برنامه نود بزودي وارد چهاردهمين سال پخش مي‌شود
پاسخ‌هاي فردوسي‌پور به منتقدان نود
روزنامه جام جم چهارشنبه 24 خرداد 1391
من منجي نيستم و قرار هم نيست با برنامه‌ام همه مشكلات فوتبال ايران را حل كنم. دوست ندارم قهرمان باشم. دوست دارم خودم باشم و خودم بمانم.
اينها صحبت‌هاي مرد 38 سالهاي است كه هر‌دوشنبه پربيننده‌ترين برنامه تلويزيون را روانه آنتن مي‌كند.
ديروز عادل فردوسي‌پور، مجري و تهيه‌كننده برنامه نود در محاصره حدود 100 خبرنگار و عكاس و تعدادي از كارشناسان حوزه رسانه از برنامه‌اش دفاع كرد و ابهامات مطرح شده درباره خودش و نود را برطرف كرد.
نشست نقد و بررسي برنامه نود با حضور استادان دانشگاه در رشته رسانه و به همت اداره آموزش و پژوهش سيما و مشاركت فرهنگسراي رسانه در ساختمان توليد صدا و سيما برگزار شد. دكتر حسام‌الدين آشنا (عضو هيات علمي دانشگاه امام صادق)، دكتر حسين پاينده (عضو هيات علمي دانشگاه علامه)، دكتر عبدالله گيويان (عضو هيات علمي دانشگاه صدا و سيما)، حسين آقازماني (مدير گروه ورزش شبكه3) و غلامحسين شعباني (مدير مسوول مجله دنياي ورزش) مهماناني بودند كه در نشست ديروز نود را زير ذره‌بين نقد بردند و نقاط ضعف و قوتش را يادآور شدند.
در اين ميان خبرنگاران نيز سوالات رسانه‌اي خود را درباره پشت پرده نود و آينده اين برنامه مطرح كردند.
فردوسي‌پور در پاسخ به كساني كه او را با القابي همچون قهرمان يك تراژدي، ضد قهرمان و ستاره فرهنگ عامه خطاب مي‌كردند، گفت: مردم كوچه و بازار خيلي به من لطف دارند و از برنامه تعريف مي‌كنند. اين‌كه مي‌بينم قشر تحصيلكرده هم برنامه را پسنديده‌اند، براي من مايه مباهات است، ولي نمي‌خواهم اسير حواشي و هياهو شوم.
احتمال تعطيلي نود يكي از پرسش‌هايي بود كه روز گذشته چند بار تكرار شد.
مدير گروه ورزش شبكه 3 با رد اين شايعه گفت: فشارهاي زيادي به خاطر پخش اين برنامه روي ما وجود دارد؛ ولي سازمان صدا و سيما از اين برنامه حمايت مي‌كند و نمي‌گذارد كارش به تعطيلي بكشد. بعضي از رسانه‌ها درباره نود جريان‌سازي مي‌كنند.
با اين كه خودشان هم مي‌دانند نود هرگز تعطيل نمي‌شود، باز هم تيترهايي را در اين رابطه مي‌زنند كه فروششان بيشتر بشود.
خداي بزرگ حامي است
يكي ديگر از سوالات محوري اين بود كه چه كسي از عادل حمايت مي‌كند و به او اجازه پيشروي مي‌دهد. فردوسي‌پور اين سوال را اين گونه پاسخ گفت: در درجه اول خداي بزرگ پشت من است. در درجه بعد مردم از من حمايت مي‌كنند. در تمام اين سال‌ها از مردمي كه به من لطف داشته‌اند، انرژي مثبت گرفته‌ام. لازم مي‌دانم تكرار كنم كه پدرم مهندس بازنشسته برق است و مادرم دبير بازنشسته. هيچ يك از اقوام ما در سازمان صدا و سيما مشغول به كار نيستند كه با حمايت آنها نود را روي آنتن بفرستم.
وي با تشكر از حمايت مديران سازمان گفت: در اين مدت از همه طرف هم تهديد شده‌ايم و هم تحديد. بين من و مديران تلويزيون هميشه تعامل وجود دارد. اگر هم اختلاف نظري بوده، با تعامل و گفت‌وگو به حداقل رسيده است. آنها در اين 13 سال حامي برنامه بودند و فضاي نقد را ايجاد كردند و مجراي انتقاد را باز نگه داشتند.
او به تعداد بالاي مخاطبان اشاره كرد و گفت: اگر هر پيامك را نماينده 9 بيننده در نظر بگيريم، با تخمين مي‌توان گفت كه نود هر هفته بيش از 20 ميليون نفر مخاطب دارد. عكس‌ها و فيلم‌هايي هم كه براي بخش دوربين نود ارسال مي‌شود، نشان مي‌دهد از همه قشرها مثل استاد دانشگاه و بچه دبستاني و پيرمرد و پيرزن و دختر جوان با برنامه ارتباط برقرار كرده‌اند.
امير حاج رضايي، كارشناس فوتبال در توصيف نود گفت: عادل فردوسي‌پور هر هفته از روزنه باريك عدالت و فرهنگ و حقيقت رد مي‌شود و ناخودآگاه بيانيه فرهنگ‌سازي و مبارزه با عدالت‌ستيزي صادر مي‌كند.
حسام‌الدين آشنا نيز از زاويه‌اي ديگر به نود نگاه كرد و گفت: نود عملا الگوي يك برنامه‌سازي موفق را ارائه كرد و يك خودباوري را رواج داد؛ چرا كه ثابت كرد مي‌توانيم بدون استفاده از جذابيت‌هاي جنسي و خشونت، يك برنامه جذاب، موثر و موفق بسازيم.
نود با روز اولش قابل مقايسه نيست
بيشتر زمان جلسه به صحبت‌هاي كارشناسان با محوريت بررسي نود اختصاص يافت و فردوسي‌پور هم سعي كرد هيچ سوالي را بي‌پاسخ نگذارد.
وي با اشاره به كليد خوردن برنامه نود در مرداد 78 گفت: 13 سال از افتتاح نود مي‌گذرد و كم‌كم وارد چهاردهمين سال فعاليتش مي‌شويم. هنگامي كه تهيه اين كار را به‌عهده گرفتم يك جوان 25 ساله بودم؛ اما الان 38 سال دارم و موهايم سفيد شده است. در اين مدت سعي و خطا زياد داشتم. برنامه‌اي كه الان اجرا مي‌شود با روز اولش قابل مقايسه نيست، با اين حال نقدهاي درستي هم به ما مي‌شود.
13 سال قبل طرحي براي بررسي بازي‌هاي ليگ به شبكه3 داده شد و دوستان به من اعتماد كردند. آن زمان در يكي از بازي‌هاي ملوان بندرانزلي روي يكي از بازيكنان خطاي مشكوكي شد و ما از آنجا بحث داوري را به صورت خودجوش راه انداختيم. غلامحسين شعباني، مديرمسوول مجله دنياي ورزش، نود را يك برنامه واكنشي دانست و گفت: اگر ليگ را از اين برنامه بگيريد، چيزي ندارد. نود برنامه‌اي ماندگار نيست. فردوسي‌پور صبر مي‌كند ديگران كاري انجام دهند تا آن را نقد كند؛ اما هيچ وقت نمي‌گويد حرف خودش چيست.
فردوسي‌پور ضمن موافقت با اين نقد گفت: به‌نظر من وقتي ليگ تعطيل مي‌شود برنامه ما بايد باشد و اجرا شود. اتفاقا بهترين برنامه‌هاي نود، سالهاي گذشته در اين دوران پخش شده است؛ چون زمان داشته‌ايم كه يك هفته روي يك قسمت كار كنيم. ولي اين نكته را هم درنظر بگيريد كه گروه ما در طول سال به 2 ماه تنفس نياز دارد.
موضعگيري نمايندگان مجلس درباره برنامه نود يكي از محورهاي صحبت‌هاي ديروز بود. كارشناسان به برنامه‌اي اشاره داشتند كه نود چند نفر از مسوولان سياسي را روي خط تلفن آورد. عادل فردوسي‌پور در پاسخ به اين سوال كه خودتان فكر مي‌كرديد روزي نود اين قدر مهم شود، توضيح داد: وقتي سال 78 كار را شروع كرديم هدفمان اين نبود كه برنامه به اينجا برسد و اين قدر رشد كند. من در روياهاي خودم دوست داشتم برنامه‌ام ديده شود. اما علاقه‌اي نداشتم به سياست ورود پيدا كنم. نود به اين خاطر بعضي وقت‌ها سياسي مي‌شود كه در حال حاضر سياسيون وارد ورزش شده‌اند؛ بنابراين سياسي‌شدن نود هم اجتناب‌ناپذير مي‌شود. آن برنامه مورد اشاره شما زماني پخش شد كه نمايندگان براي انتقال تيم‌هاي تهراني به شهرستان‌ها تلاش مي‌كردند. البته در همه دنيا اهالي سياست از محبوبيت فوتبال استفاده يا سوءاستفاده مي‌كنند و اين مساله فقط خاص ايران نيست.
حرف‌ها را سانسور نمي‌كنيم
يكي از انتقادهاي كارشناسان حاضر در جلسه بيان مسائل غيراخلاقي توسط مهمانان نود بود. آنها از اين كه در برنامه به‌اصطلاح پرده‌دري مي‌شود، ناراضي بودند.
عادل فردوسي‌پور در پاسخ به اين انتقادها گفت: ما در نود صحنه غيراخلاقي بازي پرسپوليس را نشان نداديم؛ بلكه به‌عنوان يك رسانه اين قضيه را تقبيح كرديم. آن هم زماني كه همه مردم از طريق دستگاه‌هاي تلفن همراه و سايت‌هاي اينترنتي اين صحنه را ديده بودند.
مجري برنامه نود در پاسخ به اين سوال كه چرا گاهي حرف‌هاي ناپسند مهمانان پخش مي‌شود، گفت: بعضي وقت‌ها صحبت‌هايي مي‌شود كه نبايد بشود. طبيعت طرف همين است كه بيايد اين طوري حرف بزند. ما اين حرف‌ها را سانسور نمي‌كنيم، چون معتقديم با حرف و گفت‌وگو و مناظره مي‌توان اختلاف‌نظر‌ها را برطرف كرد. اين حرف‌ها ممكن است به دعواي لفظي هم منجرشود. هدف ما اين است كه فرهنگ نقدپذيري را بالا ببريم و حرف حق را بشنويم و به مردم پاسخ بدهيم و نشان بدهيم در هر شرايطي مي‌شود نقد كرد.
وي ادامه داد: وقتي معضلي وجود دارد ، نپرداختن به آن راه‌حل نيست. اگر مريض دردش را به دكتر نگويد هيچ وقت درمان نمي‌شود. الان زمانه‌اي است كه از طريق اينترنت همه مردم همه چيز را مي‌بينند. تلويزيون مي‌توانست در قضيه حركت غيراخلاقي بازيكنان پرسپوليس چشم‌پوشي كند و دست به خودسانسوري بزند؛ اما اين كار راه‌حل نيست.
در پايان مراسم لوح تقدير و تنديسي از طرف سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران به عادل فردوسي‌پور، مجري و تهيه‌كننده برنامه نود اهدا شد.
احسان رحيم زاده / گروه راديو و تلويزيون
جواب بصورت نقل قول
