گل جاليز
Orobanche SP
Broom rape
گل جاليز گياه انگلي بدون كلروفيلي از خانواده Convolvulaceae است كه به وسيله بذر تكثير مي يابد. خسارتي كه اين گياه وارد مي آورد در بعضي از سالها تا95درصد كل عملكرد مزرعه ميرسد. گل جاليز گياهي است علفي با برگهاي فلس مانند كه مجموعا150ً گونه مهم دارد كه در سراسر جهان پراكنده اند.درايران30گونه از اين جنس وجود دارد. جنس Orobancheميزبانهاي متعدد و فراواني دارد كه از جمله خيار، خربزه، طالبي، هندوانه، كدو، توتون،گوجه فرنگي،يونجه،افتابگردان وسيب زميني را ميتوان نام برد.
گل جاليز داراي ساقه گوشتي به رنگ سفيد مايل به زرد است كه ارتفاع ان به30تا40سانتي متر ميرسد.گلهايي به رنگ زرد مايل به بنفش دارد كه رنگ ان در حاشيه تيره تر ميشود.گلها گاهي ارغواني هستند و توليد بذر فراوان ميكنند. اين گياه به حالت طفيلي روي ريشه بعضي گياهان به سر ميبرد.
ريشه گياه گوشتي و به رنگ قهوه اي روشن تا قهوه اي تيره و آبدار است كه عمق ان بسته به عمق ريشه ميزبان متفاوت خواهد بود.برگهاي ان فلس مانند،كوچك وبه رنگ قهوه اي تا قرمز مايل به قهوه اي است.
گل نروماده مجتمع است و به صورت خوشه انتهايي يا سنبله انتهايي،و به ندرت به صورت منفرد،ظاهر ميشود.هرگل معمولا در كنار يك برگ فلس مانند جاي دارد.كاسه گل از چهار كاسبرگ پيوسته تشكيل شده ورنگ ان سفيد نزديك به زرد است. جام گل لوله اي و پيوسته است و از5گلبرگ تشكيل شده است.رنگ آن قهوه اي كمرنگ و انتهايش بنفش بوده داراي چهار پرچم و مادگي و دو برچه است. تخمدان يكخانه،فوقاني و محتوي تعدادي تخمك واژگون است. ميوه،خشك و شكوفا است كه پس از رسيدن با شكافهاي طولي باز ميشود و بيرون ميريزد.بذر گل جاليز كوچك و ذخيره ان كم است و تا 12 سال در زمين باقي ميماند.
روشهاي کنترل:
1. پیشگیری از ورود بذرگل جالیز به مزرعه بخصوص همراه کود دامی مهمترین است.
2. استفاده از گیاهان تله: ذرت، آفتابگردان، کتان و ترب وحشی
3. کنترل بیولوژیک با استفاده از حشره Phytomyza orobanche که پارازیت کپسول گل جالیز است.
4. مبارزه با گل جاليز با كندن آن به دفعات، آيش گذاردن زمين، ضدعفوني كردن خاك و كاشت بذرهاي مقاوم انجام ميشود.
5. براي مبارزه شيميايي از محلول نمك و سموم اليل الكلA-Aباغلظت4 تا5درهزار، محلول 50درصد بوتيل استر با غلظت1تا2درصد وتو-فور-دي با غلظت2تا3درصد،و دي نواك5 DNC درصد استفاده ميشود.
6. درسطوح محدود از متیل بروماید نیز می توان استفاده کرد