==>> پرسش و پاسخ هفتگي پيرامون مسايل علمي !!

[Bl@sTeR]

پاسخ دوم :
حلال چربی و روغن بسته به نوع فرق میکنه
اما اصولا اگر غیر قطبی باشد با حلال غیر قطبی با ایجاد ÷یوند لاندون دو قطبی واگر قطبی باشد مثلا اگه هیدروژن ویا اکسیزن باشد با ایجادنیروی هیدروژنی چربی را حل میکند
حلالها هم الکل اتانول تتراکلرید کربن

خب سوال بعدي اين كه گذشت ...............هي

[Marichka]

سلام دوستان

خوب داريم با پايان هفته ي دوم از آخرين سوال مسابقه نزديك ميشيم و هنوز پاسخ صحيح و كاملي رو دوستان قرار ندادن.

براي راهنمايي نام ماده ي مورد نظر رو كه يكي از دوستان توي پاسخشون گفتن اينجا مي نويسم و باقي پاسخ رو به عهده دوستان عزيز مي ذارم پيدا كردنش رو:

اما منابع انگلیسی همه گفتند که به دلیل سمی بودن این این ماده کاربرد اون خیلی وقته ممنوع و منسوخ شده و مثلاً از «تتراکلرواتیلن» استفاده میشه. به هر حال کلر باید داشته باشه

تا دوشنبه !!

موفق باشيد

[mir@]

سلام

سوال اول

برخی از خواص محلولها به جای ماهیت محلول ، به غلظت ذرات ماده حل شده بستگی دارد. این خواص را خواص کولیگاتیو می‌نامند. برای محلولهایی که شامل ماده حل شده غیر فرار هستند، این خواص عبارتند از: کاهش فشار بخار ، نزول نقطه انجماد ، صعود نقطه جوش و فشار اسمزی.

کاهش فشار بخار
فشار بخار تعادل حلال بالای یک محلول کمتر از حلال خالص است. به تجربه دیده شده است که محلولهای آبی غلیظی مانند آب قند ، آهسته‌تر از آب خالص تبخیر می‌شوند و این نشان‌دهنده کاهش فشار بخار آب بر اثر وجود ماده حل شده است. اگر غلظت ماده حل شده به حد کافی زیاد باشد، بخار موجود در اتمسفر ، مایع شده ، بعد از ورود به محلول ، آن را رقیق خواهد کرد. بررسی میزان کاهش فشار بخار نشان می‌دهد که این کاهش ، یک خاصیت کولیگاتیو حقیقی است و مستقیما به غلظت ماده حل شده بستگی دارد و مستقل از ماهیت مولکولهای حل شده است.

صعود نقطه جوش
محلولی از ماده حل شده غیر فرار همواره در دمای بالاتر از نقطه جوش حلال می‌جوشد. در محلولهایی که رقیق هستند، صعود نقطه جوش مستقیما به غلظت ماده حل شده بستگی دارد. صعود نقطه جوش محلولهایی را که مواد حل شده آنها غیر فرار هستند، می‌توان بر حسب کاهش فشار بخار توجیه کرد. چون محلول مذبور در هر دمایی فشار بخاری کمتر از فشار بخار حلال خالص دارد، محلول مذبور باید برای جوش آمدن به دمای بالاتری برسد، یعنی رسیدن به این دما قبل از این که فشار بخار محلول برابر با فشار بیرون باشد، صورت گیرد.

نزول نقطه انجماد
محلولهای شامل مقدار کمی از ماده حل شده در دماهای پایینتر از حلال خالص منجمد یا ذوب می‌شوند. شیمیدانها از این روش برای بررسی خلوص جامداتی که در آزمایشگاه تهیه کرده‌اند، استفاده می‌کنند. با مقایسه نقطه ذوب نمونه تهیه شده با نمونه خالص ، میزان ناخالصی موجود در نمونه را حدس می‌زنند. نزول نقطه انجماد هم مانند صعود نقطه جوش ، نتیجه مستقیم کاهش فشار بخار حلال بر اثر حضور ماده حل شده است. نقطه انجماد یک محلول دمایی است که در این دما فشار بخار حلال موجود در محلول مانند فشار بخار حلال جامد خالص است. این موضوع نشان می‌دهد که هنگام انجماد محلول ، حلال خالص (مثل یخ) جدا خواهد شد و در عمل هم این اتفاق می‌افتد.

فشار اسمزی
اگر دو ظرف که یکی حاوی آب خالص و دیگری یک محلول آبی قند باشد، در یک محفظه قرار داده شوند، با گذشت زمان ، سطح مایع در بشر شامل محلول بالا می‌رود، در حالیکه سطح آب خالص پایین می‌آید. در نتیجه ، در اثر تبخیر و میعان ، همه آب به محلول منتقل می‌شود. این اثر ناشی از اختلاف فشار بخار آب در دو بشر است که آب خود به خود از ناحیه‌ای که فشار بخارش بالاست، به نقطه‌ای که فشار بخارش پایین است، منتقل می‌شود. هوای داخل محفظه نسبت به مولکولهای آب تراوا می‌باشد.
غشاهایی وجود دارد که نسبت به مولکولهای حلال (مثل آب) تراوا هستند. اما مانع عبور مولکولهای ماده حل شده می‌شوند. فرآیندی را که طی آن ، فقط حلال از غشای تراوا نفوذ می‌کند، اسمز معکوس می‌نامند. با اعمال فشار بر محلول ، می‌توان مانع عبور مولکولهای آب از درون غشا به محلول مزبور شد. مقدار فشار برونی که بتواند مانع عمل اسمزی شود، به نام فشار اسمزی محلول معروف است. فشار اسمزی یک محلول رقیق ، یکی از خواص کولیگاتیو می‌باشد، زیرا با غلظت ماده حل شده نسبت مستقیم دارد و مستقل از ماهیت ماده حل شده است.

سوال دوم

در روند تحقیقات، منابع فارسی غالباً نوشته اند «تتراکلرید کربن» . اما منابع انگلیسی همه گفتند که به دلیل سمی بودن این این ماده کاربرد اون خیلی وقته ممنوع و منسوخ شده و مثلاً از «تتراکلرواتیلن» استفاده میشه. به هر حال کلر باید داشته باشه

ارادتمند

سوال دوم

همان گونه که قبلاً اشاره شد، امروزه در خشک شویی ها بیشتر از «تتراکلرواتیلن» یا «پر کلرو اتیلن» یا در افواه عوام الناس (!) «پرک (Perc)» استفاده میشه. که استفاده از اون از اواسط دهه 1930 آغاز شد.

Cl2C=CCl2

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این حلال، پایدار غیرقابل اشتعال و قدرت پاکسازی و حلالیت خارق العاده ای داره و در هنگام کاربرد اون برای پارچه های لطیف و کلاً اکثر پارچه ها بسیار مناسبه و آسیبی وارد نمی کنه.

در پروسه خشک شویی موارد زیر انجام میشه:

1. اول پارچه ها با دست تا جایی که ممکنه تمیز میشن. سپس وارد ماشین خشک شویی میشن.
2. حلال های مایع، مایع های لباس شویی، مقادیر ناچیزی آب در صورت نیاز به ماشین خشک شویی اضافه میشه. ماشین شروع به حرکت میکنه مثل ماشین لباس شویی تا لکه ها و چربی ها و سایر آلودگی ها رو پاک کنه.
3. پس از آن لباسها در همون ماشین یا در جای دیگه خشک و اتو میشن.
4. سپس حلال ها برای استفاده مجدد از آلودگیها، چربی، رنگ و آب و ... جدا میشن و بعضاً در دستگاههایی فیلتر میشن.

«پرک» یک مایع بیرنگ و زلال با بوی تند و نسبتاً خوشبو هست و سریع تبخیر میشه. مایع بسیار مفید و موثریه و اکثر پارچه ها رو از لحاظ آلودگی میتونه پاک کنه. باعث چروک شدن لباس نمیشه و رنگ اون رو عوض نمی کنه. همچنین غیر قابل اشتعاله و قابل بازیافت و استفاده مجدد که بسیار اقتصادیه.
البته ماده ای سمی برای انسان و محیط محسوب میشه.

مواد قطبی را حلال های قطبی و مواد غیر قطبی را حلال های غیر قطبی حل می کنند. معمولاً. چربی ها هم مواد غیر قطبی هستند و با حلال های غیر قطبی مثل حلال های آلی (ارگانیک) حل می شوند.
معمولاً بین حلال و حل شونده واکنشهای ضعیف شیمیایی روی می دهد که معمولاً پیوند های ضعیف واندروالسی (دو قطبی القایی) است و یا پیوند های قوی تر دوقطبی دو قطبی. البته نباید واکنش شدید شیمیایی بینشان رخ دهد چرا که حلال بعد از پروسه شستشو باید بازیافت شود.

[Iron]

امیرجان! فکر کنم باید نحوه عملکرد حلال رو هم بگی.

[Marichka]

سلام

سوال اول

برخی از خواص محلولها به جای ماهیت محلول ، به غلظت ذرات ماده حل شده بستگی دارد. این خواص را خواص کولیگاتیو می‌نامند. برای محلولهایی که شامل ماده حل شده غیر فرار هستند، این خواص عبارتند از: کاهش فشار بخار ، نزول نقطه انجماد ، صعود نقطه جوش و فشار اسمزی.

کاهش فشار بخار
فشار بخار تعادل حلال بالای یک محلول کمتر از حلال خالص است. به تجربه دیده شده است که محلولهای آبی غلیظی مانند آب قند ، آهسته‌تر از آب خالص تبخیر می‌شوند و این نشان‌دهنده کاهش فشار بخار آب بر اثر وجود ماده حل شده است. اگر غلظت ماده حل شده به حد کافی زیاد باشد، بخار موجود در اتمسفر ، مایع شده ، بعد از ورود به محلول ، آن را رقیق خواهد کرد. بررسی میزان کاهش فشار بخار نشان می‌دهد که این کاهش ، یک خاصیت کولیگاتیو حقیقی است و مستقیما به غلظت ماده حل شده بستگی دارد و مستقل از ماهیت مولکولهای حل شده است.

صعود نقطه جوش
محلولی از ماده حل شده غیر فرار همواره در دمای بالاتر از نقطه جوش حلال می‌جوشد. در محلولهایی که رقیق هستند، صعود نقطه جوش مستقیما به غلظت ماده حل شده بستگی دارد. صعود نقطه جوش محلولهایی را که مواد حل شده آنها غیر فرار هستند، می‌توان بر حسب کاهش فشار بخار توجیه کرد. چون محلول مذبور در هر دمایی فشار بخاری کمتر از فشار بخار حلال خالص دارد، محلول مذبور باید برای جوش آمدن به دمای بالاتری برسد، یعنی رسیدن به این دما قبل از این که فشار بخار محلول برابر با فشار بیرون باشد، صورت گیرد.

نزول نقطه انجماد
محلولهای شامل مقدار کمی از ماده حل شده در دماهای پایینتر از حلال خالص منجمد یا ذوب می‌شوند. شیمیدانها از این روش برای بررسی خلوص جامداتی که در آزمایشگاه تهیه کرده‌اند، استفاده می‌کنند. با مقایسه نقطه ذوب نمونه تهیه شده با نمونه خالص ، میزان ناخالصی موجود در نمونه را حدس می‌زنند. نزول نقطه انجماد هم مانند صعود نقطه جوش ، نتیجه مستقیم کاهش فشار بخار حلال بر اثر حضور ماده حل شده است. نقطه انجماد یک محلول دمایی است که در این دما فشار بخار حلال موجود در محلول مانند فشار بخار حلال جامد خالص است. این موضوع نشان می‌دهد که هنگام انجماد محلول ، حلال خالص (مثل یخ) جدا خواهد شد و در عمل هم این اتفاق می‌افتد.

فشار اسمزی
اگر دو ظرف که یکی حاوی آب خالص و دیگری یک محلول آبی قند باشد، در یک محفظه قرار داده شوند، با گذشت زمان ، سطح مایع در بشر شامل محلول بالا می‌رود، در حالیکه سطح آب خالص پایین می‌آید. در نتیجه ، در اثر تبخیر و میعان ، همه آب به محلول منتقل می‌شود. این اثر ناشی از اختلاف فشار بخار آب در دو بشر است که آب خود به خود از ناحیه‌ای که فشار بخارش بالاست، به نقطه‌ای که فشار بخارش پایین است، منتقل می‌شود. هوای داخل محفظه نسبت به مولکولهای آب تراوا می‌باشد.
غشاهایی وجود دارد که نسبت به مولکولهای حلال (مثل آب) تراوا هستند. اما مانع عبور مولکولهای ماده حل شده می‌شوند. فرآیندی را که طی آن ، فقط حلال از غشای تراوا نفوذ می‌کند، اسمز معکوس می‌نامند. با اعمال فشار بر محلول ، می‌توان مانع عبور مولکولهای آب از درون غشا به محلول مزبور شد. مقدار فشار برونی که بتواند مانع عمل اسمزی شود، به نام فشار اسمزی محلول معروف است. فشار اسمزی یک محلول رقیق ، یکی از خواص کولیگاتیو می‌باشد، زیرا با غلظت ماده حل شده نسبت مستقیم دارد و مستقل از ماهیت ماده حل شده است.

سوال دوم

این یکی رو متاسفانه درست نمی دونم.

در روند تحقیقات، منابع فارسی غالباً نوشته اند «تتراکلرید کربن» . اما منابع انگلیسی همه گفتند که به دلیل سمی بودن این این ماده کاربرد اون خیلی وقته ممنوع و منسوخ شده و مثلاً از «تتراکلرواتیلن» استفاده میشه. به هر حال کلر باید داشته باشه

حیف که در رشته ما یک واحد هم درس شیمی نذاشتن. (البته من خیلی خوشحالم که شیمی در رشته ما جایی نداره ولی برای مواردی نظیر «پرسش و پاسخ هفتگي پيرامون مسايل علمي!!» مفید میتونست باشه.

من به تحقیقات ادامه میدم اگر سایر دوستان جواب ندن.

ارادتمند

سوال دوم

همان گونه که قبلاً اشاره شد، امروزه در خشک شویی ها بیشتر از «تتراکلرواتیلن» یا «پر کلرو اتیلن» یا در افواه عوام الناس (!) «پرک (Perc)» استفاده میشه. که استفاده از اون از اواسط دهه 1930 آغاز شد.

Cl2C=CCl2

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این حلال، پایدار غیرقابل اشتعال و قدرت پاکسازی و حلالیت خارق العاده ای داره و در هنگام کاربرد اون برای پارچه های لطیف و کلاً اکثر پارچه ها بسیار مناسبه و آسیبی وارد نمی کنه.

در پروسه خشک شویی موارد زیر انجام میشه:

1. اول پارچه ها با دست تا جایی که ممکنه تمیز میشن. سپس وارد ماشین خشک شویی میشن.
2. حلال های مایع، مایع های لباس شویی، مقادیر ناچیزی آب در صورت نیاز به ماشین خشک شویی اضافه میشه. ماشین شروع به حرکت میکنه مثل ماشین لباس شویی تا لکه ها و چربی ها و سایر آلودگی ها رو پاک کنه.
3. پس از آن لباسها در همون ماشین یا در جای دیگه خشک و اتو میشن.
4. سپس حلال ها برای استفاده مجدد از آلودگیها، چربی، رنگ و آب و ... جدا میشن و بعضاً در دستگاههایی فیلتر میشن.

«پرک» یک مایع بیرنگ و زلال با بوی تند و نسبتاً خوشبو هست و سریع تبخیر میشه. مایع بسیار مفید و موثریه و اکثر پارچه ها رو از لحاظ آلودگی میتونه پاک کنه. باعث چروک شدن لباس نمیشه و رنگ اون رو عوض نمی کنه. همچنین غیر قابل اشتعاله و قابل بازیافت و استفاده مجدد که بسیار اقتصادیه.
البته ماده ای سمی برای انسان و محیط محسوب میشه.

مواد قطبی را حلال های قطبی و مواد غیر قطبی را حلال های غیر قطبی حل می کنند. معمولاً. چربی ها هم مواد غیر قطبی هستند و با حلال های غیر قطبی مثل حلال های آلی (ارگانیک) حل می شوند.
معمولاً بین حلال و حل شونده واکنشهای ضعیف شیمیایی روی می دهد که معمولاً پیوند های ضعیف واندروالسی (دو قطبی القایی) است و یا پیوند های قوی تر دوقطبی دو قطبی. البته نباید واکنش شدید شیمیایی بینشان رخ دهد چرا که حلال بعد از پروسه شستشو باید بازیافت شود.

سلام دوستان

با توجه به پاسخ هاي بالا و متن اصلي كه در زير قرار دادم:

• خواصي هستند که به تعداد ذره هاي حل شونده ي موجود در محلول (نه به نوع ذره ها ) بستگي دارد مثل فشار بخار ، نقطه جوش و نقطه انجماد

• در خشک شويي ها براي از بين بردن لکه هاي روغن و چربي از حلالي به نام تتراکلرو اتن استفاده مي شود. اشتعال ناپذيري ، فرار بودن و امکان استفاده ي دوباره از ويژگي اين حلال است. در اين عمل ابتدا لکه شل مي شود سپس با فشار زياد برداشته مي شود.

و موارد مشترك بين متن اصلي و پاسخ mir@ عزيز كه با رنگ ديگه در نقل قول ايشون مشخص كردم برنده ي مسابقه اين هفته (و هفته قبل) مسابقه انجمن علمي mir@ عزيز هستن.

براشون آرزوي بهروزي دارم
و همينطور براي همه ي دوستان گلم كه در اين مسابقه شركت كردن.

پرسش بعدي به زودي !!

پايدار باشيد

[Marichka]

سلام خدمت دوستان گلم

خوب اين دوره ماهانه از مسابقه انجمن علمي هم (با يه هفته تاخير) به پايان رسيد و بايد الان برنده ي اين ماه رو هم معرفي كنيم.

برندگان اين چهار مسابقه ي اخير ما دوستان عزيزمون [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] هستن كه به ترتيب زير برنده ي مسابقه ها بودن:

1. Iron
2. Amir
3. Amir
4. Amir

كه من به طور تصادفي اين چيدمان رو براي ترتيب بالا قرار دادم:

1. Amir
2. Iron
3. Amir
4. Amir

كه فقط خودم از ترتيبش آگاه بودم و از يكي از همكاران محترم انجمن علمي خواهش كردم يه شماره رو به تصادف بگن و ايشون هم شماره ي 2 رو گفتن كه با توجه به ترتيب اخير برنده ي اين ماه ما Iron عزيز هستن.

ايشون برنده ي بن رايگان خريد از فروشگاه آنلاين p30world به مبلغ 10000 تومان شدند.

براي ايشون آرزوي موفقيت و سربلندي در تمام مراحل زندگي دارم
============================

پرسش اين هفته:

• با توجه به ساختار سلولي چوب توضيح دهيد چرا يك سانتيمتر مكعب چوب روي آب شناور باقي مي ماند در حاليكه يك سانتيمتر مكعب آهن (يا هر فلز سنگين ديگر) در آب فرو مي رود؟

• همانطور كه مي دانيم در دانه ي حبوبات مقداري نشاسته به عنوان ذخيره ي اوليه ي غذايي جهت رشد گياهك وجود دارد. گياهك براي استفاده از اين ذخيره ي نشاسته اي بايد آنزيم آميلاز (تجزيه كننده ي نشاسته) در خود داشته باشد. حال آزمايشي را شرح دهيد كه وجود آنزيم آميلاز در دانه ي نخود را نشان دهد.

پيروز و سربلند باشيد

[mir@]

1. این مطلب مربوط است به ساختار چوب و چگالی چوب در مقایسه با آهن. آهن یک ماده جامد با وزن مخصوص بیشتر از آب است ولی و اگر به درستی شکل داده نشود نمی تواند روی آب بایستد. ولی چوب از لحاظ سلولی ساختار متخلخل دارد بافت چوبی (xylem: قسمتی از ساختار آوندی گیاه که وظیفه رساندن آب و مواد معدنی به گیاه را دارد) و بافت لیفی چوب (pholem : لوله ها و ساختاری در گیاه که وظیفه رساندن غذای ساخته شده در برگ را به سایر نقاط دارد) بخش هایی هستند توخالی که باعث می شوند چگالی چوب و وزن مخصوص آن نسبت به آب کم باشد و چوب را روی آب نگه دارد (براثر نیروهای رانشی به سمت بالا)
2. دانه نخود یا لوبیا را داخل آب می گذاریم برای یک یا دو روز. و همچنین مقداری دانه غله خوراکی نشاسته دار (corn starch) را داخل یک مقدار آب دیگر می ریزیم و به آن ید اضافه می کنیم. ید با نشاسته واکنش داده و یک رنگ ارغوانی تیره ای می دهد. حالا این مایع ارغوانی را داخل آبی که دانه نخود در آن بود می ریزیم. آنزیم «آمیلاز» نشاسته را تجزیه کرده و رنگ محو می شود.

ارادتمند

[Marichka]

سلام

راهنمايي !!

پاسخ اولي تقريبا صحيح هست ولي هنوز يه نكته ي ظريف بهش اشاره نشده.

پاسخ دوم آزمايش طراحي شده صحيح نيست چون با اضافه شدن يد به نشاسته قبل از اثر آنزيم آميلاز، امكان اثرگذاري آنزيم بر نشاسته از بين ميره يا تضعيف ميشه بنابراين نتيجه ي دقيق و درستي نمي تونيم بگيريم.

بايد آزمايش به گونه اي طراحي بشه كه بتونيم اثر تجزيه ي نشاسته توسط آميلاز رو بعد از پايان واكنش نشون بديم.

تشكر و موفق باشيد

[mir@]

1. این مطلب مربوط است به ساختار چوب و چگالی چوب در مقایسه با آهن. آهن یک ماده جامد با وزن مخصوص بیشتر از آب است ولی و اگر به درستی شکل داده نشود نمی تواند روی آب بایستد. ولی چوب از لحاظ سلولی ساختار متخلخل دارد بافت چوبی (xylem: قسمتی از ساختار آوندی گیاه که وظیفه رساندن آب و مواد معدنی به گیاه را دارد) و بافت لیفی چوب (pholem : لوله ها و ساختاری در گیاه که وظیفه رساندن غذای ساخته شده در برگ را به سایر نقاط دارد) بخش هایی هستند توخالی که باعث می شوند چگالی چوب و وزن مخصوص آن نسبت به آب کم باشد و چوب را روی آب نگه دارد (براثر نیروهای رانشی به سمت بالا)

ارادتمند

نکته ظریف سوال اول رو بی خیال

سوال دوم:
برای تقویت زبان انگلیسی دوستان، به انگلیسی نوشتم:

Materials:
Starch-agar plates (0.2% soluble starch, 2% agar)
Wax pencil
Distilled water (in wash bottle)

Procedure
1. Prepare starch-agar plates (do not have to be sterile if used within a day or two). Allow to solidify
and cool.
2. Use a wax pencil to label the bottom of the plate: “soaked seeds”, “boiled seeds”, “dry seeds”, etc.
(You might want to include a few drops of saliva from your mouth for comparison.)
3. Use a sharp razor blade to cut the corn grain longitudinally and place, cut surface down, onto the
agar surface. (You may wish to dissect out the embryo.) Be sure to space corn grains at least 2
cm from each other.
4. Incubate for 30 minutes.
5. Remove corn and rinse plate gently with distilled water.
6. Flood plate with iodine solution, swish around as color develops, rinse with distilled water, record
results. (Any clear areas of agar can be removed and tested for sugars.)
Results
After flooding the plates with iodine solution, the agar will stain a deep purple in all areas where
starch remains. Areas of agar where dead seeds were placed will be purple, likewise for dry seeds
(unless the incubation period is much longer) since dormant seeds produce very little amylase. Areas
of the agar covered by saliva, or by a living embryo, will appear clear since the starch has been broken
down.c

[Marichka]

سلام

تشكر از زحمتتون ولي فارسي باشه لطفا چون انجمن موضوعات علمي هست.

تشكر و موفق باشيد