اردوان کامکار، نوازنده پیشرو سنتور در گفت‌وگوی مفصلی بیان کرد؛
از پیشنهادم به همایون شجریان پشیمان شدم
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بیتا یاری: در خبر‌ها آمده بود که اردوان کامکار، نوازنده پیشگام سنتور تازه‌ترین آلبومش را بدون حضور خواننده‌ای صاحب‌نام که قرار بود پیش از این حضور داشته باشد، منتشر خواهد کرد. آهنگساز فیلم سنتوری گفته بود: «بعد از انتشار آلبوم «ریز دانه‌های الماس» تصمیم داشتم اثر جدیدی را روانه بازار موسیقی کنم که به نظرم یکی از آلبوم‌های متفاوت من خواهد بود که اگر خواننده‌ای در آن حضور داشت، شاید این آلبوم یکی از بهترین آثار آن خواننده می‌شد.» او با بیان این نکته که برای ساخت آلبوم دیگر خود از خواننده استفاده نخواهد کرد، علت تصمیم خود را این‌گونه توضیح داد: «طی این مدت خوانندگانی را برای خوانش این اثر انتخاب کرده بودم، اما به قدری این هنرمندان کارهای دست پایین انجام داده‌اند که واقعا از انتخابم منصرف شدم و ترجیح دادم این آلبوم را بدون خواننده به بازار موسیقی ارائه دهم. چون من به مقوله خوانندگی بسیار با دقت نگاه می‌کنم و تلاش می‌کنم اگر اثری را ارائه می‌دهم این آلبوم از بهترین و هنری‌ترین کیفیت لازم برخوردار باشد.» در پی این خبر و اظهارات شنیده شده پیرو آن، تصمیم گرفتیم تا در این گفت‌وگو جویای دلایل او شویم. دلایل ظریفی که بیارتباط به دنیای تجارت نیست و جان کم‌رمق موسیقی اصیل ایرانی را نیز همین مساله تهدید میکند. تهدیدی که چهره عریان آن برای اولین‌بار به این صراحت مطرح می‌شود.
در خبر‌ها آمده بود که شما می‌خواهید آلبومتان را بدون خواننده منتشر کنید. علت این تصمیم چیست؟
فکر می‌کنم اشتباهی شده، چراکه هنوز آلبومی منتشر نکرده‌ام که قبلا خواننده داشته باشد.
در همان خبر آمده بود که گویا قرار بوده به خواننده‌ای آن را بدهید تا بخواند و از قضا از عملکرد خواننده راضی نبودید و درنتیجه اعلام کردید بدون خواننده آن را منتشر میکنید؟
نه این‌گونه نبوده است. من آلبومم را هنوز منتشر نکرده‌ام، آن را بدون خواننده منتشر خواهم کرد، اما هنوزاین کاررانکردهام.
چرا می‌خواهید بدون خواننده آلبومتان را منتشر کنید؟
نمیشود واقعیت را گفت، چراکه اگر واقعیت را بگویم حمل بر خودستایی می‌شود. اما میگویم که به هر خواننده‌ای درباره همکاری پیشنهاد دادم فردای همان روز برای همکاری حاضر شد. تحت هیچ شرایطی مشکل همکاری با خواننده یا انتخاب خواننده ندارم. به‌طور مثال سالار عقیلی خواننده‌ای است که از قدیم او را میشناسم. به او گفتم بیاید برای موزیک فیلمی که داشتم میساختم بخواند. این فیلم در انگلستان اکران می‌شد. وقتی به سالار گفتم بیاید برای تیتراژ فیلم بخواند فردا صبح بر سر ضبط حاضر شد بدون اینکه سوالی بکند که این کار چه هست و برای چه می‌خواهید. من هم عادت ندارم صحبت مادی بکنم و هیچ صحبتی در این باره با او نکردم. او آمد، خواند و رفت و من هیچ صحبتی با او نکردم که باید به شما دستمزد بدهم یا نه و هیچ مشکلی هم پیش نیامد.
یعنی به او دستمزد ندادید؟
نه، برای چه باید به او دستمزد بدهم. اولا آن زمان خودش هم احساس میکرد و امروز هم فکر می‌کنم همین‌گونه باشد که وقتی من به او پیشنهاد کردم، اصلا نباید صحبتی بکند. قاعده موسیقیدان‌ها این‌گونه است.
این رفتار یا مرام درباره خودتان هم صدق میکند؟
بله، صددرصد. برای خود من هم همین‌گونه است، مثلا اگر استاد شجریان به من بگوید اردوان بیا کاری دارم یا بیا با من جواب آواز بده، هرگز نمیگویم که حالا چقدر باید بگیرم یا چقدر به من دستمزد میدهید. این مسائل در موسیقی سنتی یک قانون است که هنرمند کمتجربهتر باید به کسی که بیشتر از او تجربه دارد، به هنرمند باتجربهتر، بسیار احترام بگذارد. در همه کارها این‌گونه است اما در موسیقی این یک باید است. به هر روی خود سالار عقیلی هم این‌گونه احساس میکرد و همین رفتار او از ابتدا مورد توجه و خوشایندم بود که چقدر خوب به این رفتار آشناست.
اما اغلب عکس این مساله را عنوان میکنند؟
نه، بعید میدانم. این قوانین را باید رعایت کنیم. او به کسی حرفی نمیزند و اگر با من هم حرفی نزد به علت این است که این رفتار را میداند و عمل میکند. هر کسی یک شخصیتی دارد و در یک جایگاهی قرار دارد و باید در حدواندازه جایگاهش رفتار کند. مثلا کسی را که نمیشناسم، اگر از من خواهش کند در آهنگی که ساخته است، ساز بنوازم، میسنجم که به چه علت و هدفی باید بروم و در کارش ساز بزنم؟ آیا به لحاظ وجهه اجتماعی اوست که برای من ارجی بیاورد؟ یا نه برعکس این ماجراست و اوست که دارد از من بهرهبرداری میکند و به اثرش اعتبار میبخشد؟ اینجاست که باید مادیات را در نظر گرفت. و من در این موارد به گونهای قیمتگذاری می‌کنم که دیگر سراغ من نیاید.
درباره همین آلبومی که از انتشار آن با خواننده منصرف شدهاید، شواهد امر گویای این مساله بود که همایون شجریان ر ا برای خوانندگی در نظر داشتید. درست است؟
بله، من به همایون شجریان پیشنهاد کردم و او هم بر سر تمرین حاضر شد و چندین‌بار با هم تمرین کردیم. اما من پشیمان شدم.
چرا؟
پشیمان شدم دیگر. برای اینکه خیلی از کارهای او خوشم نیامد.
یعنی از اجرای آواز او خوشتان نیامد یا مسائل حاشیهای دیگری همچون همکاری او با دیگر نوازندگان که در سطح مورد پسند شما قرار ندارند، خوشایند شما نبود؟
بله چراکه نه، همه این‌ها درموسیقی قانون است. من همکاری او با دیگران را منظورم نیست و اصلا آنان را نمیشناسم. شاید در جایی همدیگر را دیده باشیم، اما واقعا نمیشناسم و کاری به آن‌ها ندارم، بلکه به خود اثر تولید شده نگاه می‌کنم. به‌طور مثال اگر اثری ایراد داشته باشد هرگز نمیگویم خوب است، حتی اگر آن را هنرمندی چون آقای علیزاده نوشته باشد. به خاطر شهرت هنرمند که نباید ضعف‌ها را نادیده گرفت.
یعنی همایون از پس خوانندگی اثر برنیامد؟
چرا برنیاید؟
پس مسائل دیگری مورد نارضایتی شما بوده است که اثرتان را ندادید او بخواند؟
بله، ندادم بخواند برای اینکه آن شخصیتی را که باید حفظ میکرد حفظ نکرد.
یعنی چه شخصیتی را حفظ نکرد؟
من یکبار گفتم اما شما متوجه نشدید. همایون شجریان بسیار خواننده توانایی است که در این مساله حرفی نیست، اما نباید یکسری کارها را انجام میداد. منظورم از این کارها این نیست که چرا همایون رفته با کسی دیگر فلان اثر را تولید کرده است، بلکه فی‌نفسه کاری که انجام داده خارج از قاعده موسیقی ماست. البته من به ایشان حق می‌دهم که برود با آن‌ها کار تولید کند، چراکه آن نوازندگان چیزی از او مطالبه نمی‌کنند که هیچ، بلکه همه را به همایون تقدیم میکنند، چون آن‌ها در کنار همایون مطرح میشوند. اما من این‌گونه نیستم و نه پولی به او و نه به خودم میدادم. متاسفانه همایون کارهایی کرد که از نظر من، تاکید می‌کنم از نظر من درست نبود. شاید از نظر دیگران این مساله درست باشد اما از نظر من و از نظر اندیشه موسیقی من این کارها در شأنی پایین و پست است.
شما این همه تلاش کردهاید و قطعهای را در جای صدای خواننده ساختهاید و حتی با خواننده نیز تمرین کردهاید، اما سرانجام همه را به کنار نهادهاید و می‌خواهید بدون کلام آن را منتشر کنید.
بله، چون چارهای دیگر ندارم.
شما میتوانید چارهای پیدا کنید تا اثر خوبی منتشر کنید. چراکه سرانجام آن اثر شماست که در تاریخ موسیقی می‌ماند.
نه چارهای نیست و اثر هم شاید نماند.
مگر کارهای ماندگار آقایان مشکاتیان و لطفی با آقای شجریان از خاطره‌ها می‌رود؟ شما هم میتوانید نتیجه کار خود را از همایون بگیرید حتی اگر امروزه او پاپ هم بخواند.
مساله پاپ‌خواندن و... نیست. حتی اگر همایون جز هم بخواند مساله من نیست زیرا هر کاری اگر درست صورت بگیرد و عمل شود به نظرم خوب است.
اگر مشکل شما همکاری او با دیگر نوازندگان در سطوح متفاوت نیست و حتی به سمت پاپ‌رفتن سلیقه همایون هم مساله شما نیست، پس علت اینکه خواندن اثر خود را علیرغم تمرین به او نمیدهید، چیست؟
من میدانم که این کار برای این آمده بیرون که درآمد مادی داشته باشد. نفس هنر این نیست.
یعنی شما دوست ندارید نفع مالی ببرید؟
نه من دنبال منافع مادی از هنر نیستم و از راه شرافتمندانه دیگری آن را کسب می‌کنم.
یعنی اگر کسی قصدش از تولید اثر هنری منافع مالی باشد اشتباه است؟
صددرصد، چراکه دیگر آن هنر نیست. اما هنر در دنیای تجارت وارد شده است. به خاطر همین چیزهاست که این‌گونه می‌شود و ما دوست نداریم خیلی چیز‌ها را بازگو کنیم.
یعنی مسائل مالی و تجاری آلبوم و فروش آن برای همایون مهم بوده است و شما این دیدگاه را نپسندیدهاید؟
بله، من دوست نداشتم اما شاید ایشان دوست داشته باشد و قانون نیست که ایشان هم باید حتما مانند من فکر کند. شما در مورد من اگر صحبت میکنید میگویم من این دیدگاه را نمیپسندم.
یعنی شما دوست نداشتید آلبومتان فروش برود؟
نه من نمیخواهم آلبومم به گونهای بیرون بیایید و منتشر شود که به خاطر کس دیگری مطرح باشد. بلکه میخواهم آلبومم به خاطر تک‌تک افرادی که در آن کار انجام داده‌اند، مطرح شود.
این حرف منطقی و ارزشمند است اما اکنون دنیای خواننده‌سالاری است. درست است که آقای اردوان کامکار استاد بزرگی است اما وقتی آلبومش را با همایون منتشر کند خود به خود آلبوم به نام خواننده مطرح می‌شود.
بله و این‌گونه نباید باشد. دارم کارهایی می‌کنم که این جو عوض شود.
با این همه آیا امکان دارد آلبومتان را با همایون منتشر کنید؟
نه، آن آلبوم را دیگر نه. آلبوم را گذاشتم بماند و دیگر منتشرش نمیکنم چراکه آن را برای همایون ساخته بودم.
به خواننده دیگر چطور؟
یکسری قطعات که ریتم دارد یا تصنیف است را می‌توان بهگونهای تغییر داد که خواننده دیگری بخواند اما فضای کاری که ایجاد کرده بودم به علت اینکه در ذهنم همایون بود برایش مناسب بود، در نتیجه حالا که نمیشود با او منتشر کنم باید برخی از قسمت‌ها را بردارم و برای خواننده دیگری دوباره تنظیم کنم یا اینکه آن را منتشرش نکنم. از نظر من اشکالی ندارد که منتشر نشود.
همایون چه نظری داشت؟ آیا علاقه‌مند بود که اثر منتشر شود؟
نمیدانم چراکه من ایشان را بعد از تمرین ندیدم و متاسفانه چندباری هم که ممکن بود سعادت نداشتم.
پس اعتراض شما به خوانندهها که اعلام کرده بودید خوانندگان کارهای دست‌پایین انجام داده‌اند؛ به مسالهای دیگری بود؟
بله، صددرصد. چون به آن معنا به انجام دادن کاری سطح پایین یا همکاری با نوازندگان دیگر ژانر‌ها اهمیت نمیدهم بلکه اعتقاد دارم اگر کاری در هر ژانری درست انجام شود آن اثر درست برای هنرمند می‌ماند و هر چقدر هم کار ضعیف کند، اثر کارهای قوی را مخدوش نمیکند و کارهای قوی همیشه می‌ماند. به همین دلیل چون همایون خواننده بسیار توانایی است من به‌عنوان برادر بزرگ‌ترش میگویم که با این همه استعداد باید کارهای بزرگ‌تری کند ولی نمیدانم چرا نمیکند؟
به هر حال همایون بار‌ها اعلام کرده که دوست دارد ژانرهای مختلف را تجربه کند.
آخر با چه کسانی؟ با کسانی که میخواهند از کنار او مشهور شوند و برای شهرت از او استفاده ببرند. در یک اثر مشترک همیشه کسی به دیگری پیشنهاد همکاری میکند؛ یا برای شهرت و شأن اجتماعی یا به واسطه مسائل مادی. شاید به کسی اگر بگویند بیا این چهار میلیون دلار را بگیر و با من در آلبومم همکاری کن راضی شود اما مشکل من همین است که قیمتم بالا‌تر از این است و چهار میلیون دلار نیست و با قیمت مادی همکاری نمیکنم. ولی درست است که درآمدم اینقدر نیست اما من قیمتم را بالا گذاشتم اما برخی با بعضی شرایط راضی میشوند.
به همین علت میگویم بیشتر در اینجا مساله خودم مطرح است نه همایون و خوانندگان دیگر. البته خوانندگان دیگر که هنوز به آن‌ها حرفی نزدهام میگویم این مسائل مادی مرا به گونهای منزجر کرد که تصمیم دیگری گرفتم. چراکه اگر بروم با خواننده دیگر آن را مطرح کنم و اثرم را برای خواننده جدید تغییر بدهم آن وقت همانند دیگران میشوم و بهتر است آن را انجام ندهم.
به هر حال این تفکر شماست.
این دلیلی بر این نیست که به خودم مغرورم یا در خودبزرگ‌بینی غرق هستم بلکه تفکر من این است. چراکه در سال آدم‌های بزرگ زیادی دنبال برقراری ارتباط و همکاری با من هستند و حتی دو سال است که میدانم آقای یانی دنبال پیدا کردن من است اما هرگز من عکسالعملی نشان ندادم یا تلاشی نکردم که بخواهم با او ارتباط بگیرم چراکه هنوز خودم واقعا نمیدانم چه کاری با او میتوانم انجام بدهم. حالا اگر شخص دیگری بود برای پیدا کردن یانی تلاش میکرد تا حداقل در گروه او قرار گیرد تا شاید برای او بهتر شود.
با این صحبت‌ها آیا برای فیلم سنتوری از آقای مهرجویی دستمزدی دریافت کردید؟
خیر، حتی یک ریال.
از ابتدا آثارتان را برای صدای محسن چاووشی ساخته و تنظیم کرده بودید؟
بله. من به خاطر ایشان همه کاری کردم. گفتم که در برابر بزرگان هیچ حرفی نمیزنم. نمونهاش همین است. اما اکنون آقای مهرجویی است که دنبال تماس با من است چراکه خواسته مرا برآورده نکرد. حتی من برای فیلم به
محسن چاووشی گفتم بخواند و او حرفم را قبول کرد تا بخواند. این کارها را آقای مهرجویی برای فیلم نمیتوانست این‌گونه منسجم ترتیب دهد که من انجام دادم اما نمیدانستم مادیات بسیار کثیف است.
بعد از فیلم هم با شما صحبتی نکردند؟
آقای مهرجویی با من صحبتی نکرد. فقط آقای شریفینیا یکبار صحبت کرد که من دیگر با او هم حرف نزدم. چراکه به من گفت حالا این چهار مضرابتان چند؟ با کسی که این‌گونه با من برخورد کند دیگر حرفی ندارم.
منبع:
روزنامه فرهیختگان
نویسنده:
بیتا یاری
تاریخ انتشار : دوشنبه 29 دی 1393 - 15:32
منبع: musicema
جواب بصورت نقل قول
نوشته شده توسط pashangparsi6
محتوای مخفی: از محسن چاوشی تا علیرضا قزوه؛ همه جایزه گرفتند 
