دندان‌هايتان شكننده‌اند،آنها را بپوشانيد!
سمیه شرافتی:
خيلي از شماها حداقل يك بار عصب‌كشي را تجربه كرده‌ايد. اما بيماران متعددي هستند كه بعد از عصب‌كشي به آنها توصيه شده دندان خود را روكش كنند ولي به‌علت سهل‌انگاري، بعد از مدتي دندانشان تحت فشار، شكسته و در نهايت كشيده شده است؛ براي همين است كه به گفته دندانپزشكان معمولا دندان عصب‌كشي‌شده بايد با يك ماده پر شود و بعد حتما روكش شود. البته هرچند روكش دندان هزينه‌بردار است، اما ارزش زيادي دارد چون از شكسته‌شدن احتمالي ديواره‌هاي دندان جلوگيري مي‌كند.
سعيد عرفانيان- دندانپزشك عمومي- در اين گفت‌وگو به سؤالات ما درباره اينكه دندان روت‌كانال شده چه زماني بايد روكش شود، پاسخ مي‌دهد.
دنداني كه به‌دليل عدم‌رعايت بهداشت پوسيده شده، زماني به روت‌كانال و عصب‌كشي نياز پيدا مي‌كند كه مقدار زيادي از آن در اثر پوسيدگي از بين رفته، پوسيدگي پيشرفت كرده و عصب را هم درگير كرده باشد؛ پس دنداني كه براي روت‌كانال مي‌آيد دنداني است كه مقدار زيادي از بافت آن از بين رفته است.
- آقاي دكتر! بهتر است بحث را با اين سؤال شروع كنيم كه اصلا يك دندان پوسيده چه زماني نياز به روت‌كانال پيدا مي‌كند.
هنگامي كه ما دندان را عصب‌كشي مي‌كنيم 2مسئله را بايد در نظر بگيريم؛ يكي اينكه دندان عصب‌كشي‌شده ما مثل يك درخت خشك است كه به‌راحتي مي‌تواند بشكند. دندان سالم مثل يك چوب مرطوب است كه به‌راحتي نمي‌شكند. پس جواب سؤال شما اين است كه دندان روت‌كانال‌شده چون مقدار زيادي از بافتش از بين رفته، يا دچار شكستگي مي‌شود و يا در خيلي از افراد، 2تكه مي‌شود.
- خب چرا دنداني كه عصب‌كشي مي‌شود، بعد از مدتي به‌راحتي مي‌شكند؟
بله همين‌طور است. در اكثر كشورهاي پيشرفته توصيه بر اين است كه به محض عصب‌كشي دندان، روكش حتما گذاشته شود. البته با فاصله يك يا دو هفته‌اي هم مي‌توان دندان را روكش كرد تا خطر شكستگي و تخليه مواد پركننده دندان از بين برود و بيمار احساس راحتي كند.
- براي همين است كه بلافاصله بعد از روت‌كانال توصيه به روكش دندان مي‌شود؟
ببينيد، بحث كيفيت روت‌كانال يك بحث جداست و بايد تمام قواعدي كه در رابطه با روت‌كانال تعريف شده، رعايت شود؛ چون در غير اين صورت ريشه دندان عفونت مي‌كند و اين هيچ ربطي به اينكه دندان حتما بعد از عصب‌كشي بايد روكش شود، ندارد؛ چون حتي اگر درصورت درست انجام نشدن روت‌كانال روكش هم انجام شود، بيمار بعد از مدتي با شكايت درد ته دندان هنگام غذا‌خوردن مجددا به دندانپزشك مراجعه مي‌كند يا اينكه دندان اصلا آبسه مي‌كند.
- اما خيلي از متخصصان مي‌گويند دندان بايد به‌نحوي روت‌كانال شود كه اصلا نيازي به روكش نداشته باشد!
ابتدا دندان راديوگرافي مي‌شود و اين كار به اين خاطر است كه ما مي‌خواهيم طول كانال را پر كنيم چون اگر ريشه، كوتاه پر شود يا مواد پركننده داخل استخوان بروند، بيمار دچار مشكل مي‌شود. در مرحله بعد هم ما بايد كانال دندان را از هر نوع مواد زائد و ميكروبي تخليه كرده و با مواد مناسب پر كنيم.
- بد نيست به مراحل روت‌كانال اشاره كنيد.
بله ولي حتي اگر بيمار به پزشك ديگري براي روكش به غيراز پزشك خود مراجعه كند، آن پزشك ملزم است از دندان حتما عكس بگيرد، از روت‌كانال صحيح آن مطمئن شود و بعد دندان را روكش كند؛ چون اگر روت‌كانال درست انجام نشده باشد، دندان بايد مجددا عصب‌كشي و بعد روكش شود.
- بيمار مي‌تواند براي انجام روكش به پزشكي غيراز پزشك خود كه عمل روت‌كانال را انجام داده مراجعه كند؟
بله درست است، چون روكش ممكن است بلند يا كوتاه باشد يا شكسته شود؛ اما به هر حال خود فريم يا آلياژ آن آسيب نمي‌بيند. چون ما بايد قبل از روكش، دندان را تراش دهيم، اين تراش اگر درست نباشد، بعدها با نشت بزاق و مواد ميكروبي زير روكش دندان دچار پوسيدگي مي‌شود با اين تفاوت كه دندان ديگر عصب‌كشي شده است و بيمار هيچ دردي را احساس نمي‌كند؛ پس زماني به‌خودش مي‌آيد كه دندان تماما از بين رفته و ممكن است ديگر نتوانيم كاري براي آن انجام دهيم.
- يك سري از مردم هم از نوع روكش خود ناراضي‌اند.
مسلما ما نمي‌توانيم كاري براي بيمار ارائه دهيم كه دندان ترسيم‌شده بهتر از دندان اوليه خودش باشد. البته اين امر هم بستگي به همكاري بيمار و رعايت بهداشت دهان و دندانش دارد كه در اين صورت مي‌تواند ساليان سال دندان روكش‌شده را سالم نگه دارد ولي هميشه امكان آسيب مجدد دندان وجود دارد.
- روكش حتي اگر درست هم انجام شود چقدر دوام دارد؟
روکش چیست ؟
روكش كلاهكي است شبيه به دندان كه روي دندان‌هاي به‌شدت تخريب‌شده يا پوسيده قرار مي‌گيرد. روكش‌ها به دلايل گوناگوني روي دندانها قرار داده مي‌شوند اما مهم‌ترين دليل، پوسيدگي‌هاي بسيار وسيع يا شكستگي‌هاي بزرگي در دندان است كه مواد پركننده دندان قادر به جايگزيني و ترميم آن نيستند و يا دندان درصورت ترميم با مواد معمول ترميمي، قدرت كافي را باز نخواهد يافت. همچنين روكش‌ها روي دندان‌هاي ترك‌خورده يا شكسته قرار مي‌گيرند. از كاربردهاي ديگر روكش‌ها، استفاده از آنها به منظور زيبايي است. روكش‌ها براي اصلاح بدشكلي‌هايي دندان يا دندان‌هايي كه به‌شدت تغيير رنگ يافته‌اند استفاده مي‌شوند.
روكش‌ها مي‌توانند از جنس فلز (طلا، نيكل، كروم)، سراميك و يا تركيبي از فلز و سراميك (چيني) باشند. روكش‌هاي تمام فلز خصوصيات فيزيكي و قدرت بيشتري دارند اما از ديدگاه زيبايي، روكش‌هاي چيني مناسب‌ترند. اگر روكش‌ها مناسب و براساس اصول علمي ساخته شوند، لااقل 7سال عمر مي‌كنند و عمر بعضي از آنها بسيار بيشتر خواهد بود.اغلب دندان‌هايي كه به‌علت پوسيدگي‌هاي وسيع نياز به درمان ريشه پيدا مي‌كنند، پس از درمان ريشه و برداشت پوسيدگي‌ها، نسج زيادي از دست مي‌دهند و نيازمند نوعي حمايت داخل ريشه‌اي هستند. دندانپزشك براي اين‌گونه دندانها ابتدا ميله‌اي را داخل ريشه دندان جاسازي مي‌كند و سپس با بازسازي تاج و دندان، دندان را براي دريافت روكش آماده مي‌كند.
در اين مرحله، از دندان قالبي گرفته مي‌شود. اين قالب به لابراتوار دندانپزشكي (محلي كه پروتزهاي دنداني ساخته مي‌شود) ارسال مي‌شود تا روكش ساخته شود.
در جلسه بعدي روكش در دهان بيمار امتحان مي‌شود و درصورت مناسب‌بودن، به دندان چسبانده مي‌شود.
اما اگر به‌تازگي روكشي دريافت كرده‌ايد و احساس مي‌كنيد براي دندان شما بلند است، حتما به دندانپزشك مراجعه كنيد تا آن را اصلاح كند؛ در غيراين صورت به مفصل فكي شما فشار وارد خواهد شد.روكش‌هايي كه از دو لايه فلز و چيني ساخته شده باشند (لايه زيرين از فلز و پوشش رويي از چيني) ممكن است در كنار لثه حلقه سياه‌رنگي ايجاد كنند كه به‌علت لايه فلزي زير روكش است و اين امري طبيعي است.
روكش دندان نه‌تنها به‌عنوان محافظي براي حفظ دندان از پوسيدگي يا بيماري‌هاي لثه عمل نمي‌كند بلكه يك دندان روكش‌شده نياز به بهداشت و مراقبت منظم و خاص دارد. اگر احساس كرديد روكش دندان شما لق شده، ممكن است نياز به معاينه دندانپزشك و درمان داشته باشد؛ در اين صورت حتما براي اصلاح وضعيت روكش خود به دندانپزشك مراجعه كنيد تا از تخريب دندان زير روكش خود پيشگيري كنيد.
جواب بصورت نقل قول
شیرینی در دهان
چرا مسواک نزدن منجر به مرگ میشود؟
