وقتي دندانها خوب چفت نمي شوند
گاهي اوقات روابط بين دندان ها، استخوان نگهدارنده ي آن ها و فك ايدهآل نيست و مشكلاتي ايجاد مي شود كه ناهنجاري هاي روابط دنداني - فكي و يا به طور مختصر، "اختلالات بايت" نام دارد. "بايت" (bite) يعني جويدن، گاز گرفتن و برهم آمدن دندان ها.
اين مشكلات علاوه بر مخدوش كردن ظاهر دندان ها، موجب ناراحتي فك، سايش دندان ها و سردرد مي شوند.
امروزه دندانپزشكي جديد به كمك روشهاي مختلف مي تواند اين عارضه را معالجه كرده و سلامتي را به دهان بيمار بازگرداند.
علل ايجاد اختلالات بايت
از جمله علل چنين عارضه اي مي توان به عوامل ارثي، كشيدن زود هنگام دندان ها و عادات بد دهاني مانند مكيدن انگشت، جويدن ناخن، پيپ، مداد و ديگر اجسام سخت و شكننده اشاره كرد.
يكي از عواقب مشكلات بايت، دندان قروچه است. در اين موارد بايد به درمان ناهنجاري و عوامل ايجاد كننده دندان قروچه پرداخت تا از سايش و شكستگي دندان ها جلوگيري كرد.
انواع اختلالات بايت
سايش و شكستگي لبه دندان ها
باز بودن بايت
از علل به وجود آورنده اين ضايعه مي توان به مكيدن انگشت در دوران كودكي و عوامل ارثي اشاره كرد.
براي درمان اين بايت مي توان از جراحي فك و صورت، ارتودنسي و روشهاي ترميمي مانند كامپازيت و لامينيت چيني استفاده كرد.
عميق بودن بايت
كراس بايت
تا 1 ميلي متر روي لبه دندان هاي جلوي فك پايين را مي پوشاند.
چنان چه اين وضعيت در يك يا تمام دندان ها معكوس شود، به آن بايت معكوس يا كراس بايت مي گويند. در اين صورت، يك يا تمام دندان هاي فك بالا، عقب تر از دندان هاي فك پايين قرار مي گيرند كه در اين حالت فك پايين بيمار بيش از حد جلو به نظر مي رسد.
بهترين درمان كراس بايت، ارتودنسي است؛ البته در موارد شديد، نياز به جراحي فك و صورت و عقب كشيدن فك پايين پيدا مي شود. گاهي اوقات كراس بايت هاي تك دنداني را مي توان با روش هاي ترميمي درمان كرد.
بيرون زدگي دندان ها
در صورتي كه دندان ها دچار صدمه شديد شده باشند، يا از قبل روكش داشته باشند و بيمار تمايلي به جراحي فك و ارتودنسي نداشته باشد، مي توان جهت تاج دندان را توسط روكش كردن تغيير داد و حالت تو رفته تري به آن ها بخشيد. در اين موارد، دندانها حالت گرازي يا خرگوشي پيدا مي كنند و در موارد شديد حتي مانع از بسته شدن لب ها خواهند شد. همانند مورد قبل، درمان ايدهآل اين مشكل روش ارتودنسي و در موارد شديد، جراحي فك و صورت به همراه ارتودنسي است. دندانهاي فك بالا در حالت عادي كمي جلوتر از فك پايين بوده و لبه آنها حدود 5/0 در مواردي كه دندان هاي جلويي فك بالا، كاملا روي دندان هاي پايين را بگيرند، فك بيمار حالت بسته پيدا مي كند و صورت او كوتاه تر به نظر مي رسد. در اين موارد بهتر است ابتدا با ارتودنسي، بايت باز شده و در صورتي كه دندان هاي جلو دچار سايش يا شكستگي لبه باشد، توسط روش هاي ترميمي، بازسازي گردند. در مواردي كه بايت بيمار به علت سايش دندان هاي عقب بسته شده باشد، بهتر است سطح جونده دندان هاي عقب با روكش يا با پُركردگيهاي لابراتواري (آنلي) بازسازي شود تا ارتفاع صورت و دندان ها به وضع طبيعي خود باز گردد. در اين مورد با وجودي كه دندان هاي عقب روي هم قرار دارند، بين دندان هاي جلوي فك بالا و پايين فاصله اي ايجاد مي شود. براي بازسازي لبه هاي ساييده و شكسته مي توان بر حسب مورد از كامپازيت، لامينيت چيني و يا حتي در موارد شديد از روكش استفاده كرد.