>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

[Renjer Babi]

پس از خرابی مختصر ، دوربین پیشرفته نقشه برداری هابل کار خود را آغاز کرد و این بار برای پی بردن به مولفه مرموزی که بر جهان ما حکم رانی می کند :انرژی تاریک.
این تصویر یکی از نخستین تصاویری می باشد که هابل پس از آغاز کار دوربین ACS خود در 4 جولای تهیه کرد. این دوربین تقریبا دو هفته به خاطر از کار افتادن منبع نیرو از کار افتاده بود تا مهندسین ناسا موفق شدند منبع نیروی آن را تغییر دهند.

تصویر سمت چپ میدان از کهکشان ها را نشان میدهد که شامل خوشه ای کهکشانی با فاصله ی 9 بیلیون سال نوری از زمین است (redshift of z = 1.4) . هابل در این پروژه که به سرپرستی Saul Perlmutter انجام شد به بررسی دقیق این خوشه کهکشانی پرداخت تا تابش های ابرنواختران نوع Ia را بررسی کند .خوشه کهکشانی انتخاب شده به دانشمندان این امکان را می داد تا انرژی تاریک را در فواصل بسیار دور براحتی بررسی کنند.

درخشندگی ابرنواختران نوع Ia در فواصل بسیار دور برای دانشمندان بسیار باارزش است زیرا میتوانند بوسیله آن تاثیر انرژی تاریک را بر جهان ما مطالعه کنند.



[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[Renjer Babi]

شاتل دیسکاوری به همراه شش سرنشین خود پس از اتمام ماموریت اس.تی.اس 121* که سیزده روز به طول انجامیده بود با موفقیت به زمین بازگشت. دیسکاوری یکشنبه این هفته از ایستگاه فضایی بین المللی جداشده و در روز دوشنبه ساعت9:14 دقیقه صبح( به وقت مرکزی ) در مرکز فضایی کندی واقع در ایالت فلوریدا به زمین نشست.

استیو لیندزی فرمانده شاتل،مارک کلی خلبان،به همراه سایر خدمه مارک فوسوم، پیر سلر،لیزا نوآک و استفانی ویلسون در این سفر 8 میلیون کیلومتری، شاتل دیسکاوری را همراهی نمودند.

لیندزی در این باره می افزاید ،من تا کنون چهار بار پرواز با شاتل فضایی را تجربه کرده ام ، اما دیسکاوری از همه آن ها بهتر بوده است.در طی این ماموریت ما دو هدف ویژه داشتیم که خوشبختانه توانستیم با موفقیت کامل به آن ها دست یابیم.

مدیر پرواز های شاتل فضایی نیز از موفقیت این ماموریت ابراز خرسندی کرد. جرج بوش رئیس جمهور ایالات متحده نیز موفقیت دیسکاوری را به خدمه آن تبریک گفت و از آنان به خاطر خدمتی که در زمینه پیشبرد اهداف امریکا در اکتشافات فضایی انجام داده اند، تشکر نمود.

پس از این ماموریت، شاتل فضایی آتلانتیس در ماه آگوست(مرداد)سال جاری برای پرتاب به ایستگاه فضایی، آماده خواهد شد.در ماموریت آتی، تجهیزات ویژه ای توسط آتلانتیس به ایستگاه انتقال می یابد.



برای دریافت اطلاعات بیشتر پیرامون ماموریت شاتل فضایی آتلانتیس به لینک زیر مراجعه نمایید:

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]



برای دریافت اطلاعات بیشتر پیرامون ماموریت دیسکاوری به لینک های زیر مراجعه نمایید:

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]




*STS-121

[Renjer Babi]

ممكن است روزي سياره سرخ دسته هائي از روباتهاي به اندازه توپ تنيس را مشاهده كند كه در جستجوي حيات به درون غارهاي زيرزميني جهش مي كنند.

اين روباتها انرژي خود را از پيلهاي سوختي مينياتوري بدست مي آورند و براي جهش و حركت از فن آوري ماهيچه مصنوعي بهره خواهند برد.

روباتها كه به دوربينها و حسگرهاي كوچكي مجهز مي شوند براي جمع آوري اطلاعات بطور مستقل عمل خواهند كرد و به جستجوي نشانه هاي باقيمانده از حيات ذره بيني مي پردازند كه ممكن است با سرد و خشك تر شدن سياره طي هزاران سال به لايه هاي زيرين سياره عقب نشيني كرده باشند.

روباتهاي مريخ (Mars-bots) توسط پنلوپ بوستون ، استاديار موسسه نيو مكزيكو و پروفسور استيون دوبووسكي از موسسه فن آوري ماساچوست در حال طراحي هستند.

ماكس كولمن ، مدير مركز جستجوي حيات در آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا كه با اين پژوهش مرتبط نمي باشد مي گويد" در اختيار داشتن تعداد زيادي تجهيزات كوچك كه بتوانند ناحيه اي گسترده تر از يك كاوشگر مجزا را پوشش دهند راهكاري ابتكاري است."

بوستون كه مدير برنامه تحقيقاتي Cave and Karst دانشگاه است زماني زيادي صرف مطالعه حيات ذره بيني غارهاي كره زمين كرده است. وي تصور مي كند كه حيات ذره بيني غارهاي زميني مي تواند مدلي از حيات باشد كه احتمالا در غارهاي مريخ وجود داشته است.

اما براي اكتشاف غارهاي مريخ نياز به تجهيزاتي متفاوت از آنچه كه مريخ پيما ها اخيرا بر روي اين سياره مستقر كردند مي باشد. اين مريخ پيما ها نمي توانند نواحي دشوار درون غارها را جستجو كنند و از دست دادن و يا آسيب ديدن آنها نيز پر هزينه است.

بوستون مي گويد روباتهاي جهنده آنقدر كوچك هستند كه مي توان هزاران عدد از آنها را در محموله يك كاوشگر مانند كاوشگر اكتشاف مريخ (Mars Explorer Rover) جاي داد. از دست دادن تعدادي از اين روباتها در شرايط خطرناك غارگردي تاثير منفي بر روي جمع آوري اطلاعات نخواهد داشت.

بوستون اضافه مي كند" تعداد آنها در يك ماموريت آنقدر زياد است كه مي توانند بر شرايط پر خطر اين نواحي فائق آيند ."

روباتها پوسته سختي از جنس مواد پيشرفته خواهند داشت كه ممكن است شفاف و يا غير شفاف باشد. اين پوسته ها مي توانند سرماي سخت مريخ ، پرتو شديد فوق بنفش كه آنها را بمباران مي كند و جو نازك مملو از ذرات باردار را تحمل كنند.

تعدادي از روباتها مجهز به دوربينهاي كوچكي خواهند بود و برخي ديگر حسگرهاي خواهند داشت كه متغيرهائي مانند كيفيت هوا ، دما ، رطوبت و يا رگه هاي بيولوژيكي و شيميائي را اندازه گيري مي كنند. ممكن است تعدادي از آنها نير تراشه هاي رايانه اي مينياتوري را حمل كنند كه براي انجام آزمايشات محدود بر روي خاك و نمونه هاي ديگر طراحي شوند.

هر روبات بر اساس يك برنامه رايانه اي كه از رفتار حشرات مدل سازي شده حركت و عمل خواهد كرد. هر روبات از وجود روباتهاي اطراف خود آگاهي خواهد داشت و براي عملي ساختن يك ماموريت بطور گروهي با هم فعاليت مي كنند.

براي مثال ، اگر يكي از آنها كه حامل يك حسگر شيميائي است از كار بيفتد و يا گم شود ، روباتي ديگر كه يك حسگر شيميائي را با خود حمل مي كند وظيفه آن را بعهده مي گيرد.

بوستون و دابووسكي در نظر دارند تا دو سال آينده را صرف ساخت و آزمايش نمونه هاي اوليه اي كنند كه ممكن است طي 10 يا 20 سال آينده بر روي مريخ و يا حتي ماه قدم بگذارند.

[Renjer Babi]

تحقیقات جدید ستاره شناسان دانشگاه میشیگان نشان می دهد که حد بالایی جرم ستارگان می تواند بین 120 تا 200 برابر جرم خورشید باشد .



خورشید نزدیک ترین ستاره به زمین است و در نتیجه بسیار بزرگ به نظر می رسد . اما در مقایسه با دیگر ستاره های راه شیری یک ستاره کم جرم به حساب می آید . سالی اوی ، استادیار نجوم دانشگاه میشیگان ، می گوید : « دانستن اینکه آیا حدی برای جرم ستارگان وجود دارد ، پاسخ به یک سئوال بنیادی است ولی این خود سئوال دیگری ایجاد می کند که این حد چقدر می تواند باشد ؟ »

برای تعیین این حد مطالعه بر روی گستره وسیعی از خوشه های ستاره ای انجام گرفته است که در مقاله ای با عنوان " اثبات آماری حد بالایی جرم ستاره ای " ، که توسط اوی و کلارک بر روی چندین هزار ستاره جوان انجام شد ، در شماره ماه فوریه Astrophysical Journal Letters. به چاپ خواهد رسید .

اوی می گوید :« ما برای این تحقیق ، خوشه های ستاره ای راه شیری وابرهای ماژلانی را مورد بررسی قرار دادیم . زیرا به دلیل نزدیکی این خوشه ها اندازه گیری ها دقیق تر می شد . اگر به این خوشه ها نگاه کنید ، نسبت یکسانی از ستاره های بزرگ وکوچک را خواهید دید . بسته به اندازه و تعداد ستاره ها ، حد مشخصی بین 120 تا 200 برابر جرم خورشیدی بدست می آید .»

ستارگان سبکتر از خورشید کمتر از ستارگان سنگین تر دستخوش تغییرات ساختاری و انقباضات متعاقب می شوند . در ستارگان خورشید گونه ، هیدروژن سوزی بر روی کسر نسبتا بزرگی از ستاره گسترش می یابد . در ستارگان سنگین تر از خورشید دما در هسته ستاره آنقدر زیاد می شود که اندکی پس از آن که ستاره رشته اصلی را ترک می کند یک فرایند سه آلفا آغاز می شود . هلیوم سوزی در هسته درست قبل از آنکه ستاره یک غول قرمز بشود شروع می شود . ستارگان سنگین احتمالا چندین بار بیشتر از بقیه ستاره ها وارد مرحله غول قرمز می شوند وسپس خارج می گردند . به هر حال دانستن حد جرمی بسیار مهم است . زیرا با استفاده از آن می توان ساختار تحولی ستارگان را به خوبی توضیح داد .

[Renjer Babi]

یک گروه از دانشمندان آمریکایی و کانادایی در حال مطالعه بر روی پروژه ساخت یک رصد خانه مادون قرمز بر روی یکی از آتشفشانهای ماه هستند.

این تیم ، به رهبری دکتر راجر انجل از دانشگاه آریزنا ، قصد دارند تا یک تلسکوپ با آینه مایع (LMT ) در نزدیکی یکی از قظب های ماه ایجاد کنند. سیستم های LMT را می توان با دوران یک مایع بازتاب دهنده ، مانند جیوه ، روی یک سطح هذلولوی شکل از جنس پلاتین ایجاد کرد . این ایده اولین بار توسط نیوتن ارائه شد. امروز دونمونه با ابعاد 6 و 3 متر در « ونکوور » کانادا و نیومکزیکو یافت می شود.

در روی زمین دو عامل قطر تلسکوپهای LMT را محدود می کند:

1. بادی که چرخش خود دستگاه ایجاد می کند و باعث اختلال در سطح آینه می شود.

2. تاثیرات جو زمین

اما در ماه به دلیل نبودن جو چنین مشکلاتی وجود ندارد .

تیم تحقیق یک تلسکوپ با قطر 100 متر را پیشنهاد کرده است . اما دکتر انجل می گوید : « ما از ابتدا نمی توانیم به سراغ یک تلسکوپ 100 متری برویم .بلکه باید از یک تلسکوپ 2 متری کار را شروع کنیم . زیرا این تلسکوپ 2متری را می توان بدون حضور انسان در ماه ساخت .»

یکی از محدودیت های این تلسکوپ این است که چون در دهانه آتشفشان ساخته می شود و در نتیجه قابلیت تغییر جهت ندارد ، تنها می تواند آن قسمت از آسمان را پوشش دهد که درست بالای سرش است . دکتر انجل می گوید : « اگر این تلسکوپ در یکی از قطبین ماه قرار داده شود ، میدان دیدش از میدان دید هابل هم ژرف تر خواهد بود . از دیگر مشکلات این طرح نبود مقاومت هوا بر روی ماه برای ایجاد چرخش یکنواخت سطح هذلولوی است . به این منظور باید از مقاومت شناوری برودتی استفاده کرد . سطح ماه نیز سرد است . این روش شبیه روش استفاده از شناوری مغناطیسی بر ایجاد حرکت بدون مقاومت است . یکی از مزایای تلسکوپ های LMT نسبت به تلسکوپ های معمولی ( علاوه بر محدودیت کم تر در قطر آینه ) ، ارزان تر بودن آنها می باشد . چون در ساخت این نوع آینه ها مراحلی چون سایش ، پالیش و غیره وجود ندارد .با ساخت این سیستم دریچه ای جدید از جهان هستی به روی انسان باز می شود . در آینده خبرهای کاملتری از این پروژه به اطلاع شما می رسانیم .

[Renjer Babi]

طبق آخرین مطالعات چاپ شده در مجله نیچر توسط ستاره شناسان دانشگاه زوریخ ، حدس زده می شود که هاله های ماده تاریک در ابعاد منظومه شمسی اما با جرمی در حدود جرم زمین ، اولین اجسام تشکیل شده پس از انفجار بزرگ می باشند .

کهکشان ما هنوز میلیاردها از این هاله ها را در بر دارد که هر چند هزار سال یکبار از کنار زمین عبور می کنند و ردپای آنها از روی دنباله اشعه گاما مشخص می شود .

پروفسور بن مور از انستیتو فیزیک نظری دانشگاه زور یخ می گوید : « این هاله ها جذب کننده های گرانشی بودند که ماده معمولی را به خود جذب می کردند و نقش مهمی درتشکیل ستاره ها و کهکشان ها بازی می کردند . این ساختارها که سنگ بنای اولیه هر آنچه که امروزه می بینیم می باشند ، در حدود 20 میلیارد سال پیش شروع به شکل گیری کردند . »

ماده تاریک ،که هنوز ماهیت آن معلوم نیست ، حدود 80% جرم عالم را تشکیل می دهد . بنظر می رسد ماهیتش با ماهیت اتمهای اطراف ما فرق می کند و ما فقط از روی اثر گرانشی اش به حقیقت آن پی می بریم .

کاندیدایی که ستاره شناسان دانشگاه زوریخ پیشنهاد کردند ، نوترالینو نام گرفت . دکتر مور می گوید :« تا حدود 20 میلیون سال پس از انفجار بزرگ ، جهان تقریبا همگن بود اما تغییر بسیار کمی در وضعیت تعادلی سیستم باعث شد تا گرانش فرصت تشکیل ساختارهای بزرگی که امروزه قابل مشاهده اند را پیدا کند . بخش های چگال مواد اطراف خودرا جذب کردند وچگال تر شدند و نواحی کم چگال بتدریج مواد خودرا از دست دادند وعاری از ماده شدند . ماده تاریک چاه های گرانشی در فضا ایجاد کرد و ماده معمولی را به درون این چاه ها کشید .

نوترالینو ها کاندیدای مناسبی برای " ماده تاریک سرد " می باشند که آهسته حرکت می کنند و می توانند برای تشکیل چاه گرانشی با هم تجمع کنند .اما این ذرات هنوز کشف نشده اند . بهترین مکان برای رؤیت نوترالینو ها هسته کهکشان هاست که چگالی ماده تاریک بسیار بالاست .

مأموریتGLAST سازمان ناسا ، که در سال 2007 م پرتاب خواهد شد ، قصد دارد به جستجوی این ذرات بپردازد .

[Renjer Babi]

همانطور که این عکس را مشاهد می کنید در واقع به قلب راه شیری در طیف اشعه ایکس می نگرید. در نقطه اسرار آمیز از کهکشان ما ،سه خوشه ستاره ای بسیار پر جرم وجود دارد که به دور سیاه چاله ابر پر جرم در مرکز راه شیری در گردشند.این خوشه ها به نوبه خود از تعداد زیادی ستاره تشکیل شده اند که در
طول موج ایکس پرتو افشانی می کنند.

این عکس توسط تلسکوپ اشعه ایکس چاندرا ( متعلق به سازمان فضایی ناسا) در طی یک میلیون ثانیه تصویر برداری،تهیه شده است.

مرکز کهکشان ما همواره پر تلاطم است.بر طبق آخرین داده های ارسالی از تلسکوپ فضایی چاندرا در این محدوده تعداد بسیار زیادی ستاره و همچنین سیاه چاله وجود دارد که با جرم بسیار زیاد شان، همواره بر یکدیگر تاثیر می گذارند.

خوشه ستاره ای آرچ به صورت قوس دار در قسمت بالایی تصویر مشخص است.خوشه ستاره ای پنج تایی(پنج قلو) در بالا سمت راست ثبت شده و در نهایت خوشه جی.سی استار در پایین تصویر ،نزدیک به سیاه چاله ابر پر جرم راه شیری نمایان است.

ستارگان این خوشه ها به خودی خود بسیار درخشانند و انرژی قابل توجهی در طیف اشعه ایکس و...( بویژه وقتی که باد های کیهانی در سطح آن ها می وزد)از خود گسیل می کنند.

زمانی که عمر این ستارگان به پایان می رسد در طی یک انفجار ابر نو اختری مقدار بسیار زیادی ماده و انرژی از خود به فضای بین ستاره ای پرتاب می کنند.بسیاری از اجرامی که در اطراف مرکز کهکشان وجود دارند، پس از مرگ نیز در قالب ستاره نوترونی،سیاه چاله و یا سیستم های دوتایی از خود اشعه ایکس ساطع می کنند.

در حالیکه ستاره های یک خوشه بر یکدیگر اثر می گذارند، خوشه های ستاره ای نیز به صورت متقابل بر یکدیگر تاثیر گذارند. برای نمونه خوشه های ستاره ای، در حال تصادم با ابرهایی سرد و بسیار چگال از گاز هستند.شدت این برخورد چنان زیاد است که علاوه بر گسیل اشعه ایکس، باعث شکل گیری ستارگانی بسیار پر جرم می شود،جرم ستارگانی که در این ناحیه وجود دارند، نسبت به سایر نقاط در کهکشان که محیطی آرام دارند،به مراتب بیشتر خواهد بود.

در طی سال های گذشته تلسکوپ فضایی چاندرا، بیش از دو میلیون ثانیه از وقت خود را به بررسی مرکز کهکشان راه شیری و همچنین فرایند هایی که در آن صورت می پذیرد،اختصاص داده است.آخرین عکسی که در این طیف توسط چاندرا ثبت شده است، منطقه ای به وسعت صد و شصت و هشت در صد و سی سال نوری از کهکشان را در بر می گیرد.

[Renjer Babi]

تصاویر جدید رصدخانه جمینی شمالی از سیاره مشتری، دیدار لکه‌های سرخ بزرگ و کوچک را در نیم‌کره جنوبی این سیاره ثبت کرده است. این نخستین دیدار این دو لکه از زمانی است که لکه کوچک‌تر به رنگ سرخ درآمده است

برای تهیه این تصویر که در نور فروسرخ نزدیک گرفته شده، از سامانه اپتیک سازگار استفاده شده است. این سامانه به آینه ثانویه‌ انعطاف‌پذیری مجهز است که چندصد بار در ثانیه، سطحش را تغییر می‌دهد و با خنثی‌کردن بخش اعظم اغتشاش‌های جوی، تصویری صاف با لبه‌های تیز تولید می‌کند. کیفیت تصویر بدست‌آمده بسیار بالا و قابل رقابت با تصاویر تلسکوپ‌های فضایی است.
چاد تورجیلو، اخترشناس رصدخانه جمینی که مدیریت تهیه این تصویر را برعهده داشت، می‌گوید: گرفتن این تصویر خیلی پردردسر بود. از آن‌جایی‌که تلسکوپ جمینی از سامانه اپتیک سازگار استفاده می‌کند، به ستاره‌ای راهنما در نزدیکی مشتری نیاز داشتیم تا بتوانیم با تحلیل شکل آن، اختلالات جوی را خنثی کنیم. بنابراین منتظر ماندیم تا هم آیو، قمر مشتری به فاصله نزدیکی از سیاره مادر برسد و هم این دو لکه سرخ در بهترین موقعیت تصویربرداری قرار بگیرند. خوشبختانه در شامگاه سیزدهم جولای/ 22 تیرماه، این شرایط فراهم شد و ما موفق شدیم از این ملاقات استثنایی در منظومه شمسی تصویربرداری کنیم.


هر دو لکه، طوفان‌های بسیار عظیمی هستند که در جو سیاره مشتری ایجاد شده‌اند. لکه بزرگ‌تر که قرن‌ها است به لکه سرخ بزرگ مشهور شده است، هشت کیلومتر بالاتر از ابرهای مجاور قرار گرفته و بزرگ‌ترین گردباد شناخته شده در منظومه شمسی است. طوفان کوچک‌تر که بالتبع لکه سرخ کوچک نام گرفته نیز یک گردباد است و از آنجا که در نور فروسرخ نزدیک به درخشندگی برادر بزرگ‌تر دیده می‌شود، احتمالا هم‌ارتفاع با لکه سرخ بزرگ است.
بزرگی لکه کوچک نصف لکه بزرگ است، اما قدرت بادهای طوفانی آن با لکه مشهورتر برابری می‌کند. این لکه در خلال سال‌های 1998 تا 2000 میلادی متولد شد، زمانی که سه طوفان سفید تخم‌مرغی قدیمی که حداقل 60 سال عمر داشتند، در هم ادغام شدند و طوفان جدیدی را به‌وجود آوردند. اما در فوریه آن سال، یک منجم آماتور فیلیپینی به نام کریستوفر گو متوجه شد رنگ این طوفان کوچک از سفید به قرمز آجری تغییر یافته است. واقعیت این بود که لکه سرخ دیگری متولد شده بود.
هنوز کسی نمی‌داند چه اتفاقی افتاده که این لکه از سفید به قرمز تغییر رنگ داده است. با این حال، بهترین مدل‌ها نشان می‌دهند که ادغام سه لکه سفید اولیه با یکدیگر، طوفان نیرومندتری را تشکیل داد، آن‌قدر پرقدرت که توانست موادی قرمزرنگ را از ژرفای جو مشتری به بالا بکشد و آن‌ها را در فضای درون طوفان پخش کند. از سوی دیگر، جریان‌های گردابی درون این لکه به‌قدری شدید بود که از فرار این مواد قرمزرنگ به بیرون جلوگیری کرد. دانشمندان هنوز نمی‌دانند ماهیت این اجرام قرمزرنگ چیست، اما به‌نظر می‌رسد ابعاد این طوفان‌های بزرگ در توانایی مکش این مواد تاثیر فراوانی دارد. اما نظرهای دیگری نیز وجود دارد، مثلا این‌که این مواد مکیده‌شده به‌قدری ارتفاع می‌گیرند که در معرض نور فرابنفش خورشید قرار می‌گیرند و درنهایت تابش‌های قرمزرنگی از خود ساطع می‌کنند.
مدل‌های فعلی نشان می‌دهد در ملاقات نزدیک این دو لکه با یکدیگر اتفاق خاصی نمی‌افتد. پیش‌از این هم لکه سرخ بزرگ بارها از میان طوفان‌‌های سفیدی که لکه سرخ کوچک را تشکیل داده‌اند، عبور کرده بود و اتفاق خاصی نیفتاده بود. لایه‌های جو مشتری در عرض‌های جغرافیایی مختلف، سرعت‌های مختلفی دارند و از این‌رو زیاد پیش می‌آید که عوارض جوی مشتری با یکدیگر برخورد کنند. اما این احتمال هم‌چنان وجود دارد که لکه سرخ بزرگ در آینده‌ای نه‌چندان دور، برادر کوچک خود را به سوی یک جریان جوی جنوبی‌تر هل دهد که جهت گردشش در خلاف گردش پادساعت‌گرد طوفان است. اگر سرعت دوران این طوفان کوچک کند شود، احتمال دارد رنگ این لکه دوباره به سفید برگردد. با گذر زمان مشخص خواهد شد چه بر سر این لکه کوچک خواهد آمد.

[Babak_King]

سلام و خسته نباشید خدمت دوست عزیز renjer_babi منم یه چند تا مقاله باحال میزارم
موفق باشی
=================================================

داستان کشف شازده کوچولو در فضا

اخترشناسان سيارک‌هايي را در منظومه شمسي يافته‌اند که جفت‌جفت يا حتي در خانواده‌هاي سه و چهارتايي به‌دور هم در گردش‌اند. برخوردهاي سهمگين که بخشي از زندگي روزمره سيارک‌هاست سبب پيدايش چنين زوج‌هاي عجيبي در بزرگراه‌هاي خُرده‌سيارات در منظومه‌شمسي شده‌اند.

اگر مطابق اين ضرب‌المثل <دو نفري مصاحبت است و سه نفري مزاحمت>، قلمرو بررسي اقمار خُرده‌سياره‌ها به‌نحو خوشايندي پُر از مزاحمت شده است!

در تابستان سال ۱۳۸۴، فرانک مارچيس و همکارانش، از دانشگاه کاليفرنيا در برکلي، کشف دومين قمر کوچک به‌دور سيارکي متعلق به‌کمربند اصلي سيارک‌ها، سيلويا ۸۷‌، را اعلام کردند. رموس (نام قمر کوچک جديد) به‌همراه برادر بزرگش رُمولوس (که در سال ۱۳۸۰ کشف شد) اعضاي باغ‌وحش تمام‌عيار اقمار خُرده‌سياره‌ها هستند.

اين مجموعه همراهان گَردانبه‌دور هم ابعاد جديدي به ‌دانش ما، درباره منشأ و تحول کوچکترين مُقيمان منظومه شمسي، مي‌افزايند. و اين دانش جديد نقشي مهم در حفاظت زمين، از برخورد با سيارک‌ها در آينده، ايفا مي‌کند.

کمربند اصلي سيارک‌ها در فاصله ميان مدار مريخ و مشتري و در حدود ۱/۲ تا ۳/۳ واحد نجومي از خورشيد است. هزاران هزار خُرده‌سياره سنگي در اين محدوده پَرسه مي‌زنند. از بزرگ‌ترين آنها، سرس، که جسمي تقريباً کروي به‌قطر ۹۵۰ کيلومتر است تا صدها هزار جرم چند کيلومتري و چند صد متري و ميليون‌ها قلوه‌سنگ پراکنده. برخي از اين خُرده‌سياره‌هاي چند کيلومتري که فقط به‌پهناي يک کوه عادي روي زمين‌اند براي خود قمر يا حتي قمرهايي اختيار کرده‌اند؛ نخستين‌بار در گذر فضاپيمايي بي‌سرنشين از کنار سيارکي ۲۵ کيلومتري در سال ۱۳۷۲ مشخص شد که اين کوه سرگردان خود قمري کوچک‌تر دارد. بعدها نمونه‌هاي بيشتري پيدا شدند و در سال‌هاي اخير حتي در محدوده خُرده‌سياره‌هاي يخي، يعني کمربند کويي‌پر در وَراي مدار نپتون، نيز خُرده‌سياره‌هاي صاحب قمر يا حتي چندتايي کشف شده‌اند.

اخترشناس انگليسي، ويليام هرشل، نخستين جستجو به‌دنبال قمر يک سيارک را در سال ۱۸۰۲، کمي پس از کشف نخستين سيارک يعني سرس ۱، انجام داد -‌هرچند که اين تلاش ناموفق بود. در سال ۱۹۰۱، شارل آندره، اخترشناس فرانسوي، تصور کرد قمري را در حال گردش به‌دور سيارک نزديک زمين، اروس۴۳۳، کشف کرده است. زيرا نمودار تغييرات درخشندگي اروس بسيار شبيه يک ستاره دوتايي گرفتي بود که دو همدمش به‌طور متناوب از جلو يکديگر عبور مي‌کنند. انديشه پشت اين استدلال درست به‌نظر مي‌رسيد اما او اشتباه کرده بود با يک قرن بعد تصاوير دقيق فضاپيماي نيير- شوميکر، که به‌دور اروس گشت و سرانجام بر آن فرود آمد، نشان داد اروس قمر ندارد. در واقع شکل بسيار کشيده اروس، آندره را فريب داده بود. زيرا با چرخش سيارک به‌دور خود زماني که قسمت کشيده‌تر سيارک رو به‌ما قرار مي‌گيرد سطح درخشنده افزايش مي‌يابد و زماني که قسمت کوچک‌تر رو به‌ماست روشنايي جرم کاهش مي‌يابد.

اما همه چيز در ۲۹ اوت سال ۱۹۹۳ (مرداد ۱۳۷۲) تغيير کرد. فضاپيماي گاليله، که به‌مقصد مشتري پرتاب شده بود از کنار سيارک کمربند اصلي، آيدا ۲۴۳، گذشت. از آنجايي که گاليله، به‌دليل باز نشدن آنتن اصلي فضاپيما، داده‌ها را بسيار کندتر از آنچه برنامه‌ريزي شده بود ارسال مي‌کرد گروه هدايت‌کننده‌اش تصميم گرفتند از يک شيوه ذخيره اطلا‌عات استفاده کنند. به‌جاي اين که از تصاوير موزاييکي، که از گذر از کنار آيدا به‌دست مي‌آمد، هر بيت از فضاهاي خالي را هم به‌زمين بفرستد گروه تصميم گرفت از هر ۲۰ تا ۴۰ رشته تصوير، دو يا سه تا را پخش کند. اين تصاوير به‌دانشمندان امکان مي‌داد که دريابند داده‌هاي مفيد در کدام بخش‌هاي تصاويرند و به‌کمک اين شيوه تصاوير با کيفيتي از آيدا ، اين کوه سرگردان ۲۵ کيلومتري، حوالي نزديکترين عبور فضاپيما به‌دست آمد.

روز ۱۷ فوريه سال ۱۹۹۴ ( بهمن ۱۳۷۲)، پس از پنج ماه وقفه در بررسي تصاوير، گروه بررسي‌کننده سلسله تصاويري از حدود ۱۰ دقيقه پيش از نزديکترين ملاقات گاليله با آيدا به‌دست آوردند. آنها چيز عجيب و مشکوکي در آن تصاوير تشخيص دادند. اما به‌گفته خودشان اصلا‌ً آمادگي چيزي را که کشف کرده بودند، نداشتند. آنها در آن تصاوير نقطه کوچک روشني در نزديکي آيدا مشاهده مي‌کردند.

آن نقطه کوچک روشن داکتيل، قمر ۵/۱ کيلومتري آيدا و نخستين قمر کشف شده براي يک خُرده‌سياره، بود. پس سيارک‌ها هم قمرهايي دارند!

نخستين کشف زميني يک قمر سيارکي در سال ۱۳۷۷/۱۹۹۸ اتفاق افتاد، زماني که دانشمندان مؤسسه تحقيقاتي ساودوست قمري را به‌دور سيارک کمربند اصلي، اُژنيا ۴۵، يافتند. اين گروه از روش نسبتاً جديد اُپتيک سازگار بر تلسکوپ کانادا- فرانسه- هاوايي(CFHT) براي جستجو در ميان صدها سيارک کمربند اصلي استفاده مي‌کردند. دستگاه اپتيک سازگار با کاهش اثرات آشفتگي جوّ زمين بر نور اجرام سماوي، که سبب محو شدن تصوير مي‌شود، تلسکوپ‌هاي زميني را قادر به‌رقابت با کيفيت بسيار خوب تلسکوپ‌هاي فضايي مي‌کنند.

پس از کشف قمر اُژنيا، که شاهزاده پتيت (شازده کوچولو) نام گرفت، اين گروه در کار خود مصمّم شد و تاکنون بيش از دو دوجين قمر در اطراف سيارک‌هاي کمربند اصلي بين مدار مريخ و مشتري، و سيارک‌هاي تروژان مشتري يافته است (هر سيارک تروژان در مداري به‌دور خورشيد مي‌گردد که يک سيارک اصلي نيز طي مي‌کند اما سيارک تروژان حدود ۶۰ درجه جلوتر يا عقب‌تر از سياره هم‌قطار خود نسبت به‌آن ثابت است زيرا در نقاط لاگرانژي مدار قرار گرفته است که تعادل گرانشي دارد. تروژان‌ها همراهان مشتري و نپتون و احتمالا‌ً زحل و اورانوس‌اند). ابعاد و اندازه‌هاي اين منظومه‌هاي دوتايي از جفت‌هاي ناهمخوان با همدم اصلي به‌قطر ۲۰۰ کيلومتر و قمري به‌قطر ۱۰ کيلومتر، که در فاصله صدها کيلومتري سيارک مادر مي‌گردد، شروع مي‌شود تا سيارک‌هاي واقعاً دوتايي که دو همدم ابعادي مساوي دارند.
------------------
ماهنامه نجوم

[Babak_King]

نمایش بی نظیر دنباله دار تکه تکه
دنباله دار شواسمان-واخمان 3 یا P 73 که به ملاقات زمین و خوشید می آید در حال تکه تکه شدن است و نمایش با شکوه و بی نظیر پرنورترین بخشهای آن در آسمان شب اکنون آغاز شده است.

در اواخر سال گذشته، دنباله دار پوجمانسکی پس از یک سال هدیه سال نو رصدگران ایرانی را به ارمغان آورد و با ظهور خود پس از مدت ها دوباره دنباله دارها را به فهرست اجرام رصدی با ابزار های ساده اضافه کرد. اما با توجه به دنباله داری که به تازگی به حد دید دوربین های دوچشمی رسیده است و اکنون انتظار رصدهای های شما را می کشد، رصد هیچ دنباله داری در چند سال اخیر چنین جذاب نبوده است؛ دنباله داری که در مقابل چشمان ما در حال مرگ و تکه تکه شدن است.

شواسمان-واخمان-۳ (S-W-۹) ، نام جرمی است که سکوی هفتاد و سوم دنباله دارهای دوره ای را از نظر زمان کشف به خود اختصاص داده است (نام کامل این دنباله دار ۷۳P-C/Schwassmann-Wachmann ۳ است). این دنباله دار در سال ۱۹۳۰ میلادی به کمک دو رصدگر معروف دنباله دار ها به طور مشترک کشف شد. گرچه در دوره کوتاه ۵/۵ ساله به دور خورشید می گردد اغلب وقتی به نزدیکی خورشید باز می گردد این دنباله دار کوچک چندان درخشان نمی شود. به همین دلیل پس از سال ۱۹۳۰ میلادی تا سال ۱۹۷۹ رصد نشد. سپس در سال ۱۹۹۰ میلادی بار دیگر رصد شد و پس از آن تا به امروز هر بار که به خورشید نزدیک می شود زیر نظر تلسکوپ های زمینی است. آخرین گذر آن به سال ۲۰۰۱ میلادی باز می گردد. که در آن سال در پرنور ترین حالت به قدر ۸+ رسید.

هسته دنباله دار در بازگشت سال ۱۹۹۵ خود تکه تکه شد و باعث شد تا در آن سال دنباله دار ناگهان پرنور شود(مطابق نمودار قدر سال ۱۹۹۵)؛ به طوری که حدود دو قدر پرنور شد. پس از این اتفاق هسته دنباله دار به سه قسمت اصلی تقسیم شد که این سه بخش را A,B و C نامیدند (بزرگترین تکه cاست). پس از آن دنباله دار باز هم به قسمت های بیشتری تقسیم شد به طوری که اکنون که با تلسکوپهای بزرگ بازگشت دوباره آن زیر نظر گرفته شده است هسته دنباله دار حدود ۲۰ تکه است که شگفتی اخترشناسان را به همراه داشته است. منظره این تسبیح دانه هایی از کوه های یخ در فضا، منظره دنباله دار شومیکر-لوی ۹ را در ذهن تدایی می کند کع در سال ۱۹۹۴ تکه های آن به مشتری برخورد کردند. البته با این تفاوت که با تلسکوپ های آماتوری کوچک سه تکه و با تلسکوپ های آماتوری بزرگ، به شرطی که رصدگر دنباله دار ها باشید می توانید در شرایط ایده آل تا ۷ قسمت آن را تشخیص دهید.

ملاقات این دنباله دار این بار بسیار استثنایی است، نه فقط به دلیل اینکه تکه تکه شده است بلکه به این علت که دنباله دار بیش از هر از زمان دیگری بجز زمان کشف آن به زمین نزدیک می شود و در نتیجه درخشان می گردد، در حدی که از اوایل اردیبهشت می توان پرنورترین تکه دنباله دار را به دور از نور شهر با چشم غیر مسلح دید. دنباله دار در ۲۳ اردبهشت به نزدیک ترین فاصله از زمین (۰۷/۰ واحد نجومی) و در ۱۷ خرداد به حضیض مدار خود به دور خورشید می رسد. اوج درخشش آن نزیدک به ۲۳ اردیبهشت است اما متاسفانه در آن شبها نور شدید ماه کامل از زیبایی آن می کاهد و بهترین زمان برای عکسبرداری و رصد آن بازه ۱۵ تا ۲۰ اردیبهشت است. هرچند که هزاران منجم آماتور و صدها اخترشناس حرفه ای در سراسر جهان از اکنون به مشاهده، ثبت و دنبال کردن تغییرات درخشندگی و افزایش تکه های هسته دنباله دار می پردازند.

اما سه قطعه ای که از اکنون با تلسکوپ های آماتوری قابل رویت اند، G،B و C هستند. البته قطعه C طبق پیش بینی ها بسیار پرنور می شود و احتمالا در بهترین شرایط به قدر حدود ۴ و حتی در حالت خوشبینانه به قدر حدود ۳ می رسد، یعنی چنان درخشان که شاید از درون شهر نیز با چشم برهنه دیده شود. B پس از یک فوران که احتمالا حاصل دو تکه شدن آن بوده است در ۲۴ فروردین به قدر حدود ۵/۸ رسیده است و با دوربین های دوچشمی مناسب به دور از نور شهر قابل رویت است. تکه C روشنایی شبیه به آن دارد. اما قطعه G نیز دچار فوران شده است (احتمالا دو تکه شدن) در ۲۳ فروردین به قدر ۱۲ رسیده است. رصد این تکه هنوز آن چنان ساده نیست. اگر مایل به رصد قطعه های دیگر هستید، می بایست تا آستانه پرنوری دنباله دار صبر کنید چرا که این قطعات بسیار کوچک و کم نور هستند و رصد آنها به تجربه فراوانی در زمینه رصد دنباله دار ها احتیاج دارد. ( در قسمت زیر منحنی نوری قطعه های مزبور و همچنین تکه های کم نور تر تصویر شده است).

در هنگام اوج روشنایی دنباله دار احتملا تکه C از قدر ۵/۳ و همچنین قطعه B نیز با قدر حدودی ۶ در حد دید چشم های تیزبین رصدگران به دور از نور شهر باشد. در آن هنگام قطعه G نیز از قدر۹ یا ۱۰ به خوبی با ابزار های ساده رصدی و با کمی دقت در فاصله کمی از دو قطعه B و C قابل رویت است. بقیه قطعات را نیز می توانید با تلسکوپ های بزرگ یا عکسبرداری های طولانی مدت و در فاصله بسیار نزدیکی از B، CوG از قدر حدود ۱۱ تا ۱۲ جستجو کنید.

اکنون دنباله ای بسیار کوچک در گیسوی دو تکه پرنورتر ثبت شده است که هنوز با ابزارهای آماتوری محسوس نیست ولی شاید در شبهای آینده دنباله ای بارز و دیدنی شوند. این دنباله دار ها در فاصله بسیار نزدیکی از یک دیگر قرار دارند و می توانید تمامی آنها را به فاصله بسیار کمی از یک دیگر رصد کنید

منبع سایت نجوم