فلج بِل
--------------------------------------------------------------------------------
اطلاعات اوليه
توضيح كلي
فلج بِل عبارت است از فلج يا ضعف در يك طرف صورت. اين فلج به احترام پزشكي كه براي اولين بار آن را كشف و توصيف كرده نام‌گذاري شده است. شروع آن ممكن است ناگهاني باشد يا اينكه پس از چندين روز اتفاق بيافتد. در اكثريت بيماران، پيش از بروز آن يك مشكلي وجود داشته است، مثلاً استرس، خستگي، سرماخوردگي، يا خشكي گردن يا شانه در طرفي كه فلج صورت قرار است اتفاق بيافتد. در اين فلج، عصب هفتم جمجمه‌اي و آن دسته از عضلات صورت كه توسط آن عصب‌دهي مي‌شوند دچار مشكل شده‌اند.
علايم شايع
فلج ناگهاني در يك طرف صورت، از جمله فلج عضلات پلك
درد در پشت گوش در طرف مبتلا
از بين رفتن خطوط طبيعي و بي‌حالت شدن يك طرف صورت
هماهنگ نبودن دوطرف صورت به هنگام خنده يا اخم كردن
سرازير شدن آب دهان
تغيير در حس چشايي، و ترشح بزاق يا اشك (گاهي)
علل
ناشناخته است. فلج احتمالاً در اثر تورم عصب هفتم به وجود مي‌آيد. تورم عصب هفتم نيز ممكن است به علت يك ويروس، بيماري خود ايمني، يا كاهش جريان و فشارخون در عصب هفتم به هنگام عبور آن از ميان استخوان گيجگاهي (يكي از استخوان‌هاي جمجمه) باشد.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
قرار گرفتن در معرض سرما
پيشگيري
در حال حاضر نمي‌توان از آن جلوگيري كرد.
عواقب مورد انتظار
فلج بل آزاردهنده است، ولي خطرناك نيست. ميزان آسيب به عصب تعيين‌كننده ميزان بهبودي است.
بهبود تدريجي و مدت زمان آن متغير است، گاهي تا چندين ماه
فلج خفيف صورت معمولاً در عرض چند ماه كاملاً بهبود مي‌يابد. فلج شديد صورت نيز در 90%-80% موارد كاملاً بهبود مي‌يابد.
در مواردي كه بهبودي كامل رخ ندهد، گاهي با كمك جراحي مي‌توان ظاهر صورت و كار عضلات آن را بهتر كرد
عوارض احتمالي
تحريك و اذيت شدن چشم يا حتي صدمه به چشم، زيرا چشم به خوبي بسته نمي‌شود و در معرض گرد و غبار و آلودگي قرار مي‌گيرد. اگر به نحوي از چشم محافظت به عمل نيايد، امكان دارد روي قرينه زخم ايجاد شود.
خرابي دندان و بيماري لثه به علت كاهش ترشح بزاق و مشكل در جويدن
مشكلات رواني و از دست دان عزت نفس
درمان
اصول كلي
- امكان دارد گاهي سي‌تي اسكن يا ام.آر.آي، و آزمايشات جهت رد ساير علل وارد آمدن فشار به عصب هفتم (عصب صورتي) توصيه شوند.
- امكان دارد آزمايشات الكتريكي (الكتروميوگرافي) روي عصب هفتم انجام شوند تا ميزان آسيب به عصب مشخص گردد.
- اگر درد وجود دارد، ناحيه دردناك را دوبار در روز گرم كنيد. يك حوله كوچك را كه در آب گرم خيس خورده است را بچلانيد و هر بار 15 دقيقه روي ناحيه دردناك بگذاريد. در اين حالت چشمان خود را بپوشانيد يا ببنديد.
- اگر نمي‌توانيد چشمان خود را خوب بنديد، از محافظ چشم از جنس پلاستيك، شبيه آنچه شناگران به چشم مي‌كنند، استفاده كنيد. به اين ترتيب، چشم شما از آلودگي، گرد و غبار، و خشكي محافظ مي‌شود. اين وسيله در مغازه‌هاي ورزشي يا عينك فروشي‌ها در دسترس هستند.
- در شب و به هنگام خواب، از پوشش مخصوص استفاده كنيد كه باعث بسته شدن پلك مي‌شود. به اين ترتيب، چشم مرطوب باقي مي‌ماند و محافظت مي‌شود. گاهي استفاده از پوشش به هنگام روز هم لازم مي‌شود.
- با برگشت تدريجي قدرت عضلات، صورت را ماساژ و ورزش دهيد. عضلات پيشاني، گونه، لب‌ها، و چشمان را با كمك كرم يا روغن ماساژ دهيد. عضلات ضعيف را نيز در جلوي آينه ورزش دهيد. چشمان خود را باز و بسته كنيد، چشمك بزنيد، بخنديد و دندانهايتان را نشان دهيد. ماساژ و ورزش عضلات صورت را چند بار در روز و هر بار به مدت 20-15 دقيقه انجام دهيد.
- دندان‌هاي خود را بيشتر مسواك كنيد و لابه‌لاي آنها نخ دندان بكشيد تا دهان، بهداشت بهتري داشته باشد.
- جراحي روي عصب صورتي (نادر)
داروها
قطره چشمي متيل سلولز براي سلامت و حفاظت چشمي كه مرتباً در معرض محيط اطراف است.
مصرف كوتاه مدت داروهاي كورتيزوني معمولاً براي كاهش تورم و التهاب عصب مبتلا مفيد است.
فعاليت
فعاليت‌هاي عادي خود را ادامه دهيد. استراحت كمكي به بهبود فلج بل نمي‌كند.
رژيم غذايي
اغلب بايد رژيم سبكي مدنظر قرار گيرد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم فلج بل را داريد.
- اگر چشم شما علي‌رغم درمان، قرمز مي‌شود، يا اينكه احساس ناراحتي در آن مي‌كنيد.
- اگر شما قادر نيستيد جلوي ريزش براق دهان خود را بگيريد.
- اگر درد شديدتر شده باشد.
- در صورتي كه تب نيز به علايم اضافه شود.
جواب بصورت نقل قول
