable rates of return are usually a good deal higher than the prevailing rate of interest. Indeed, any concern usually has places to put money that will always pay off better than some larger interest rate, such as 10% or 15%.
The HP-48 makes it very easy to find rate of return. If an investment of $P returns an equivalent annual profit of $A for N years, set the future value F = 0 and solve for the interest rate, which will be the rate of return. If the future value is given instead, set A = 0 and solve for the interest rate. These calculations used to be done by assuming interest rates and interpolating.
An example of a graded series is given in Examples 5-22 and 5-23 in Grant and Ireson. A piece of equipment costs $6000 and has a life of 6 years, with no salvage value. Its operating costs are $1500 the first year, increasing by $200 in each following year. The interest rate is assumed to be 12%. What is the present cost of buying and using the equipment for its 6-year life? The purchase cost is $6000, a present value. The operating costs are to be referred to the present. These are a level annuity of $1500 for six years, and a graded annuity with G = $200. Note that the graded annuity is $0 at the end of the first year, $200 at the end of the second year, and so on, so it agrees with the conventions we adopted above.
The present value of the level annuity is easily found with the HP-48. We have n = 6, i = 12, A = 1500 and F = $0. The annuity represents a charge of $6167.11 at the present time. For n = 6 and i = 12, the ratio A/F is found to be 0.123225. To find this, set F = 1 and solve for A. The equivalent flat annuity is given by A = (200/0.12)[1 - (6)(0.123225)] = $434.42. The present value of a flat annuity of this value is then $1786.08. The total present value of purchasing and using the equipment for 6 years is $6000 + $6167.11 + $1786.08 = $13,953.19. This value may now be compared with the cost of alternatives.
If the equipment had a salvage value of, say, $1000 after 6 years, we can find the present value of this benefit at 12%, which will be $506.69, reducing the cost to $13,446.50. This cost can be annuitized at $3270.53 per annum, perhaps for accounting purposes. Practically any problem in engineering economy can be solved by the methods illustrated here, after it has been properly analyzed and understood. It is dangerous to solve such problems by a rote procedure without full understanding of the value of money at different times. This especially includes computer programs where the assumptions made by the programmer may not be clear. Programmers have far too much time on their hands. Grant and Ireson give 25 examples in Chapter 5 that are easily and quickly solved with the HP-48G in an hour or little more. These examples will give you confidence in solving nearly any problem in engineering economy.
Care should be taken in considering depreciation "costs". These are not actual costs, but the accountant's way of allocating the first cost of a capital asset to different time periods when the asset has a long life. The book value of an asset is the difference between its cost and the accumulated depreciation. It has no relation to any real value of the asset. The depreciation account is a contra-asset account, an expense account that is used to determine profit or loss. No cash flow is involved, and it is not a fund for replacement of equipment. Since depreciation may affect income taxes, it can have an effect on investment decisions, but usually only a small one.
Grant and Ireson explain that many methods used to determine rate of return on an investment by considering book values are erroneous and misleading. These methods are popular among the financial crowd, however, since accounts are more familiar to them than engineering economy. By book values we mean the accounts that are used to determine profit and loss for an accounting period. Usually, a ratio between the profits for a year to the book value of the assets is taken as a rate of return. The result depends, of course, on the method of depreciation, and may not reflect the actual timing of payments. Only a proper consideration of the actual cash flows related to an investment by the methods of compound interest can provide a meaningful rate of return.
References

E. L. Grant and W. G. Ireson, Principles of Engineering Economy, 5th ed. (New York: Ronald Press, 1970).
Hewlett-Packard, HP48G Series User's Guide (Corvallis, OR: H-P Company, 1993). pp. 18-13 to 18-20

موفق باشید

[Marichka]

سلام
يه مقاله در مورد " خوردگي در لوله هاي نفت و گاز و روشهاي حفاظت آنها " مي خام
ضروريه
ممنون

سلام دوست عزیز

===================
1)

مهار خوردگی در سیستم های سه فازی چاهها و لوله های گاز
نويسنده : نجمه اهل دل
خوردگي يكي از مشكلات عمده در صنايع نفت و گاز به شمار مي آيد كه سالانه مبالغ هنگفتي، به خود اختصاص مي دهد. وقفه در توليد، زيان هنگفتي چه از نظر توليد هيدروكربن و چه از نظر هزينه تعميرات در پي خواهد داشت. بنابراين سلامت تجهيزات در طول عمر مفيد آن ها يك مسأله اساسي به نظر مي رسد. استفاده از بازدارنده هاي خوردگي سال هاست كه به عنوان يكي از روش هاي كارآمد در صنايع نفت و گاز به كار گرفته مي شود.بازدارنده ماده اي است كه به تعداد كم به سيستم افزوده مي شود تا واكنش شيميايي را كند يا متوقف كند.بازدارنده هاي مورد استفاده در صنايع نفت و گاز معمولا از نوع تشكيل دهنده لايه سطحي (film former) هستند. اين بازدارنده ها با سطح فلز واكنش مستقيم ندارند و با ايجاد لايه محافظي از مواد آلي قطبي برروي سطح فلز، سبب بازدارندگي مي شوند. لايه مولكولي اوليه ممكن است پيوندهاي قوي از طريق تبادل بار الكتريكي با سطح برقرار كند و به صورت شيميايي جذب شود، اما لايه هاي بعدي از طريق پيوندهاي ضعيف فيزيكي جذب لايه اول مي شوند. وجود گروه هاي بلند هيدروكربني، در مولكول هاي اين بازدارنده يك سد فيزيكي در برابر ذرات خورنده به وجود مي آورد. كاركرد ديگر بازدارنده ها، كاهش قابل ملاحظه جريان الكتريكي از طريق افزايش مقاومت اهمي مي باشد.

در سال هاي اخير استفاده از روش جديد تثبيت pH در سيستم هاي مختلف گاز مطرح شده است و براي اولين بار در ايران و در پارس جنوبي فاز دو و سه توسط شركت توتال (TOTAL FINA ELF) مورد استفاده قرار گرفته است. اساس روش تثبيتpH استفاده از گليكول مي باشد. گليكول به منظور جلوگيري از هيدراته شدن به سيستم افزوده مي شود. تثبيت كننده به گليكول غيراشباع افزوده مي شود. اين تثبيت كننده مي تواند آلي يا معدني باشد. اين مواد مقدار pH را بالا مي برند و سبب تشكيل رسوبات محافظ مي شوند.افزايش pH در همه نقاط لوله تا يك مقدار موردنظر باعث تشكيل يك لايه محافظ و پايدار كربنات آهن يا سولفيد آهن مي شود كه مي توان سطوح داخلي خطوط لوله را در برابر خوردگي محافظت كند. تثبيت كننده در ساحل همراه با گليكول بازيابي مي شود و دوباره به سمت سكو (PLATFORM) فرستاده مي شود.بعد از آن مقدار كمي افزودني براي پايدار كردن سيستم و حصول محافظت كامل كافي است. در اين مقاله روش هاي مختلف پيش گيري و روش جديد تثبيت pH تشريح مي شود. يادآور ي مي نمايد كه در تدوين اين مقاله آقايان سعيد نعمتي (كارشناس برنامه ريزي مجتمع گاز پارس جنوبي)، دكتر سيروس جوادپور و دكتر عباس علي نظربلند (استادان دانشكده مهندس دانشگاه شيراز) مؤلف را ياري كرده اند.

• روش هاي كنترل خوردگي

خوردگي در صنايع گاز به يكي از روش هاي زير كنترل مي شود:

• آلياژهاي مقاوم به خوردگي
• بازدارنده هاي خوردگي
• روش تثبيت
• آلياژهاي مقاوم به خوردگي

استفاده از آلياژ مقاوم به خوردگي در خطوط لوله به هيچ صورت مقرون به صرفه نمي باشد. علي الخصوص در مورد لوله هاي طويل و بزرگ كه مشكلات جوش و اتصالات نيز وجود دارد. اين روش فقط در موارد خاص در خطوط لوله انتقال گاز به كار مي رود.براي كنترل خوردگي داخلي خطوط لوله از جنس فولاد كربني در يك سيستم چند فازي دو روش ديگر را مي توان به كار برد.

• بازدارنده هاي خوردگي

از جمله راه هاي كاهش خوردگي استفاده از بازدارنده هاي خوردگي است. بازدارنده ماده اي است كه به مقدار كم به سيستم افزوده مي شود تا واكنش شيميايي را كند يا متوقف كند. وقتي يك بازدارنده خوردگي به محيط خورنده اضافه مي شود سرعت خوردگي را كاهش مي دهد يا به صفر مي رساند.اولين بار يك بازدارنده معدني به آرسنيت سديم براي بازدارندگي فولادهاي كربني در چاه هاي نفت مورد استفاده قرار گرفت تا از خوردگي CO2 جلوگيري كند، اما به دليل پايين بودن بازده، رضايت بخش نبود، در نتيجه ساير بازدارنده ها مورد استفاده قرار گرفتند.در سال هاي 1945 تا 1950 خواص عالي تركيبات قطبي با زنجيره هاي بلند كشف شد. اين كشف روند آزمايش هاي مربوط به بازدارنده هاي آلي مورد استفاده در چاه ها و لوله هاي نفت و گاز را دگرگون ساخت.اين بازدارنده ها از طريق ايجاد يك لايه محافظ سطحي مانع از نزديك شدن ذرات خورنده به سطح فلز مي شوند. به اين نوع بازدارنده ها لايه ساز يا تشكيل دهنده سطحي (film forming) مي گويند كه اغلب پايه آميني دارند.

• خصوصيات بازدارنده هاي خوردگي

خصوصياتي از بازدارنده هايي كه بر عملكرد و كارآيي آن ها تأثير مي گذارند شامل موارد زير است:

1-سازگاري با ديگر مواد شيميايي: از آن جايي كه در سيستم هاي گازي ممكن است دو يا چند ماده شيميايي مورد استفاده قرار گيرد، لذا بازدارنده نبايد باعث اثرات جانبي بر روي آن ها شود (براي مثال مواد ضد كف و ضد امولسيون به همراه بازدارنده هاي خوردگي در صنايع گاز به كار رود).
2-كارايي در شرايط تنش برشي بالا: گاهي اوقات خروج از گاز چاه يا خطوط لوله تنش برشي بالايي به وجود مي آورد، به همين دليل مقاومت فيلم محافظ در برابر تنش برشي از اهميت فراواني برخوردار است و بايستي مورد بررسي قرار گيرد.
3-پايداري در برابر دما و فشار بالا: محدوده دما و فشار در چاه ها و مخازن گاز و لوله ها بالاست و بازدارنده بايد بتواند اين دما و فشار را تحمل كند و در اين شرايط پايداري و كارايي خود را از دست ندهد.
4-پايداري فيلم محافظ با گذشت زمان: اين فاكتور،تعيين كننده روش اعمال بازدارنده و مقدار آن مي باشد.
5-تشكيل امولسيون: تشكيل امولسيون يكي از بزرگترين مشكلات بازدارنده هاي نفت و گاز مي باشد. بازدارنده هاي لايه ساز شامل مولكول هاي فعال سطحي هستند و تشكيل امولسيون را تشديد مي كنند.
6-حلاليت بازدارنده: بيشتر روش هاي اعمال بازدارنده ها شامل رقيق كردن بازدارنده با يك حلال مناسب آلي يا آبي مي باشد.
7-سميت: به كار بردن بازدارنده ها نبايد محيط زيست را دچار آلودگي كند.

روش هاي اعمال بازدارنده ها:

•روش ناپيوسته
•روش پيوسته
•روش Squeeze
• روش ناپيوسته در مخازن گازي به دو صورت انجام مي گيرد:

الف- روش Short Batch: در اين روش مواد بازدارنده خوردگي در يك حلال مناسب (آلي يا آبي) حل و با شدت مشخص به داخل لوله مغزي پمپ مي شود.محلول بازدارنده در بالاي لوله مغزي يك پيستون تشكيل مي دهد.
ب-روش Full Tubing Displacement: در اين روش چاه بسته مي شود و محلول بازدارنده رقيق شده با حلال مناسب تزريق مي گردد و معمولا به همراه سيال مناسبي مثل گازوئيل يا گاز نيتروژن جا به جا مي شود و به طرف پايين مي رود. پايين رفتن ستوني محلول باعث آغشته شدن كل سطح مي شود. اين روش نسبت به روش قبل كم هزينه تر است.

• روش پيوسته

مهمترين عامل در تعيين و انتخاب روش تزريق نوع تكميل چاه مي باشد. در زير به چند نوع تكميل چاه اشاره مي شود: الف-Dual Completion: در اين نوع تكميل، دو لوله مغزي به صورت موازي يا متحدالمركز در چاه رانده مي شود كه لوله با قطر كمتر به منظور تزريق بازدارنده خوردگي استفاده مي شود. سرعت تزريق ماده به گونه اي درنظر گرفته مي شود كه از بازگشت محلول بازدارنده به سمت بالا جلوگيري شود.
ب-Capillary or Small Bore Tubing: در نوع تكميل چاه يك لوله با قطر كم به موازات لوله مغزي در فضاي بين لوله مغزي و ديواره رانده مي شود كه تزريق بازدارنده از اين مسير انجام مي گيرد.
ج-Side Pocket Mandrel Valve: در اين نوع تكميل فضاي بين لوله مغزي و ديواره كه annulus ناميده مي شود، از بازدارنده پر مي شود درحالتي كه فشار برروي ستون مايع از فشار لوله مغزي بيشتر شود بازدارنده به داخل لوله مغزي تزريق مي گردد. از معايب اين روش طولاني بودن زمان ماند بازدارنده در فضاي بين ديواره و لوله مغزي مي باشد.
د-Low Cost Completion:در اين نوع تكميل فضاي بين ديواره و لوله مغزي توسط پمپ سر چاه از بازدارنده پر مي شود و از طريق سوراخ هاي روي لوله مغزي كه كمي بالاتر از Packer وجود دارد، محلول به داخل لوله مغزي تزريق مي گردد. در اين نوع تكميل، بازدارنده بايد از پايداري حرارتي بالايي برخوردار باشد.
هـ-Packerless Completion: در اين نوع تكميل چاه Packer وجود ندارد و در نتيجه فضاي حلقوي به لوله چاه ارتباط دارد و تزريق از محل سرچاه به داخل فضاي حلقوي و در نهايت در لوله مغزي صورت مي گيرد. پايداري حرارتي بازدارنده با توجه به زمان ماند طولاني و مشكلات عملياتي در پمپ هاي تزريق از مشكلات اين نوع تكميل مي باشد.

روش Squeeze

در اين روش پس از بستن چاه،محلول بازدارنده با فشار از طريق لوله مغزي به درون چها پمپاژ مي شود. هدف اين است كه محلول بازدارنده به درون خلل و فرج سازند نفوذ كند. اين روش در چاه هاي با نوع تكميل مختلف مي تواند استفاده شود. دوره هاي تزريق بستگي به نوع بازدارنده، طبيعت سازند و سرعت توليد دارد. چاه پس از عمليات تزريق در مدار توليد قرار مي گيرد. در ابتدا غلظت بازدارنده در گاز توليدي زياد است و در همين فاصله زماني است كه فيلم محافظ روي سطح تشكيل مي شود. پس از مدتي غلظت بازدارنده كاهش مي يابد بنابراين در ادامه توليد فيلم محافظ تقويت و ترميم مي شود.

• روش تثبيتpH

تاريخچه روش تثبيت pH
تكنيك تثبيت pH در دهه هفتاد ميلادي از يك مشاهده ساده سرچشمه گرفت. در آن سال ها مشاهده شد كه درواحدهاي دهيدارته سازي گاز گليكول را به كار مي برند، به ندرت خوردگي چشمگيري مشاهده مي شود. علت اين امر pH بالاي آن واحدها بود. به نحوي كه لايه هاي تشكيل شده سطوح را محافظت مي كردند. مطالعات و آزمايش هاي بعدي نشان دادند كه مي توان اين روش را جايگزين استفاده از بازدارنده هاي خوردگي كرد. در راستاي برنامه هاي تحقيقاتي، اين روش براي اولين بار در سن جورجيو در ايتاليا مورد استفاده قرار گرفت. گاز اين ميدان شيرين (فاقدH2Sو فقط شامل (CO2 بود. اين روش در ميدان مذكور با موفقيت روبه رو شد.در دهه هشتاد ميلادي اين روش در ميدان هاي گاز شيرين به صورت روش مكمل مورد استفاده قرار گرفت. در دهه نود نياز به پرداختن به اين روش به عنوان يك تكنيك ديده مي شد. بنابراين در كنفرانس بين المللي انستيو خوردگي موسوم به NACE شركت هاي بزرگ نفتي شامل TOTAL FINA, STATOLLت,AGIP BPت,SHELL وELF يك پروژه تحقيقاتي را در انستيو انرژي نروژ (IFE) راه اندازي كردند. اولين فاز اين پروژه اثبات كارايي تثبيت pH به عنوان يك روش كنترل خوردگي در خطوط لوله چند فازي گاز شيرين بود. براساس اين نتايج و هم چنين آزمايش هاي مختلف، استفاده از بازدارنده هاي خوردگي در سيستم هاي شيرين (فاقد H2S) كاملا منحل اعلام شد. در دهه هشتاد و نود ميلادي، شركت توتال TOTAL ,FINA, ELF تعداد زيادي از ميدان ها را در نروژ و هلند با به كاربردن روش تثبيت pH محافظت كرد. روش تثبيت pH امروزه كاملا شناخته شده است و براي سيستم هاي گاز شيرين كه در آن ها گليكول مصرف مي شود، به كار مي رود.كاربرد اين روش براي سيستم هاي ترش، نسبتا جديد مي باشد. در سال 1998 آزمايش هاي كيفي انجام شده توسط شركت توتال در IFE روش تثبيت pH را براي دو خط لوله گاز 105 كيلومتري 32 اينچي دريايي در پارس جنوبي در ايران انتخاب كرد. اين خطوط يك سال است كه راه اندازي شده اند.

• جنبه هاي تئوري حفاظت و كنترل

مكانيزم كلي تثبيت pH براساس به كار بردن يك باز قوي به عنوان تثبيت كننده براي افزايش pH در همه نقاط لوله مي باشد. رسيدن به اين هدف به كمك طيف وسيعي از مواد شيميايي بازي چه از نوع آلي (MDEA, MBTNa) و چه از نوع معدني (NaCO3, NaOH, KOH) ميسر مي شود.اين بازها اسيديته حاصل از گازهاي اسيدي را H2S, CO2كاهش مي دهند. در نتيجه اسيديته سيال در اثر توليد آنيون هاي بي كربنات و بي سولفيد كاهش مي يابد. در اثر افزايش مقدار بي كربنات و بي سولفيد، محصولات خوردگي در pH موردنظر بر روي سطح فلز شكل مي گيرند و يك حفاظت پايدار در برابر ذرات خورنده به وجود مي آورند.

• فاكتورهاي كليدي محافظت در سيستم هاي شيرين

اولين تحقيقات در مورد كارايي اين روش بر روي سيستم هاي شيرين انجام گرفت.هدف اين برنامه بررسي كارايي انواع تثبيت كننده هاي آلي و معدني شامل اندازه گيري خوردگي در حلقه جريان (Flow Loop) و سلول شيشه اي (glass cell) و هم چنين بررسي دقيق خصوصيات لايه هاي خوردگي تشكيل شده برروي سطح فلز بود. زيرا اين لايه ها فاكتورهاي كليدي در مهار خوردگي هستند. نتايج اين تحقيقات در زير آمده است.
-كارايي روش تثبيت pH بستگي به محافظت لايه هاي محصولات خوردگي دارد.
-در شرايط شيرين لايه محصول خوردگي كربنات آهن مي باشد. مقدار محافظت اين لايه و زمان لازم براي دستيابي به محافظت كامل، به دو پارامتر زير بستگي دارد:

# pH محل موردنظر (بستگي به فشار جزيي CO2 وغلظت تثبيت كننده دارد)
#دما: سريع ترين تشكيل لايه محافظ در بالاترين دما صورت مي گيرد و طولاني ترين زمان براي تشكيل لايه محافظ در دماي كمتر از 40 درجه سانتي گراد مي باشد.
-ديگر پارامترها، مثل شرايط اوليه سطح فلز و مقدار آهن حل شده در سيال به عنوان فاكتورهاي ثانويه معرفي شده اند. و برسينتيك تشكيل لايه ها اثر گذارند.
-pH محل برابر با 6.5 محافظت را در شرايط شيرين به طور كامل تضمين مي كند.
-تثبيت كننده هاي آلي و معدني كارايي يكساني را از نقطه نظر خوردگي ايجاد مي كنند هر دو آنيون هاي بي كربنات و كربنات مي سازند و انتخاب آن ها براساس شرايط محيطي، در دسترس بودن و ايمني مي باشد.

فاكتورهاي كليدي محافظت در سيستم هاي ترش

اساس روش تثبيت pH در محيط هاي حاوي H2S (محيط هاي ترش) مشابه با محيط هاي شيرين (فاقد(H2S مي باشد. اما تفاوت هاي اساسي زير را بايد درنظر گرفت:

-در محيط هاي ترش هم مشابه محيط هاي شيرين تشكيل لايه محافظ محصولات خوردگي اساس محافظت مي باشد.
-به دليل حلاليت بسيار كم سولفيد آهن، در مقايسه با كربنات آهن، (هزار برابر كمتر) لايه سولفيد آهن محافظت بهتري نسبت به كربنات آهن دارد و به محض اين كه مقادير H2S به ميزان لازم برسد، لايه سولفيد آهن تشكيل مي شود. سولفيد آهن بسته به pH و دما، در انواع شكل هاي كريستالي (مكنويت، پيروتيت و پيريت) تشكيل مي شود. اين سولفيد ها در pH مشخص، قابليت حفاظت مختلفي دارند.
-با توجه به تأثير دما كمترين محافظت در محدوده 60 تا 70 درجه سانتي گراد وجود دارد. در اين دما و در pHهاي كم، تمايل به حفره دار شدن در فولاد ديده مي شود بنابراين كنترل pH در اين دما حياتي است. در pH برابر با 60 تا 70 درجه سانتي گراد (بحراني ترين دما) هيچ تمايلي به خوردگي ديده نمي شد و لايه هاي سولفيد آهن هم بيشترين حفاظت را در همين pH داشتند.
-همان طور كه انتظار مي رود، سرعت جريان سيال تأثيري بر كيفيت محافظت در كل طول لوله ندارد.

• پايش خوردگي در روش تثبيت pH

پايش خوردگي (Corrosion Monitoring) از طريق بررسي مداوم pH صورت مي گيرد. مقدار pH نبايد كمتر از حد موردنظر باشد. در صورت مناسب بودن مقدار pH مي توان از محافظت در كل خط لوله اطمينان حاصل كرد. با استفاده از پروب pH مي توان مقدار pH را بررسي كرد. اين راه حل فوق العاده است. زيرا پايش به صورت اتوماتيك انجام مي گيرد. اما كاربرد اين پروپ ها در سيستم هاي ترش توصيه نمي شود. بنابراين شركت توتالpH محيط را از طريق بررسي آب گليكول دار در شرايط آزمايشگاهي (فشار bar 1 گاز CO2 ) ارزيابي مي كند.
pH مخلوط MEG و آب از طريق معادله زير محاسبه مي شود.
pH=K+Log[pHstab]-Log(p*%CO2+%H2S)
K ثابت جدايش است كه به مقدار گليكول بستگي دارد.
P فشار كل گاز
[pHstab] غلظت تثبت كننده با واحد مول بر ليتر در اندازه گيري در شرايط آزمايشگاهي مذكور معادله به اين صورت تغيير مي كند.
pH=(1bar CO2)=K+Log[pHstab]
سپس مقادير به دست آمده در آزمايشگاه از طريق معادله زير به pH محيط تبديل مي شود.
pH=(1bar CO2)-Log(P*(%CO2+%H2S)
هم چنين پايش خوردگي با استفاده از كوپن ها و پروب هاي الكتريكي در موقعيت ساعت شش در ورودي و خروجي خطوط انجام مي گيرد.

• نتيجه گيري

روش تزريق بازدارنده به عنوان يكي از روش هاي كنترل خوردگي از ديرباز در صنايع گاز مورد استفاده قرار مي گرفته است. در زير به مقايسه اين روش با روش تثبيت pH مي پردازيم:

•در شرايطي كه MEG در سيستم به كار نمي رود و مشكلات هيدارته شدن وجود ندارد، استفاده از يك تثبيت كننده pH و بازيابي آن در انتهاي خط لوله مقرون به صرف نمي باشد.
•اطمينان از محافظت خط لوله در روش تثبت pH نسبت به تزريق بازدارنده بيشتر است، زيرا مقدار pH در كل خط لوله در حد تشكيل محصولات خوردگي مي باشد.
•در مواردي كه چاه هاي گاز دريايي هستند، تزريق بازدارنده برروي سكو نيازمند افرادي براي تعمير و نگه داري پمپ هاي تزريق مي باشد. در صورتي كه در روش تثبيت pH سكو بدون سكنه رها مي شود و عمليات از ساحل كنترل مي شود.
•در روش تثبيت pH در تجهيزات بازيابيMEG، مقادير زيادي نمك و رسوب كربناتي به وجود مي آيد كه بايستي با استفاده از مواد ضد رسوب در اين تجهيزات آنها را كنترل كرد.
•كنترل منظم pH در خطوط لوله و بررسي مقادير گازهاي اسيدي، در روش تثبيت pH ضروري است در حالي كه در تزريق بازدارنده نيازي به اين كار نيست.
•ايجاد كف، تشكيل امولسيون و تجزيه حرارتي بازدارنده ها و بررسي كنترل كيفيت آن ها، قسمت عمده فعاليت هاي آزمايشگاه هاي هر ميدان است كه در روش تثبيت pH به طور كامل حذف مي شود. انتخاب يك روش مناسب كنترل خوردگي، بستگي به شرايط محيطي و نكات مذكور دارد و با توجه به آزمايش هاي مختلف انجام مي گيرد.
===================
2)
خوردگي، زيان‌ها و روش‌هاي كنترل آن

يكي از مهمترين عوامل تخريب تجهيزات صنعتي، پديدة خوردگي است كه به عنوان يكي از زيانبارترين آفت‌هاي صنايع مطرح مي‌گردد. اين زيان‌ها به حدي اهميت دارد كه تحقيق در حوزه‌هاي مربوط به فناوري‌هاي كنترل خوردگي، بخش عظيمي از پژوهش‌ها و تحقيقات كشورهاي پيشرفته را به خود اختصاص داده است. اين مطالعات به تدوين استراتژي‌ها, قوانين، آيين­نامه­ها و روش­هاي مؤثري در زمينة پيشگيري و رفع اثرات خوردگي منجر شده كه تحت عنوان "مديريت خوردگي" مورد مطالعه قرار مي‌گيرند. در كشور ما نيز به دليل جايگيري صنايع نفت، گاز و پتروشيمي، در مناطق مستعد پديدة خوردگي, بررسي اين پديده و مديريت آن، از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار مي‌باشد:
خوردگي، فرآيندي طبيعي است كه فلزات را مورد حمله قرار مي‌دهد. از آنجايي‌ كه فلزات، مصرف گسترده‌اي در جهان امروزي دارند، خوردگي تبديل به پديده‌اي شده كه اطراف ما را احاطه كرده است. وسايل خانه، اتومبيل، تجهيزات صنعتي و لوله‌هاي نفت و گاز مورد حمله خوردگي قرار مي‌گيرند و اين پديده ضررهاي مالي فراواني را موجب مي‌گردد.

به عنوان مثال, مسالة خوردگي در كشور كانادا در فاصله زماني 1977 تا 1996، 10 بار باعث نشتي خطوط لوله و 12 بار باعث انفجار گرديده كه از جهاتي اهميت اين موضوع را تا حدي آشكار مي‌سازد. گزارشات خرابي‌هاي حاصل از خوردگي نشان مي‌دهد كه علل وقوع اين پديده عمدتاً بر اثر كوتاهي‌هاي مصيبت‌‌بار در لوله‌كشي‌ها و ساخت و نصب تجهيزات مي‌باشد كه منجر به انفجار، آتش‌گرفتن و منتشرشدن مواد سمي در محيط زيست مي‌گردد. علاوه بر آن مخارجي نظير، جايگزين‌كردن تجهيزات خورده شده، تعطيلي و خاموشي واحدها به‌دليل جايگزيني تجهيزات خورده شده، ايجاد اختلال در فرآيندها به‌دليل خوردگي تجهيزات و عدم خلوص محصولات فرايندي به دليل نشت ناشي از خوردگي در اتلاف محصولات مخزن‌هايي كه مورد حمله خوردگي قرار مي‌گيرند، از مهمترين هزينه‌ها و زيان‌هاي حاصل از خوردگي مي‌باشد.

ضرر سالانة اثرات خوردگي در ايالات متحده و اروپا حدود 3.1 درصد توليد ناخالص داخلي برآورد مي‌گردد كه طبق آمار، خسارات خوردگي كه طي 22 سال گذشته در صنايع آمريكا رخ داده، چيزي حدود 380 ميليارد دلار مي‌باشد. ميانگين سالانه اين خسارت‌ها حدود 17 ميليارد دلار است كه از كل هزينة سوانح طبيعي از قبيل زلزله، سيل و آتش‌سوزي در اين كشور بيشتر مي‌باشد.

از هزينه‌هاي فوق‌الذكر (380 ميليارد دلار)، 7 ميليارد دلار سهم لوله‌هاي انتقال مايعات و گازها، 9.47 ميليارد دلار هزينة خوردگي در واحدهاي فراورش و 6.8 ميليارد دلار متعلق به صنايع پالايشگاهي و مجتمع‌هاي گاز و پتروشيمي مي‌باشد. همچنين بنابر آمار ارائه شده 15 تا 20 درصد از نشتي‌ها در تاسيسات صنعت نفت به‌دليل خوردگي مي‌باشد.

پژوهش‌ها نشان مي‌دهد با رعايت ضوابط و اصول مربوطه مي‌توان از 70 درصد اين خسارت‌ها جلوگيري كرد. طبق گزارش انستيتو باتل با اعمال سادة دانش و تكنولوژي موجود، از يك سوم هزينه‌هاي خوردگي‌ صنايع جلوگيري به عمل مي‌آيد. نكتة ديگري كه غالباً مورد غفلت قرار مي‌گيرد اين است كه خسارات غيرمستقيم خوردگي در برخي موارد به مراتب بيشتر از خسارات مستقيم آن مي‌باشد. به‌عنوان نمونه، تعويض پروانة پمپ سانتريفوژ نه تنها هزينه‌اي براي تعمير خود قطعه ايجاد مي‌كند، بلكه قطع جريان در فرآيند، باز و بسته‌شدن پمپ و هزينه دستمزد را نيز به‌دنبال دارد.

در كنار اين خسارات، هدررفتگي و تضييع مواد و آلودگي‌هاي ناشي از آن كه در نتيجه خوردگي به‌وجود مي‌آيد، باعث بروز نتايج وخيمي در رابطه با ايمني و محيط زيست مي‌گردد.

تحليل داده‌هاي حاصل از ضايعات هيدروكربن‌ها نشان مي‌دهد كه خوردگي به لحاظ آماري دومين عامل ايجاد اين هدررفتگي مي‌باشد. اهميت موارد ذكرشده به حدي است كه در قوانين فدرال ايالات متحده، بر لزوم نصب و ارائه راهكارهاي كنترل خوردگي به‌وسيله متصديان خطوط لوله تاكيد گرديده و عدم پيروي از اين قوانين مشمول مجازات‌هاي مدني و جنايي شده است. همچنين در ساير صنايع از جمله نفت، گاز و پتروشيمي نيز راهكارهاي علمي، تكنولوژيكي و حقوقي جهت جلوگيري از خطرات و هزينه‌هاي خوردگي در دست مطالعه و تصويب مي‌باشد.

پيشگويي آهنگ خرابي تجهيزات در اثر خوردگي و تخمين هزينه‌هاي آن عنصري نامعين است كه مي‌توان با استفاده از سيسستم‌هاي مديريت خوردگي تا حدودي آن را كنترل نمود. مديريت خوردگي با هدف صيانت از سرمايه، مسئوليت كنترل خوردگي و روش‌هاي پايش و حفاظت تاسيسات در تمامي جنبه‌ها را جهت پايداري و پويايي به‌عهده دارد و همواره از ابزار و روش‌هاي پيشرفته در رسيدن به اين مقصود بهره مي‌گيرد.

به‌وسيلة مديريت خوردگي، فرآيند‌ خوردگي از ابتداي مرحله طراحي تاسيسات تا هنگام سرويس‌دهي آنها به صورت فعال مديريت مي‌گردد. به عنوان مثال يك مهندس طراح، از طريق اين مديريت از اطلاعات لازم در زمينة خوردگي برخوردار مي‌گردد تا سازه‌هايي را با عمر مفيد و طولاني طراحي نمايد يا با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده از خوردگي‌هاي رخ‌داده در طراحي‌هاي پيشين، مراحل بعدي كار را اصلاح كند.

مديريت خوردگي به ارائه استراتژي‌هاي پيش‌گيرانه و برداشتن گام‌هاي راهبردي در دو حوزة فني و غيرفني مي‌پردازد.

سر فصل­هايي كه در حوزه‌هاي غير فني به عنوان استراتژي‌هاي پيش‌گيرانه دنبال مي­شود به شرح زير مي‌باشد:

1- افزايش آگاهي از هزينه‌هاي هنگفت‌ خوردگي و صرفه‌جويي در اين هزينه‌ها موجب به‌كارگيري صحيح فناوري‌هاي موجود و كاهش هزينه‌ها مي‌گردد. از اين­رو, بسياري از مشكلات خوردگي در نتيجه فقدان آگاهي از مديريت خوردگي و مسئوليت‌پذيري اشخاص در تبادل عمليات، بازرسي، تعمير و نگهداشت سيستم مهندسي مي‌باشد.

2- تغيير خط مشي‌ها، آيين‌نامه‌ها، استانداردها و شيوه‌هاي مديريتي جهت كاهش هزينه‌هاي خوردگي به واسطه مديريت صحيح خوردگي كه به كنترل مؤثر آن مي‌انجامد و باعث اجراي ايمن‌تر و قابل اعتما‌دتر عمليات و افزايش عمر مفيد تاسيسات و تجهيزات مي‌شود.

3- اصلاح و تعميم آموزش كاركنان جهت معرفي و بازشناسي كنترل خوردگي كه مستلزم وارد نمودن واحدهاي درسي پيشگيري و كنترل خوردگي در برنامه‌هاي تحصيلي و مديريتي مي‌باشد.

4- تغيير و اصلاح كژانديشي و باور غلط تسليم‌پذيري در مقابل خوردگي و اتخاذ تصميم‌هاي جديد در راستاي جلوگيري از اين پديده.

همچنين استراتژي‌هاي پيش‌گيرانه در حوزه‌هاي فني نيز از اهميت بالايي برخوردار مي‌باشند، برخي از اين استراتژي‌ها بدين ترتيب مي‌باشد:

1- ارتقاي روش‌هاي طراحي و استفاده از روش‌هاي طراحي پيشرفته به منظور مديريت بهتر خوردگي كه مانع از بروز هزينه‌هاي خوردگي قابل اجتناب مي‌گردد. براي تحقق اين راهبرد لازم است روش‌هاي طراحي تغيير كند و بهترين فناوري‌هاي خوردگي در دسترس طراحان قرار گيرد. ميزان عملكرد خوردگي نيز در معيار طراحي وارد شده و هزينه طول عمر تجهيزات تجزيه و تحليل ‌گردد.

2- ارتقاي روش‌هاي پيش‌بيني عمر تجهيزات و ارزيابي عملكرد آنها از طريق آشنايي با فناوري‌هاي خوردگي جديد.

3- بهبود فناوري‌هاي خوردگي‌ از طريق تحقيق و توسعه.

مي‌توان با استفاده از مديريت خوردگي و به­كارگيري روش‌هاي علمي و دستاوردهاي جديد تكنولوژي، خوردگي را در بسياري از صنايع كشور كنترل نمود. اين امر مستلزم ايجاد آگاهي و عزم جدي براي پيش‌گيري و كنترل خوردگي در ميان مديران و كارشناسان مي‌باشد.

نتيجه:


با توجه به گستردگي و شرايط خاص جغرافيايي منطقه‌اي كه بخش اعظم تاسيسات نفت و گاز كشور در آن قرار دارد، مسئله خوردگي در صنعت نفت ايران از اهميت خاصي برخوردار مي‌باشد. اعمال درست و دقيق مديريت خوردگي و استفاده از تكنولوژي‌هاي جديد در اين حوزه مي‌تواند از بروز سالانه ميليون‌ها دلار خسارت به اين مراكز جلوگيري كند.

اهميت مسئله خوردگي در صنعت نفت جنبه ديگري نيز دارد؛ تاسيسات نفتي، گازي و پتروشيميايي كشور در حال توسعه است و لحاظ قواعد مديريت خوردگي در طراحي و ساخت كارخانجات و تجهيزات مورد استفاده مي‌تواند از بروز خسارات هنگفتي در آينده جلوگيري كند.

با وجود اهميت اين مسئله، به نظر مي‌رسد قواعد و قوانين مديريت خوردگي و استفاده از تكنولوژي‌هاي روز جهت افزايش مقاومت در برابر خوردگي هنوز جاي خود را در فعاليت‌هاي اجرايي به شايستگي باز نكرده است و مورد اهتمام جدي قرار نمي‌گيرد. بررسي ابعاد اين موضوع و اهميت آن يكي از اقدامات اساسي براي گشودن جايگاه شايسته اين پديده در برنامه‌ريزي فعاليت‌هاي اجرايي است. شناخت اهميت اين مسئله و استراتژي بنگاه­هاي توسعه­يافته در اين زمينه، مي­تواند سرفصلي براي حركت در مسير رشد تكنولوژي و دانش­ مديريت خوردگي باشد.

ماخذ:
1- مجموعه مقالات دومين همايش خوردگي در صنعت نفت
==================
موفق باشید

[Marichka]

سلام
یک مقاله می خواستم در مورد الودگی حاصل از هیدروکربن ها-بوتان-پروپان
اگه عکس هم داشته باشه که بهتر
ممنون

سلام

1)
عوامل ودلايل اصلي آلودگی هــوا (موتور های ديزلی)

مقدمه :

آلودگی هوا از منابع بسیاری حادث می شود . منابع ثابت مانند کارخانجات ، نیروگاه های انرژی و منابع کوچکتر از قبیل خشک کن ها ، عملیات چربی زدایی و همچنین وسايل در حال حرکت ( موبایل ) از قبیل : اتومبیل ها ، اتوبوس ها ، هواپیماها و قطارها از منابع اصلی آلودگی هوا هستند .
برای کنترل و کاهش این آلودگی ها لازم است دولت ها و مسئولین استانداردها تمهیدات مناسبی را برای کنترل این آلودگی در جهت استفاده از هوای پاک به کار بگیرند .
برای کنترل این آلودگی در حفاظت از سلامتی انسان ها و محیط زیست ، اقداماتی از قبیل الزام قوانین کنترل آلودگی موتورهای وسایل حمل و نقل، سوخت های مورد استفاده آنها از سوی دولت ها و موسسات استاندارد لازم است . اقداماتی دیگر از قبیل مشوق های الگوهای حمل و نقل که باعث کاهش آلودگی هوا می شود لازم است .
این وسایل عمومی قابل حرکت عبارتند از : اتومبیل ها ، کامیون های سبک ، کامیون های سنگين ، اتوبوس ها ، وسایل حمل و نقل تفریحی ، ماشین آلات کشاورزی و ساختمانی ، تجهیزات چمن زنی و باغبانی ، موتورهای دریابی ،ایرکرافت ها و لوکوموتیوها می باشند .
انواع آلودگی این تجهیزات :
این تجهیزات با مصرف و سوزاندن سوخت های فسیلی ، انتشار مقادیر زیادی از آلودگی به صورت چهار ماده اصلي ومهم زیر را باعث مشوند .
1- مونوکسید کربن
2- هیدروکربن ها
3- اکسیدهای نیتروژن
4- قطعات ریز(PM)

این وسایل و تجهیزات انواع مختلف دیگری از آلودگی از قبیل بخارات سمی و یا گازهای گلخانه ای را به هوا اضافه می کنند .
گازهای سمی به عنوان یکی از اصلی ترین عامل ایجاد سرطان یا دیگر امراض خطرناک وايجاد مشكلات محیط زیستی می باشند .
گازهای گلخانه ای از قبیل دی اکسید کربن ( CO2) باعث به خطر انداختن سلامتی در جو زمین شده و تغییر آب و هوای جهانی را در پي دارند.
شناسايي چهار گازاصلي آلوده کننده محيط زيست :
1- مونواکسید کربن
این آلوده کننده گازی بدون بو و بدون رنگ می باشد . این گاز سمی یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای محیطی است . این گاز در مواقعی تولید می شود که سوخت به طور کامل نسوزد ( سوختن ناقص ) . منبع اصلی تولید این گاز وسایل حمل و نقل و ساخت و ساز عمومی است . در حدود 95% این گاز در اکثر شهرهای امریکا از این وسایل متصاعد می گردد .
این گاز به دلیل تاثیر زیر در کا هش اكسيژن تحویلی به ارگانیسم بدن ،بسيار خطرناک برای بيماران قبلی و تنفسی می باشد . مقادیر زیاد آن همه انسان ها را در خطر قرار می دهد .
از نشانه افزایش آن عواقبی از قبیل سر درد ، اختلال های بینایی و کاهش راندمان کاری می باشد .
این گاز بر خلاف گازهای دیگر در ماه های سرد سال بیشتر می شود .
2- هیدروکربن ها
هیدروکربن ها از آلودگی های مهم و خطرناک سطح پایین لایه ازن می باشد .
انتشار گازهای هیدروکربن ، حاصل و نتیجه سوخت ناقص و تبخیر سوخت می باشد .
در کشورهای توسعه یافته ، اتومبیل ها با سیستم های کنترل دود مجهز شده اند تا بتوانند ، دود و بخارات آلودگی های هیدروکربن را محدود کنند .
مقادير كم آن مشکلات تهدید سلامتی از قبیل مشکلات دم ( تنفس ) و کاهش عملیات قلبی و عروقی را شامل می گردد .

بعضی از انواع هیدروکربن ها به عنوان گازهای سمی شناخته می شوند که از عوامل عمده وقوع سرطان و بیماری های خطرناک دیگر می باشد .
3- اکسیدهای نیتروژن (NOx)
اکسیدهای نیتروژن در مواقع سوخت موتورهای دیزلی در درجه حرارت بالا شکل توليد مي شود و در حدود نیمی از آن از ماشین های جاده ای و خارج جاده ای حمل و نقل تولید می گردد .
گازهای اکسید نیتروژن می توانند در فواصل طولانی جابجا شده و باعث ایجاد مشکلات محیطی و سلامتی انسان هاي بسیار دورتر از منابع تولیدشان شوند اثرات مخرب آنها بر لایه ازن و ايجاد حالت بخار و مه محیطی است . این عوارض در حضور نیتروژن و هیدروکربن ها و تابش نور خورشید تشديد می گردند .
اکسیدهای نیتروژن يكي از عوامل تشکیل ذرات ریز(PM) از فعالیت های شیمیایی می گردند .
4- ذرات ریز Particulate Matter(PM)
PM به ذراتی گفته می شود که به صورت مایع یا جامد در هوا منتشر می شوند . بعضی از این ذرات به اندازه کافی بزرگ هستند که با چشم غیر مسلح به صورت دوده یا دود قابل دیدن هستند .
بعضی از این ذرات که عمدتاً از منابع قابل حرکت تولید می شوند بسیار کوچک هستند و به عنوان ذرات MP2.5 مطرح می باشند ، دلیل این نامگذاری اندازه آنهاست که کمتر از 2.5 میکرون می باشند .
همه تجهیزات قابل حمل جاده ای و غیر جاده ای این ذرات ریز را به هوا منتشر می کنند . ماشین های دیزلی و موتوری عامل تولید ، نیمی از این ذرات می باشد . این ذرات ریز ( MP) یک عامل اصلی ایجاد سرطان هستند زیرا می توانند به عمیق ترین مناطق و سلول های کبد برسند ، مشکلات ناشی از آن ها می توانند آسم ، تنفس های دردناک و مشکل ، برونشیت های مزمن باشد که خصوصاً در بچه ها و افراد مسن حادتر می باشد .
PM ها در دود ناشی از اگزوز ماشین های دیزلی باعث ایجاد سرطان های كبد می باشند و به همین دلیل جزء گازهای سمی متصاعد شده از ماشین آلات موبایل به حساب مي آيند .
این ذرات می توانند با جریان هوا به فواصل دورتر منتقل شده و از عوامل ایجاد غبار گرفتگی می باشد که باعث کاهش دید و مشاهده مناظر شهری و حومه ای در کشور شوند .



منبع: وبلاگ davoodabadimostafa

================================
2)
مه دود فتو شيميايي

و آثار مخرب آن

ا نقلاب صنعتی دلیل اصلی پیدایش آلودگی هوا در سه دهه اخیر به شمار می آید. قبل از1950 آلودگی هوا ناشی از سوخت ذغال سنگ (برای تولید انرژی) بود. لندن یکی از مشهورترین شهرهایی بود که شدیدا با مه صنعتی آلوده می شد . در دسامبر 1952طی 5روز هوای سرد مه آلود سمی لندن ، جان 4000 انسان را گرفت.

امروزه استفاده از سایر سوختهای فسیلی بجای ذغال سنگ همچون سوختهای بنزینی نوع آلودگی را به تولید مه دود فتوشیمیایی تغییر داده است.

چگونگی توليد مه دود فتوشيميايي Photochemical smog

. در اثر فعالیتهای صنعتی بشر ترکیبات سمی جدیدی به عناصر سازنده هوا افزوده شده است. این ترکیبات شیمیایی جدید منجر به تولید ابر گازی شکل زرد متمایل به قهوه ای را در سطح شهرها می شودکه ما آن را مه دود فتوشیمیایی می نامیم.

*- سولفور دی اکسید: SO2 از اکسیداسیون سوختهای فسیلی(مانند ذغال سنگ و بنزین) که ترکیبات سولفوری دارند ایجاد می شود.
*- مونوکسید کربن : CO این ماده نیز از سوختهای ناقص فسیلی ایجاد می شود.
*-انواع هیدروکربنهای فرار شامل PAHs ازجمله بنزو پیرین که ماده سرطانزا است. این مواد همگی از سوخت ناقص بنزین بوحود مي آيد
*-اکسیدهای نیتروژن NOx از احتراق عناصر O2 و N2در سیلندرهای موتور ماشین حاصل می شود

از ترکیب اکسیدهای نیتروژن و هیدرو کربن ها و اکسیژن در زیر نور خورشید سبب انجام واکنشهای شیمیایی می شود که منجر به تولید اکسیدانهای بسیار قوی مانند ازن O3 و پیروکسی استیل نیترات PAN می شود.

شرایط افزاینده مه دود فتوشیمیایی:

1- ترافیک صبحگاهی منبع اصلی تولیداکسیدهای نیتروژن(NOx) و ترکیبات آلی فرار هستند.پس از کاهش حجم ترافیک در اواسط روز با افزایش تراکم این مواد در اثر تابش آفتاب این ترکیبات شروع به انجام واکنشهای تولید و انتشار مواد سمی Peroxyacetyl Nitrates (PAN و ازن می کنند. با غروب آفتاب تولید ازن متوقف می شود .ازن باقیمانده در اتمسفربه مصرف واکنشهای متفاوت دیگری می رسد .
2- عوامل آب و هوایی موثربر مه دود فتوشیمیایی :
الف- هر جه مقدار نزولات آسمانی بیشتر باشد می تواند از میزان مه دود بکاهد و با بارندگی از سطح اتمسفر بشوید.
ب- وزیدن باد سبب جابجا یی مه دود فتوشیمیایی با هوای تمیز می شود اما مشکل آلودگی را به مناطق دورتر می برد

ج- وارونگی و افزایش دمای هوا بشدت مه دود را افزایش میدهد. معمولا در طول روز مناطق نزدیک به سطح زمین گرمتر می شود و هوای گرم باخود ذرات آلاینده را به ارتفاعات بالاتر می برد .اگر هوای سرد فوقانی مانع متصاعد شدن هوای گرم شود , وارونگی هوا ایجاد می شود و الاینده ها در سطح پایین زمین به دام می افتند.وارونگی هوا سبب کاهش انتشار عمودی آلاينده ها درسطح اتمسفر می شود و ممکن است از چند روز تا چند هفته ادامه یابد.

3-شکل زمین از عوامل مهم تاثیر گذار بر افزایش مه دود فتوشیمیایی است.ساکنین دره ها بشدت از این امر آسیب می پذیرند, زیرا تپه ها و کوههای اطراف دره ها موجب کاهش جریان هوا افزایش غلظت آلودگی می شود.بعلاوه با افزایش دما , وارونگی در این مناطق شدیدتر خواهد شد.

راه حل های موجود:

◊ یکي از راه حل ها این است که سازمانهای بین المللی کشورها را به رعایت قوانین عدم تولید گازهای گلخانه ای در جهان مجبورکنند.
◊ قرار دادن مبدل- در سیستم اگزوز خودروها که بوسیله اکسید کردن هیدروکربنها به دی اکسید کربن و آب – و موادی با شدت کمتر تبدیل اکسیدهای نیتروژن به نیتروژن و اکسیژن آلودگی هوا را کاهش می دهد.
◊راه دیگر یافتن سوختهای پاکيزه تر مانند سوختهای هیدروژنی –انرژی خورشیدی برای ماشینها است

اثرات مه دود بر سلامت انسانها

° ذرات معلق که در مناطق صنعتی و مکانهایی که ترافیک شدید ماشین وجود دارد ایجاد می شود، در برگیرنده ذرات کربن و هیدروکربن هایی است که از سوخت ناقص سوختهای فسیلی ایجاد می شود.
° هیدروکربن ها شامل انواعی از( PAH)هستند که مشخص شده افزایش چشمگیری درفراوانی جهش نطفه اسپرم موشها (که در معرض عوامل طبیعی قرار گرفته اند) ا ایجاد می کند.
° استنشاق ذرات کوچکتر از 5/2 میکرومتر( 6-10*5/2)سبب رسوب این ذرات در اعماق ششها می شود.قرارگرفتن مداوم در معرض این ذرات کوچکاز انبساط و عملکرد ششها در بزرگسالان می کاهد
° این مواد سرطانزا علاوه بر ایجادحساسیتهای تنفسی سبب افزایش شیوع بیماریهای قلبی و سرطان ریه در افراد می شود .


ترجمه و تالیف: کانون دیده بانان زمین - طیبه موسوی
==================================
موفق باشید

[Marichka]

درخواست مقاله در مورد عفو و بخشش و جود و جوانمردی بر مفهوم بصورت مختصر که کمتر از 11 سطر نباشد.

از کسانی که میخوان به من کمک کنن بیش از بیش ازشون تشکری میکنم.

سلام دوست عزیز

=================
آیین عیاری و جوانمردی

سیری بر پیشینۀ آیین عیاری و جوانمردی

( پیوسته به گذشته ) و اما از نظرشیخ فریدالدین عطارنیشاپوری، فتوت دارای هفتاد ویک شرط نبوده ،بلکه در بردارندۀ هفتاد ودو شرط است .عطار در دیوان شعرخود، بخش کاملی را به نام ،( فتوت نامۀ منظوم ) اختصاص داده است. بنا به اندیشۀ عطار،آ یین فتوت وجوانمردی که در اشعارش ازآن،( راه وروش مردان ) تعبیر شده ، دارای دو

بخش است: یکی جنبۀ نظری ، ودوم جنبۀ عملی ؛که جنبۀ عملی این موضوع بیشتر مورد نظرش واقع گردیده است ؛

چنانکه در اشعار زیر به خوبی و روشنی مشاهده کرده، میتوانیم :

الا ای هوشمند خوب کردار بگویم با تو رمزی چند ز اسرار

چودانش داری وهستی خردمند بیا موز از فتوت نکتۀ چند

که تا در راه مردان راه دهندت کلاه سروری بر سر نهند ت

اگر خواهی شنیدن گوش کن باز زمانی باش با ما محرم راز

چنین گفتند پیران مقد م که از مردی زدندی در میان دم

که هفتاد و دو شد شرط فتوت یکی زان شرط ها باشد مروت

بگویم با تویک یک جملۀ راز که تا چشمت بدین معنا شود باز

نخستین راستی را پیشه کردن چو نیکان از بدی اندیشه کردن

همه کس را به یاری داشتن دوست نگفتن آن یکی مغز ودیگرپوست

زبند نقش بد آزاد بودن همیشه پاک باید چشم و دامن

اگر اهل فتوت را وفا نیست همه کارش به جز روی وریا نیست

کسی کو را جوانمرد یست در تن به بخشاید دلش بر دوست و دشمن

بهرکس خواستی می باید آنت اگر خواهی به خود نبود زیانت

مکن بد با کسی کو با تو بد کرد و نیکی کن اگر هستی جوانمرد

کسی کز مهر تو ببرید پیوند به مردی جان و دل درراه او بند

زبان را دربدی گفتن میا موز پشیمانی خوری تو هم یکی روز

تو را آنگه به آید مردی وزور که بینی خویشتن را کمتر از مور

مراد نامرادان را بر آور که تا یابی مراد خویش یکسر

مگوهرگزکه خواهم کردن اینکار اگر دستت دهد میکن به کردار

کسی کورا خشم اندر رضا نیست فتوت در جهان او را روا نیست

فتوت دار چون باشد دل آزار نباشد در جهانش هیچکس یار

درین ره خویشتن بینی نگنجد به بی باکی ومسکینی نگنجد

فتوت ای برادر برد و باریست نه گرمی وستیزه بلکه زاریست

بده نان تا برآید نامت ای دوست چه خوشتر در جهان از نام نیکوست

زبان ودل یکی کن با همه کس چنان کزپیش باشی باش از پس

مکن جیزی که دیدن را نشاید اگر گویی شنیدن را نشاید

چو اندرطبع بسیاری نداری مزن دم از طریق برد باری

طریق پارسایی ورز مادام که نیکو نیست فاسق را سرانجام

مکن با هیچکس تزویر و دستان که حیلت نیست کار زیر دستان

درون را پاک دار از کین مردم که کین داری نشد آیین مردم

چو خوانندت برو زینهار می پیج ورت هم بیم جان باشد مگو هیچ

به جان گر باز مانی اندرین راه نباشد از فتوت جانت آگاه

دماغ از کبر خالی دار پیوست ز شیطانی چه گیری عذر بر دست

تواضع کن تواضع بر خلایق تکبر جز خدا را نیست لایق

تکبر خیره گی خود را مرنجان که افزونی جسم است کاهش جان

سخن نرم و لطیف و تازه میگوی نه بیرون از حد و اندازه میگوی

مگو رازدلت با هر کسی باز که در دنیا نیابی محرم راز

حسد را بر فتوت ره نبا شد حسود از راه حق آگه نبا شد

اخی راچون طمع باشد به فرزند ببرزنهار از وی مهر و پیوند

اگر گفتی ز روی آنرا به جای آر وگر خود میرود سر بر سر دار

به خود هرگز مرو راه فتوت به خود رفتن کجا باشد مروت

ریاضت کش که مرد نفس پرور بود ازگاو و خر بسیار کمتر

مرو ناخوانده تا خواری نبینی چورفتی جز جگر خواری نبینی

به چشم شهوت اندر دوست منگر که دشمن کام گردی ای برادر

زکج بینان فتوت راست ناید که کج بینی فتوت را نشاید

به کام خود منه زینهار یک گام که ایمن نیست دایم مرد خود کام

مروت کن تو با اهل زمانه که تا نامت بما نت جاودانه

هزاران تربیت گر هست اخی را ندارد دوست ز ایشان کس سخی را

مزن لاف ای پسربا دوست و دشمن که باشد مرد لافی کمتر از زن

فتوت چیست داد خلق دادن به پای دستگیر ایستاد ن

هرآنکس کو بخود مغرور باشد به فرهنگ از مروت دورباشد

ادب را گوش دارد در همه جای مکن با بی ادب هرگز محابای

به خدمت میتوان این راه بریدن بدین چوگان توان گویی ربودن

به عزت باش تا خواری نبینی چو یاری کردی اغیاری نبینی

مبر نام کسی جز با نیکویی اگر اندر فتوت نام جویی

به عصیان در میفکن خویشتن را مجوی آخر بلای جان و تن را

هوای نفس خود بشکن خدا را مده ره پیش خود صاحب هوا را

چنان کن تربیت پیر و جوان را که خجلت بر نیفتد این و آن را

نصیحت در نهانی بهتر آید گره از جان و بند از دل گشاید

لباس خود مده هر نا سزا را به گوش و جان شنو این ماجرا را

میان تربیت زان روی می بند که باشد در کنارت همچو فرزند

فتوت جوی گر دارد قناعت همه عالم برند از وی بضاعت

به طاعت کوش تا دیندار گردی که بید ین را نزیبد لاف مردی

پرستش کن خدای مهربان را مطیع امر کن تن را و جان را

قدم اندرطریق نیستی زن که هستی برنمی آید ازین فن

چو سختی پیشت آید کن صبوری درآن حالت مکن از صبر دوری

به نعمت در همی کن شکر یزدان چو محنت در رسد صبر است درمان

چو مهمان در رسد شیرین زبان شو به صد التاف پیش مهمان شو

تکلف ازمیان بر دار واز پیش بیاور آنچه داری از کم و بیش

به احسان و کرم دلها به دست آر کزین بهتر نباشد در جهان کار

چو احسان از تو خواهد مرد هوشیار چو مردان راه خود چالاک بسپار

فتوت دار چون شمع است در جمع از آن سوزد میان جمع چون شمع

ترا با عشق باید صبر همراه که تا گردی ازین احوال آگاه

به گفتار این سخن ها راست ناید ترا گفتار با کردار باید

مکن زینهار ازین معنا فراموش همی کن پند من چون حلقه در گوش.(3 5 )


چنانکه یاد کردم ،اگر ما آیین فتوت را از نگاه عطار جمع بندی کنیم؛ به این نتیجه میرسیم که بنا به عقیدۀ عطار

آیین جوانمردی و فتوت ، عبارت است از راستی و راستکاری ، صداقت ، اندیشۀ بد نداشتن ، یاری و کمک به دیکران ،

رهایی یافتن از هوای نفس ، پاکدامنی ، وفا به عهد ، بخشنده گی بر دوست و دشمن ، آنچه که به خود میخواهی به دیگران باید خواست ، نیکی به دیگران ، بستن جان و دل در راه کسی که با تو مهربانی دارد ، زبان را از گفتار بد باز داشتن ، خویشتن را کمتر از مور دانستن ،مراد نامرادان را برآوردن ،گفتار را با کردار برابر داشتن ،خشم خود را فرو خوردن ،بی آزاربودن ،دوری از خویشتن بینی ،بردباری ،نان دادن ، دل را با زبان یکی داشتن ، بستن چشم و گوش از چیزهای نادیدنی و نا شنیدنی ،پارسایی داشتن ،دوری کردن از مکر و تزویر ،دوری از کین جویی و خودخواهی ، تواضع داشتن ،نرم گویی ، راز دل به هرکس نگفتن ، دوری از حسد ورشک ورزی ، دوری از طمع ، کوشش و عمل درکار، ریاضت کشیدن ،دوری از شهوت و کج بینی و کج اندیشی ، خود کام نبودن ،مردمداری و مروت داشتن، سخی طبع بودن ، مدارا کردن ،دوری از لاف و اضافه گویی ،داد خواهی کردن ،مغرور نشدن ، با ادب بودن ، بد گویی نکردن ،دوری از گناه و عصیان ،هوا ي نفس را شکستن ،قناعت داشتن ،دینداری و خدا جویی ، صبر و حوصله داشتن ، شکر یزدان را به جای آوردن ،مهمان نوازی ،احسان و کرم داشتن ، در عشق صبر داشتن ، و مانند اینها که همه آدمی را به کار آید و میتوان آنها را سر مشق زنده گی خویش قرار داد .

و اکنون می بینیم ، که مولا نا نورالدین عبدالرحمان جامی در این زمینه چی گونه می اندیشد : مولانا جامی در کتاب هفت اورنگ ،خصوصیات آیین فتیان را در سی بیت اینگونه، شرح می دهد .

عقد بیست و پنجم در فتوت که بار خود از گردن خلق نهادن است و زیر بار خلق ایستادن

ایکه از طبع فرو مایۀ خویش می زنی گام پی وایۀ خویش

خاطر از وایۀ خود خالی کن زین هنر پایۀ خود عالی کن

بهر خود گرمی جز سردی نیست سردی آیین جوانمردی نیست

چند روزی ز قوی دینان باش در پی حاجت مسکینان باش

شمع شو شمع که خود را سوزی تا به آن بزم کسان افروزی

با بد و نیک نیکوکاری ورز شیوۀ یاری و غمخواری ورز

ابرشوتا که چو باران ریزی بر گل و خس همه یکسان ریزی

چشم بر لغزش یاران مفکن بر ملامت دل یاران مشکن

در گذر از گنه و از دیگران چون به بینی گنهی در گذران

باش چون بحر ز آلایش پاک ببر آلایش از آلایشناک

همچو دیده به سوی خویش مبین خویش را از دیگران بیش مبین

بس عمارت که بود خانۀ رنج که نگنجد به میان صد گنج

همچو آن بیخته خاک از خس و خار که زند آب بر آن ابر بهار

کف پا را نبود زان دردی پشت پا را نرسد زان گردی

ور سوی داوریت افتد رای به که با خود کنی ازبهر خدای

بت خود را بشکن خوار و ذلیل نامور شو به فتوت چو خلیل

بت تو نفس هوا پرور تست که به صد گونه خطا رهبر تست

بست کن بر همه کس خوان کرم بذل کن بر همه همیان درم

گر براهیمی اگر زردشتی روی در هم مکش از هم پشتی

باز کش پای ز آزار همه دست بگشای به ایثار همه

هرچه بدهی به کسی باز مجوی دل از اندیشۀ آن پاک بشوی

آنچه بخشند چه بسیار و چه کم نیست بر گشتی از آن طور کرم

طفل چون صا حب احسان گردد زود از داده پشبمان گردد

هر چه خندان بدهد نتواند که دگر گریه کنان بستاند

تا توانی مگشا جیب کسان منگر در هنر و عیب کسان

دل ازاندیشۀ آن داری دور دیده از دیدن آن سازی کور

بو که از چون تو نکو کرداری به دل کس نرسد آزاری (۵۴)

بدینگونه دیده میشود که آیین فتوت و جوانمردی دارای هفتاد و یک و یا هفتاد و دو شرط بوده و در قرنهای اول و دوم هجری ، فتی و جوانمرد حقیقی به کسی گفته میشد که خصوصیات یاد شده را میداشت ، مگر امر مسلم آنست که آیین فتیان و جوانمردان در سدۀ سوم هجری به مرحلۀ پخته گی خود رسید و ازآن به بعد، رفته رفته در اشعار و نوشته های شاعران و نویسنده گان راه پیدا کرد ؛ چنانکه اگر ما شعر معروف حنظلۀ بادغیسی را به خاطر آوریم ، می بینیم که به روایت عروضی سمرقندی در جهار مقاله ، وی نخستین شاعریست که شجاعت و دلیری را از صفات برازندۀ مردی و مردانه گی دانسته و معتقد است که مرد آنست که مهتری و بزرگی را از کام شیر به جوید و به عزت و نعمت و جاه، دست ،یابد .

مهتری گربه کام شیردراست شو خطر کن ز کام شیر بجوی

یا بزرگی و عز و نعمت و جاه یا چو مردانت مرگ رویاروی (۵۵ )

باری در سدۀ چهارم هجری واژه های فتی و فتوت کاملا با کلمه های شاطر و عیار از نگاه معنا هم مانند شد، و این کلمه ها در اکثر جایها به یک معنا به کار برده شد .

در نیمه های سدۀ جهارم هجری عیاران و جوانمردان و فتیان کوشش کردند تا روشها و آداب خود را متکی به آیین ها و روشهای مذهبی و دینی سازند و به آن تکیه گاه دینی، درست کنند ، ازاینروست که دسته ها و گروهای مختلفی پیدا شدند که هر یک از این گروه راه و روش خاص خود را دارا بودند .

از اواخرقرن چهارم هجری به بعد ، گروهی از ناجوانمردان و عیار نمایان با استفاده از این روش، خود را با لباس عیاران و فتیان آراسته و در زیر همین نام دست به آدمکشی ، دزدی و چپاولگری زدند و از هیچگونه ظلم و ستم در مورد هم نوعان خود دریغ نکردند .

در اوایل سدۀ پنجم هجری در شهرهای مختلف شام ،عدۀ از جوانمردان پیدا شدند که بعدها نام و لقب ( احداث ) را پیدا کردند و از آنوقت به بعد این کلمه نیز مترادف کلمه فتی و عیار به کار رفته است .

باید گفت که در عهد فرمانروایی سلجوقیان ، شاطران و عیاران و فتیان با مقاومت شدید ، روبرو شدند، و علتش

همانا تجاوز و فتنه انگیزی مشتی ناجوانمرد بود و سرانجام جوانمردان و عیاران مجبور شدند تا اجتماعات و جلسه های خود را پنهانی انجام دهند و نامهای خود را تغییرداده و به نامهای گوناگونی پیوند دوستی را با دولت و خلافت فاطمیان مصر بسته نمایند . درین دوران ، صوفیان که در زمان گذشته با عیاران همکار وصمیمی بودند، با نا جوانمردان قطع رابطه کرده و از پیوند خود با آنها عار داشتند و تا اندازۀ کوشش به عمل آمد تا چهرۀ جوانمردان واقعی از نا جوانمردان شنا خته شود تاآنکه به اثر کوشش آنها ، نا جوانمردان به شکست روبرو شدند .

در سده های ششم و هفتم هجری در تمام شهرها کار جوانمردان واقعی و فتیان حقیقی رونق و جلال فراوانی پیدا کرد و روز به روز به تعداد آنها افزوده شده و قدرت شان روز افزون گردید ،تا آنکه کار ایشان به جایی رسید که مانند سده های چهارم در امور سیاسی و اقتصادی کشور ها نیز دخالت کردند ، و به همین دلیل است که نام این جوانمردان مردم دوست، در تاریخ خراسان زمین، ثبت و درج شده است .

به روایت افغا نستان در مسیر تاریخ ، عیاران در برابر استیلای عرب اموی و عباسی و هم چنان در برابر هجوم چنگیزمغل ، مبارزات قهرمانانۀ انجام داده اند . در جنگهای مرغاب و غور و هرات همین عیاران و جوانمردان بودند که صد ها نفر در اردوی چنگیز خان ،شبا خون می زدند و اغتنام می کردند ، و بعد از آنکه چنگیز ،هرات را ویران کرد اشخاصی ،چون : فخر آهنگر ،رشید برجی ،اصیل معدل ،از نواحی غور و غرجستان تا مدت چهار سال برای مردم بینوا غله و آذوقه می آوردند و به مردم گرسنه تقسیم می نمودند .از مشاهیر روسای عیاران و جوانمردان در قرن هشتم ،ابوالعریان و درقرن دهم درهم بن نصر ، حامد بن عمر ،محمد بن هرمز و زنگالود ،و در قرن دهم ، احمد نیا ، و در قرن یازدهم امیر بو جعفر ناصر ، احمد بن طاهر ، اسحاق بن کاژ و لیث نوری و بومحمد منصور و غیره است .

از نیمه های سدۀ هفتم هجری به بعد ،دیده میشود ،که جنبه های اخلاقی و اجتماعی فتیان و جوانمردان بر

جنبه های سیاسی آن زیاد شده میرود ،و اکثر جوانمردان را نه عیاران ، بلکه سپا هیان ، هنرمندان و صنعت کاران ،شهری تشکیل میدادند ، تا آنکه فتنه و شهر خواری و قتل عام مغول ، بیخ عیاری و عیاران و جوانمردان را بر کند

و ،هم چنانکه تمام نهضت طلبان و وطن پرستان را به خاک و خون کشاند ، عیاران نیز سرکوب گردیدند .، اما باز هم در درون سپاه تیمور و دور وبرملوک کرت ، نشانه های از بقایای عیاران و جوانمردان دیده میشود .

بعد از شاهرخ میرزا در هرات و به ویژه در زمان سلطان حسین بایقرا ، ما به نامهای،مانند : یتیم ها ، نهنگ ها و مفردان بر میخور یم که داستانهای از حوادث و سرگذشت های آنها، درشبهای هرات رخ میداده است ،که اینگونه وقایع در کتاب بدایع الوقایع ،واصفی زیاد به چشم میخورد ، از آن جمله میتوان به پیکار های مفرد قلندر، با افرادی ،چون :علمدار و حیدر تیر گر و امیر خلیل و داستان،تاج النسب، که زنی عیار پیشۀ بود در شهر هرات ، و روبرو شدن پسر نقیب نیشاپوری با وی، و عاقبت کار ایشان ، اشاره کرد . (۵۶)

از مطالب یاد شده که بگذریم ، بعدها دنبالۀ همان عیاران و جوانمردان در هر منطقه ، نام بخصوصی پیدا کرد ،چنانچه در کابل و هرات به نام ( کاکه )،در قندهاربه نام ، ( شه حوان )،و در ایران ،به نام ،( داش و لوطی ) و در سمرقند و بخارا ،به نام، ( آلوفته ) یاد شد، که هریک از گروه های یاد شده دارای اوصاف ، شرایط و خصوصیات ، جداگانۀ بودند ،که بعد ها در بارۀ آنها بحث مفصل خواهیم کرد .


۵۳ - دیوان ، عطار ،صفحه های ۹۲ و۹۵ .

۵۴ - هفت اورنگ جامی ، اورنگ چهارم ،سبحة الا برار،صفحه های، ۵۳۰ و۵۳۱.

۵۵ - چهارمقاله ، عروضی سمرقندی ،صفحۀ ۶۸.

۵۶ – واصفی ،زین الدین محمود،بدایع الوقایع ،به تصحیح الکساندربلدروف ،ایران ۱۳۴۹ ،جلد اول ،صفحۀ های

۴۸۰ و ۴۸۸، جلد دوم ، صفحۀ ، ۱۹۸ .
==============================
موفق باشید

[SajjadKAZ2003]

سلام دوست عزیز

===================
1)

مهار خوردگی در سیستم های سه فازی چاهها و لوله های گاز
نويسنده : نجمه اهل دل
خوردگي يكي از مشكلات عمده در صنايع نفت و گاز به شمار مي آيد كه سالانه مبالغ هنگفتي، به خود اختصاص مي دهد. وقفه در توليد، زيان هنگفتي چه از نظر توليد هيدروكربن و چه از نظر هزينه تعميرات در پي خواهد داشت. بنابراين سلامت تجهيزات در طول عمر مفيد آن ها يك مسأله اساسي به نظر مي رسد. استفاده از بازدارنده هاي خوردگي سال هاست كه به عنوان يكي از روش هاي كارآمد در صنايع نفت و گاز به كار گرفته مي شود.بازدارنده ماده اي است كه به تعداد كم به سيستم افزوده مي شود تا واكنش شيميايي را كند يا متوقف كند.بازدارنده هاي مورد استفاده در صنايع نفت و گاز معمولا از نوع تشكيل دهنده لايه سطحي (film former) هستند. اين بازدارنده ها با سطح فلز واكنش مستقيم ندارند و با ايجاد لايه محافظي از مواد آلي قطبي برروي سطح فلز، سبب بازدارندگي مي شوند. لايه مولكولي اوليه ممكن است پيوندهاي قوي از طريق تبادل بار الكتريكي با سطح برقرار كند و به صورت شيميايي جذب شود، اما لايه هاي بعدي از طريق پيوندهاي ضعيف فيزيكي جذب لايه اول مي شوند. وجود گروه هاي بلند هيدروكربني، در مولكول هاي اين بازدارنده يك سد فيزيكي در برابر ذرات خورنده به وجود مي آورد. كاركرد ديگر بازدارنده ها، كاهش قابل ملاحظه جريان الكتريكي از طريق افزايش مقاومت اهمي مي باشد.

در سال هاي اخير استفاده از روش جديد تثبيت pH در سيستم هاي

.......................

ماخذ:
1- مجموعه مقالات دومين همايش خوردگي در صنعت نفت
==================
موفق باشید

اینو خودم پیدا کرده بودم
به هر حال از کمکتون ممنون
اگه چیز بیشتری پیدا کردید زودتر بهم اطلاع بدید
مرسی

[cescjoon]

سلام دوستان

یک تحقیق در رابطه با انواع حوادث در محیط کار و رو پش جلوگیری از آنها می خوام

[coyote]

dianella جان یه دنیا ممنون

[mashhadkhafan]

يعني كسي منو دوست نداره مقاله مورد نظر منو بزاره
پست 768 رو نگاه كنيد
باي