آذری شعرلری

[t.s.m.t]

Ey mana nahaq deyǝnlǝr, qandadır bǝs yaradan?
Gǝl gǝtir isbatını kimdir bu şeyni yaradan?
Odu su, torpağü yeldǝn böylǝ surǝt bağlayan,
Belǝ dükkan yasıyan kǝndi çıxarmı aradan?
Gǝl mana bir söylǝgil, kimdir sǝnin nitqindǝ kim,
Söylǝyǝn, söylǝtdirǝn, eşitdirǝn hǝr yanadan?
Çünki bir şǝhrin içindǝ mǝscidü meyxanǝ var,
Əhli-hǝq fǝrq eylǝmǝz mǝscidlǝri meyxanǝdǝn.
Ol kim, özün bilmǝdi, düşdü cǝhanǝ dǝrbǝdǝr,
Varlığın hǝq bilmǝdi, qurtarmadı ǝmmarǝdǝn.
Avara tǝk nǝ gǝzirsǝn, ey özündǝn bixǝbǝr,
Gǝl hǝqqin sirrini istǝ aşiqi-biçarǝdǝn.
Oynaram rǝqqas olub çǝngü dǝfü tǝnbur ilǝn,
Çünki mǝndǝ şeş cǝhǝt var, dönmǝzǝm çarparǝdǝn.
Çün Nǝsimi on sǝkiz min alǝmin mǝqsududur,
Kim bu dövrü bilmǝdi sür ta çıxa dǝvvarǝdǝn.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Nari-cǝhimǝ tǝn edǝr eşq odunun hǝrarǝti,
Arif isǝn gǝl, ey könül, bil bu dǝqiq işarǝti!
Dünyada cavidan evi kimsǝ içün yapılmadı,
Keç bu keçǝn xǝrabǝdǝn, qoy bu fǝna imarǝti.
Süfli cahanǝ vermǝdi könlünü hǝr ki, bildi kim,
Möhnǝtü rǝncmiş anın tǝntǝneyi-vǝzarǝti.
Sǝltǝnǝtü ǝmarǝtǝ eşq ilǝ tǝkyǝlǝnmǝ kim,
Beş gün imiş bu dünyanın sǝltǝnǝtü ǝmarǝti.
Kǝbǝ içindǝ görmǝyǝn şol sǝnǝmi müayinǝ,
Heç imiş ol sǝfasızın sǝy ilǝvü ziyarǝti.
İncǝdǝn incǝdir bu söz fǝtǝbǝrükǝ kǝndudǝn,
Dǝxl edǝmǝz bu mǝntiqǝ hǝr kişinin ibarǝti.
Xǝlq ilǝǝmri kün-fǝkan zatü süfatidir anın,
Hǝqqi bu rǝsmǝ görmǝyǝn bağlı imiş bǝsarǝti.
Kim ki, bu bǝhrǝ dalmadı, mai-tǝhuri bulmadı,
Teyyibü tahir olmadı, yoxdur anın tǝharǝti.
Zǝrqu riya tǝriqinǝ düşmǝvü nǝfsǝ uyma kim,
Kimsǝyǝ assı eylǝmǝz şol sǝfǝrin ticarǝti.
Verdi Nǝsimi canını vǝsli-rüxün bǝhasinǝ,
Gǝr bu şǝravü bii kim, yoxdur anın xǝsarǝti.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

İki alǝm anındır kim, gözünǝ hǝq ǝyan oldu,
Hǝqi gördü, hǝqi bildi, hǝqi kim, bigüman oldu.
Əgǝr Musa kimi gǝlmǝk, tǝcǝlli görmǝk istǝrsǝn,
Nǝzǝr qıl üzünǝ gör kim, iki alǝm ǝyan oldu.
Tǝalǝllah, nǝ zibasan ki, hüsnün dövr bağında,
Qaşınla kirpigin, zülfün üzündǝ gülistan oldu.
Qiyamǝt qopdu hüsnündǝn, yeddi iqlimǝ yayıldı,
Sǝnin qǝddü qiyamindǝn mǝgǝr axır zaman oldu.
Çǝlipa zülfü xalindǝn saçın leylidürür, amma,
İrişdi ayǝti-fanzür adı nurü düxan oldu.
Nigarın lǝlinǝ hǝrdǝm tökǝr şǝhd üstünǝ şǝkkǝr,
Vǝli qafil nǝ bilsin kim, nǝdǝn şirin dǝhan oldu.
Mǝkanǝ sığmadı zatım, ǝzǝldǝndir bǝdayatım,
Nǝsiminin bu mǝnidǝn mǝkanı lamǝkan oldu.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Kim ki, bildi bu siratil-müstǝqimin rahini,
Əhli-ürfan olduvü bildi yǝqin allahini.
Göydǝki cümlǝ mǝlaik adǝmǝ qıldı sücud,
Hǝq-tǝaladan gör anın bunca izzü cahini.
Hǝq buyurmuş ǝrzülillah aqibǝt lil-müttǝqi,
Çün deyilsǝn müttǝqi, mülk etmǝǝrzüllahini.
Çün ǝmirǝlmöminin mǝn nöqteyi-bayǝm dedi,
Kim ki, hǝrfin sirrini bilmǝz nǝ bilsin şahini.
Gülli-şeyün halik oldu qaldı illa vǝchǝhü
Hǝr yǝnadǝn baxdı arif gördü vǝchüllahini.
Ey Nǝsimi, hǝr kim öz nǝfsindǝn oldu baxǝbǝr,
Cümleyi-ǝşyada zahir gördü nitqüllahini.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Kişi kim, xacǝsi birlǝ qǝnimǝt tutsa xǝlvǝtni,
Qılır xadim eşigindǝ sǝadǝtbǝxt dövlǝtni.
Kǝsilgil masivallahdan, özünü bağlagil hǝqqǝ,
Dilǝr isǝn qiyamǝtdǝ, ulu hǝzrǝtdǝ izzǝtni.
Bu il böylǝ qılam dersǝn, gǝlǝn il dǝxi hǝm böylǝ,
Gǝl eylǝ-böylǝni tǝrk et, qǝnimǝt tut bu fürsǝtni.
Tǝmǝ adǝm vücudunda beğayǝt zişt illǝtdir,
Qǝnaǝt nuşidarudur ki, dǝf eylǝr bu illǝtni.
Sǝnin var isǝ gǝr başindǝ mǝnlik daşlagil iraq
Ki, mǝnlikdǝn idi şeytan başına gǝldi lǝnǝtni.
Qǝmindǝn geydigi şaldır, gör axir aşiqin halın
Ki, didar arzusun edǝr dilǝmǝz hurü cǝnnǝtni.
Yaman yaxşı ilǝ yaxşı müdara eylǝsǝ, yaxşı,
Kişi yetmǝz muradına bülǝnd dutmazsa hümmǝtni.
Rǝvan düş mǝnbǝr üstündǝn uzatma sözü, mövlanǝ,
Əgǝr ǝqlin kǝmal olsa, gǝl içgil, qoy bu höccǝtni.
Nǝsimi laübalidir ana eyb etmǝ, ey sufi,
Nǝçün tǝbdil qılım dersǝn ǝzǝl gündǝn ki qismǝtni.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

XOŞ GƏLDİN

Qǝdǝm qoyub asta-asta,
Sǝn bu diyara, xoş gǝldin!
Süzdürüb ala gözlǝri.
Qaşları qara, xoş gǝldin!

Oğrun durub, qıya baxdın,
Mücganın sinǝmǝ çaxdın,
Jismimi yandırıb yaxdın,
Alışdım nara, xoş gǝldin!

Qaynayıb, peymanım dolub,
Saralıb gül rǝngim solub,
Hǝsrǝtin çǝkmǝkdǝn olub,
Sinǝm sǝdpara, xoş gǝldin!

Dostun vǝfasını gördüm,
Seçib, sevib, könül verdim,
Tǝzǝlǝndi köhnǝ dǝrdim,
Dǝrdimǝ çara, xoş gǝldin!

Sinǝmdi eşqin dǝftǝri,
Sǝnsǝn dilimin ǝzbǝri,
Yazıq Aşıq Əlǝsgǝri,
Çǝkmǝyǝ dara, xoş gǝldin!

AŞIQ‌ ƏLƏSGƏR

[t.s.m.t]

Surǝtin nǝqşindǝ hǝr kim görmǝdi nǝqqaşini,
Vahibi-surǝt anın gözsüz yaratmış başini.
Qabü-qövseynin rümuzin sanma kim, fǝhm eylǝyǝ
Kim ki, zahir görmǝdi şol mahi-bǝdrin qaşini.
Lǝblǝri şirin nigarın firqǝtü hicranidir.
Axıdar yanınca şǝmin gözlǝrindǝn yaşini.
Düşmǝdi batil xǝyalǝ, olmadı sevdası xam
Hǝr kimin kim, eşq odilǝ hǝq bişirdi aşini.
Gǝrçi fǝrraşi-mǝlikdir ǝnbǝrǝfşan sünbülün.
Çünki mǝn sultani buldum, neylǝrǝm fǝrraşini?
Hǝqqǝ vasil rindü hǝqdǝn ayrıdır zahid, görün
Xanǝqahın şeyxini, meyxanǝnin ovbaşini.
Dǝmbǝdǝm sufi mǝlamǝt daşın atar aşiqǝ.
Daşı qiymǝtsizdir anın içini gör, daşini.
Hasilin mǝscid bucağında gör axır kim, nǝdir.
Ey mǝlamǝt eylǝyǝn meyxanǝnin qǝllaşini.
Yaşını yandırdı eşqin, hǝm qurusun könlümün.
Kim ki, eşqǝ düşdü yandırdı quruvü yaşini.
Könlümün şǝhrindǝ eşqin bir imarǝt yandı kim,
Ta ǝbǝd qoparmaz andan nöh fǝlǝk bir daşini.
Canımı eşqin ǝzǝldǝ yoldaş etmiş özünǝ.
Qoymaya yoldaşlığın hǝqqin bilǝn yoldaşini.
Ey Nǝsimi, halını gǝr kimsǝ bilmǝz qǝm degil,
Hǝq bilir, xǝlqi-cahanın sirrini, hǝm faşini.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

Yarǝ qılan vǝfasını, yarǝ qılır cǝfasını,
Ey dil, anın cǝfasına qatlan, unut vǝfasını!
Kim ki, irişmǝk istǝdi uca boyun vüsalinǝ,
Oldu hǝmişǝ fǝrz ana çǝkmǝk anın bǝlasını.
Dǝrd ilǝ xoş keç, ey könül, qǝmdǝn usanma, çün bilir
Aşiqi-dǝrdimǝndinǝ dǝrdi verǝn, dǝvasını.
Zülfü qaşın qarasına bağlamayan kişi könül,
Bilmǝmiş ol üzüqara, zülfü qaşın qarasını.
Vǝslü fǝraqǝ vasitǝ çünki qǝdǝrdir, ey könül,
Cǝhd ilǝ kimsǝ qadirin mǝn edǝmǝz qǝzasını.
Kövnü mǝkanǝ vǝslini qiymǝt edüb, bǝha qılan,
Yoxdur anın gözündǝ nur, bilmǝz anın bǝhasını.
Ta bilǝrlǝr ki, az imiş alǝmǝ feyzin, ey günǝş,
Yerdǝvü gög göstǝrǝr mehri-rüxün ziyasını.
Kǝbǝ üzündür, ey sǝnǝm, üzünǝ sǝcdǝ eylǝrǝm,
Hacisiyǝm bu Kǝbǝnin, mǝn bilirǝm sǝfasını.
Ayinǝsindǝ görmǝyǝn surǝti-nǝqşini ǝyan,
Ayinǝdǝn gedirmǝmiş ol qaragünlü pasını.
Zülfi-dütasını anın kövnü-mǝkanǝ, ey könül,
Al vǝ iki cahana sǝn vermǝ bir incǝ tasını.
Canıma şol ala gözün eylǝdigi cǝfalǝri,
Ol nǝ bilir ki, görmǝmiş gözlǝrinin alasını.
Gǝrçi ǝtasidir cǝfa aşiqǝ şol vǝfasızın,
Can ilǝ istǝr, ey könül, aşiq anın ǝtasını.
Çinü Xǝtayǝ surǝtin nǝqşini göndǝr, ey sǝnǝm,
Ta büti-Çinǝ tapanın göstǝrǝsǝn xǝtasını.
Gǝrçi sözü Nǝsiminin qabili-kimya imiş,
Tuncü hǝdidǝ sanma kim, xǝrc edǝ kimyasını.
Mǝrhǝba, insani-kamil, canımın cananǝsi,
Alǝmin cismi sǝdǝfdir, sǝnmisǝn dürdanǝsi?
Vǝchini sǝbül-mǝsani oxuyan gündǝn bǝri.
Gör ki, nǝ divanǝ düşmüş aşiqin divanǝsi.
Ta sǝqahüm şǝrbǝtindǝn içdi bu xǝstǝ könül,
Seyri-ov ǝdnayi buldu, qaynadı xümxanǝsi.
Çün bizǝ mǝlum olubdur mǝniyi-ümmül-kitab,
Arifǝm sǝmimǝ sığmaz zahidin ǝfsanǝsi.
Şol Xızr biçarǝ içmiş abi-heyvan dedilǝr,
Ta lǝbin eyninǝ irmǝz yoxdur onun xanǝsi.
Əhsǝni-tǝqvim bilǝn nǝçük ǝnǝlhǝq demǝsin?
Bǝs nǝdǝn bǝrdar olubdur Mǝnsurun divanǝsi.
Kafirin bütxanǝsi var, möminin Beytül-hǝram,
Aşiqin yar eşigidir Kǝbǝvü bütxanǝsi.
Şǝmi-vǝhdǝtdir cǝmalın söhbǝti rövşǝn qılır
Qarşımda xoş-xoş yanadır Seyyidin pǝrvanǝsi.

NƏSİMİ

[t.s.m.t]

گئلممیش کن حایاتی من آغ بیلیردیم!
سونرادان گؤردوم کی قاراسی وار ایمیش
هر دئییلن سؤزو بوتون بیلیردیم
سن دئمه سؤزونده باراسی وار ایمیش
سوسقی یاسلی دومانلیدی یول لاریم
توتماز سنین دونیا ایله قوماریم
بئشیک له مزارین،یوخلوقلا وارین
بیر جه ثانیه یاراسی وار ایمیش

[t.s.m.t]

Bǝhri mühit imiş könül, yoxdur anın kǝnarǝsi,
Lǝl ilǝ sǝlsǝbil imiş, ab ilǝ sǝngi-xarǝsi.
Faniyi-mütlǝq olmuşam, hǝqqilǝyǝm, hǝq olmuşam,
Kim ki, hǝqi dilǝr budur çarǝsi üştǝ çarǝsi.
Şǝşǝǝsindǝ mǝhv olur ay ilǝ gün bu Zöhrǝnin,
Gör ki, nǝ afitabmış şol fǝlǝkin sitarǝsi.
Kirpiginin xǝdǝnginǝ uğradı xǝstǝ yürǝgim,
Ey bu oxa inanmayan uş cigǝrimdǝ yarǝsi.
Sirri-ǝlǝsti-rǝbbiküm çünki götürdü pǝrdǝyi,
Zahidǝ assi eylǝmǝz xirqeyi-parǝ-parǝsi.
Türrǝsinin cǝfalǝri sağişǝ gǝlmǝz, ey könül,
Sǝn bu şümarǝ düşmǝ kim, mǝn bilirǝm şümarǝsi.
Canü cahanǝ zülfünün tarǝsin alü vermǝ kim,
Gǝr verǝsǝn ucuz ola canü cǝhanǝ tarǝsi.
Qanğı hǝzarǝdǝndürür qǝmzǝlǝri bölükü kim,
Durmaz anın xǝdǝnginǝ min çǝrinin hǝzarǝsi.
Eşqǝǝzǝldǝ vermişǝm ücrǝtǝ könlüm evini,
Şǝr ilǝ kimsǝ ta ǝbǝd fǝsx edǝmǝz icarǝsi.
Qaşlarının rümuzuna ǝql irǝmǝz, Nǝsimiya,
Gör nǝ qǝdǝr dǝqiq imiş qaşlarının işarǝsi

NƏSİMİ