بنا به آمار در حال حاضر ۱۰ درصد كودكان ۶ ساله و ۱۷ درصد نوجوانان ۱۵ ساله در كشورمان مبتلا به چاقى مزمن هستند كه اثرات آنها در بزرگسالى بروز خواهد كرد.
متأسفانه طى ۲۰ سال گذشته تعداد بچه هاى مبتلا به چاقى در ايران، سه برابر شده است و اين در حالى است كه چاقى، عوارضى همچون افزايش فشارخون، ديابت، بالارفتن چربى خون، بيمارى هاى قلبى و عروقى و پوكى استخوان را درپى دارد.
پزشكان چاقى كودكان را شامل افزايش بيش از حد شاخص توده بدن و از رژيم هاى نامناسب، عادات بد غذايى، تبليغات و مهم ترازهمه مشكلات ناشى از مصرف چيپس و پفك و تغذيه ناسالم مى دانند و بر اين باورند كه براى پيشگيرى ازاين عوارض و داشتن سلامت كامل، بايد ازافزايش وزن كودكان جلوگيرى كرد.
همچنين روزهاى اول آبان ماه در دهمين كنگره تغذيه ايران يك محقق انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايى كشور گفت: 5۱۰/درصد از دانش آموزان كشور چاق هستند و در عين حال۹/۵ درصداز آنان نيز صبحانه نمى خورند.
«آناهيتا هوشيار راد» با ارائه مقاله اى در خصوص تأثير عادات غذايى بر شيوع چاقى در كودكان دبستانى افزود: نتايج مطالعه بر روى يكهزار دانش آموز نشان مى دهد كه نخوردن صبحانه و مصرف غذاهاى آماده با شيوع چاقى كودكان ارتباط دارد.
به اعتقاد كارشناسان تغذيه، مصرف صبحانه باعث افزايش دريافت انرژى و مواد مغذى شده و در حفظ اندام مناسب و قدرت يادگيرى و حافظه كوتاه مدت بسيار تأثيرگذار است و نخوردن صبحانه باعث سوء تغذيه شده و مى تواند در رشد فيزيكى نيز اختلال ايجاد كند.
همچنين مصرف يك صبحانه كامل تأثير زيادى در كاهش وزن دارد زيرا خوردن صبحانه باعث كنترل اشتها مى شود و ميل به خوردن شيرينى و نشاسته را بر طرف و دريافت الياف و ميوهاى ويتامين دار بيشترى را در بدن فراهم مى كند.
ميان وعده هاى كشنده
براساس پژوهش ها مصرف تنقلات بى ارزش مانند انواع پفك، چيپس، نوشابه هاى گازدار، سس هاى چرب و.// ازجمله دلايل شيوع انواع سوءتغذيه در كودكان كشورمان است.
در ايران ۸۰۰ هزار كودك زير ۵ سال دچار كوتاه قدى متوسط و شديد هستند. يعنى به دليل مصرف نكردن غذاى كافى، دچار سوء تغذيه مزمن هستند. دريافت كم مواد غذايى ابتدا موجب كاهش وزن كودك مى شود و اگر اين كم غذايى ادامه يابد، به تدريج، كودك خود را با اين وضع منطبق مى كند. يعنى قد و قامت او كوچك مى شود تا بتواند با غذاى كم به بقاى خود ادامه دهد. به همين دليل كوتاه قدى تغذيه اى به عنوان يك شاخص ارزيابى توسعه، در جهان مطرح است.
در حال حاضر۸۰درصد كودكان دچار بيمارى ناشى از سوءتغذيه هستند، اين بيمارى با خوردن مواد غذايى داراى آهن، روى ، كلسيم ، پروتئين و ويتامين كه در غذاهاى گوشتى و سبزيجات و تنقلات سنتى مثل «آجيل» وجود دارد، برطرف مى شود.
كارشناسان تغذيه معتقدند در صورت پيشگيرى نكردن از استفاده از مواد بى خاصيت و تنقلات غيرمغذى در آينده اى نه چندان دور با ۸۰درصد كودكان مبتلا به بيمارى كم خونى و كمبود آهن روبه رو مى شويم به طورى كه اين بيمارى مثل سرماخوردگى شايع مى شود.
بنا بر اين امروزه تغييرات زيادى در رژيم غذايى لازم است تا سلامت بچه ها و جوانان تضمين شود و از چاقى دوران طفوليت و بيماريهاى كرونرى رايج در آنها جلوگيرى شود.
مطالعات اخير دانشمندان نشان مى دهد بايد ۳۰درصد از پروتئين درغذاى كودكان از منابع گياهى باشد، كه قسمت اعظم اين منابع از طريق سويا تأمين مى شود.
سويا به عنوان يك غذاى پيشگيرى كننده، ريسك ابتلا به بيماريها را كاهش مى دهد و تهيه برگرهاى گياهى متشكل از سويا با توجه به داشتن چربى پائين و بدون كلسترول به جاى همبرگر در مدارس مى تواند ريسك ابتلا به بيمارى هاى قلبى و عروقى را در بين دانش آموزان كاهش داد.
اين در حالى است كه اغلب غذاها و ميان وعده هاى مورد مصرف در مدارس و خانواده ها بر مبناى كلسترول و چربى هاى اشباع شده است و اين موضوع موجب بالا رفتن آمار بيمارى هاى قلبى عروقى و چاقى در بين كودكان شده است.
پفك وچيپس يكى از اين ميان وعده ها است. براساس مطالعات، پفك ۹ برابر حجم خود آب جذب مى كند. كودك با خوردن پفك و به دنبال آن آب احساس سيرى كاذب كرده و در نتيجه از خوردن غذاى سفره محروم و دچار كمبود تغذيه اى مى شود.
سيب زمينى هاى قاتل
سيب زمينى سرخ شده و چيپس سالانه قربانى هاى زيادى مى گيرند!
دانشمندان موفق به كشف ماده بسيار سمى به نام «آكريلاميد» شده اند كه به خصوص در سيب زمينى سرخ كرده و چيپس به وفور يافت مى شود.
سازمان خواربار جهانى ( (FAO) و سازمان جهانى بهداشت WHO) ) اعلام كردند غذاهايى مانند چيپس هاى سيب زمينى، قهوه و محصولات غلهاى مانند نان و بيسكويت كه در حرارت بسيار بالا توليد مى شوند، ممكناست حاوى تركيبى سرطان زا به نام آكريلاميد باشند. 35 كارشناس از ۱۲ كشور كه اين گزارش را تهيه كردهاند معتقدند غذاهايى كه ميزان كربوهيدرات آنها بالا و پروتئين آنها كم است در صورت تهيه در دماى بالاتر از ۱۲۰ درجه، در آنها «آكريلاميد» توليد مى شود.
آكريلاميد يك ماده اسيدى سرطان زا است كه هنگام سرخ كردن مواد كربوهيدراتى (كه داراى تركيبات كربن ، اكسيژن و هيدروژن هستند) ايجاد مى شود، اما مقدار آن در چيپس سيب زمينى بيشتر است.
هنگام سرخ كردن يك كيلوگرم چيپس سيب زمينى تا ۳۵۴۴ ميكروگرم آكريلاميد ايجاد مى شود. اما هنگام آب پز كردن مواد غذايى، اين اسيد سرطان زا توليد نمى شود.
طبق پژوهش هاى دانشمندان مختلف، آكريلاميد در مقايسه با مواد سمى ديگر شناخته شده درگوشت گاو يا انواع بيمارى هاى پوستى مى تواند براى انسانها تا صدبرابر خطرناك تر باشد. آكريلاميد زمانى خود را نمايان مى كند كه محصولات غذايى بر اثر حرارت و خشكى تغيير حالت دهند.
دكتر آمرى نيا، متخصص تغذيه در مورد آكريلاميد مى گويد: ماده سمى آكريلاميد (ACRYLAMIDE)، موجود درسيب زمينى سرخ كرده و چيپس منجر به مرگ مى شود. با تضعيف سيستم ايمنى بدن، ابتلا به بيمارى هاى عفونى و سرطان را افزايش مى دهد.
عوارض عصبى اين سم شامل اختلال در هوشيارى ، ضعف، تحريك پذيرى و تغييرات رفتارى است. اختلالات بارورى همچون تغيير در رفتارهاى جنسى، نابارورى و سقط ، تحريك و قرمزى پوست و نيز قرمزى چشم ها و عفونت هاى چشمى از ديگر عوارض آكريلاميد است.
آكريلاميد در مقايسه با ساير موادسمى شناخته شده در مواد غذايى مى تواند صدها برابر خطرناك تر باشد. در صورت سرخ شدن مواد غذايى حاوى قند و آلبومين، سم آكريلاميد توليد مى شود.
بنابراين تا جايى كه ممكن است از خوردن سيب زمينى سرخ كرده و چيپس پرهيز كنيد. اما اگر نتوانستيد در برابر نخوردن اين مواد غذايى مقاومت كنيد، براى كاهش آكريلاميد در سيب زمينى سرخ كرده و چيپس، اين موارد را به خاطر بسپاريد:
منبع: ایران