پشت پرده‌ي بحث درآمدي آگهي‌هاي بازرگاني صداوسيما چه بود؟
مجيد مشيري در دانشگاه امام‌صادق(ع):
حجم آگهي‌هاي صداوسيما را از 5 ميليون به يك ميليون كاهش داده‌ايم
«مصرف‌گرايي در رسانه‌ي ملي» شامگاه 24 آذر ماه در دانشگاه امام صادق (ع) با حضور دانشجويان و مديركل اداره بارگاني صداوسيما و يك كارشناس رسانه مورد بررسي قرار گرفت.
***به گزارش خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) مجيد مشيري مدير كل اداره بازرگاني سازمان صداوسيما به توضيحي درباره‌ي ساختار اداري ـ مالي اين اداره پرداخت و درادامه گفت: ما در اداره كل واحدهايي داريم كه به كار بازبيني و بازشنوايي آگهي مي‌پردازد كه اين بخش 20 عضو دارد و با حضور حداقل هفت تن جلسه تشكيل مي‌شود و ساليانه بين 6 تا 7 هزار آگهي تلويزيوني و راديويي مورد بررسي و تاييد قرار مي‌دهند.
وي ياد‌آور شد: تا پيش از ما گردش امور مالي آگهي‌ها در صندوق بازنشستگي سازمان انجام مي‌شده است. اما بعد از آن نظر سازمان اين بود كه فعاليت بدون واسطه انجام شود. از اين‌رو ملزم شديم همه دريافت‌ها را به حساب خزانه بريزيم و در چارچوب بودجه سازمان، اداري كل اعتباراتش را دريافت كند. از اين‌رو ما نسبت به اصل درآمد امكان هيچ دخل و تصرفي را نداريم و بر مبناي ضوابط عمل مي‌كنيم و فعاليت‌ها روشن و شفاف است.
مشيري در ادامه متذكر شد: زماني در شبكه‌هاي مختلف راديو و تلويزيوني بين 6 تا 8 درصد آگهي پخش مي‌شد كه الان اين به يك تا حداكثر 3 درصد كاهش يافته است. در واقع حجم آگهي‌ها تلويزيون از 5 ميليون‌و خرده‌اي ثانيه در سال به يك ميليون و خرده‌اي رسيده است كه اين كاهش در يك فرآيند زماني 4 ساله اتفاق افتاده است. سه‌سال پيش شاهد بوديم مخاطب نسبت به حجم آگهي‌ها دلخور است. از سوي اداره كل بازرگاني بركيفيت آگهي‌ها تاكيد دارد و از آن جايي كه ما بايد حقوق توليد‌كنندگان و مصرف‌كنندگان در نظر بگيريم سعي داريم در چارچوب ضوابط فعاليت خود را دنبال كنيم. ما كالاهاي مجازي را تبليغ مي‌كنيم كه همه آنها بر اساس مصوبات مملكتي اجازه عرضه دارند.
وي با يادآوري اين موضوع كه تبليغات سرفصل جواني در جامعه ما است كه خيلي مورد توجه و پژوهش قرار نگرفته است خاطرنشان كرد: تاثير آگهي‌هاي غيرمستقيمي كه در فيلم‌ها و سريال‌ها پخش مي‌شود را نمي‌توان از نظر دور داشت.
به گزارش ايسنا، دراين مراسم همچنين حسين رضي به عنوان كارشناس رسانه با تقسيم‌بندي رسانه به مثابه پديده‌اي تجاري، عمومي، سياسي يا فرهنگي، اشاره‌اي كوتاه به كاركرد و تبعات هركدام از اين رويكردها در رسانه پرداخت و گفت: به مصرف گرايي در رسانه به‌دو شكل دامن زده مي‌شود. يكي به شيوه مستقيم است و راهي ديگر به شكل غيرمستقيم به مصرف‌گرايي دامن زده مي‌شود. جنبه مستقيم آگهي با حوزه بازرگاني بر مي‌گردد كه اين جنبه‌اش خيلي خطرناك نيست. زيرا مخاطب آگاهانه با آن برخورد مي‌كند. به اعتقاد من آن چه در حوزه‌ي مصرف‌گرايي و دامن‌زدن به آن خطرناك است در حوزه‌ي غير پيام‌هاي بازرگاني است كه كما بيش آن را در فيلم‌ها و سريال‌ها مي‌بينيد. درعين حال مصرف‌گرايي بخشي از واقعيت وجودي جامعه ما است و اين موضوع مانند هرپديده‌ي ديگر معلول عوامل متعدد است نه اين‌كه بخواهيم نقش رسانه را كم كنيم. بلكه بايد از جنبه‌هاي گوناگون به موضوع مصرف‌گرايي بپردازيم.
رضي با تاكيد براين‌كه رسانه تنها در حوزه مصرف‌گرايي مهم نشده است، بلكه در حوزه‌هاي ديگر از زندگي اجتماعي انسان نيز اهميت دارد و از سويي رسانه آيينه تمام‌نماي جامعه است و نمي‌تواند از واقعيت‌هايي كه در جامعه است چشم‌پوشي كرد و اگر اين‌گونه باشد سبب مي‌شود كه رفته‌رفته مخاطب از رسانه دوري كند.
***به گزارش خبرنگار ايسنا، در ادامه نشست مدير كل اداره بازرگاني سازمان صداوسيما با تاكيد بر اين‌كه مصرف‌گرايي مذموم و نكوهيده است پرسيد: مصرف درست چيست؟ ضرورت دارد كه ما با پژوهش‌هاي ميداني و نظري مختصات مصرف جامعه خود را مورد بررسي قرار دهيم و نتيجه‌ي آن را به برنامه‌سازان، مجريان و تصميم‌گيران اعلام كنيم. از اين منظر ضرورت دارد كه مصرف درست تعريف و تبيين شود.
در ادامه حسين رضي بحث را دنبال كرد و خاطرنشان شد: در حوزه عمل رسانه‌اي،رسانه بايد زمينه‌ساز فعاليت‌هايي باشد كه ما در حوزه‌ي حكومتي با عنوان تكاليف حكومتي تعريف مي‌كنيم. ما نقش آگهي را اگر نقش مثبتي فرض كنيم چه مي‌شود؟ چنانچه نهادهاي درگيري چون موسسه استاندارد، سازمان حمايت از مصرف‌كنندگان، حوزه‌هاي نظارت بر سلامت، اگر اين‌ها كارشان را خوب انجام دهند رسانه در انتشار آگهي‌ها نقش اطلاع‌رساني را دارد و در واقع آن چه كه در عرصه تبليغات ظهور و بروز پيدا نمي‌كند به آن معنا است كه از طرف دستگاه‌هاي نظارت جلو آن گرفته شده است. اما اگر آن دستگاه‌ها فعاليتشان را به خوبي انجام ندهند، محصولات مي‌رسد به حوزه رسانه و اداره كل بازرگاني سازمان بايد يك حوزه مميزي از اين زاويه، براي كالاها بگذارد.
وي ادامه داد: ما از اين منظر ميتوانيم نقشي مثبت براي آگهي در نظر بگيريم، اما نمي‌توانيم در حوزه‌ي مصرف‌گرايي نقش رسانه را در نظر نگيريم.
***اين مقام مسوول در سازمان صداوسيما متذكر شد: شروع تبليغات در سازمان با يك نگاه درآمدي بود، نگاه درآمدي يعني اين‌كه سازمان بايد درآمد كسب كند. پرسش جدي اين است كه سازمان صداوسيما يك نهاد درآمدي است يا يك نهاد هزينه‌اي؟
اساسا بايد نگاه به نهادهاي فرهنگي درآمدي باشد يا هزينه‌اي؟ طبيعي است كه نگاه بايد هزينه‌اي باشد، اما در اين جا مي‌شود كاري كرد كه رسانه در يك ابعادي بتواند خود گرداني كند. منتهي آنها لزوما در حوزه آگهي بازرگاني نيستند. دو اشكال دراين رويكرد درآمدي به صداوسيما ايجاد شده است. اكنون درآمدها به خزانه ريخته مي‌شود. اگر تلقي ما اين باشد كه سيما دارد مصرف‌گرايي را به معناي منفي آن دامن مي‌زند، ما چرا بايد برويم سراغ درآمدي كه با ما محاسبه مي‌كنند. يعني هيچ عامل تشويقي به لحاظ درآمدزايي براي سازمان وجود ندارد، منتهي يك اتفاق ديگري افتاده است مقداري از اين اتفاق پشت پرده است كه مي‌خواهم بگويم .
مجيد مشيري درباره‌ي اين اتفاق پشت پرده تصريح كرد: ما در طول اين سال‌ها براي درآمد تلفيقي از يك سيستم خصوصي، دولتي را ايجاد كرديم. ما آمده‌ايم صندوق بازنشستگي سازمان را واسطه كرده‌ايم و كنسرواسيوني متشكل از نهادهاي خصوصي و صندوق بازنشستگي درست شده است و آثارش اين شده است كه از حوزه‌ي نظارتي به صداوسيما مي‌آيند صرفه نظر از بحث‌هاي سياسي و خطي، اطلاعات به آنها داده نمي‌شود. اين اخلالي كه از پيش ايجاد شده تا امروز ادامه پيدا مي‌كند. يعني اين‌كه رسانه خودش را از بدنه دولت جدا كرده است و هنوز آثار اين جنبه سياست‌گذاري‌ها در حوزه‌ي عملكرد رسانه‌اي مشهود است.
او تاكيد كرد: اگر ما به سازمان نگاه درآمدي نداشتيم، خيلي از آن جنبه‌ها براي ما مهم نبود؛ يك زماني مي‌بينيد آگهي‌ها افت مي‌كنند اين را به‌عنوان يك ناظر بيان مي‌كنم و مطلع از جريانات اجرايي نيستم، اما احتمالا مشتري نداشته كه آگهي ما افت كرده است. نه اين‌كه خود ما بياييم آگهي‌ها را كاهش دهيم. شاهد ادعايم اين كه شبكه‌هايي داريم كه آگهي ندارند، نه اين‌كه نخواسته‌اند، نه، نتوانستند.
وي كه پيش از اين مديريت يكي از شبكه‌هاي سراسري را برعهده داشته است گفت: بنده به عنوان يك مدير شبكه‌اي كه در طول دوران مديريت در شبكه‌ام آگهي نداشته‌ام مي‌آيم سرم را بالا مي‌گيرم و مي‌گويم اصلا قائل به پخش آگهي در شبكه تلويزيوني نيستم. درحالي كه اين‌طور نيست.
***به گزارش ايسنا، درادامه اين نشست مجري با بيان اين‌كه ما هنوز قانون جامع ناظر بر تبليغات تجاري در كشور نداريم در انتقاد از مدير كل اداره كل بازرگاني صداوسيما گفت: اصلي‌ترين چالشي كه اكنون بر سر تدوين قانون جامعه نظارت بر تبليغات بازرگاني و همچنين سياست‌هاي كلان تبليغات بازرگاني هست، مقاومت سازمان صدا‌وسيماست كه مي‌گويد ما با سه‌مدل ديگر تبليغات متفاوت هستيم و همچنين يك نهاد مستقلي هستيم كه قوانين نظارتي و حقوقي حاكم بر تبليغات بازرگاني را خود ما مي‌نويسيم. همين‌كه سازمان صداوسيما تمايل دارد در قوانين نظارتي مستثني شود خيلي مساله است.
مجيد مشيري در پاسخ به انتقاداتي كه از سوي رضي و مجري مطرح شد گفت: اشاره شد، سابق شرايطي بوده كه كنوانسيوني داخلي و خارجي از افراد حقيقي و حقوقي تشكيل مي‌شده كه كارهايي هم مي‌كردند و اطلاعاتشان دريافت نمي‌شد و چه بهتر مي‌بود كه واحدهاي نظارتي مملكتي برفعاليت آنها در آن دوره نظارتي داشتند و مي‌گفتند كه چرا آن كارها را كرده‌اند. اما الان كاري كه انجام مي‌شود خيلي شفاف و بدون كنوانسيون است اكنون ديگر آن شرايط سابق را نداريم درآمدها معلوم است كه كجا واريز مي‌شود و دستگاه‌هاي نظارتي هم از اين‌كه شرايط جديد به‌وجود آمده است سازمان را تقدير كرده است. البته با مشكلاتي كه از آن دوران باقي مانده است كم‌وبيش روبه‌رويم و كساني هم كه مي‌گويند ما طلبكاريم و عده‌اي هم مي‌گويند بدهكاريم كه اين‌ها بايد به يك جمع‌بندي قانوني برسد. ما الان در شرايط فعلي جوري ديگر عمل مي‌كنيم.
***او تاكيد كرد: كاهش آگهي‌ها از 5 ميليون و چند‌صد ثانيه به يك ميليون و اندي، ناشي از نبود آگهي نيست. متقاضي وجود دارد اما تاكيد داريم كه در مقايسه با مدل‌هاي ديگر تبليغاتي آگهي‌هاي تلويزيوني نرخ واقعي خود را پيدا كند.
مديركل اداره بازگاني صداوسيما افزود: در مورد قانون نظارت بر آگهي‌هاي تجاري هم كه اشاره شد در آن بحث سازمان صداوسيما جايگاه خودش را دارد. بالاخره همان مختصاتي كه بر توليد و پخش برنامههاي سازمان حاكم است بر آگهي‌ها هم حاكم است و نمي‌شود آنها را مستثني كرد و براساس ضوابط ديگري برآنها نظارت شود.البته سازمان براي وجود قانون مشاركت داشته است. ما شرايطمان را اعلام كرديم و خواستيم كه شرايط سازمان در آن ديده شود كه اين ناشي از مقتضيات رسانه تلويزيون و انتشار آگهي در آن است.
وي درادامه خواستار شد: مجلس شوراي اسلامي قوانيني را از تصويب بگذراند كه مباحث مربوط به بودجه سازمان تعيين تكليف شود كه چقدر سازمان از محل آگهي‌ها بودجه‌اش را تامين كند و چقدر آن از بودجه عمومي باشد. ما درانتشار آگهي‌ها معيارمان درآمد بيشتر نيست. چنان چه در سرفصل‌هاي ضوابط آگهي هم به چگونگي توليد و پخش آگهي‌ها و شرايط كمي‌وكيفي آنها اشاره مي‌كند.
به گزارش ايسنا،درادامه اين نشست رضي، تاكيد كرد: اداره كل آگهي‌هاي بازرگاني صداوسيما سياست‌هاي تشويقي براي تبليغات كالاهاي فرهنگي فاخر در نظر بگيرد.
نشست مصرف‌گرايي در رسانه ملي كه از سوي بسيج دانشجويي دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شده بود با پرسش‌وپاسخ دانشجويان به پايان رسيد.
جواب بصورت نقل قول
