پارگی صلیبی نشان از ضعف کادرفنی دارد!
فوتبال ورزش پرهیجانی است که طرفداران بسیاری دارد. از طرفی تمرینات سنگین و مسابقههای پربرخورد باعث بروز آسیبهای بسیاری میشود. در این ورزش پایین تنه بیش از حد درگیر است و مفصل زانو نیز از حمایت کافی برخوردار نیست. از طرفی فوتبالیستهای ایران روی زانو خوب کار نمیکنند، به طوری که شاهد بروز روز افزون آسیب رباطهای موجود در این منطقه و به خصوص رباط صلیبی هستیم و دکتر رهنما معتقد است که آمادگی جسمانی ناکافی، تمرینات سنگین، خستگی، لندینگ غلط، چرخشهای ناگهانی و... باعث بروز پارگی صلیبی فوتبالیستها میشود.
دکتر نادر رهنما، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و دکترای آسیب شناسی ورزشی که بیش از ۴۰ تحقیق در باره آسیب های شایع در فوتبالیست های حرفه ای مانند " بررسی اثرات خستگی بر برخی ریسک فاکتورهای فوتبالیست های لیگ برتر انگلیس " انجام داده است تصریح کرد: پارگی ACL (رباط صلیبی) یک معضل است ولی متاسفانه باشگاهها به آن توجه نکرده و این آسیب را سرسری میگیرند. اگر فردی دچار پارگی رباط صلیبی شود باید شش تا ۹ ماه برای ریکاوری وقت بگذارد.
وی ادامه داد: یک باشگاه با برنامهریزی یک بازیکن را میخرد و آسیب او میتواند در نتایج بازی موثر باشد. وقتی یک تیم دو بازیکن خوب خود را بر اثر آسیب از دست بدهد ضرر میبیند و از سویی هزینههای هنگفتی هم باید برای جراحی بپردازد. متاسفانه در ایران به راههای پیشگیری توجه نمیکنند. پیشگیری از آسیب ACL بسیار ضروری به نظر میرسد.
رهنما به عوامل ایجاد کننده آسیب صلیبی اشاره کرد و گفت: عدم آمادگی جسمانی کافی یکی از دلایل ایجاد کننده آسیب رباط صلیبی است. از طرفی عدم تناسب بین عضلات همسترینگ (پشت ران) و چهار سر (جلوی ران) نیز میتواند باعث ایجاد این عارضه شود، متاسفانه فوتبالیستها فقط عضلات چهارسر را تقویت میکنند و اما ضعیف بودن همسترینگ نسبت به چهار سر باعث آسیب دیدن زانو میشود، در "مایکل اوون" هم این عامل باعث آسیب شده بود.
دارندهی دکترای آسیب شناسی ورزشی بر انجام مانیتورینگ پیش از فصل مسابقه تاکید کرد و افزود: متاسفانه ما ورزشکاران خود را قبل از فصل بازی ارزیابی نمیکنیم. به راحتی میتوان ریسکهای خطر را شناسایی کرد. یکی از راههای شناسایی فاکتورهای آسیبزا، استفاده از دستگاه ایزوکنتیک است. با این دستگاه میتوان ارتباط چهار سر و همسترینگ را سنجید، اگر این ارتباط ۶۰ درصد باشد احتمال آسیب زانو کاهش مییابد. ولی هرچه این درصد از ۶۰ پایینتر باشد احتمال بروز آسیب بالاتر میرود.
وی ادامه داد: بهترین روش تخمین زنندهی آسیبهای ورزشی، روش دینامیک کنترل است و با این روش میتوان گفت که فرد چقدر در معرض آسیب قرار دارد.
رهنما به لندینگ غلط به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده پارگی صلیبی اشاره کرد و گفت: وقتی ورزشکار میپرد، هد میزند و سپس فرود میآید، اگر زاویهی خوبی برای فرود انتخاب نکرده باشد و به عنوان مثال با زانوی بیش از حد خم فرود بیاید دچار آسیب ACL خواهد شد. آموزش صحیح در نحوه فرود میتواند مانع از بروز این آسیب شود.
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در ادامه گفت: وقتی ورزشکار آمادگی کاملی ندارد، چرخشهای ناگهانی میتوانند باعث آسیب صلیبی شوند.
وی گفت: به عوامل آسیبزا که در صحنههای غیر برخوردی اتفاق میافتد، ریسک فاکتورهای درونی گفته میشود. اما بعضی از عوامل بیرونی هم میتوانند باعث بروز آسیب شوند. زمین ناهموار، برخورد شدید با حریف، شارژ خشن حریف، تکل نابهجا و... از عوامل بیرونی خطرزا هستند.
دارندهی مدرک آسیب شناسی ورزش تاکید کرد: پارگیهای صلیبی که اخیرا در لیگ برتر فوتبال اتفاق میافتد بیشتر بر اثر عوامل درونی است که نشان از ضعف دستاندرکاران، آماده کنندگان تیم، پزشک، بدنساز و.... دارد. این افراد باید به هم متصل باشند و از هم اطلاعات بگیرند. در این صورت میشود عوامل آسیبزا را شناسایی و از آنها پیشگیری کرد.
رهنما بیان کرد: در دنیا وقتی ورزشکاری رباط صلیبی پاره میکند علاوه بر تمرینات توانبخشی در سالن، تمرینات On field هم انجام داده و روی زمین چمن هم کار می کند. وقتی "روبرتو باجو" در ایتالیا رباط صلیبی پاره کرد، با یک برنامهی ریکاوری مناسب و خوب توانست در ۹۰ روز به بهبودی برسد و پروتکل تمرینی او نیز موجود است. هر چند این مدت زمان با توجه به وضعیت بدنی ورزشکاران ایران و سایر عوامل تاثیرگذار توصیه نمیشود. اگر شخص قبل از بهبودی کامل به ورزش برگردد به بازنشستگی زودرس دچار میشود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه ورزشکاران سرمایههای ملی این مملکت هستند، گفت: عدم ریکاوری مناسب و بازگشت زود هنگام به ورزش باعث میشود این سرمایههای ملی به هدر بروند و مدیرعامل باشگاه در این رابطه مسوول است که تا ورزشکار به طور کامل بهبود نیافته او را به میدان مسابقه برنگرداند.
وی ادامه داد: در اروپا یکی از وظایف قانونی مدیرعامل باشگاه ایجاد بستر و محیطی امن برای ورزشکار است و در صورت عدم رعایت اینگونه مطالب مشکل قانونی برای مدیر عامل به وجود میآید، به این ترتیب باشگاه سعی میکند با ارزیابی کامل از بروز اینگونه آسیبها خودداری کند و اگر اتفاقی هم افتاد در نهایت مسوولیت اصلی به عهده مدیرعامل باشگاه است.
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: یکی دیگر از عوامل بروز آسیب داور است. اگر داور وظیفه خود را به خوبی اعمال کرده و مانع از بروز برخوردهای شدید و خشن در مسابقه شود، میتواند در پیشگیری از آسیب نقش داشته باشد.
رهنما بر بروز بیشتر عارضه پارگی صلیبی در اواخر زمان بازی اشاره کرد و گفت: فوتبالیستهای ما برای ۹۰ دقیقه خود را آماده میکنند در نتیجه در دقیقه ۷۰ کم میآورند. در کشورهای دیگر ورزشکار را برای ۱۲۰ دقیقه آماده میکنند تا بتوانند ۹۰ دقیقه بدوند. وقتی فوتبالیست خسته میشود، عضلات خوب جواب نمیدهند در نتیجه خطای ورزشکار زیاد شده و به طبع آن احتمال بروز آسیب افزایش مییابد.
وی اظهار کرد: گرفتن نتیجه بازی به خصوص وقتی بازی در خانه حریف برگزار شده و فشار بازی بالاست نیز میتواند باعث بروز آسیب شود.
این دکترای آسیب شناسی ورزشی بر لزوم توجه به مباحث روانی هم اشاره و خاطرنشان کرد: کسی که آسیب میبیند مدام با خودش فکر میکند. باید یک روانشناس در کنار او باشد که با او صحبت کرده و حتی بعد از شش ماه و برگشت به بازی نیز با او در تماس باشد. از طرفی دست اندرکاران تیم باید به فوتبالیست قوت قلب داده و بیان کنند، کمک میکنیم تا برگردی.
وی به ورزشکاران پیشنهاد کرد: باید بدانید که بدن شما بر شما حق دارد و نباید به خودتان ظلم کنید، حتی اگر تیم به فکر شما نیست شما به فکر خود باشید، هنگام خستگی به ورزش ادامه ندهید و اگر آسیب دیدید برای برگشت عجله نکنید.
رهنما در پایان گفت: باید دانست که تنها عمل جراحی مهم نیست، کارهای انجام شدهی قبل و بعد از عمل هم لازم به نظر میرسد.