ویتامین ها

[persian365]

[eMer@lD]

ويتامين هاي A،B،C،E در چه مواد خوراکي وجود دارند؟




1- ويتامين A
منابع طبيعي غذايي: تخم مرغ، سبزيجات و ميوه هاي رنگي، روغن کبد ماهي، لبنيات، عسلعلائم کمبود ويتامين A: عفونت دندان، آلرژي ها، موهاي خشک، عقب افتادگي در رشد، سوزش و خارش در چشم، شبکوري، مشکل سينوس، خشکي پوست، ضعف قوه بويايي.

اهميت ويتامين A براي سلامتي: شکل گيري سالم استخوان ها ، دندان ها و پوست، قوت بخشيدن به لايه خارجي ناخن و ديگر اندام ها، افزايش رشد و سرزندگي و نشاط، رشد و ترميم بافت هاي بدن، مفيد براي سلامت موها و چشم ها و ضروري در دوران بارداري و شيردهي.

موادي که از جذب ويتامين A جلوگيري مي کنند: قهوه، الکل، مصرف بيش از حد آهن، روغن هاي معدني. موادي که جذب ويتامين A را زيادتر مي کنند: ويتامين C، D،E، F ، روي ، کلسيم، ويتامين B - Complex
2- ويتامين B
الف - B-Complex
منابع طبيعي غذايي : همه غلات و دانه ها، کبد، مخمر آبجو
علائم کمبود: کم اشتهايي، پوست خشک خشن، موهاي شکننده و تيره و بي حال، يبوست و جوش.
موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: استرس، مصرف بيش از حد شکر، قهوه، الکل، قرص هاي ضد بارداري، عفونت ها، آنتي بيوتيک ها. موادي که به جذب آن کمک مي کنند: کلسيم ، ويتامين هاي E ، C و فسفر.


ب - ويتامين B1
منابع طبيعي غذايي: گوشتهاي دل ، جگر، کله پاچه، مغز گردو، جوانه گندم، گوشت خوک، گوشت مرغ، بوقلمون، ماهي، برنج قهوه اي، زرده تخم مرغ، تمام حبوبات، شيره چغندرقند، مخمرآبجو و تمام غلات.


علائم کمبود: افسردگي، يبوست، عصبي بودن، رشد ناقص در کودکان، کوتاهي انگشتان دست و پا، ضعف، خستگي، حساس بودن نسبت به سر و صدا، کم اشتهايي. موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: تنباکو، استرس، تب، قهوه، الکل، جراحي، صدف خام. موادي که به جذب آن کمک مي کنند: ويتامين B-Complex، سولفور، منگنز، ويتامين B2، آهن، ويتامين C و E.
ت - ويتامين B2
منابع طبيعي غذايي: پنير، شير، زرده تخم مرغ، مغز گردو، مخمر آبجو، دل و جگر، کله پاچه، تمام حبوبات، شيره چغندرقند.

علائم کمبود: التهاب دهان، مشکلات چشميف سرگيجه، ضعف گوارش، التهابات پوستي. موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: الکل، تنباکو، مصرف بيش از حد شکر، قهوه. مواردي که به جذب آن کمک مي کنند: فسفر، نياسين، ويتامينC ، B-Complex، B6 .
ج: ويتامين B6 (پيروکسين)
منابع طبيعي غذايي: شير، کلم پيچ، گرمک، حبوبات، شيره چغندقند، گوشت، دل و جگر، کله پاچه، جوانه گندم، برنج قهوه اي ، آلو ، سبزيجات پربرگ سبز، مخمر آبجو.

علائم کمبود: احتمال ضعف در کنترل عضلات، عصبي بودن، التهابات و ناراحتي هاي پوستي، اختلالات گوارشي، کمبود ترشح انسولين ، جوش، تحريک پذيري و تند مزاجي، ضعف در عضلات، تشنج در نوزادان، افسردگي، معلوليت ها، آرتروز، کمخوني.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: الکل، قرص هاي ضدبارداري، تنباکو، تابش اشعه راديواکتيو، قهوه.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: اسيدهاي چرب، سديم، ويتامين هاي B1، B2، C و B-Complex.

ث - ويتامين H
منابع طبيعي غذايي: ساردين، جگر، حبوبات، زرده تخم مرغ، برنج کته، عدس، غلات ،گوشته اي دل و جگر، کله پاچه، مخمر آبجو.

علائم کمبود: نگراني و دلواپسي شديد، کم اشتهايي، نقص در سوخت و ساز چربي، افسردگي، رنگ پوست مايل به خاکستري، التهابات پوستي.

موادي که ازجذب آن جلوگيري مي کنند: الکل، سفيده تخم مرغ خام، قهوه.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: سولفور، ويتامين B12، آهن، ويتامين B-Complex، ويتامين C، اسيد پانتوتنيک (PA ، نوعي ويتامين ب کمپلکس)
ج - اينوسيتول
منابع طبيعي غذايي: مرکبات، گردو، شير، گوشت، مخمرآبجو، شيره چغندرقند، سبزيجات، لسيتين.

علائم کمبود: مشکلات چشمي، کلسترول بالا، مشکلات پوستي، يبوست.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: مصرف بيش از حد شکر، ذرت، قهوه، الکل.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: ويتامين هاي B1، B2، B-Complex، فسفر.
چ - اسيد پانتوتنيک
منابع طبيعي غذايي: زرده تخم مرغ، آب پرتغال، مخمر آبجو، حبوبات، جگر، تمام دانه ها و غلات، ماهي آزاد، جوانه گندم.

علائم کمبود: فشارهاي شکمي، حساسيت به انسولين، اگزما، ريزش مو، اسهال، مشکل کليه، پايين بودن قند خون.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: قهوه، الکل.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: ويتامين هاي C، B6، B12،آهن، بيوتين، B-Complex.

ح – اسيدپارا آمينوبنزوئيک (PABA)
منابع طبيعي غذايي: سبزيجات پربرگ سبز، گوشت دل و جگر، کله پاچه، ماست، جوانه گندم، شيره چغندقند، مخمر آبجو.

علائم کمبود: عصبي بودن ، کم خوني، يبوست، خستگي ، سردرد، مشکل گوارش، اگزما، مشکلات پوستي، ريزش مو، کم شدن مقاومت پوست در برابرتابش خورشيد.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: قهوه، الکل، سولفوناميد (نوعي آنتي بيوتک).

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: ويتامين C، آهن، ويتامين B-Complex.

3- ويتامين C (اسيد اسکوربيک):

منابع طبيعي غذايي: سيب زميني ، گيلاس، جوانه دانه هاي يونجه، فلفل ها، مرکبات، گرمک، کلم بروکلي، توت فرنگي.

علائم کمبود: ضعف عضلاني، کم خوني، کم اشتهايي، عدم انعقاد خون (هموفيلي) تورم در زخم ها و شکستگي ها، خونريزي لثه ها، آسيب ديدگي و کوفتگي، کم شدن مقاومت بدن در برابر عفونت.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: استرس، تب بالا، تنباکو، آنتي بيوتيک ها، آسپرين، کورتيزون.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: فسفر، کلسيم، ويتامين هاي A ، C و F .

4- ويتامين D
منابع طبيعي غذايي: چربي، کره، روغن کبدماهي، شاه ماهي، ساردين ها، زرده تخم مرغ، ماهي آزاد، ماهي تن.

علائم کمبود: احتمالا منجر به راشي تيسم مي شود. کمبود نيرو (ضعف عمومي) ضعف عضلاني، جذب ناقص و ناکافي کلسيم، رسوب فسفر در کليه ها، اسهال، بي خوابي، عصبي بودن.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: روغن هاي معدني (کاني)

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: فسفر، کلسيم، ويتامين هاي A، C، F.
5- ويتامين E
منابع طبيعي غذايي: کره مارگارين، روغن هاي گياهي، انواع غلات، سيب زميني، شيره چغندرقند، سبزيجات سبز، تخم مرغ، گوشت هاي دل و جگر، کله پاچه، جگر خشک شده، جوانه گندم.

علائم کمبود: سستي و شکنندگي سلولهاي گلبول قرمز خون، موهاي خشک کمرنگ، نازايي، ضعف و ناتواني، مشکلات گوارشي، سقط جنين، بيماري قلبي، بزرگي پروستات.

موادي که از جذب آن جلوگيري مي کنند: روغنهاي معدني، روغن و چربي فاسد شده، قرص هاي ضد بارداري.

موادي که به جذب آن کمک مي کنند: فسفر، کلسيم، Choline (نوعي ويتامين B-Complex، ويتامين هاي A، C، F.

[دل تنگم]

ب1 جزو آن دسته از ويتامين‌هايي است كه بايد براي دسترسي به آن در بين مواد غذايي جست‌وجو كرد



اين ويتامين در برابر مواد قندي بسيار حساس است و افراط در مصرف مواد غذايي حاوي قند، اين ويتامين را از بدن فراري مي دهد. حتي برخي از كارشناسان معتقدند كه پوشيدن لباس‌هاي نايلوني نيز موجب كمبود اين ويتامين بازيگوش در بدن مي‌شود.

همانگونه كه تصور عمومي تاييد مي‌كند، ويتامين ب1 در مواد غذايي نظير نان (البته ناني كه از سبوس تهيه شده باشد)، برنج، جگر، دانه‌‌هاي آفتابگردان و سويا و سبزيجاتي نظير كلم، اسفناج و هويج وجود دارد.

اين در حالي است كه جوانه گندم هم مقدار قابل توجهي از اين ويتامين را در خود جاي داده است. يكي از نوشيدني‌هاي حاوي ويتامين ب1 هم ماءالشعير است كه مي توان با نوشيدن آن بخشي از ويتامين ب1 مورد نياز بدن را تامين كرد

[دل تنگم]

براي بسياري از خانواده‌ها اين سؤال مطرح است كه هر يك از اعضاي خانواده با توجه به سن خود به چه نوع مكمل ويتاميني نياز دارند.

بر پايه تحقيقات پزشكان، بچه‌‌ها در دوران نوجواني و قبل از آن به طور فزاينده‌اي به مكمل كلسيم نياز دارند تا رشد استخواني آنها به بهترين شكل تكميل شود.

به گفته متخصصان، نوجوانان به ۱۳۰۰ ميلي گرم كلسيم در روز نياز دارند و اين در حالي است كه اغلب كمتر از اين ميزان دريافت مي‌كنند.

البته كلسيم موجود در شير، پنير و ماست، بسيار بهتر از مكمل‌هاي كلسيم است اما در صورتي كه نوجوانان به ميزان لازم از لبنيات مصرف نكنند، بهتر است مكمل كلسيم مورد استفاده قرار گيرد.

گفتني است كه پدر و مادر خانواده هم بيش از هر چيز به ويتامين D نياز دارند. ويتامين D ريسك ابتلابه سرطان‌ها را كاهش مي‌دهد و براي جذب بهتر آن بايد از نور خورشيد كمك گرفت.

يكي ازمنابع اين ويتامين ماهي‌هاي چرب هستند اما با توصيه پزشك مصرف مكمل‌هاي ويتامين D در مورد پدر و مادر خانواده، مفيد خواهد بود. تحقيقات نشان مي‌دهد كه 40 درصد از پدر بزرگ و مادر‌بزرگ‌ها به كمبود ويتامين B12دچارند.

از همين رو مصرف مكمل اين ويتامين براي آنها توصيه مي‌شود. از سوي ديگر، مصرف برخي دارو‌ها هم جذب ويتامين B12 را در بدن مختل مي‌كند و بهتر است پدربزرگ و مادربزرگ خانواده در مورد كمبود اين ويتامين مورد بررسي پزشك قرار گيرند.

[ghazal_ak]

این مقاله كه متضمن شرح یك پروژه مشترك میان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سازمان پژوهش‏های علمی و صنعتی ایران می‏باشد از سوی مدیریت محترم توسعه و ایجاد طرح‏های ایدرو ارایه شده است كه ضمن تشكر از مدیریت مزبور، مشروح آن در ذیل از نظر خوانندگان گرامی می‏گذرد.
این پروژه در فرایند نوآوری با حمایت مالی و نظارت مدیریت توسعه و ایجاد طرح‏های سازمانی گسترش و نوسازی صنایع ایران به منظور تثبیت ایده و ایجاد زمینه دستیابی به بازار تجاری فناوری اجرا شده است.
در این فرایند از یك سو براساس نیاز خریداران و مشتریان تكنولوژی اقدام به تدوین و عرضه دانش فنی و از سوی دیگر با مكانیزم سرمایه‏گذاری پرمخاطره، ایده نوآوران به دانش فنی تبدیل شده و به طرح‏های توجیهی موردنیاز طرح‏های سرمایه‏گذاری، تهیه می‏شود. در این راستا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، با شناسایی افراد صاحب ایده‏های توجیه‏پذیر، تعریف پروژه جهت دستیابی به دانش فنی مورد نظر، تأمین هزینه‏های مرتبط و مدیریت بر اجرای پروژه، حركت در مسیر فرایند را تسهیل می‏نماید.

●مقدمه
با توجه به اینكه یكی از پروژه‏های مورد علاقه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران طرح »تدوین دانش فنی و بازیابی توكوفرولها از محصولات جانبی كارخانه‏های روغن نباتی« می‏باشد وجهت اجرای آن سرمایه‏گذاری در مقیاس پایلوت صورت گرفته است، در این مقاله برای آشنایی با این ماده با ارزش اطلاعات مختصری ارائه می‏گردد. ویتامین E و دیگر مواد آنتی اكسیدان مواد غذایی (ویتامین C، كاروتنوئیدها، سلتیوم، فلاوتونیدها و چند ماده دیگر) به علت ارتباط این مواد در جلوگیری از بسیاری از بیماری‏ها نظیر گرفتگی عروق قلبی و سرطانها در صدر موضوعات مورد علاقه علوم پزشكی و تغذیه قرار گرفته‏اند. از بین این مواد، ویتامین E به دلیل قابلیت دسترسی، اثر سلامتی‏بخش، نقش مهم در جلوگیری از اكسید شدن در سطح سلولی و وجود بازار تقاضای رو به گسترش بیشترین توجه را به خود جلب كرده است.
ویتامین E در طی تحقیقات در مورد تولید مثل در موشها كشف و به عنوان عامل تغذیه‏ای محلول در چربی شناخته شد. ایوانز و بیشاپ (Bishop & Evans) این مشاهدات را در سال ۱۹۲۲ منتشر كردند. چون این ماده بعد از ویتامین D كشف شد به عنوان ویتامین E نامگذاری گردید. در سال ۱۹۳۶ توسط گروه تحقیقاتی ایوانز یك تركیب فعال ویتامین E از روغن جوانه گندم جدا گردید كه آن را آلفا توكوفرول نامیدند كه از كلمات یونانی به معنای »زندگی‏بخشی« مشتق شده است. پسوند ال نشانه ایت است كه این تركیب الكل می‏باشد. ویتامین E شامل ۸ تركیب شامل توكوفرولها وتوكوترای انولها بوده كه هركدام شامل چهار نوع تركیب آلفا، بتا، گاما و دلتا توكوفرول و آلفا، بتا، گاما و دلتا توكوترای انول هستند. توكوفرولها و نوكوترای انولها دو ویژگی با ارزش دارند: آنها فعالیت ویتامین E از خود نشان می‏دهند و آنتی اكسیدانهای قوی هستند. این دو خاصیت یكسان نیستند.

●منابع ویتامین E
اگرچه این ویتامین در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد اما منبع اصلی این ویتامین موجود در رژیم غذایی به طور مستقیم و یا غیرمستقیم از روغنهای نباتی به شكل روغنهای سالاد و آشپزی، مارگارین و مغزها منشا می‏گیرد.
ویتامین E به شكل واحد بین‏المللی (International Units) IU و یا به شكل معادل توكوفرول (Tocopherol Equivalent) TEs بیان می‏شود. یك IU از ویتامین E معادل یك میلی‏گرم dl آلفاتوكوفریل استات سنتزی درنظر گرفته می‏شود و با آن قدرت حیاتی (blopotency) تمام دیگر فرمهای توكوفرول و توكوتری انولها مقایسه می‏گردد. به طور مثال مقدار ویتامین E مارگارین از ۱/۳ تا ۵/۴ واحد بین‏المللی در هر قاشق غذاخوری، بسته به نوع روغن به كار رفته در محصول، متغیر می‏باشد. در سال ۲۰۰۰ آكادمی علوم ملی آمریكا مقدار روزانه توصیه شده برای ویتامین E را ۱/۵ میلیگرم برای زنان و مردان اعلام كرد.

●نقش ویتامین E در سلامتی
مكانیسم دقیق عمل آلفاتوكوفرول در بدن به عنوان ویتامین هنوز به طور كامل شناخته نشده است. ویتامین E احتمالاً به شكل یك آنتی اكسیدان كه واكنشهای اكسیداسیون احیاء را كنترل می‏كند در بسیاری از بافتها و اندامها عمل می‏كند و به ویژه در حفاظت غشاء سلولها از رادیكالهای آزاد تولید شده در طی پراكسیداسیون چربیهای غیراشباع نقش دارد. رادیكالهای آزاد طی فرایندهایی كه در هر روز در بدن رخ می‏دهند تشكیل می‏شوند و همچنین این مواد می‏توانند از محیط وارد بدن شوند.
اكسیداسیون در سطح سلولی بی شباهت به زنگ زدن آهن نیست. یك واكنش الكتروشیمیایی، آسیبهای فیزیكی را ایجاد می‏كند كه می‏تواند منجر به آسیب سلولی، صدمه ژنتیكی سلول، ناتوانی نسخه‏برداری (سرطان) یا مرگ سلول گردد. هرچیز كه فرایند اكسایش را آهسته كند می‏تواند آنتی‏اكسیدان نامیده شود. آنتی اكسیدانها توانایی خاموش كردن رادیكالهای آزاد را به وسیله دادن الكترون دارند. بهترین آنتی اكسیدانها بیشترین الكترون را می‏بخشند. آنتی اكسیدانها مانند یك شبكه كار می‏كنند. بعضی مخصوصا ویتامین C و E عمر بعضی دیگر را افزایش می‏دهند.
برای درك بهتر عمل آنتی اكسیدانها، بهتر است رادیكال آزاد را مورد توجه قرار دهیم. یك اتم شامل یك هسته با پروتون و نوترون و جفتهای الكترون چرخان در فضای باردار الكتریكی است. رفتار اتم بستگی به تعداد ذرات باردار الكتریكی دارد. وقتی در طی یك واكنش شیمیایی، یك الكترون از یكی از جفتهای الكترون یك اتم اكسیژن كشیده می‏شود، آن مولكول اكسیژن با یك الكترون جفت نشده یك رادیكال آزاد می‏شود، زیرا به دنبال الكترون دیگری می‏گردد تا یك جفت جدید بسازد و ممكن است با كشیدن یك الكترون از یك سلول عادی دیگر بدن شما باعث صدمه به آن گردد. این تمام ماجرا نیست مولكول آسیب دیده جدید حالا با یك الكترون بدون جفت باقی می‏ماند و باید در جستجوی یك الكترون باشد كه درنتیجه آبشاری از آسیبهای رادیكال آزاد به وجود خواهد آمد. براساس مقدار آنتی اكسیدانهای قابل دسترس و میزان در معرض قرار گرفتن مواد شیمیایی، رژیم غذای ناكافی، كاهش ایمنی و غیره هزاران هزار رخداد رادیكال آزاد در بدن در هر لحظه می‏تواند ایجاد شود. بنابراین وجود آنتی اكسیدانهای كافی، ساخته شده توسط بدن و یا دریافتی از رژیم غذایی می‏تواند به مفهوم متفاوت آشكار بین سلامتی و بیماری باشد.
تخمین زده شده است كه هر سلول در بدن از همسایگی ۱۰۰۰۰ ضربه رادیكال آزاد در روز در رنج است. بیشتر این آسیب به ماده ژنتیكی در سلول وارد می‏شود. این موضوع با افزایش سن بدتر می‏شود. افراد مسن‏تر ۹ برابر احتمال موتاسیون سلولی نسبت به نوزادان را دارند. علاوه بر این، غشاء سلولی، پروتئینها و چربیها نیز توسط رادیكالهای آزاد صدمه می‏بینند. بافتهای چرب به اكسیداسیون حساس هستند این موضوع را می‏توان در پوستی كه خشك به نظر می‏آید دید. پروتئین آسیب دیده (و آنزمیها كه از پروتئین ساخته شده‏اند) می‏توانند منجر به چروكیدگی زودرس، پیری یا حتی پیشرفت سرطان روی پوست آسیب دیده شوند. هرجا كه آنتی اكسیدان برای »خاموش كردن« رادیكالهای آزاد الكترون، ناكافی باشد، همین فرایند می‏تواند به هر شكلی داخل بدن نیز به وقوع بپیوندد. آنتی اكسیدانها می‏توانند خطر پیشرفت دهها بیماری مهلك را كاهش دهند و باعث عمری طولانی‏تر و با كیفیت بالاتر می‏شوند. این نظریه وجود دارد كه ممكن است همه بیماری‏های تباه‏كننده مربوط به بعضی فعالیتهای رادیكالهای آزاد باشد. طبق نظر دكتر پاركر، یك محقق برجسته در زمینه آنتی اكسیدانها از دانشگاه كالیفرنیا در بركلی، برای افزایش طول عمر راهی بهتر از استفاده از آنتی اكسیدانها وجود ندارد.
هزاران مقاله در مورد آنتی اكسیدانها هر ساله در مجلات علمی و پزشكی چاپ می‏شود. مضمون اصلی آنها این است كه رادیكالهای آزاد ژنها را صدمه زده و ژنهای »بد« را فعال می‏كند. در حالیكه آنتی اكسیدانها از ژنها محافظت می‏نماید وسیستم ایمنی را تقویت می‏كند. اینها بعضی از مهمترین كشفیات قرنهای ۲۰ و ۲۱ است. در سالهای آینده دانشمندان برای تعیین نقشهای منحصر بفردی كه آنتی اكسیدان‏ها مانند بازیكنان مختلف در تیم ایفا می‏كنند بر روی واكنشها در سطح مولكولها و اتمها تمركز خواهند كرد.
نیروهای خارجی مانند استرس، نور، خورشید، فشارهای روزمره كاری، آلودگی هوا، الكل و سیگار می‏تواند سبب ایجاد رادیكالهای آزاد شود. رادیكالهای آزاد به دو روش می‏تواند كنترل شود: ۱) استفاده از رژیم غذایی كم چرب با فیبر بالا و دوری از سیگار و الكل به منظور محروم كردن سوخت برای ایجاد رادیكالهای آزاد ۲) استفاده از آنتی اكسیدانها برای خنثی كردن واكنشهای رادیكالهای آزاد.
آزمایشات انجام شده بر روی حیواناتی كه دارای كمبود ویتامین E هستند، نشان می‏دهد كه این كمبود بر سیستم تولیدمثل (ضعیف شدن بیضه، رشد ناقص جنین)، سیستم عضلانی (اختلال رشد عضلات استخوانی، از بین رفتن نسوج قلبی و تصلب رگهای قلبی، سیستم گردش خون (حساسیت ترشحی، تحلیل گلبولهای قرمز آریتروسیت، كم خونی)، سیستم استخوانبندی (از بین رفتن رنگ دندانها) و سیستم عصبی (تورم مغز، رسوب پیگمان لیپوفیوسین) اثر دارد.
ویتامین E اثرات سوء مواد مختلف سمی (مانند سرب و حلالهای كلردار)، داروها (مانند آدریامایسین) و تعدادی از رژیم‏های غذایی دارای كمبود (مانند كمی پروتئین) و شرایط محیطزیستی (مانند اكسیژن بالا، ازن یا دی اكسید نیتروژن) را بهبود می‏بخشد. تكمیل رژیمهای غذایی با مقایر دارویی ویتامین E سیستم ایمنی لنف را تقویت می‏كند. ویتامین E همچنین به طور متابولیكی با سلنیوم واكنش می‏دهد. این رابطه اخیراً با كشف این كه سلنیوم یك جزء اصلی سازنده گلوتانیون پراكسیداژ، آنزیكی كه پراكسیدها را از بین می‏برد، مشخص گردیده است.

●ویتامین E و پیر شدن
پیر شدن فرایندی معمولی است كه در هر سیستم جاندار رخ می‏دهد وبا تغییرات ساختاری و عملكردی همراه است كه بیشتر آنها انحطاطی می‏باشند. نقش رادیكالهای آزاد در فرایند پیری و توانایی ویتامین E در تاخیر این فرایند سالهاست كه توجه دانشمندان را به خود جلب كرده است. تئوریهای زیادی در مورد پیر شدن ارائه شده است. تحقیقات پاكر و لندویك (Landvik & Packer) در ۱۹۸۹ نشان داده است كه آسیبهای رادیكال آزاد در حین فرایند پیر شدن جمع می‏شوند و نشانه آن افزایش پراكسیداسیون چربی است كه عاملی مهم در پیر شدن می‏باشد. مطالعات روی حیوانات و انسان اثرات محافظت‏كنندگی ویتامین E و دیگر مواد ضداكسیده را روی واكنشهای رادیكال آزاد ثابت می‏كند.
●ویتامین E و بیماری عروق قلبی
بیماری عروق قلب (CVD) نام عمومی برای بیماری‏هایی است كه به قلب و یا عروق خونی، سكته و فشار خون بالا مربوط می‏شود. اكسید شدن لیپوپروتئین با دانسیته پائین (LDL) عامل اصلی در گسترش این بیماری شناخته می‏شود. طبق نظر انجمن بیماریهای قلب آمریكا در سال ۱۹۹۶، ویتامین E به عنوان یك آنتی اكسیدان در جلوگیری از بیماریهای قلبی اهمیت ویژه‏ای دارد زیرا به محافظت از لیپوپروتئین‏های LDL و دیگر تركیبات غنی از چربی بدن، در برابر فرایند اكسیداسیون كه منجر به گسترش بیماری قلبی و سكته می‏شود، كمك می‏كند.
ویتامین E همچنین به عنوان مدافع اولیه بدن در برابر آسیب به غشاءهای سلول كه برای سلامتی انسان مضر است، عمل می‏كند. از میان آنتی‏اكسیدانها ویتامین E قوی‏ترین اثر را در برابر گسترش بیماری قلبی نشان داده است. علیرغم این كه این مكانیسم‏ها ناشناخته است بعضی از تحقیقات نشان می‏دهد كه ویتامین E با جلوگیری از تشكیل »كلسترول ید« كه به LDL شناخته می‏شود و جذب آن توسط عروق خونی این عمل را انجام می‏دهد.

●ویتامین E و سرطان
سرطانها با رشد كنترل نشده و تقسیم غیرطبیعی سلول‏ها مشخص می‏شوند كه در صورت عدم كنترل منجر به مرگ می‏شود. عقیده بر این است كه سرطان نتیجه عوامل خارجی به همراه زمینه‏های ارثی می‏باشد. بیشتر سرطانهای انسانی ناشی از محیط و براساس الگوی نوع زندگی شامل رژیم غذایی است. رادیكالهای آزاد معمولا در فرایند شروع و پیشرفت سرطان نقش دارند. از كشت سلولی و مطالعات بر روی حیوانات، مشخص شده است كه ویتامین E و دیگر آنتی اكسیدانها ممكن است انتشار و رشد سرطان را تغییر دهند. در چند تحقیق اپیدمیولوژیكی در فنلاند (۱۹۸۸) كه در طی یك دوره ده ساله انجام گرفته است، همبستگی منفی بین مقدار آنتی اكسیدان سرم و خطر سرطان نشان داده شده است. آزمایشهای علمی زیادی ثابت كرده است كه یكی از مكانیسمهای سرطان انباشته شدن آسیب‏های رادیكالهای آزاد به DNA می‏باشد. آنتی اكسیدانها در مقابل سرطان با حداقل سه روش از بدن محافظت می‏كنند: تخریب رادیكالهای آزاد مسبب سرطان، افزایش سیستم ایمنی بدن كه در نتیجه بدن می‏تواند سلولهای جهش پیدا كرده را از بین ببرد و به وسیله كاهش تمایل سلولهای سرطانی به چسبیدن به دیگر اندامها و غدد.

●ویتامین E و بیماری‏های چشمی
آب مروارید یكی از بیماریهای رایج مربوط به افت بینایی در سراسر دنیا می‏باشد كه معمولا در افراد مسن رخ می‏دهد. فشارهای روانی (استرس) اكسیدكننده با جمع شدن آسیب‏های رادیكال‏های آزاد به لنزها و شبكیه چشم سبب پیشرفت این بیماری می‏گردد. بنابراین نقش رژیم غذایی و مكملهای آتی اكسیدانت شامل ویتامین E، بتاكاروتن، كاروتنوئیدهای دیگر، ویتامین C و سلنیوم در جلوگیری و یا آهسته كردن روند این بیماری به طور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته است.
نتایج تحقیقات روی حیوانات نشان داده است كه با توجه به نقش پراكسیداسیون چربی در فرایند آب مروارید، ویتامین E می‏تواند پیشرفت آن را تا حد زیادی متوقف و حتی معكوس سازد. در مطالعه دیگری این نتیجه به دست آمد كه در مردان دریافت چند ماده مغذی شامل ویتامین‏های C، A، E با كاهش ۴۰-۵۰ درصد پیشرفت آب مروارید همبستگی مستقیم دارد. در تحقیقی در مقایسه ۱۷۵ نفر كه آب مروارید داشتند با ۱۷۵ نفر كه دچار این بیماری نشده بودند نشان داده شده كه به طور قابل توجهی افراد سالم از مكملهای ویتامینهای E و C استفاده كرده بودند. در گروهی كه فقط ویتامین E دریافت كرده بودند احتمال بیماری آب مروارید ۵۶ درصد كمتر از كسانی بود كه از ویتامین E استفاده نكرده بودند.

●ویتامین E و بیماری التهاب مفاصل
مكانیسم‏های اكسیدكننده به طور معنی‏داری در شروع و پیشرفت بیماری‏های التهابی و ایمنی مانند ورم مفاصل موثر هستند. در رماتیسم مفصلی آنتی اكسیدانها از بافت در مقابل آسیب و صدمه با از بین بردن اكسیژن فعال تولید شده توسط سلولهای میكروب خوار (میكروفاژها)، مونوسیت‏ها و غیره، محافظه می‏كنند. درمان با آنتی اكسیدان به طور وسیعی به شكل روش جایگزین درمان با دارو مورد مطالعه و توجه قرار گرفته است. رنی (Rennie) و همكاران در بررسی عمومی رابطه بیماری ورم مفاصل و مدیریت تغذیه‏ای اظهار داشتند كه رژیم غذایی توصیه شده برای این بیماری باید روی غذاهای متنوع و متعادل غنی از آنتی اكسیدانت و دریافت مناسب آهن، كلسیم، ویتامین D و ویتامینهای محلول در آب متمركز گردد و همچنین باید تاكید در افزایش دریافت اسیدهای چرب امگا سه صورت پذیرد.

●ویتامین E و بیماریهای اعصاب
بیماریهای اعصاب شامل آلزایمر و پاركینسون با پیر شدن، فرایندهای التهابی، آسیب‏های رادیكالهای آزاد و فرایندهای سوخت و ساز ارتباط و همبستگی دارد. بدیهی است دریافت آنتی اكسیدانها در جلوگیری از پیشرفت این بیماریها اثر می‏گذارد. به طور مثال نتایج مطالعه رتردام (Rotterdam) بر روی ۵۳۹۵ نفر كه در طی سال‏های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ مورد تحقیق قرار گرفته بودند نشان داد دریافت زیاد ویتامین E و C از طریق رژیم غذایی می‏تواند احتمال بیماری آلزایمر را كاهش دهد.

[دل تنگم]

ویتامین ب-12 از ویتامین‌های مهم است و در ماهی، گوشت و لبنیات یافت می‌شود و در حفظ سلامت اهمیت بالایی دارد.

این ویتامین که به «کوبالامین» نیز معروف است، از ویتامین‌های حل شونده در آب است.

ویتامین ب-12 از عوامل سازنده گلبول‌های قرمز و DNA است و در کار سیستم عصبی نقش بسیار مهمی دارد.

گیاه‌خواران و افرادی که از رژیم‌های غذایی کم گوشت و لبنیات استفاده می‌کنند، همچنین افراد مسن‌تر، در معرض خطرات ناشی از کمبود این ویتامین هستند. این افراد یا از منابع گوشتی و لبنیاتی این ویتامین را دریافت نمی‌کنند و یا بدن آن‌ها در جذب این ویتامین با مشکل روبرو است.

عوامل عدم جذب ویتامین ب-12

این مشکل ممکن است توسط نوعی بیماری عفونی بوجود بیایید. این بیماری سلول‌هایی از سیستم گوارش که وظیفه دریافت ویتامین ب-12 را دارند را از بین می‌برند.

یکی دیگر از عوامل مشکل در جذب ویتامین ب-12 استفاده از دارو‌های درمان رفلاکس یا ضد اسید‌های معده است.

عمل‌های جراحی که روی بخش‌هایی از روده انجام می‌شوند نیز می‌توانند سیستم گوارش را ار جذب این ویتامین باز دارند.

اثرات کمبود ویتامین ب-12

اگر میزان کمبود ویتامین ب-12 ناچیز باشد ممکن است عوارض زیادی را به دنبال نداشته باشد و یا این عوارض کوتاه مدت و خفیف باشند. ولی کمبود زیاد این ویتامین باعث ایجاد کم‌خونی، افسردگی، اختلالات ذهنی و مشکلات سیستم عصبی می‌شود.

بستگی به بدن افراد، کمبود ویتامین ب-12 می‌تواند باعث بالا رفتن بیش از حد «هموسیستین» در بدن شود. بالا بودن مقدار این آمینو اسید در خون افراد را مستعد بیماری‌های عروقی و انسداد رگ‌ها می‌کند.

توجه داشته باشید که اگر از کمبود ویتامین ب-12 رنج می‌برید به پزشک مراجعه کنید و از مصرف مکمل‌های غذایی خودداری کنید، چرا که این مکمل‌ها نمی‌توانند میزان کمبود ب-12 را جبران کنند.

[دل تنگم]

هر ماده غذايي براي اين که بتواند نقش موثري در بدن ايفا کند، افزون بر سالم و تازه بودن بايد تامين کننده نيازهاي بدن انسان به منظور رشد و نمو و فعاليت هاي روزانه نيز باشد. در مصرف انواع موادغذايي لازم است به مواد معدني مورد نياز بدن توجه بيشتري شود.

مواد معدني ضروري بدن آن دسته از موادي هستند که معمولا به صورت ترکيب با ساير موادغذايي و يا به صورت نمک هاي آلي و غيرآلي وجود دارند که مي توان آنها را به دو دسته عناصر اصلي و عناصر ناچيز تقسيم کرد.

از دسته اول ساده ترين مثال کلر و سديم است که مصرف آن به صورت نمک طعام متداول است؛ اما عناصر ناچيز يا ريزمغذي ها شامل: مس، آهن، روي، يد، کبالت، منگنز، فلوئور و موليبدن به اختصار است.

از آن جايي که «روي» يک ماده بسيار ضروري براي انسان است و در صورت کمبود، عوارض خطرناک و جبران ناپذيري ايجاد مي کند، به نقش مفيد اين عنصر مي پردازيم.

«روي» بعد از آهن بيشترين درصد مقدار ريزمغذي مورد نياز بدن را به خود اختصاص داده است.

اين عنصر فعال کننده بيش از دهها آنزيم دربدن موجودات زنده است و در سلامت جسماني انسان نقش موثري ايفا مي کند.

براساس آمار حدود 50درصد کم خوني شايع در جامعه، حاصل کمبود تلفيقي دو عنصر آهن و روي است، اما در کشور ما بيشتر به آهن اهميت داده مي شود و نقش مفيد « روي » فراموش شده است.

کمبود «روي» در ايجاد خستگي زودهنگام بي تاثير نيست.

عوارض ناشي از آن کاهش رشد جسماني، تاخير در بهبود زخمها و آسيبهاي پوستي، ريزش مو، بي اشتهايي و اسهال، از دست دادن حس چشايي و بويايي، کوتاهي قد، نارسايي بلوغ جنسي در مردان و کاهش مقاومت بدن در برابر بيماري هاي عفوني است. اختلال در تفکر، رفتار، خلق و خو و نيز کاهش توانايي يادگيري حاصل از کمبود روي نشان دهنده اهميت اين عنصر در فيزيولوژي مغز است.

سلول هاي بدن از گلوکز استفاده مي کنند که در اين ميان عنصر «روي» نقش موثري در جذب گلوکز از سوي سلولها را به عهده دارد. به همين دليل در افرادي که قند خون آنها بالاست و از انسولين استفاده مي کنند، نقش «روي» در کاهش ميزان قند خون اين افراد بي تاثير نيست و همزمان با انسولين مي تواند از ديابت و عوارض آن جلوگيري کند.

«روي» يکي از عناصر تشکيل دهنده ميناي دندان است و کمبود آن سبب تسريع در خرابي و پوسيدگي دندان خواهد شد. همچنين کمبود آن در زنان باردار موجب زايمان زودرس و اختلال در رشد جنين و کاهش وزن نوزاد مي شود. مصرف «روي» در دوران بارداري در زيبايي نوزاد نيز موثر است.

از نظر علم پزشکي، «روي» در معالجه بسياري از بيماري ها از قبيل؛ سرماخوردگي، آسم، ديابت، کم کاري غدد خصوصا تيروئيد، آلزايمر، وزوز گوش، عفونت مثانه، درد عضلات، انواع سوختگي ها و نيز استرس هاي عصبي نقش بسيار مهمي دارد.

«روي» بيشتر در غذاهايي با منبع حيواني و فرآورده‌هاي لبني، تخم‌مرغ و غلات يافت مي‌شود.

منابع عمده روي، صدف، گوشت قرمز، مرغ، ماهي، جگر، غلات آسياب نشده، حبوبات، شير و فرآورده هاي آن است؛ اما ميوه ها و سبزي هاي برگ سبز منابع فقير اين عنصر هستند. در صورت تشخيص پزشک و نياز بدن، اين عنصر به صورت قرص تجويز مي شود.
کمبود «روي» افراد را دچار کوتاهي قد مي کند.

[alizshah]

واقعا دستتون درد نکنه.