اسهال چیست؟
اسهال عبارت است از افزایش در تعداد دفعات دفع مدفوع یا کاهش قوام مدفوع( بیشتر آبکی شدن مدفوع). اگرچه تغییرات در تعداد دفعات دفع مدفوع و آبکی شدن مدفوع از یکدیگر متفاوت و به هم وابسته نیستند ولی اغلب اوقات این دو با هم هستند.
اسهال بایستی از ۴ وضعیتی دیگری که با آن اشتباه می شود افتراق داده شود.اگر چه این وضعیتها همراهی با اسهال می کنند ولی اغلب دارای علل متفاوت و درمان های متفاوتی از اسهال هستند.این وضعیتهای دیگر عبارتند از:
۱- بی اختیاری مدفوع. که شامل عدم توانایی از خود نگه داشتن از اجابت مزاج تا زمان مناسب است ، به عنوان مثال تا زمانی که فردی به توالت برسد.
۲- نیاز شدید مقعدی (rectal urgency ) ، که به صورت یک نیاز شدید دفع خود را بروز داده و آنچنان قوی است که اگر یک توالت فورأ در دسترس نباشد بی اختیار می شود.
۳- تخلیه غیر کامل. داشتن احساس اجابت مزاج بلافاصله بعد از یک دفع ، به طوری که در دفعه دوم مشکل در دفع بیشتر مدفوع دارند.
۴- احساس مدفوع بلافاصله بعد از خوردن غذا.
چگونه اسهال تعریف می شود؟
اسهال را می توان بر اساس اصطلاحات مطلق و نسبی بر اساس تعداد دفعات دفع و یا قوام(آبکی بودن) مدفوع تعریف کرد.
- تعداد دفعات دفع. اسهال به معنی مطلق داشتن تعداد دفعات دفع بیش از حد طبیعی است.بنابر این از آنجایی که در افراد سالم حداکثر تعداد دفعات دفع مدفوع ۵ بار در روز است، اسهال را می توان تعریف کرد اگر تعداد دفعات دفع بیش از ۵ باشد.اسهال نسبی به معنی داشتن دفعات دفع بیش از معمول است. بنابر این، اگر فردی که معمولأ یک بار دفع مدفوع روزانه دارد ،دچار ۳ دفع روزانه شود ،می گوییم دچار اسهال شده است ، اگر چه بیش از ۵ بار در روز نیست و به معنی مطلق اسهال نیست .
- قوام مدفوع. تعریف اسهال به معنی مطلق کلمه بر اساس قوام مدفوع مشکل است ، چون قوام مدفوع در افراد سالم بر اساس نوع غذا تغییر می کند. بنابراین، افرادی که از سبزیجات بیشتر استفاده می کنند مدفوع شل تری در مقایسه با افرادی که از سبزیجات کمتری استفاده می کنند دارند.مدفوع شل و آبکی معمولآ غیر طبیعی است و باید به عنوان اسهال قلمداد کرد.تعریف نسبی اسهال بر اساس قوام مدفوع ساده تر است.بنابراین، فردی که دارای مدفوع آبکی نسبت به قبل می شود دارای اسهال است، اگرچه مدفوع در اندازه طبیعی با در نظر گرفتن قوامش باشد.
چرا اسهال توسعه می یابد؟
با اسهال، مدفوع معمولآ آبکی تر است هرجند که تعداد دفعات دفع افزایش یابد یا خیر . این آبکی شدن مدفوع که از نرم تا کاملآ آبکی است به علت افزایش آب در مدفوع است.در خلال یک هضم طبیعی غذا توسط ترشح زیاد آب به وسیله معده،قسمت بالایی روده کوچک، غده لوز المعده(پانکراس)،و کیسه صفرا به صورت مایع در می آید. غذایی که هضم نشده است به صورت مایع به قسمت پایین روده کوچک و روده بزرگ (کولون) می رسد.قسمت پایین روده کوچک و عمدتأ روده بزرگ آب را جذب کرده و غذای هضم نشده را تبدیل به مدفوع کم و بیش جامد شکل گرفته می کند. افزایش میزان آب در مدفوع زمانی اتفاق می افتد که معده و یا روده کوچک مقدار زیادی مایع ترشح کند، قسمت پائین روده کوچک و روده بزرگ ، آب کافی را جذب نکند، و یا هضم نشده باقی بماند< غذاهای مایع خیلی سریع تر از روده کوچک و بزرگ گذشته و آب کافی از آنها گرفته می شود. البته بیش از یکی از این روندهای غیر طبیعی ممکن است با هم در یک زمان اتفاق بیفتد.
برای مثال بعضی از ویروس ها،باکتری ها،پارازیت ها موجب افزایش ترشح ترشح مایع می شوند هم از طریق ***** و ملتهب کردن لایه درونی روده کوچک(التهاب باعث تحریک لایه به ترشح مایع می شود)و یا به وسیله تولید سم(مواد شیمیایی)که همچنین باعث تحریک لایه داخلی و ترشح می شود ولی بدون اینکه موجب التهاب شود. التهاب روده کوچک و بزرک در اثر باکتری و یا بیماریهای التهابی روده کوچک وبزرگ (ileitis & colitis) می تواند سرعت عبور غذا را در روده افزایش دهد، و موجب کاهش زمان در دسترس برای جذب آب می شود.وضعیتهای کولون مانند کولیت کلاژنی میتواند موجب از بین بردن توانایی جذب آب در کولون شود.
اسهال عمدتأ به دو نوع تقسیم می شود ، حاد و مزمن. اسهال حاد به مدت چند روز و تا یک هفته ادامه می یابد.اسهال مزمن را می توان از چند طریق تعریف کرد ولی اغلب بیش از۳ هفته طول می کشد.مهم است که بتوان بین اسهال حاد و مزمن افتراق قائل شد زیرا که آنها معمولأ علل مختلفی دارند، و احتیاج به آزمایشات تشخیصی متفاوتی دارند، و احتیاج به درمان های متفاوتی دارند.
علل شایع اسهال حاد چیست؟
شایعترین علل اسهال حاد عفونتهای ویروسی، باکتریایی، و پارازیتی است.باکتری ها همچنین می توانند موجب مسمومیت غذایی حاد شوند. سومین علت مهم اسهال حاد داروها هستند.
گاستروانتریت(اسهال) ویروسی
گاستروانتریت ویروسی(عفونت ویروسی معده و روده کوچک)، شایعترین علت اسهال حاد در جهان است.علائم گاستروانتریت ویروسی(حالت تهوع،استفراغ،دردهای پیچشی شکمی ،اسهال) به صورت مشخص ۴۸ تا۷۲ ساعت طول می کشد.برخلاف عفونت باکتریایی انتروکولیت(عفونت باکتریایی روده کوچک و کولون)،بیماران با گاسترو انتریت ویروسی خون و عفونت در مدفوع ندارند و یا کم دارند اگر تب در کار نباشد.
گاستروانتریت ویروسی می تواند به صورت انفرادی (در یک فرد) و یا به صورت اپیدمی ( در میان دسته ای از افراد) اتفاق می افتد. موارد انفرادی اسهال احتمالأ به وسیله چند ویروس مختلف ایجاد می شود و معتقد به این هستند که در اثر تماس فرد با فرد انتقال می یابد. شایعترین علت اسهال اپیدمیک (مانند آنچه در کشتی های مسافرتی رخ می دهد) کالسی ویروسها (calciviruses) هستند. کاسی ویروسها به وسیله غذای آلوده که توسط منتقل کننده های بیمار صورت میگرد یا به وسیله تماس مستقیم فرد به فرد انتقال می یابد.
مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی یک ناخوشی ساده است که به وسیله سمی که توسط باکتری ها تولید می شود ایجاد می گردد.سم موجب دل درد(دل پیچه) و و استفراغ و همچنین موجب می شود که روده کوچک مقدار زیادی آب ترشح کند که منجر به اسهال می گردد.علائم مسمومیت غذایی معمولا کمتر از ۲۴ ساعت طول می کشد.با بعضی از باکتری ها سم در غذا قبل از اینکه خورده شود تولید می شود ،در حالی که با دیگر باکتری ها، سم در روده تولید می شود بعد از اینکه غذا خورده شد.علائم معمولأ در عرض چند ساعت ظاهر می شود زمانی که مسمومیت غذایی به علت سم شکل گرفته در غذا قبل از خوردن آن باشد. علائم دیر تر پیدا می شود زمانی که سم در روده شکل بگیرد(چون که باکتری برای تولید سم احتیاج به زمان دارد). بنابراین،در مورد اخیر ، علائم معمولأ بعد از ۷ تا ۱۵ ساعت ظاهر می شود.
باکتری استاف اورئوس یک نمونه از باکتری هایی است که تولید سم در غذا می کند قبل از اینکه خورده شود.برای نمونه ، غذاهای آلوده شده با استاف (مانند سالاد، گوشت،یا ساندویچ با مایونز) که در طول شب در هوای اتاق بیرون از یخچال باشد.باکتری استاف در غذا تکثیر پیدا می کند و تولید سم می کند. کلوستریدیوم (clostridium perfringens) یک نمونه از باکتری هایی است که در غذا شروع به تکثیر می کند(معمولأ غذاهای کنسرو شده)،و بعد از اینکه غذای آلوده شده خورده شد تولید سم در روده کوچک می کند.
اسهال مسافران
گونه های مختلفی از باکتری E. COLI وجود دارد ، بیشتر E.COLI ها باکتری های فلور طبیعی در روده کوچک و کولون هستند و غیر بیماری زا هستند، به این معنی که آنها در روده موجب بیماری نمی شوند. با این حال، این E.COLI های غیر بیماری زا می توانند موجب بیماری شوند، هرچند که،اگر خارج از روده توسعه یابند، به عنوان مثال، در مجاری ادراری ( آنجا که موجب عفونت کلیه و مثانه ) می شوند و یا به داخل جریان خون و موجب عفونت خونی (SEPSIS).
معدودی از گونه های e.coli ،هرچند که، بیماری زا هستند(به این معنی که تولید بیماری در روده و کولون می کنند).این گونه های بیماری زا از E.COLI به وسیله تولید سم موجب اسهال می شوند وموسوم به(EPEC) هستند. اسهال مسافران اغلب به وسیله گونه ETEC باکتری E.COLI ایجاد می گردد، که تولید اسهال به علت سم تولید شده باکتری است .
توریست هایی که از کشورهای خارجی با آب و هوای گرم و رعایت کم اصول بهداشتی(مکزیک،قسمتی از افریقاوغیره) دیدن می کنند، می توانند اسهال ETEC پیدا کنند به وسیله خوردن غذاهای آلوده مانند میوه ها، سبزیجات،غذاهای دریایی،گوشت خام،آب و قالبهای یخ. سم تولید شده توسطETEC موجب شروع اسهال،دردهای شکمی،حالت تهوع و گاه استفراغ می شود.این علائم معمولا بین ۳ تا۷ روز بعد از ورود به کشور خارجی شروع و کلأ در خلال ۳ روز رفع می شوند.گاهگاهی ،باکتری های دیگر یا پارازیتها می تواند موجب اسهال در مسافران شوند (برای مثال شیگلا،ژیاردیا،کامپیلو باکتر).اسهالی که به وسیله این ارگانیسمهای دیگر ایجاد می شود معمولأ بیشتر از ۳ روز طول می کشد.
اسهال باکتریاییBacterial enterocolitis
باکتری هایی که باعث اسهال میشوند به علت تهاجم باکتری به روده و کولون ایجاد انتروکولیت می کند(التهاب روده کوچک و کولون) به وسیله علائم التهاب (خون یا چرک در مدفوع و تب)و دردهای شکمی همراه با اسهال مشخص می شوند.شایعترین باکتری که موجب انتروکولیت حاد در امریکا میشود کامپیلوباکتر ژوژنی campylobacter jejuni است.دیگر باکتری هایی که موجب انتروکولیت حاد می شوند شامل شیگلا،سالمونلا و EPEC هستند. این باکتریها معمولأ به وسیله نوشیدن آب های آلوده و غذاهای آلوده مانند سبزیجات،مرغ خانگی،و محصولات لبنی ایجاد می گردد.
انتروکولیت ایجاد شده به وسیله باکتری کلستریدیوم دیفیسیلClostridium difficile غیر معمول است ، چون این به وسیله آنتی بیوتیک درمانی ایجاد می گردد.این باکتری همچنین شایعترین علت عفونت بیمارستانی است(عفونت هایی که در بیمارستان گرفته می شود)و موجب اسهال می گردد.
گونهO۱۵۷:H۷ یک گونه از باکتریE.COLI است که تولید سمی می کند که موجب اسهال خونی می گردد (اسهال همراه با خون).یک بروز اسهال خونی در امریکا اتفاق افتاده که نشانه های آن را در گوشت های آلوده همبرگر سازی ها دیده و(موسوم به کولیت همبرگری) است.
تقریبأ ۵% از بیمارانی که با گونه E.COLI O۱۵۷:H۷ عفونی شده اند دچار سندرمHemolytic uremic syndrome(HUS) شده اند ، سندرمی که می تواند معمولأ در بچه ها منجر به نارسایی کلیه شود. بعضی از مدارک بیانگر این است که استفاده طولانی مدت از داروهای ضد اسهال و استفاده از آنتی بیوتیک ها شانس HUS را افزایش می دهد.
پارازیتها
عفونت های پارازیتی جزء علل شایع اسهال در امریکا نیستند. عفونت با ژیاردیا Giardia lamblia در افرادی که در کوهستان گردش می کنند و یا کسانی که با کشتی و هواپیما مسافرت می کنند و به وسیله نوشیدن آب آلوده منتقل می شود.عفونت با ژیاردیا معمولآ همراه با التهاب نیست،خون یا چرک در مدفوع نیست و تب کمی دارند.عفونت با آمیب (اسهال آمیبی) معمولأ در خلال مسافرت به کشورهای توسعه نیافته ایجاد و همراه با علائم التهاب خون و چرک در مدفوع و تب هستند.
کریپتوسپوریدیومcryptosporidium یک پارازیت تولید کننده اسهال است که به وسیله آب آلوده انتقال می یابد،چون در آب کلر زده شده زنده می ماند. سیکلوسپوراcyclospora یک پارازیت به وجود آورنده اسهال است که همراه با تمشک های گواتمالا است .
داروها
اسهال به وسیله دارو خیلی شایع است، چون خیلی از داروها موجب اسهال می گردند.نشانه اسهال به وسیله دارو این است که اسهال خیلی زود بعد از شروع دارو ایجاد می شود. داروهایی که خیلی شایع موجب اسهال می گردند، آنتی اسید ها و مکمل های غذایی که حاوی منیزیوم هستند می باشند.دیگر گروه داروهایی که موجب اسهال می گردند داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی NSAIDs ،داروهای شیمی درمانی، آنتی بیوتیک ها، داروهای کنترل کننده نامنظمی قلب(antiarrythmics) و داروهای برای فشار خون بالا. چند نمونه کم از داروهای به خصوص که عمدتأ باعث اسهال می گردند میزو پروستولmisoprostol(cytotec) ،کینیدینquinidine ،اولسالازینolsalazine ،کولچیسینcolchicine، متوکلوپرامید،سیزاپرایدcisapr ide .
علل شایع اسهال مزمن چیست؟
سندرم کولون تحریک پذیرIBS)). یکی از علل کارکردی اسهال یا یبوست است .هیچ التهابی وجود ندارد. ممکن است به وسیله چند مسئله زیر ساختی بوجود بیاید، ولی اعتقاد بر این است که شایعترین علت عبور سریع محتویات روده ای از کولون است.
بیماریهای عفونی. معدودی از بیماریهای عفونی هستند که می توانند موجب اسهال مزمن گردند، به عنوان مثال ژیاردیاGiardia lamblia ،افراد با بیماری AIDS ، اغلب عفونتهای مزمن در روده خود دارند که موجب اسهال می گردد.
زیاد رشد کردن باکتری در روده کوچک.به علت مسائل روده کوچک باکتری های فلور طبیعی روده بزرگ به داخل روده کوچک گسترش یافته .آنها در موقعیتی قرار دارند که غذا را هضم کرده که روده کوچک وقت کافی برای هضم و جذب غذا را ندارد.مکانیزمی که منجر به اسهال در رشد بیش از باکتری می شود شناخته شده نیست.
بعد از عفونتها.بعد از عفونتهای حاد ویروسی،باکتریایی،پارازیتی ، بعضی از افراد به اسهال مزمن تبدیل می شوند. علت این نوع اسهال مشخص نیست،اما بعضی از افراد رشد بیش از حد باکتری در روده کوچک دارند.
بیماری التهابی روده(IBD).بیماری کرونCrohns وکولون زخمیulcerative colitis بیماریهایی که موجب التهاب روده کوچک و کولون می شوند، به طور عادی موجب اسهال مزمن می شوند.
سرطان روده بزرگ(کولون).سرطان روده بزرگ هم موجب اسهال و هم موجب یبوست می شود.اگر که سرطان راه عبور مدفوع را سد کند، این معمولأ منجر به یبوست می شود. بعضی از مواقع، با وجود یک انسداد ،ترشح آب پشت انسداد، و نشط مدفوع آبکی ازپشت انسداد و اطراف سرطان موجب اسهال می گردد.سرطان،به خصوص در قسمت انتهایی روده منجر به مدفوع باریک می شود.سرطان در مقعد می تواند منجر به حس تخلیه ناکافی شود.
یبوست شدید.به وسیله انسداد کولون مدفوع سخت شده ،مسائل شبیه به سرطان کولون ،همانطور که شرح داده شد ایجاد می گردد.
سو ء جذب کربوهیدراتها (قند). سوء جذب کربوهیدراتها یا قند، یک عدم توانایی در هضم و جذب قندها است.شناخته شده ترین سوء جذب شکر با فقدان آنزیم لاکتاز شناخته می شود(همچنین به عنوان عدم تحمل لاکتوز یا شیر شناخته می شود)، که در آنها محصولات شیر که دارای قند شیر(لاکتوز) هستند موجب اسهال می گردد.به علت عدم وجود آنزیم روده ای لاکتاز ، لاکتوز در روده شکسته نمی شود، آنزیمی که به صورت نرمال در روده وجود دارد.بدون شکسته شدن لاکتوز نمی تواند در بدن جذب شود. لاکتوز هضم نشده به کولون می رسد و بر اساس خاصیه اسمز مقدار زیادی آب را به کولون می کشد. این منجر به اسهال می گردد.اگر چه لاکتوز شایعترین شکل سوء جذب قندها است، دیگر قندها در غذا همچنین می توانند موجب اسهال شوند،شامل فروکتوز و سوربیتول.
سوء جذب چربی. سوء جذب چربی عدم توانایی در هضم و جذب چربی است. سوء جذب چربی ممکن است اتفاق بیافتد به علت کاهش ترشحات لوزالمعده (پانکراس) که برای جذب طبیعی چربی لازم است.برای مثال (به علت پانکراتیت و یا سرطان پانکراس) ، یا به علت بیماری های پوشش داخلی روده کوچک که مانع جذب چربی هضم شده می گردد(برای مثال، بیماری سیلیاکceliac disease). چربی هضم نشده وارد آخرین قسمت روده کوچک و کولون شده آنجا که باکتری ها آن را تبدیل به موادی(شیمیایی) می کنند که موجب می شود آب به وسیله روده کوچک و کولون ترشح شود.گذر از روده کوچک و بزرگ ممکن است خیلی سریع باشد وقتی که سوء جذب چربی وجود دارد.
بیماریهای غدد مترشحه داخلی.چند بیماری غدد مترشحه داخلی(عدم تعادل هورمونها) ممکن است موجب اسهال شوند، برای مثال،بیش از حد کار کردن غده تیروءید(پرکاری تیرویید) و یا کم کاری غده هیپوفیز و آدرنال(بیماری آدیسون).
سوء استفاده از ملین ها.سو ء مصرف از ملین ها به وسیله افرادی که نیاز به توجه دارند و یا می خواهند وزن خود را کاهش دهند ، یکی از علل گاه و بیگاه اسهال است.
عوارض اسهال چیست؟
کاهش آب بدن(dehydration) زمانی اتفاق می افتد که مقدار زیادی آب و مواد معدنی(الکترولیتها) از بدن به علت اسهال ،همراه یا بدون استفراغ دفع شوند.کاهش آب بدن در بین بیماران بالغ با اسهال حاد که مقدار زیادی مدفوع دارند شایع است، به خصوص زمانی که دریافت مایعات به علت بیحالی کاهش یافته و یا همراه با استفراغ و حالت تهوع است. این همچنین در بین نوزادان و بچه های کوچک که دچار گاسترو انتریت ویروسی و عفونتهای باکتریال می شوند شایع است. بیماران با کاهش آب بدن ملایم ممکن است فقط تشنگی و خشکی دهان را تجربه می کنند.کاهش آب بدن متوسط تا شدید همراه با کاهش فشار در حالت ایستادن همراه با غش syncope(ضعف کردن در حال ایستادن به خاطر کاهش حجم خون، که موجب افتادن فشار خون در زمان ایستادن می گردد)،کاهش حجم ادرار،ضعف شدید،شوک،نارسایی کلیه،پریشانی،اسیدوز(مقدار زیاد اسید در خون)،و بیهوشی است.
الکترولیتها(املاح) در زمانی که اسهال طولانی و شدید است ،از دست می رود.و کمبود الکترولیتها اتفاق می افتد.شایعترین کمبود های الکترولیتی باسدیم و پتاسیم اتفاق می افتد.میزان کلر و بیکربنات نیز ممکن است غیر طبیعی شود.
در نهایت ،سوزش مقعد به علت عبور مکرر مدفوع آبکی که حاوی مواد تحریک کننده است.
چه زمان برای اسهال باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیشتر موارد اسهال ملایم و کوتاه مدت است و احتیاجی به مراقبت و توجه پزشک ندارد. در موارد زیر بایستی با پزشک مشورت شود:
- تب بالا(درجه حرارت بالاتر از ۱۰۱ درجه فارانهایت)
- دل درد ملایم تا شدید همراه با سفتی شکم
- اسهال خونی که بیانگر التهاب شدید روده است.
- اسهال در افرادی با بیماری های زمینه جدی ، که برای آنها کاهش آب بدن همراه با عواقب جدی است،برای مثال، دیابت،بیماری قلبی،ایدزAIDS
- اسهال شدید بدون نشان دادن علائم بهبود بعد از ۴۸ ساعت.
- کاهش آب بدن متوسط تا شدید.
- استفراغ طولانی مذت که مانع خوردن مایعات شود.
- اسهال شدید در زنان حامله به خاطر نگرانی از سلامت جنین.
- اسهال که در خلال یا بلافاصله بعد از تمام کردن دوره آنتی بیوتیک اتفاق افتد، چون که اسهال ممکن است بیانگر عفونتهای در رابطه با آنتی بیوتیک با C.difficile که احتیاج به درمان دارد.
- اسهال بعد از بازگشت از کشورهای در حال توسعه یا اردوهای کوهستانی چون ممکن است عفونت با ژیاردیا باشد(که برای این درمان وجود دارد).
- اسهالی که در بیماران با بیماری مزمن روده ای مانند کولیت یا بیماری کرونCrohns disease باشد ، چون ممکن است اسهال بیانگر بدتر شدن بیماری زمینه ای یا یک عارضه از بیماری باشد ، که هر دو احتیاج به درمان دارند.
- اسهال حاد در نوزادان و بچه های کوچک به منظور مطمئن بودن از گرفتن مایعات خوراکی کافی(نوع،مقدار،ومیزان)،برا ی پیشگیری یا درمان کاهش آب بدن و برای جلوگیری از عوارض سوء مصرف مایعات مانند تشنج و اختلالات آب و الکترولیتهای خون.
- اسهال مزمن.
آزمایشات مفید در ارزیابی اسهال چیست؟
اسهال حاد. اسهال حاد معمولأ به چند تست نیازمند است. اندازه گیری فشار خون در حالت ایستاده و خوابیده میتواند کاهش فشار ارتواستاتیک و وجود کاهش آب بدن را اثبات کند.اگر کاهش آب بدن متوسط یا شدید باشد یا کاهش املاح به نظر آید الکترولیتهای خون نیز بایستی اندازه گیری شوند.
آزمایش مقدار کمی از مدفوع در زیر میکروسکوپ ممکن است نشان دهنده گلبولهای سفید که بیانگر وجود التهاب روده ای و آزمایشات بیشتری را طلب می کند،به خصوص کشت مدفوع برای باکتری و آزمایش جهت انگل ها. اگر در خلال دو هفته گذشته آنتی بیوتیک گرفته باشند ،مدفوع بایستی برای سم میکروبc.difficile آزمایش شود. آزمایش مدفوع یا خون برای ویروسها به ندرت انجام می شود.اگر اخیرأ مسافرت به کشورهای توسعه نیافته و کوهستان داشته ، مدفوع بایستی برای ژیاردیا Giardia ازمایش شود.
اسهال مزمن.با اسهال مزمن دیدگاه معمولأ از کاهش آب بدن و عفونت(به استثنای ژیاردیا) به طرف تشخیص علل غیر عفونی اسهال می رود.(مبحث علل شایع اسهال مزمن را مطالعه فرمایید). ممکن است نیاز به رادیولوژی از روده ها (تنقیه باریم،وupper GI series )، یا اندوسکوپیEsophagogastroduodenoscopy) یا EGD ،یا کلونوسکوپیcolonoscopy) با نمونه برداری ها. سوء جذب چربی را میتوان با اندازه گیری میزان چربی در مدفوع جمع آوری شده در ۷۲ ساعت تشخیص داد. سوء جذب قند را میتوان با حذف قند صدمه زننده از غذا یا با انجام آزمایش تنفس هیدروژن(Hydrogen breath test) . تست هیدروژن همچنین در تشخیص، رشد بیش از حد باکتری در روده کوچکbacterial overgrowth کاربرد دارد. کم کاری غده هیپوفیز و فوق کلیوی و پرکاری غده تیروئید را می توان به وسیله اندازه گیری میزان خونی کورتیزولcortisol و هورمونهای تیروئید، به ترتیب تشخیص داد.بیماری سیلیاک celiac را میتوان با آزمایشات خونی و نمونه برداری از روده کوچک تشخیص داد.
چطور باید از کاهش آ ب بدن جلوگیری و آن را درمان کرد؟
محلول های خوراکی الکترولیتی(ORS) مایع هایی هستند که در برگیرنده کربوهیدرات ها(گلوکز یا rice syrup) و الکترولیتها(سدیم ، پتاسیم،کلر،و سیترات یا بیکربنات) است.به صورت ابتکاری سازمان بهداشت جهانی (WHO)، الکترولیت خوراکی WHO-ORS را برای بازیافت آب و الکترولیت در قربانیان اسهال های شدید مانند وبا توصیه کرده است.این محلول خوراکی دارای گلوکز و الکترولیتها است.گلوکز در محلول مهم است چون قدرت به روده می دهد تا سریعأ آب و الکترولیت ها را جذب کند.هدف از الکترولیتها در محلول پیشگیری و درمان کمبودهای الکترولیتی است.در ایالات متحده ،محصولات تجاری در دسترس از قبل آماده شده ORS که شبیه به نوع سازمان بهداشت جهانی آن است جهت بازیافت و پیشگیری از کاهش آب بدن در دسترس است.مثال هایی از این محصولات،pedialyte ,Infalyte,Rehydralyteو resol .
بیشتر محصولات او ار اس خوراکی در دسترس در ایالات متحده حاوی گلوکز است.infalyte تنها نمونه آن است که به جای گلوکز، کربوهیدرات برنج دارد.بیشتر پزشکان اعتقاد بر این دارند که هیچ تفاوت مهمی بین کارآیی گلوکز و کربو هیدرات برنج وجود ندارد.
نوزادان و بچه های کوچک.بیشتر اسهال های حاد در نوزادان و بچه های کوچک به علت گاستروانتریت های ویروسی است و معمولأ کوتاه مدت است.آنتی بیوتیک به صورت عادی برای اسهال ویروسی توصیه نمی شود.هرچند که تب،استفراغ،و مدفوع آبکی میتواند علائم دیگر عفونتهای اطفال،مانند عفونت گوش میانی(otitis media)،ذات الریه(پنومونی)،عفونت مثانه،عفونت خونیsepsis)) و مننژیت. این بیماری ها ممکن است احتیاج به آنتی بیوتیک زودرس داشته باشند.
نوزادان با اسهال حاد می توانند به سرعت و شدیدأ دچار کاهش آب بدن شوند و بنابر این احتیاج زودرس به بازیابی آب بدن دارند.به همین دلایل نوزادان بیمار با اسهال بایستی توسط پزشک اطفال برای تشخیص و درمان عفونتهای زیر ساختی بخوبی برای مهیا کردن آموزش استفاده مناسب از محصولات الکترولیتی خوراکی.
نوزادان با کاهش آب بدن متوسط تا شدید معمولأ با مایعات داخل رگی در بیمارستان درمان می شوند.پزشک اطفال ممکن است تصمیم بگیرد نوزادی را که دچار کاهش آب بدن ملایم به علت گاستروانتریت ویروسی است را در منزل با او ار اس خوراکی درمان کند.
نوزادانی که از شیر مادر یا شیر خشک استفاده می کنند بایستی دریافت شیر مادر را در خلال درمان بازیافت آب بدن rehydration phase در خلال بیماری خود ، اگر بوسیله استفراغ مانع نشود دریافت کنند. در خلال و برای مدت کوتاهی بعد از بهبودی از اسهال ویروسی ،بچه ها می توانند دچار عدم تحمل لاکتوز به علت کمبود موقت این آنزیم شوند،لاکتاز برای( هضم لاکتوز درشیر)در روده کوچک لازم است. بیماران با عدم تحمل لاکتوز میتوانند دچار اسهال بدتر همراه با دل پیچه های شکمی شوند،زمانی که از محصولات لبنی استفاده می کنند.بنابراین بعد از رفع کم آبی بدن با او ار اس یک فرمول رقیق شده بدون لاکتوز و آب میوه های رقیق شده توصیه می گردد.محصولات شیر بایستی تدریجأ که بچه بهبود می یابد اضافه نمود.
بچه های بزرگتر و بالغین.در خلال موارد خفیف اسهال ، آب میوه های رقیق شده،نوشیدنی های ملایم حاوی قند،نوشیدنی های خاص ورزشکاران و آب برای پیشگیری از کاهش آب بدن می توان استفاده کرد.محصولات حاوی کافئین و لبنیات حاوی لاکتوز بایستی موقتا پرهیز کرد، چون که باعث بدتر شدن اسهال می گردد.اگرکه حالت تهوع و استفراغ وجود ندارد ، غذاهای جامد را بایستی ادامه داد.غذاهایی که معمولأ در خلال بیماری اسهال خوب تحمل می شوند شامل برنج،غلات،موز، سیب زمینی،و محصولات بدون لاکتوز است.
او ار اس را می توان در اسهال های متوسط تا شدید که همراه با کاهش آب بدن در بچه های بزرگتر از ۱۰ سال و همینطور در بالغین استفاده کرد. این محلولها را به میزان ۵۰ سی سی به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در خلال ۴ تا ۶ ساعت در موارد کم کاهش آب بدن و ۱۰۰ سی سی به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در خلال ۶ ساعت در موارد متوسط کاهش آب بدن داده می شود.بعد از بازیافت آب بدن محلول او ار اس بایستی در میزان ۱۰۰ الی ۲۰۰ سی سی به ازای هرکیلو گرم از وزن به مدت ۲۴ ساعت ادامه ، تا زمانی که اسهال متوقف شود.دستورات توضیح داده شده بر چسب ها معمولأ نشان دهنده مقدار مناسب است.بعد از بازیابی آب بدن بچه های بزرگتر و بالغین بایستی خوردن مواد جامد را هر چه زودتر از سر بگیرند، در صورتی که تهوع و استفراغ وجود نداشته باشد.غذاهای جامد بایستی شروع شود با برنج،غلات،موز،سیب زمینی،و محصولات کم چرب و بدون لاکتوز.تنوع غذایی را میتوان گسترش داد زمانی که اسهال ناپدید شود.
چگونه اسهال درمان می شود؟
جاذب ها.جاذب ها موادی هستند که آب را به خود جذب می کنند.جاذب هایی که خورده می شوند با آب در روده و کولون باند و مدفوع اسهالی را کمتر آبکی می کنند.آنها همچنین ممکن است با مواد شیمیایی سمی تولید شده به وسیله باکتری که علت ترشح مایع در روده بوده است باند شوند، هرچند که اهمیت باند شدن با مواد سمی در کاهش اسهال نامشخص است.
دو جذب اصلی عبارتند از attapulgite و polycarbophil ، هر دو آنها بدون نسخه تجویزی در دسترس هستند.مثال هایی از محصولاتی که دارای attapulgite هستندonnagel ،Rheaban ،Diasorb .
Equilactin یک محصول ضد اسهال است که دارای attapulgite است، هرچند که ملینKonsyl, همچنین حاوی attapulgite است.Attapulgite وpolycabophil در روده باقی می مانند و بنابراین هیچ گونه عارضه جانبی خارج از دستگاه گوارشی ندارند.آنها گاه موجب یبوست و نفخ می شوند.یک نگرانی آن است که جاذب ها می توانند با داروها باند شده و از جذب آنها جلوگیری کنند. به این دلیل توصیه می شود که داروها چند ساعت بعد داده شود یعنی زمانی که جاذب ها در روده نباشند.
قابض هاAnti-motility)).داروهای قابض داروهایی هستند که باعث شل شدن ماهیچه های روده کوچک و یا کولون می شوند. این شل شدن موجب آهسته حرکت کردن جریان داخل روده شده و زمان بیشتری را در اختیار گذاشته که آب در داخل روده و کولون از مدفوع جذب شود. دل پیچه های ناشی از اسهال نیز با شل شدن ماهیچه ها از بین میرود.دو تا از داروهای عمده قابض عبارتند ازLoperamide(Imodium) ، که بدون تجویز در اختیار است ،و دیفنوکسیلاتdiphenoxylate(lomotil) ، که احتیاج به تجویز پزشک دارد.هر دو دارو از گروه داروهای مخدر هستند(مثل، کدئین) ولی هیچکدام اثر کاهش دردی مخدر ها را ندارند. Loperamide اگر چه در رابطه با مخدرها است ولی اعتیاد نمی آورد. دیفنوکسیلات داروی ساخت بشر اگر در دوزهای بالا استفاده شود، به علت اثرات شبه مخدر و کیف(بالا بردن خلق) باعث اعتیاد می گردد. به خاطر جلوگیری از سوء مصرف دیفنو کسیلات ، یک داروی دوم به نام اتروپین به لوپرامید در لوموتیل اضافه کرده اند. که اگر مقدار زیاد لوموتیل مصرف کنند دچار اثرات جانبی ناراحت کننده اتروپین می شوند.
لوپرامید و دیفنوکسیلات سالم و کاملأ قابل تحمل هستند، هرچن که چند احتیاط است که باید در نظر گرفته شود.
- داروهای قابض نباید بون مشورت با پزشک برای درمان اسهالهای متوسط تا شدید به علت بیماری کولون زخمدارulcerative colitis ، کولیت به علت باکتریc.difficile و عفونت های روده به وسیله باکتری هایی که هجوم به دیواره روده می برند مانند شیگلا. استفاده از آنها می تواند موجب التهابات جدی و طولانی شدن عفونتها شود.
- دیفنوکسیلات می تواند موجب سرگیجه و خواب آلودگی شود، و احتیاط های لازم را باید به کار برد در صورتی که در حال رانندگی هستید و یا کارهایی انجام میدهید که احتیاج به هوشیاری و دقت دارد.
- داروهای قابض را نباید در بچه های زیر ۲ سال استفاده کرد.
- بیشتر اسهالهای غیر مهم و حاد بایستی در عرض ۷۲ ساعت بهبود یابند . اگر علائم بهبود نیافت یا بدتر شد ، قبل از ادامه درمان با داروهای قابض بایستی با یک پزشک مشورت شود.
ترکیبات بیسموت.فرآورده های زیادی حاوی بیسموت در سراسر جهان در دسترس است .بیسموت ساب سالیسیلاتbismuth subsalicylate(pepto bismole) در ایالات متحده در دسترس است.این حاوی ۲ عنصر ذاتأ فعال به نام های بیسموت و سالیسیلات(آسپرین) است.چگونه مفید بودن بیسموت روشن نیست، به استثنای اسهال مسافران و درمان عفونت H.pylori معده که مفید بودن آن نشان داده شده است.همچنین واضح نیست که چگونه سالیسیلات بیسموت کار می کند. گمان برده می شود که بعضی از خواص شبه آنتی بیوتیکی را دارد که بر روی باکتری های موجب اسهال اثر می گذارد.سالیسیلات یک ضد التهاب است و می تواند ترشح آب را به وسیله کاهش التهاب کم کند.بیسموت همچنین ممکن است مستقیمأ باعث کاهش ترشح آب به وسیله روده شود.
پپتو بیسمول به خوبی قابل تحمل است . عوارض جانبی جزئی ان سیاه شدن مدفوع و زبان است.در زمان استفاده از بیسموت بایستی چند توصیه را مد نظر داشت.
- از آنجایی که حاوی آسپیرین است بیمارانی که آلرژی با آسپیرین دارند نباید از آن استفاده کنند.
- پپتو بیسمول نبایستی همراه با داروهای دیگر حاوی آسپیرین استفاده شود ،چون آسپیرین زیادی ممکن است خورده شود و موجب مسمومیت با آسپیرین گردد، شایعترین تظاهر آن زنگ زدن در گوش است.
- آسپیرین در پپتو بیسمول باعث تشدید زخم معده می شوند.
- پپتو بیسمول و محصولات حاوی آسپیرین نبایستی به بچه ها و بالغین با آبله مرغان ،آنفلوانزا،و دیگر بیماری های ویروسی داده شود چون باعث ایجاد سندرم ری Reyes syndrome می شود . سندرم ری یک بیماری جدی است که در شروع بر روی کبد و مغز تأثیر گذاشته و منجر به نارسایی کبد و بیهوشی می شود، همراه با حداقل مرگ ومیر۲۰%.
- پپتو بیسمول نباید به نوزادان و بچه های کمتر از ۲ سال سن داده شود.
چه زمان باید از آنتی بیوتیک ها در اسهال استفاده کرد؟
بیشتر موارد اسهال حاد و کوتاه اثر هستند و احتیاج به آنتی بیوتیک ندارند. آنتی بیوتیکها حتی برای بیشتر باکتریهایی که موجب عفونت و اسهال می شوند، لازم نیست.آنتی بیوتیکها معمولأ زمانی استفاده می شوند که !- بیمار اسهال شدید وسمج داشته باشد،۲- بیمارانی که بیماری های ناتوان کننده مانند نارسایی قلبی،بیماری ریوی،و ایدز AIDS داشته باشند. ۳- آزمایش مدفوع نشان دهنده انگل،عفونتهای باکتریایی خیلی جدی مانند شیگلا و C.difficile باشد. ۴-اسهال مسافران.
اسهال در یک نظر اجمالی
- اسهال یک افزایش در تعداد حرکات روده(دفع)،افزایش آبکی بودن مدفوع و یا هردو با هم است.
- اسهال به وسیله افزایش ترشح مایع در روده ایجاد شده،جذب مایه از روده کاهش یافته و عبور مدفوع از روده تسریع می یابد.
- اسهال به صورت مطلق یا نسبی تعریف می گردد.تعریف مطلق اسهال ،بیش از ۵ بار مدفوع در روز یا مدفوع آبکی.اسهال نسبی تعریف می شود با افزایش تعداد دفعات مدفوع در روز یا آبکی تر شدن مدفوع در مقایسه با عادت معمول فرد.
- اسهال ممکن است به صورت حاد یا مزمن باشد.و هر کدام دارای علل متفاوت و درمان های متفاوت هستند.
- عوارض اسهال شامل کاهش آب بدن، اختلالات الکترولیت،و تحریک مقعد باشد.
- کاهش آب بدن را می توان با محلولهای الکترولیتی خوراکی درمان و اگر لازم باشد با مایعات داخل رگی.
- آزمایشات مفید در ارزیابی اسهال حاد شامل آزمایش مدفوع برای گلبولهای سفید و پارازیتها،کشت مدفوع برای باکتری،آزمایش مدفوع برای سم c.difficile و آزمایشات خونی برای اختلالات الکترولیتی.
- آزمایشاتی که در ارزیابی اسهال مزمن مفید هستند ،شامل آزمایش مدفوع برای پارازیتها،رادیوگرافی از دستگاه گوارشUpper Gi series(UGI) ، تنقیه باریم،اندوسکوپی از مری معده و اثنی عشر همراه با نمونه برداری، کولونوسکوپی همراه با نمونه برداری، تست تنفس هیدروژن، و اندازه گیری چربی در مدفوع.
- اسهال ممکن است با جاذب ها Absorbent ، داروهای قابض (کم کننده حرکت روده)و ترکیبات بیسموت درمان شوند.
- آنتی بیوتیکها نبایستی در درمان اسهال استفاده شوند تا زمانی که توسط کشت معلوم شود که باکتری داریم که نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد، اسهال شدیدی که از منشآ عفونی هستند، یا زمانی که فرد بیماری زمینه جدی دارد.
جواب بصورت نقل قول
تجمع نيترات درمحصولات کشاورزي پيامد آبياري مزارع با فاضلاب است
