>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

[Renjer Babi]

تصوير جديدي از هابل : نمايشي از باقيمانده ابرنواختر

جرمي توفاني و نامنظم از گاز و غبار در اين تصوير تلسكوپ فضائي هابل در نزديكي بقاياي ابر نو اختري كه با نام N 63 A ناميده شده ديده مي شود. اين جرم از بقاياي ستاره بزرگي است كه پس از انفجار ، لايه‌هاي گازي آن در حال فوران به داخل يك منطقه آشفته‌اند . باقيمانده ابرنواختر يكي از اعضاء N 63 است كه يك منطقه ستاره اي شكل در ابر ماژلاني بزرگ LMC ( Large magellanic claud ) است و از نيمكره جنوبي آن قابل رؤيت است. LMC كهكشان نامنظمي است كه در فاصله 160000 سال نوري از كهكشان راه شيري قرار گرفته است. LMC نمونه‌هاي بسيار خوبي از تشكيل ستاره‌هاي فعال و باقيمانده ابر نواخترها را در اختيار ما قرار مي‌دهد كه بوسيله تلسكوپ هابل قابل مطالعه‌اند . بسياري از ستاره‌هائي كه درمحوطه N 63 A قرار دارند بسيار بزرگتر از خورشيداند. چنين ستارة حجيمي ، بادهاي ستاره‌اي چنان عظيمي توليد مي‌كند كه مي‌تواند محيط اطراف آن را از هر چيزي تخليه كند . و حباب فوران باد تشكيل دهد . تصور مي‌شود ابر نواختري كه N 63 A را بوجود آورده ، درون گودال چنين حباب فوراني‌اي منفجر شده است كه آن نيز در يك بخش انبوهي از فضاي بين ستاره‌اي LMC جاي گرفته است .

تصاوير مادون قرمز ، ايكس ري و امواج راديوئي بدست آمده از بقاياي اين ابرنواختر نشان دهنده آن است كه حباب منبسط بسيار بزرگتر از آني است كه هابل قادر به ديدي اپتيكي از آن باشد . ميني ابرها وكوچك ابرهاي عجيبي كه بسيار چگال‌تر از آن هستند كه بادهاي ستاره‌اي بتوانند آنها را از محيط پيرامون تخليه كنند ، در فضاي داخلي حباب غوطه ورند . ابرنواختر موج تكانه‌اي انتشاري توليد مي‌كند كه حركت مداوم و سريعي را در فضاي كم چگال داخلي حباب انجام مي‌دهد و اين كوچك ابرها را حركت داده و به قطعات كوچكتر تبديل مي‌كند.

اينطور كه از تصاوير هابل برمي‌آيد ، N 63 A هنوز جوان است و تكان هاي شديد آن بيشتر موجب نابودي ابرهاي گاز محصور شده آن مي‌شود تا اينكه باعث فروريختن آنها و شكل گرفتن ستاره‌هاي جديد شود . اطلاعات بدست آمده از ساير آشكارسازها در طول موج‌هاي گوناگون حاكي از تشكيل ستاره‌هائي در فاصلة 10 تا 15 سال نوري از N 63 A است . طي چند ميليون سال بقاياي ابرنواختر N 63 A به منطقة تشكيل ستاره خواهد رسيد و شايد در آنجا كراتي در اطراف ستاره‌هاي خورشيدي تشكيل دهد، منظومه‌اي بسيار شبيه به ابتداي تاريخ منظومة شمسی.

[Renjer Babi]

يك گروه بين المللي از محققان برنامه اي كامپيوتري طراحي كرده اند كه رشد و انبساط جهان را پس از انفجار بزرگ (Big Bang) شبيه سازي مي كند





كه شامل اطلاعاتي از كهكشانها ، خوشه ها و اختروش ها است . شبيه سازي هزاره ، 10 ميليارد ذرات مجازي را بكار برده و حركت آنها را در 2 ميليارد سال نوري مكعب فضائي به همانگونه كه هستي تكامل يافته ترسيم كرده است. اين فضاي شبيه سازي شده شامل 20 ميليون كهكشان مجازي است و انرژي تاريك منبسط كننده هستي ، ماده تاريك سرد cold dark matter) ) و ماده منظم ( regular matter) راشرح مي دهد .





ائتلاف سنبله یا (Virgo Constrium) يك گروه بين المللي از اختر شناسان انگلستان، ژاپن ، كانادا ، آلمان و ايالات متحده در تاريخ 2 ژوئن اولين نتايج واقعي ترين و بزرگترين شبيه سازي كه تاكنون تكامل ساختاركيهان و تشكيل كهكشانهاواختروشها راشبيه سازي ميكند منتشر كردند . اين گزارش نشان مي دهد كه چگونه چنين اطلاعات شبيه سازي شده به نقشه هاي ديداري عظيم ، ميتواند پروسه هاي فيزيكي را كه پشت پرده تكامل و ساخت كهكشانهاي حقيقي و سياه چاله هاقرار دارند آشكار كند.

در شبيه سازي هزاره ("Millennium Simulation") ازبيش از 10 ميليارد جرم براي ترسيم تكامل توزيع ذرات در فضائي سه بعدي به طول 2 ميليارد سال نوري استفاده شده است . بدين منظور از ابررايانه انجمن ماكس پلانك در گارشينگ آلمان به مدت يك ماه استفاده شد. با بكار گيري تكنيك هاي پيچيده مدل سازي در حجمي معادل 25 ترابايت ( 20 ميليون مگابايت ) اين محققان قادرند گذشته تكاملي نزديك به 20 ميليون كهكشان و سياه چاله هاي بسيار عظيمي كه بعضاً به شكل اختروش ها در قلب آنها مشاهده مي شوند بررسي نمايند .

تلسكوپهايي كه به آشكار سازهاي امواج مايكروويومجهز هستند قادراند تصاويري از زماني كه هستي فقط 400000 سال عمر داشت به دست دهند . تنها ساختار آن زمان موج هاي ضعيفي در درياي يكنواختي از ذرات و تشعشعات بودند . سپس قوه جاذبه باعث تكامل اين تشعشعات به صورت ساختارهاي با شكوهي كه امروزه مي بينيم شد . اين همان پيشرفت و تكاملي است كه شبيه سازي هزاره براي بررسي آن طراحي شده است با اهداف توا‎ُم بررسي اين موضوع كه اين نمونه براي تكامل كيهان براستي سازگار و نامتناقض با آنچه كه ما مشاهده مي كنيم هست ، وكاوش فيزيك مختلط كه منجر به كهكشانها و سياه چاله هاي مركزي آنها شد.پيشرفت هاي اخير در علم كيهان شناسي حاكي از آن است كه 70 درصد عالم هستي شامل انرژي تاريك (dark energy) است .ميدان نيروي مرموزي كه باعث انبساط سريع روز افزون هستي مي شود . حدود يك چهارم ديگر شامل جرم تاريك سرد است، نوع جديدي از ذره ابتدائي كه هنوز نمونه اي از آن مستقيماً بر روي زمين كشف نشده است،و تنها در حدود 5 درصد هستي از ماده معمول اتمي كه ما با آن آشنا هستيم تشكيل شده كه بيشترين سهم آن هم مربوط به اتم هاي هيدروژن و هليوم است ، تمامي اين اجزا در شبيه سازي هزاره مورد استفاده قرار گرفته اند. در بخش طبيعي آنها دانشمندان اين گروه اين شبيه سازي را براي مطالعه تكامل ابتدائي سياه چاله ها بكار مي برند.

SDSS(Sloan Digital Sky Survey ) شماري از اختروش هاي بسياردرخشان و دوري را كشف كرده كه در دسته سياه چاله هائي پديدار مي شوند كه حداقل يك ميليارد برابر جرم خورشيد در زماني كه هستي كمتر از يك دهم عمر كنوني آن را داشت قرار دارند.

دكتر ولكا اسپرينگل مي گويد: (رهبر پروژه هزاره و نويسنده مقاله ) بسياري از اخترشناسان بر اين باور بودند كه تطبيق رشد تدريجي ساختار پيش بيني شده ، با تصاوير استاندارد ناممكن است . وقتي كه ما مدل سازي كهكشان و تشكيل اختروش را آزمايش كرديم فهميديم كه سياه چاله هاي حجيم اندكي در مدت زماني كوتاه به شكل كاملي ميرسند تا اطلاعاتي در مورد اين اختروش هاي نادر به ما بدهند.شبيه سازي هزاره اولين ظهور كهكشان را هنگامي ارائه ميكند كه جهان فقط چند صد ميليون سال عمر داشت ، كه امروزه آنها به حجيم ترين كهكشانهاي واقع در مراكز بزرگترين خوشه هاي كهكشان تبديل شده اند .

براي پروفسور كارلوس فرنك ( عضو انستيتو كيهانشناسي كامپيوتري دانشگاه دورهام) و رئيس بخش انگليسي اين ائتلاف ، جالب ترين جنبه نتيجه مقدماتي، اين حقيقت است كه شبيه سازي هزاره براي اولين بار ثابت كرد كه الگوهاي مشخص در مورد توزيع جرم در دوران ابتداعي و همچنين نقشه هاي مايكروويو قابل رؤيت كماكان بايد ارائه شوند و در توزيع ديداري كهكشانها بايد قابل كشف باشند . اگر بتوانيم مارپيچ هاي باريون(baryon wiggles ) را به خوبي اندازه گيري كنيم آنها الگوهاي اندازه گيري استانداردي براي تعيين ژئومتري و تاريخ انبساط هستي و در نتيجه فهم ماهيت انرژي تاريك به ما ارائه ميدهند.

پروفسور ريچارد ويد ميگويد:

اين شبيه سازي ،تصاوير متناوبي توليد ميكند كه واقعه مهمي براي فهم چگونگي شكل ابتدائي هستي ارائه مي كند . شبيه سازي هزاره نمونه درخشاني از ارتباط بين تئوري و تجربه در اخترشناسي به عنوان جديدترين مشاهدات اخترفيزيكي اشياء است كه مي تواند براي تست پيش بيني هاي تئوري مدل هاي تاريخچه هستي مورد استفاده قرار گيرد.

طبق گفته پروفسور سيمون وايت ، جالب ترين و گسترده ترين كاربردهاي شبيه سازي هزاره هنوز قابل بررسي است . فعاليت هاي ديداري جديد ، اطلاعات دقيق بي سابقه اي را در اختيار ما قرار ميدهند ، وي اشاره ميكند ، توانائي ما براي پيش بيني نتايج تئوري هاي ما در صورتي كه بخواهيم اين اطلاعات را به نحو مؤثري براي فهم اصل و ماهيت جهان بكار بريم بايد به سطح دقيقي از تطبيق برسيم. شبيه سازي هزاره ابزار منحصر بفردي است كه كارهاي زيادي ميتواند براي ما انجام دهد.بزرگترين رسالت ما در حال حاضر در دسترس قرار دادن اين توان براي اختر شناسان اقصي نقاط است تا آنها بتوانند اطلاعات مدلهاي كهكشان و شكل گيري اختروش هاي خودشان را به منظور ترجمه و تفسير وارد اين شبيه ساز كنند.

[Renjer Babi]

یک گروه از دانشمندان آمریکایی موفق به کشف بزرگی در یک سیستم دوتایی شامل دو کوتوله قهوه ای شدند.


در نشست این هفته ی انجمن نجوم آمریکا ، یک تیم شش نفره از دانشجویان گزارش کاملی از رصد های خود بر روی اولین سیستم دوتایی با دو کوتوله قهوه ای ، ارائه دادند .
این گروه با استفاده از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] این دو کوتوله قهوه ای را در سحابی بزرگ جبار ( M42) زیر نظر گرفتند و با استفاده از اثر داپلر و خمش نور ، سرعت مداری و اندازه دو ستاره را تعیین نمودند .

مولفه اول این سیستم جرمی برابر 053/0 جرم خورشید و قطری معادل 89/0 قطر خورشید دارد و جرم مولفه دوم 034/0 جرم خورشید و قطرش 70/. برابر قطر خورشید میباشد ، این دو کوتوله در 78/9 روز مدار بزرگ خود را به دور مرکز جرمشان طی میکنند. به نظر میرسد این دو نیز مانند دیگر دوتایی ها از یک ابر گازی تشکیل شده باشند و دارای ترکیبات و سن یکسان باشند . بنا به نظریه شکل گیری ستاره گان ستاره پر جرم تر باید داغ تر باشد اما در کمال شگفتی دمای مولفه کوچکتر 250 کلوین ( 4/270 فارنهایت ) و مولفه بزرگتر تنها 85/2 کلوین (67/4 فارنهایت ) میباشد.

سرپرست این گروه اظهار داشت: (( ما نمیدانیم چرا مولفه کوچکتر داغ تر است ، شاید کوتوله های قهوه ای از قانون شکل گیری ستارگان تبعیت نمیکنند و یا شاید مولفه کوچکتر کهن سال تر است که این بعید به نظر میرسد. )) به هر حال شاید این کشف منجر به تکمیل و یا اصلاح نظریه های اختر فیزیک شود

[Renjer Babi]

تیمهای تلسکوپ های فضایی Spitzer و Hubble قدمی تاره برای شناخت یک بچه کهکشان در عالم نوزراد برداشتند.


دو تا از بزرگترین رصدخانه های ناسا یعنی تلسکوپ های فضایی هابل و اسپیتزر یک کهکشان فوق العاده پرجرم را در فضا شناسایی کردند که در دورترین فاصله هایی که تاکنون شناخته شده است رصد شده اند . این از آن جهت برای اخترشناسان تعجب آور بود که اولین کهکشان ها در عالم عرفاً این گمان را به یدک می کشند که این توده های ستاره ای بسیار کوچکتر از آن هستند که پس از چندی با یکدیگر برخورد کنند و پدید آور کهکشان های بزرگتری چون راه شیری ما باشند .



دکتر بهرام مبشر از موسسه علوم تلسکوپ های فضایی که کاشف این کهکشان بوده است گفت : به نظر میرسد این کهکشان در ظرف صد میلیون سال اولیه پس از انفجار بزرگ بسرعت و به طرزی شگفت انگیزعظیم الجثه تر شده است . او افزود : این کهکشان تقریبا 8 بار بیشتر از راه شیری در ستارگان جرم سازی کرده است و تنها در یک لحظه شکل گیری ستارگان در آن متوقف شده است . به نظر می رسد این کهکشان به طور نا بهنگامی رشد کرده است .

این کهکشان با دقت زیادی به تقریباً 10000 کهکشان دیگر که در بسته ای کوچک ازآسمان قرار دارند و میدانهای فرا ژرف هابل نامیده می شوند اشاره می کند . در سایه تحقیقات هابل این منطقه ژرف ترین مناظر و تصاویر را بصورت مرئی و نزدیک به طول موج فروسرخ ازعالم به دست می دهد و نیز در عمیق ترین زمینه دید تلسکوپ فضایی اسپیتزر است که البته این دو بزرگترین رصدخانه های بنیادین پیمایش عمقی در آسمان هستند .

این کهکشان به دوری دورترین اجرام و کوازارهایی است که تاکنون شناخته شده اند . نوری که امروز از آن به ما می رسد در واقع سفر خود را زمانی آغاز کرده است که هستی تنها 800 میلیون سال عمر داشته است . دانشمندان با عکاسی از آن گمان می بردند کهکشانی بسیار جوان یا اصطلاحاً کهکشانی نوزاد را یافته اند ، اما در عوض کهکشانی نوجوان را آشکار کرده بودند که نسبت به کهکشانهای هم عصر کیهانی خود بسیار بزرگتر بوده است و پیش از این کاملاً به حد بلوغ رسیده بوده است . دوربین پیشرفته پیمایش آسمان هابل ( ACS) هرگز موفق به رویت این کهکشان نشده است . این در حالی است که در حقیقت میدان فرا ژرف هابل دورترین تصویر تهیه شده ای است که تاکنون در نور مرئی از اعماق جهان بدست آمده است و نمایانگر این واقعیت است که نور آبی آن به جهت سفری از نوع سال نوری و گذر از میان گاز های هیدروژن حائل جذب شده بوده است . ( همچون تلاش برای دیدن کف دریاچه ای که مملو از لجن است ) . فی الواقع این کهکشان با استفاده از دوربین فروسرخی هابل ( دوربین فروسرخی نزدیک ) و طیف نمایی چند جزئی ( NICMOS) و نیز با یک دوربین فروسرخی که بروی تلسکوپ بسیار بزرگی ( VLT) واقع در رصدخانه جنوبی اروپا نصب است روئت گردیده است . اما در این طول موج ها کهکشان بسیار کم نور و قرمز رنگ است . با این حال تعجب واقعی در آنجاست که چقدراین کهکشان در تصاویر اسپیتزر درخشان تر و واضح تر است و به راحتی آنرا در طول موجی 5 بار بلند تر از طول موج روئت شده بوسیله هابل آشکار میکند .

اسپیتزر به نور دریافتی از ستارگان پیرتر که باید بیشتر جرم کهکشان را شامل شوند حساس تر است و درخشندگی کهکشان براستی بر این مدعا که کهکشان بسیار پر جرم است اشاره دارد .



از رصدخانه ملی مرئی ( NOAO) گفت : این کهکشان امروز باید یک زوج کهکشان عظیم باشد . او افزود : در آن زمان که گیتی تنها 800 میلیون سال سن داشته است این کهکشان واقعاً و به طور قطع غول پیکر بوده است . دکتر مبشر و همکاران او از طریق آمیختن اطلاعات ناشی از رصد های هابل ، اسپیتزر و VLT فاصله تااین کهکشان را تخمین زدند .این رصد ها جمعاً ردپای وسیعی را از طیف الکترومغناطیس – از طول موج مرئی تا نیمه های فروسرخ ( از 4/0 تا 8 میکرون ) – را پوشش می دهد .

درخشندگی نسبی ابن کهکشان در طول موج های مختلف با نظریه انبساط عالم به خوبی توافق دارد و به اخترشناسان اجازه میدهد تا با استفاده از سایر روشها فاصله را با تقریب مناسبی تخمین بزنند آنها در این زمان همچنیین می توانند تصویری از پیشروی کهکشان چه از نظر جرم ویا سن ستارگان بدست آورند . این تیم همچنان تلاش می کنند تا فاصله تخمینی را به وسیله سنجش طیف نمایی با بزرگترین تلسکوپ های مستقر در زمین یعنی VLT ، KECK و رصد خانه های GEMINI به درستی تثبیت کنند . اما این کهکشان اثبات کرده است که برای رصد های زمینی سوژه ای بس کمنور و ضعیف است ؛ اگرچه در نتیجه رصدهای بسیاری در طول موج های متفاوت تاثیر رنگ در آن بسیار منحصر به فرد به نظر می رسد و آنرا از حیث جرم و اندازه بسیار عظیم الجثه معرفی می کند .

بسیاری از اختر شناسان بر این باورند که کهکشانها پس از چندی اقدام به کوچک شدن می کنند و به ازای آن جرم خود را تقویت می نمایند . هرچند این موضوع به دکتر مبشر و همکاران او نظریاتی سنتی و قدیمی را گوشزد می کند که در آنها برخی کهکشان ها بطور یکپارچه متولد می شوند و به سرعت شکل می گیرند و در جمع کل همچون گذشته هستند . برای چنین کهکشان بزرگی این باید به صورت یک رویداد انفجاری هولناک بوده باشد و انرژی حاصل از ظهور سریع ستارگان احتمالاً به گرم کردن عالمی که پس از انفجار بزرگ سرد شده بوده است کمک کرده است .این حادثه زود هنگام ( 5 درصد اولیه عمر هستی ) زمینه ای پر ثمر برای انتظار تلسکوپ فضایی James Webb (JWST) است که حساسیتی فروسرخی دارد تا شاید به تماشای ستارگان بسیار قدیمی که پس از مهبانگ مشتعل شده اند بپردازد .



به امید موفقیت هرچه بیشتر اخترشناسان ایرانی

[Renjer Babi]

REPEAT POST

[khaiyam]

كشف سياره فراخورشيدي ديگر

با استفاده از تكنيك گذر سيارات از مقابل خورشيد ، سياره فرا خورشيدي ديگري كشف شد .

اخترشناسان تا كنون موفق به كشف بيش از صد سياره فراخورشيدي شده اند. تقريبا در اكثر موارد فاصله سياره تا ستاره و دوره تناوب اين سيارات مشخص شده است اما درمورد جرم آنها تنها محدوده هايي پيش بيني شده است و تعيين جرم دقيق آنها با دقتي مناسب مقدور نيست. علت اين امر در آنجا است كه در روشهاي معمول، كشف سياره فراخورشيدي بر اساس رصد و ثبت تغييرات سرعت ستاره مادر انجام مي شود. اين تغييرات يكي از نتايج اثرات گرانشي سياره بر مدار ستاره مادر است اما ازآنجا كه ممكن است عوامل ديگري نيز در تغييرات اين سرعت ستاره اي نقش ايفا كند تعيين جرم دقيق سياره ممكن نيست.

اما تا كنون در كشف سيارات فراخورشيدي از روشي استفاده شده است كه مي تواند اطلاعات بيشتري از سياره را در اختيار ما قرار دهد.در اين روش هنگامي كه سياره فراخورشيدي از مقابل قرص ستاره مادر گذر مي كند تغييراتي كه در منحني نوري و همچنين طيف ستاره به وجود مي ايد محاسبه شده و از طريق آن نه تنها وجود سياره فراخورشيدي بلكه عناصر جو آن و جرم آن نيز تعيين مي گردد. اين روش با وجود محاسن فراوانش نقصي اساسي دارد . با كمك اين روش قوي (كه حتي دانشمندان اميدوارند با كمك آن و ابزارهاي بزرگ، سيارات زمين مانند فرا خورشيدي را كشف كنند) تنها مي توان سياراتي را كشف كرد كه از ديد ناظر زميني داراي گذر باشد. يعني صفحه مداري آن از ديد زمينيان از ميان قرص ستاره مادر بگذرد.

اخيرا گروهي از اخترشناسان آلماني موفق به كشف سومين سياره فرا خورشيدي با اين روش شده اند. آنها اين سياره را حول ستاره اي موسوم به Ogl-tr3 يافته اند. اين سياره كه تنها اندكي از مشتري بزرگتر است تنها نيمي از جرم مشتري را دارد و هر 5/28 ساعت يكبار از مقابل قرص خورشيد عبور مي كند .ستاره ماد راين سياره ستاره اي معمولي و شبيه به خورشيد است و فاصله آن با سياره غول پيكرشتنها 5/3 ميليون كيلومتر است.به خاطر نزديكي زياد اين سياره كه با كمك طيف نگار تلسكوپ 2/8 متري Vlt كشف شده است، به ستاره اصلي دماي جو آن به 2000 درجه مي رسد و عملا جو آن در مجاورت گرماي سياره در حال تبخير شدن است. يلفتن ين گونه سيارات اين اميد را ايجاد كرده است كه با كمك گرفتن از سيستمهاي اپتيك سازگار و تكميل تداخل سنجي تلسكوپهاي Vlt و با استفاده ازاين تكنيك سيارات احتمالي زمين مانند فرا خورشيدي نيز در آينده اي دور كشف شوند.

[khaiyam]

تصوير چاندرا از يك فوران جت پر انرژي

تصويري تركيبي از يك جت پر انرژي جزييات واكنش جتهاي با گازخاي درون كهكشان را آشكا رمي كند .

تصوير فوق، تصويري تكيبي از است كه با ادغام تصاوير يك جت پر انرژي در دو ناحيه مختلف طيف الكترومغناطيس به دست آمده است.بخشهاي آبي رنگ را تلسكوپ فضايي پرتو X چاندرا تهيه كرده است و بخشهاي قرمز مربوط به طول موج راديي است كه توسط VLA تهيه شده است.اين تصوير عمق 4000 سال نوري از يك جت بسيار پر انرژي و مغناطيسي را در صورت فلكي قنطورس نمايش مي دهد(منبع راديويي قنطورسA ).نواحي كه در تصوير فوق به رنگ ارغواني مي درخشند در واقع نشان دهنده نواحي هستد كه در هردو طول موج بسيار درخشان بوده اند. اين جت عظيم در نزديكي سياهچاله ابر پر جرم مركز كهكشان قرار گرفته است كه در اين تصوير در سمت راست و پايي كادر تصوير قرار دارد. بخش راديويي اين تصاوير بين سالهاي 1370 تا 1381 تهيه شده است و نشان گر آن است كه قسمت مركزي اين جت با سرعتي معادل نصف سرعت نور از مركز كهكشان دور مي شوند. در نواحي دور تر از مركز، مواد اين جت در اثر برخورد با لايه هاي غبار ديگر نمي تواند مسير خود را به راحتي طي كند و در واقع لايه هاي غبار مانند يك ترمز مانع حركت جت مي شود و به همين دليل به دليل افزايش دما پرتوهاي X (بخش آبي تصوير) درخشان تر مي شوند. اهميت اين تصوير زماني چند برابر مي شود كه بدانيم قنطورس A ، تنها 11 ميليون سال نوري از ما فاصله دارد و با توجه به اين فاصله اندك جزييات فراواني كه اين تصوير آشكار مي كند موجب به دست آوردن درك بهتري نسبت به واكنش اين جت پر انرژي با محيط ميان ستارهاي درون كهكشان مي شود. جتهايي نظير آنچه در تصوير فوق به چشم مي خورد پديده اي رايج در كيهان بوده و شاهدي اصلي در خصوص اين امر است كه در اطراف سياهچاله ها فوراني از انرژي و مواد پر انرژي وجود دارند. برخي از اين جت ها تا يك ميليون سال نوري امتداد مي يابند.

منبع : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[khaiyam]

تيتان يخ زده

داده هاي جديد نشان از وجود يخ آب بر سطح تيتان، قمر سياره زحل دارد .

در نوامبر سال 1997 سازمان فضايي آمريكا NASA و آژانس فضايي اروپا ESA در طرحي مشترك فضاپيماي كاسيني و كاوشگر هويگنس را به سوي سياره زحل و بزرگترين و رازآلودترين قمر آن تيتان روان ساختند.امروزه و با گذشت 5/5 سل از آن روز دانشمندان هنوزمطمئن نيستند زماني كه هويگنس در آغاز سال 2005 ميلادي با گذر از جو غليظ تيتان بر سطح آن فرود آيد با چه منظره اي روبرو خواهد شد.اما اخيرا رصدهايي انجام شده است كه بيان مي دارد احتمالا هويگنس در دشتي وسيع و ميان صخره هاي يخي فرود خواهد آمد.
از زمان كشف اين قمر در سال 1655 ، تيتان همواره به عنوان پرسشي اساسي در مقابل دانشمندان قرار داشته است. اخترشناسان بسيار مايلند تا بدانند در زير اتمسفر غليظ و مبهم تيتان چه چيزي پنهان شده است.حتي گذر دو فضا پيماي پايونير و ويجر در دهه هاي 1970 و 1980 از كنار زحل نيز نتوانست اطلاعات زيادي را به دست اخترشناسان دهد. در بهترين تصاوير تيتان تنها به شكل پرتغالي بزرگ خود نمايي مي كرد.دانشمندان هنوز مشغول يادگيري در خصوص اين قمر بزرگ منظومه شمسي و جو غليظ آن هستند.جوي كه 10 برابراز جو زمين سنگين تر است و عمدتا از نيتروژن و متان تشكيل شده است.اين جو آكنده از متان زماني كه پرتوهاي ماورا بنفش خورشيد را دريافت مي كند دچار فعل و انفعالات شيميايي شده و تركيبات آلي توليد مي كند و موجب مي شود تا ابرهاي متان بارشهايي از مواد آلي را بر سطح اين قمر انجام دهند.اخترشناسان گمان مي كنند اگر اين روند بارش مواد آلي طي 6/4 ميليرد سال حيات تيتان تا كنون ادامه داشته باشد، سطح اين قمر بايد تا ارتفاع 800 متر آكنده از اين رسوبات به شكل جامد يا مايع باشد و حتي ممكن است درياچه ها و ايانوسهاي بزرگي در سطح اين سياره ايجاد شده باشد.باوجود اين اخيرا گروهي از سياره شناسان دانشگاه آريزونا اعلام كردند بر اساس شواهدي كه به دست آورده اند اين رسوبات تمامي سطح سياره را نپوشانده است.اين گروه با كمك دو تلسكوپ مادن قرمز بريتانيا و رصدخانه مادون قرمز ناسا در موناكي هاوايي موفق به نفوذي هرچند اندك به لايه هاي زيرين جو اين قمر شده و مداركي مبتني بر وجود يخ آب را به دست آورند.آنها با مقايسه طيف حاصل از اين رصد با طيف قمر گانيمد مشتري و بررسي دقيق طيف تيتان حدس مس زنند كه سطح اين قمر مملو از صخره هاي يخي باشد .صخره هايي كه بستر اين قمر راشكل داده و مواد آلي برروي آن جاري مي شود و گاهي حركت و جابجايي اين مواد بر روي سطح تيتان موجب آشكار شدن يخهاي بستر مي شود.با توجه به اهميت اين يافته بعيد نيست كه بزودي تلسكوپهاي بزرگي نظير هابل و همچنين تلسكوپهاي بزرگ زميني دوربينهاي خود را متوجه اين قمر كنند تا پيش از آنكه هويگنس بر اين قمر فرود آيد اطلاعت ما ازاين قمر افزايش يابد.

منبع : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[khaiyam]

مريخ مي خندد



در تصوير جديد سطح مريخ يكي از حفره هاي اين سياره به زمينيان لبخند مي زند

نقشه بردار سراسر مريخ (MGS) هرروزه تصاوير متعددي از سطح مريخ تهيه مي كند اين تصاوير اخترشناسان را كمك مي كند تا عوارض سطحي مريخ و تغييرات آب و هوايي سياره سرخ را زير نظر داشته باشند. اخيرا MGS تصويري از يك گودال مريخي موسوم به دهانه Galle تهيه كرده است كه نماي آن را با دو روش پردازشي گوناگون در بالا مشاهده مي كنيد.اين گودال كه به شكل غير رسمي به صورتك خندان مريخي موسوم است در تصوير جديد لبخند خود را آشكار تر از قبل نمايش مي دهد.اين تصوير در اوايل فصل زمستان نيمكره جنوبي مريخ گرفته شده است. در اين هنگام لايه اي از رفك هاي دي اكسيد كربن بر سطح مريخ ظاهر مي شود كه در اين تصوير سايه روشنهاي سفيد – خاكستري را به وجود آورده اند.اين اختلاف رنگي ايجاد شده بر اثر برفهاي دي اكسيد كربن باعث آشكار تر شدن لبخند مريخي شده است شيد در اين شرايط بهتر با شد كه آن را قهقهه ي مريخي بنامييم .حفره Galle در مختصات 51 S و 31 W قرار دارد و خورشيد از جهت بالا و سمت چپ تصوير به اين موضع مي تابد.قطر اين دهانه خندان 230كيلومتر است.

پيش از اين نيز تصويري از يك صورت مريخي در تصاوير وايكينگ به دست آمده بود كه بحثهاي فراواني در خصوص امكان وجود هوش فرازميني به وجود آورد اما بعدها معلوم شد كه بازتاب نور از يكي از كوههاي مريخ عامل ايجاد آن صورتك بوده است.

منبع : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

[khaiyam]

بازيابي مدارك عظيم ترين بمباران شهابي تاريخ

برخوردي مهيب در كمربند سياركها در حدود پانصد ميليون سال پيش بارش عظيمي از شهابها را براي زمين به ارمغان آورده بود كه مدارك آن اخيرا يافت شده است .

حدود 500 ميليون سال پيش آسمان زمين شاهد بارشي از شهابهايي بود كه در اثر يك تصادم عظيم در كمربند سياركها ايجاد شده بودند.در اين برخورد عظيم سيارك اصلي كه ساختاري كندريتي داشت به چند قطعه تقسيم شده و سيلي از ذرات ريز و درشت به سمت ما حركت كرده بودند كه با ورود به جو زمين آتش باز بي نظيري را به وجود مي آوردند.تعداد شهابهايي كه اجداد ما! در 500 ميليون سال پيش از اين هر شب مي ديدند بيش از 100 برابر تعدادي بود كه امروز ما مي توانيم ببينيم.حتي پس از گذشت 500 ميليون سال امروزه نيز 20% شهابهاي سرگرداني كه هرشب سينه شب را مي شكافد بازمانده اي از آن واقعه عظيم است.گروهي از محققان اخيرا با كمك تحقيقات زمين شناسي موفق به بازيابي مدارك طوفان شهابسنگي آن دوره شده اند..اين گروه كه تحقيقات خود را زير نظر برگر اشميت (Birger Schmitz) به انجام رسانده اند نتيجه تحقيقات خود را در شماره 19 ارديبهشت مجله Science به چاپ رساندند.اين گروه 5 ناحيه گوناگون را در منطقه اي با وسعت 250000 كيلومتر مربع در جنوب سوئد ، مورد بررسي قرار دادند و و در هر 5 ناحيه فسيلهايي از شهابسنگهاي آن دوره را در سنگچينهاي مورد بررسي به دست آوردند.در آن دوره تعداد آذرگويهايي كه در آسمان ديده مي شده است بيش از صد برابر امروز بوده است .قطعات ناشي از برخوردهاي شهابسنگي آن دوره درون لايه اي از رسوبات زميني محافظت شده و امروزه به شكل فسيلهايي از شهابسنگهاي اوليه قابل بازيافت است..اين گروه 50 فسيل شهابي را در ناحيه مورد بررسي به دست آوردند و اميدوارند بتوانند موارد مشابهي را در چين و آفريقاي جنوبي كه هدف پژوهشاهاي بعدي آنهاست بيابند.

اشميت معتقد است روش كار آنها باعث پيشرفت دانش اخترشناسي خواهد شد . پيشرفتي كه اين بار بر اثر جستجو در سطح زمين به جاي جستجو در آسمانها به دست خواهد آمد.

منبع : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]