آذری شعرلری

[t.s.m.t]

Cahanı tǝrk edib bezdim cahandan,
Cahan oldum, cahan oldum haçandan.
Əgǝr mǝhbubǝ istǝrsǝn ulaşmaq,
Gǝlib keçmǝk gǝrǝksǝn kün-fǝkandan.
Cahanın sǝhl imiş sudü ziyanı,
Qo anın assisin, qurtar ziyandan.
Əgǝr cinni degilsǝn, adǝmi bil,
Kanın ǝsli nǝdǝndir, söylǝ andan.
Gümandan bilmǝdi heç kimsǝ hǝqqi,
Yǝqindir kim, yǝqin bitmǝz gümandan.
Gülü bitmǝz tikǝnsiz dünyanın çün,
Gülü tǝrk eylǝ, keç cövri-tikandan.
Dodağı candır ol şirindǝhanın,
Mǝgǝr qafildir ol şirindǝhandan?
Əyan oldu üzün, yarǝb, saqınsın,
Cǝmalın fitneyi-axırzamandan.
Qamudan keçmişǝm lillahi-fillah,
Mǝgǝr şol türreyi-ǝnbǝrfǝşandan.
Əleyna cǝmǝhü bǝs latǝhǝrrik,
Günǝş müstǝğnidir şǝrhü bǝyandan.
Yerü gög dolu hǝqqin ayǝtidir,
Vǝli gözsüz xǝbǝrsizdir nişandan.
Nǝsiminin muradı çün sǝn oldun,
Nǝzǝr qǝt eylǝdi kövnü mǝkandan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Ey bǝrgüzidǝ surǝt cansan, vǝli nǝ cansan!
Hǝm ism ilǝ müsǝmma, hǝm cism ilǝ rǝvansan.
Abavü ümmühatdan sǝnsǝn xülasǝ, şǝksiz,
Ey kainatǝ mǝqsǝd, mǝqsudi-kün-fǝkansan.
Çeşmü rüxün salatı kövnü mǝkanǝ sığmaz,
Ey gövhǝri-yeganǝ, sǝn gǝnci-lamǝkansan.
Leylü nǝhar içindǝ şǝmsü qǝmǝr kimi uş,
Hǝr yanǝ kim, baxarsam eynül-yǝqin ǝyansan.
Qǝrq eylǝdi cǝmalın nurindǝ kün-fǝkanı,
Ey gövhǝri-hǝqiqǝt, şǝrh eylǝ kim, nǝ kansan°
Ərzi sǝmadǝ yoxdur bir zǝrrǝ sǝndǝn ayrı,
Ey cümlǝnin vücudi, bacümlǝ dǝrmiyansan.
Hǝr şeydǝ gǝrçi sǝnsǝn, ey mǝh, günǝşdǝn ǝzhǝr
Əma sanır ki, gözdǝn laşey kimi, nihansan.
Üzün kitabi-münzǝl, zülfü rüxündür ayǝt,
Ey xaliqin kǝlami, dilimdǝ tǝrcümansan.
Hǝq surǝtindǝ insan sǝnsǝn gǝlǝn cahanǝ,
Ey tanrının salatı alǝmdǝ cavidansan.
Canü cahanı sǝnsiz neylǝr mühübbi-sadiq,
Ey aşiqin hǝyatı, hǝm canü hǝm cahansan.
Sevdalı nǝrgisindǝn düşdü cahana qovğa,
Ey hüsn içindǝ fitnǝ, sǝrfiteyi-zamansan.
Qandırdı kainatı qǝndü nǝbatǝ lǝlin,
Ey xosrovi-mǝlahǝt şirin, şǝkǝrdǝhansan.
Hüsnün tǝcǝllisindǝn gǝldi vücudǝ alǝm,
Ey vaiz, ǝbsǝm ol kim, yalançı qissǝxansan.
Hǝqdǝn gǝlǝn kǝlamın möcüzdür, ey Nǝsimi,
Sǝnsǝn ki, küntü kǝnzin ǝsrarinǝ bǝyansan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Gǝl, ey dilbǝr, iki, alǝmdǝ cansan,
Gǝl, ey ruhi-rǝvanım, sǝn nǝ cansan?!
Fǝlǝk üstündǝ heyrandır, mǝlǝk mat.
Nǝ dǝryasan, nǝ gövhǝrsǝn, nǝ kansan?
Hǝyati-Xızr axar daim lǝbindǝn,
Anınçün çeşmeyi-abi-rǝvansan.
Gözündǝn fitnǝ yayıldı cahanǝ,
Mǝgǝr kim, fitneyi- axırzamansan!
Saçın buyi Xǝtavü Rumi dutdu,
Bu buy ilǝ mǝgǝr ǝnbǝrfǝşansan?!
Saçından çün bǝlirdi küntǝkǝnzǝn,
Bǝyan eylǝ, bǝyan şǝrhi-bǝyansan!
Cahan oldu bu gün hüsnündǝ mǝmur,
Mǝgǝr ki, hüsn ilǝ kişvǝrsitansan!
Cahanın sǝhl imiş sudü ziyani,
Ziyansız aşiqǝ sǝn biziyansan!
Bǝladır qamǝtin, amma nǝ lakin
Bu qǝdd ilǝ bǝlayi-nagǝhansan.
Cǝmalındır bu gün alǝmdǝ, ey can,
Əyan oldu cahan hǝqdǝn ǝyansan.
Cahan hüsnün qatında oldu şahmat,
Gǝl, ey Mǝnsur, beyi-çǝrxi canansan!
Dǝmadǝm hüsnünǝ heyran olur can,
Mǝgǝr kim, sǝn hǝyati-cavidansan!
Cahan yandı bu gün eşqin oduna,
Yaxarsan aşiqi atǝş zǝbansan!
Sǝba zülfün tozunu yelǝ verdi,
Mǝgǝr kim, sünbüli-ǝnbǝr nihansan!
Mana sǝn nǝqlini ǝrz etmǝ, vaiz,
Anınçün kim, yalançı qissǝxansan!
Nǝsimi çün sǝni buldu ǝzǝldǝn,
Hǝqiqǝt bildi kim, sǝn lamǝkansan!

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Əgǝrçi candasan, candan nihansan,
Degilsǝn candan ayrı, bǝlkǝ cansan.
Kişi vermǝz nişan sǝndǝn ǝgǝrçi,
Yerü gög dopdolu külli nişansan.
Necǝ gizlǝdǝyim mǝndǝn sǝni kim,
Nǝyǝ kim baxıram andan ǝyansan.
Xǝcil eylǝr rüxün hüsn ilǝ ayi,
Mǝgǝr sǝn fitneyi-axirzǝmansan?
Ərǝb nitqi dutulmuşdur dilindǝn,
Sǝni kimdir deyǝn kim, türkmansan?
Canı tǝrh eylǝdim, bezdim cahandan,
Sǝni bildim ki, can ilǝ cahansan.
Görǝn sǝnsǝn, görünǝn sǝn gözümdǝ,
Nǝ var söylǝmisǝn, külli lisansan.
Hǝqiqǝt, vǝhyi-mütlǝqdir bu sözlǝr,
Bu sözü bil kim, andan tǝrcümansan.
Nǝsimi, çün bu gün dövran sǝnindir,
Cahanda xosrövi-sahibzamansan.
Ətǝgin silk, ǝlin çǝk kün-fǝkandan,
Nǝ axir zübdeyi-kövnü mǝkansan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Ey dürri-kani-hǝr şey. kim bilǝ kim, nǝ kansan?
Can sǝndǝn oldu çün hey, bilmǝz sǝni nǝ cansan?
Zatinǝ kimsǝ irmǝz, vǝsfini kimsǝ bilmǝz,
Zatü-süfat ilǝ sǝn baqiyü cavidansan.
Bimislü bibǝdǝlsǝn, bişibhü bimisilsǝn,
Ey dürri-bǝrgüzidǝ, nǝ bǝhri-bigiransan?
Ey künhü-rifǝtindǝn bibǝhrǝǝqli-mütlǝq,
Vey gǝnci-binǝhayǝt, simurği-lamǝkansan.
Çünki cǝmii-ǝşya sǝndǝn ǝyan olubdur,
Ey vahidi-yeganǝ, bǝs nişǝ sǝn nihansan?
Ey müddǝi, sǝn anın mǝhrumsǝn dǝmindǝn,
Andandurur ki, hǝr dǝm dǝrbǝndi-inü ansan.
Hǝqq ǝzhǝri-minǝş-şǝms rövşǝndürür vǝ lakin,
Sǝn qayǝti-ǝmadǝm bihudǝ dǝr gümansan.
Dilǝr sǝni Nǝsimi, alǝmdǝ çaqǝ hǝr dǝm,
Ta bilǝlǝr bǝtǝhqiq sǝn qamudan ǝyansan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Ey ruhi-qüdüs, canimǝ sǝn canü cahansan,
Mǝndǝn sǝni qaib demǝzǝm üştǝǝyansan.
Hǝqdǝn dilǝgim sǝnsǝn iki alǝm içindǝ
Neçün ki, iki alǝmǝ sǝn canü cahansan.
Mǝşuqǝ mana çün sǝn idin ruzi-ǝzǝldǝ,
Ol gün nǝ idin ta ǝbǝd, ey fitnǝ, hamansan.
Zülfün qǝmǝrin dövrünǝ yüz fitnǝ buraxdı,
Ey dövri-qǝmǝr fitnǝsi, fǝttani-zamansan.
Hüsnün nǝ bilir qiymǝtini hǝr gözügörmǝz,
Sǝn aşiqǝ sor, canı ki, cismindǝ rǝvansan.
Binamü nişan olmayanın sǝndǝ vücudu,
Fikr eylǝmǝzǝm anda ki, sǝn namü nişansan.
Can ilǝ tǝni yaxmaq ǝgǝr istǝr isǝn uş,
Gǝl yandır anı, yanmağına gǝr nigaransan.
Vermǝz sǝni min cǝnnǝtü min hurǝ Nǝsimi,
Sǝn aşiqǝ hǝm cǝnnǝtü hǝm huri-cinansan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Əvvǝl ki, dila, dǝrd ilǝ yaran olamazsan,
Axır bil ani qabili-dǝrman olamazsan.
Mǝn xaceyi-dǝhrǝm deyü fǝxr etmǝ, fǝqir ol.
Dǝrviş olamazsan, yürü, sultan olamazsan.
Heydǝr kimi gǝr Xeybǝri-şirki-yıxamazsan,
Bu ǝrsǝdǝ bil sǝn Şǝhi-mǝrdan olamazsan.
Çün Turi-vücudindǝ tǝcǝlli edǝmǝzsǝn,
Firon ilǝ sǝn Musiyi-İmran olmazsan.
Gǝr quşlara tǝlimi-zǝban etmǝz olursan,
Bu ins ilǝ cins içrǝ Süleyman olamazsan.
Yǝqub olub axıtmaz isǝn xun cigǝrdǝn,
Misrǝ irişib, Yusifi-Kǝnan olamazsan.
Gǝr mǝn ǝrǝfin sirrinǝ irişmǝz olursan,
Cǝhl ilǝ qalırsan, dǝxi ürfan olamazsan.
Can elmini bu hücrǝdǝ tǝhsil edǝmǝzsǝn,
Adǝm biki bil cisminǝ sǝn can olamazsan.
Sǝcdǝ etmǝz isǝn ǝhsǝni-tǝqvimǝ görüçǝk,
Hǝq fǝzlüvü hǝq surǝti-rǝhman olamazsan.
Ey sufi, tǝvaf etmǝ üzü hǝccinǝ yarın,
Ol eydǝ Nǝsimi kimi qurban olamazsan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Tǝrk eylǝmǝz can eşqini min gǝz gǝr ani yaxasan,
Hicrindǝ layiq görmǝ kim, hǝr dǝm bu cani yaxasan.
Ey istǝyǝn didarını, Musa kimi mǝşuqǝnin,
Vacib budur eşqindǝ kim, cani cahani yaxasan.
Axır zamanın fitnǝsi, bürqǝ cǝmalından götür,
Ta eşqǝ üzǝrlik kimi pirü cavani yaxasan.
Ey eşqǝ münkir müddǝi, gir aşiqin tövhidinǝ,
Ta sǝrbǝsǝr içindǝki şirkü gümani yaxasan.
Anǝstü narın sirrini faş etdi şǝmindǝn üzün,
Ta nurinǝ pǝrvanǝ tǝk kövnü mǝkani yaxasan.
Ey qiymǝti eşqin gühǝr, könlümdür onun mǝdǝni,
Çün kan gǝrǝkdir gövhǝrǝ, niçün bu kani yaxasan?
Namü nişanü şöhrǝtin afǝtdir ǝhli-eşq çün
Bar, ey könül, cǝhd eylǝ kim, namü nişani yaxasan.
Canimǝ eşqin odu çün kar eylǝdi, yaxdı tamam,
Şimdi gǝrǝkdir, qaliba, bağrımda qani yaxasan.
Ey axıdan dürdanǝyi kirpiklǝrindǝn, dǝmbǝdǝm,
Eşqin odundan qorxuram kabi-rǝvani yaxasan.
Ey latǝ tapan bibǝsǝr, gǝl gör bu mahın surǝtin,
Ta latü üzza başına deyri-muğani yaxasan.
Çaxdı Nǝsiminin dili allahi-nurin sirrinǝ,
Ey nari-qüdsi, qandasan, ta ol zǝbani yaxasan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Üzün müshǝfdir, ey huri, yanağın qaf-vǝl-Quran,
Budur hǝqdǝn gǝlǝn taha, budur yasinü ǝrrǝhman!
Gün ilǝ ayı göglǝrdǝn gǝtirdi sǝcdǝyǝ hüsnün,
Zǝhi qüvvǝt, zǝhi qüdrǝt, zǝhi möcüz, zǝhi bürhan!
Dodağın abi-heyvandır, mǝn anı sormuşam Xızra,
Vǝ lakin abi-heyvani qaçan idrak edǝr heyvan?
Yedi gǝz hǝq nǝ mǝnidǝn buyurdu sǝcdǝ şeytanǝ,
Sǝn ani bil nǝ şeydǝnsǝn ki, ani bilmǝdi şeytan?
Qaşınla kirpigin, yarǝb, nǝ fǝttan yayü oxdur kim,
Fǝlǝkdir tirinǝ tǝrkǝş, mǝlǝkdir yayınǝ qurban?
Sǝn ol pakizǝ cövhǝrsǝn bu gün alǝmdǝ, ey dilbǝr,
Dodağın abi-heyvandır, cǝmalın rövzeyi-rizvan.
"Sǝqahüm rǝbbihüm xǝmri" lǝbi-lǝlin şǝrabidir,
Bu meydǝn mǝst olan bildi ki, hǝqdir "mǝn ǝleyha fan".
Utanır arifin ǝqli, sana insan demǝz, neçün
Ki, insandır demǝz kimsǝ sana, ya xaliqül-insan!
Rüxün inna fǝtǝhnadır, saçın vǝlleyl-qǝd-ǝflǝh,
Bu lövhin ǝbcǝdin gör kim, qomuş hǝqq adını fürqan.
Hǝqǝǝyri baxan gözdǝn cǝmalın yaşıran dilbǝr,
Götürdü pǝrdǝ üzündǝn gǝl, ey zahid, gǝtir iman!
Tǝcǝllinin çırağıdır cǝmalin şǝmi, uş gör kim,
Necǝ nurü ziyasından münǝvvǝr mehrü mǝh taban.
Dirildi qisseyi-Şirin, tükǝndi Şǝkkǝrin dövri,
Lǝbin dövranidir gǝlgil ki, sǝnsǝn Xosrovi-dövran!
Nǝ dǝryadır ǝcǝb eşqin ki, yoxdur hǝddü payanı,
Zǝhi eşqi nǝhayǝtsiz, zǝhi dǝryayi-bipayan!
Nǝsimi çün vüsalindǝn hǝyati-sǝrmǝdi buldu,
Yǝqindir gǝr desǝm hǝqdir kim, oldu heyyü cavidan.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Mǝn ki, dǝrvişǝm, fǝqirǝm, padişahi-alǝmǝm,
Ruhi-birǝngǝm, ǝgǝrçi rǝngǝ girdim, adǝmǝm.
Şeş cǝhǝtdǝn çar ǝnasirdir mǝni faş eylǝyǝn.
Yoxsa mǝn gǝncineyi-vǝhdǝtdǝ nuri-ǝbhǝmǝm.
Alǝmül-qeybin süfatı mǝndǝn oldu aşikar,
Ey bǝsirǝtsiz, mǝni gör kim, nǝ zati-ǝzǝmǝm.
Söylǝyǝn hǝqdir mǝnim dilimdǝ hǝrdǝm, yoxsa mǝn.
Çar ǝnasirdǝn mürǝkkǝb bilisanü ǝbkǝmǝm.
Ümmühat ilǝn nǝ var abayǝ olmasa xǝlǝl,
Alǝmi-tǝhqiqǝ baxsan cümlǝsindǝn ǝqdǝmǝm.
Cǝnnǝti-firdövs üçün bir lǝhzǝ qǝmgin olmazam,
Talibi-didari-yarǝm, şadimanǝm, xürrǝmǝm.
Ey Nǝsimi, çünki iş tǝqdir ǝlindǝn işlǝnir,
Fariqǝm dünyadǝvü üğbadǝ qǝmdǝn, biqǝmǝm.

NƏSİMİ