.:: تاریخچه و اطلاعات شهر های ایران ::.

[eMer@lD]

قلعه بابک

قلعه بابک ، یكی از آثار زیبای قدیمی است كه در منطقه آذربایجان در نزدیكی شهر اهر در شهر کلیبر قراردارد . بنا بر روایتها این قلعه منسوب به بابک خرمدین است كه در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است . ساختمان این قلعه بسیار محكم بوده و بر روی كوهی با دالانهای تنگ قرار گرفته و در داخل آن اتاقهای متعددی برای مقاصدگوناگون وجود داشته كه بعضی از آنها برای نگهداری اسلحه ومهمات و بعضی دیگر به عنوان انبار مورد استفاده قرار می گرفته است .
همه ساله در روز دهم تیرماه كه برابر با جشن تیرگان ( روز تیر از ماه تیر ) است ، گروه گروه مردم آذربایجان ساعت ها از كوه های فراخ بالا رفته تا در قلعه بابک گرد هم آیند و به شادی و سرور می پردازند .

[eMer@lD]

قلعه بابک ، جمهور یا «دژ بد» یکی از زیباترین قلعه های تاریخی ایران است.علاوه بر جذابیت های طبیعی و معماری که در این قلعه وجود دارد،داستان حماسه بابک و ایستادگی او در برابر خلفای عباسی،محبوبیت این قلعه را دو چندان کرده است.

بابک بیست و دو سال در مقابل اعراب مقاومت کرد که دست آخر خلفای عباسی به طرز فجیعی ،دست ، پا و گردن او را قطع کرده و از دروازه های شهر بغداد آویختند.

در روایتی آمده است؛زمانی که دست او را قطع کردند،چهره اش را با خون آغشته کرد تا معتصم تصور نکند زردی رنگ رخسارش از ترس است.

«ابوعلی بلعمی» در تاریخ طبری در مورد این قلعه مینویسد:«در میان آن کوه ها حصاری کرده بود که آن را بذ خواندندی. او ایمن در آنجا نشسته بود و در آنجا همی بود تا روزگار به سر آمد و بدین جهت بیست سال بماند.»

قلعه بابک در 60 کیلومتری شمال شهرستان اهر ، در ارتفاعات غربی شعبه ای از رود بزرگ قره سو و در سه کیلومتری جنوب غربی کلیبر واقع است.اطراف این قلعه را دره های عمیق 400 تا 600 متری فرا گرفته است و تنها از یک سوی قلعه راهی باریک و بزرو وجود دارد.

با اینکه مسافت قلعه کلیبر 3 کیلومتر بیشتر نیست اما راه آن دشوار است.هنگام عبور باید از کتل ها و گردنه ها گذر کرد؛تا پس از 3 ساعت کوه پیمایی به باروهای استوار رسید.

عظمت از فراز تیغ دره ها و کوه ها هر بیننده ای را مبهوت میکند.دور تا دور دیواره های قلعه در عمق 500 متری جنگلی از درختان آلو،انجیر،آلوچه،سیب،فندق، ذغال و گردو وجود دارد و نهرهای کوچک میان جنگل که از ارتفاعات جاری هستند،از میان این درختان گذشته و به باغهای زراعی می رسد.

پس از عبور از مسیر ابتدایی که پله گذاری شده،به دامنه های بالای کوه میرسیم،جایی میان ابرها .

در چشم انداز راست مسیر قلعه ، سیاه چادرهای بسیار دیده می شود که محل زندگی ایلات شاهسون است.این مسیر رفته رفته مشکل تر میشود.پس از عبور از دامنه های ابتدایی،صخره های بزرگ وکوچک پیش از به دروازه قلعه برسیم از معبری عبور میکنیم که به صورت دالانی از سنگ های منظم شکل گرفته است.

معبر فقط گنجایش 2 نفر را دارد و تا باروی قلعه حدود 200 متر فاصله دارد.از همین نقطه است که سختی راه و جلال و ابهت قلعه ، آدمی را دچار حیرت غرور آمیزی میکند.

برای نفوذ به قلعه حتما باید از دالان گذشت،بارو را که پشت سر میگذاریم تا حدود یکصد متر ،ارتفاعی را از میان صخره ها صعمد میکنیم که امروز پله گذاری شده و بسیار آسان تر از گذشته است.بر گرد این ستیغ دره ای است با جنگلی تنگ و ژرفایی تا 400 متر که به صورت تیغه و تا دیوار قلعه ادامه دارد.پیشینه این قلعه به به قبل از اسلام و دوره های ساسانی بر میگردد.نوع معماری قلعه به سبک معماری مجموعه تاریخی سلیمان،مربوط به دوره ساسانی هاست و با اینکه بوسیله ی عوامل طبیعی و انسانی دستخوش تغییرات بسیاری گردیده است،اما هنوز هم با شکوه ، زیبا و پر ابهت است.

ساختمان درونی قلعه از یک تالار اصلی،4 اتاق که هریک به تالار راه جداگانه دارند و مدخل ورود به جایگاه سربازان تشکیل شده است.در زیرزمین قلعه نیز بقایی از اصطبل موجود است.

بر فراز برج هایی این این قلعه که بایستید ، همه ارتفاعات و جنگل های اطراف زیر پای شماست و شما بر بلندترین نقطه ی منطقه ایستاده اید .چشم اندازی وسیع از کوه های پوشیده از درخت و دشت های ارسباران .به راستی که این قلعه بسیار زیباست.

اگر آدینه یا روزهای تعطیل در اطراف قلعه باشید کوهنوردانی را می بینید که مصالح و سنگ های لازم بری ترمیم قلعه را حمل می کنند.آنان با این کار خود می خواهند نام و خاطره سردار بزرگی را به یاد بسپارند که عشق به وطن را از نیاکان خود به ارث برده است.

در سال های اخیر علی رغم کم لطفی هایی که از سوی برخی انسان ها و نهاد ها در حق این قلعه اعمال شده است ، دیوارهای در حال ریزش پی بندی شده و بخشی از دیوارهای بنا ، تعمیر و دوباره سازی شده است . همچنین بخشی از پله های ورودی قلعه شیب بندی و کانال کشی حوضچه های آب که در اطراف قلعه وجود دارد به پایان رسیده است.

علاوه بر این در بسیاری از روزهای تعطیل در این قلعه،مراسم شعرخوانی،موسیقی سنتی و رقص لزگی(رقص محلی آذربایجان)برگزار میشود.این قلعه و طبیعت اطراف آن برای کوهنوردان و طبیعت گردان آذربایجانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

قلعه بابک،جمهور یا «دژ بد»یکی از زیباترین قلعه های تاریخی ایران است.علاوه بر جذابیت های طبیعی و معماری که در این قلعه وجود دارد،داستان حماسه بابک و ایستادگی او در برابر خلفای عباسی،محبوبیت این قلعه را دوچندان کرده است.

بابک بیست و دو سال در مقابل اعراب مقاومت کرد که دست آخر خلفای عباسی به طرز فجیعی ،دست ،پا و گردن او را قطع کرده و از دروازه های شهر بغداد آویختند.

[eMer@lD]

ایل گلی

شاه گلی ( استخر شاه ) سابق و ایل گلی ( استخر مردم ) فعلی از گردشگاه های زیبا و دلکش تبریز و ایران است که در جنوب شرقی تبریز، بر دامنه تپه ای واقع شده است .
ایل گلی، استخری بزرگ است که مساحت آن 54675 متر مربع می باشد. در جنوب آن تپه ای است که آن را از بالا تا پایین همسطح استخر پله بندی کرده و نهر آبی از آن به طرف پایین روان است. از سمت جنوبی و از وسط استخر خیابانی کشیده شده که استخر را به صورت شبه جزیره ای درآورده است و در مرکز استخر، عمارت باشکوه دو طبقه ای ساخته شده است. در پیرامون استخر از روزگاران قدیم، درختان کهنسالی سر به هم آورده که انعکاس عکس آنها در آب، به زیبایی آن محوطه می افزاید. تمام تپه های جنوبی استخر به شکل بسیار زیبایی چمنکاری و گلکاری شده در روزهای گرم تابستان استراحتگاه مردم تبریز و مسافران سایر شهرها می باشد. نادر میرزای قاجار می نویسد:
« این آبگیر در اوایل حکومت قاجار، ملک یک سلسله از مساوات تبریز و انباشته از خاک و ریگ بود. قهرمان میرزا پسر هشتم عباس میرزا نایب السلطنه که در آن هنگام حکمران آذربایجان بود. آن ملک را در مقابل سالی سی و پنج خروار غله بخرید. سپس در آبادی و عمران آن همت گماشت».



و از اعتمادالسلطنه نقل است که :
« عمارت دریاچه عبارت از کلاه فرنگی دو طبقه بسیار آبادی است و بزرگی این دریاچه به درجه ای است که به قدر دو آسیا سنگ آب در آن وارد می شود ولی مدت شش ماه از آب پر می گردد.»
در مورد تاریخ بنای این عمارت اطلاعات مستندی در دست نیست. عمارت فوق در سال 1346 به علت کثرت رطوبت و فرسودگی تخریب شده و به جای آن در سال 1349 بنای عمارت زیبای دو طبقه ای با همان طرح قبلی ساخته شد. در روزهای پیروزی انقلاب این بنا به علت آن که در زمان رژیم شاه مورد استفاده غیر شرعی و غیر اخلاقی داشته ، تعطیل شد ولی در سال های اخیر مجدداً بازگشایی و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

[eMer@lD]

جاذبه های توریستی اردبیل استان زيباي اردبيل با جاذبه هاي طبيعي و تاريخي منحصر به فرد يكي از مناطق جالب گردشگري در ايران مي باشد. مهمترين ويژگي اين استان آب و هواي مطبوع و خنك اين منطقه در فصول بهار و تابستان مي باشد . مساحت آن بالغ بر 18011 كيلومتر مربع است كه از شمال به جمهوري آذربايجان، از شرق به استان گيلان ، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربايجان شرقي محدود است.

بر اساس آخرين تقسيمات كشوري استان اردبيل شامل شهرستانهاي: اردبيل ، بيله سوار، پارس آباد ، خلخال ، مشگين شهر ، مغان ، نمين ، نير ، كوثر (كيوي ) و شهر توريستي سرعين بوده و داراي 17 شهر و 21 بخش و 63 دهستان مي باشد .

استان اردبيل با مجموعه اي از ديدنيهاي طبيعي وتاريخي ، يكي از قطبهاي سياحتي كشور محسوب ميشود . دهها آبگرم معدني خروشان و جوشنده از اعماق زمين با خواص طبي مختلف ، سالانه ميليونها نفر از گردشگران را از نقاط مختلف كشور و كشورهاي خارجي بسوي خود مي كشاند .

آثار تاريخي ، زيارتي و سياحتي اردبیل :

1ـ* مجموعة بقعة* شيخ صفي الدين اردبيلي شامل موزه چيني خانه ، گنبد الله الله ، مسجد جنت سرا، خانقاه ، چله خانه ، شهيد گاه ، چراغ خانه و حرمخانه . اين بقعه اثري نفيس و ارزشمند يكي از سندهاي افتخار آذربايجان است كه متعلق به دوران صفويه بوده و مزار شيخ صفي ، همسرش ، شاه اسماعيل صفوي و جمعي از شهيدان جنگ چالدران در آن قرار دارد . با حفاريهاي جيد بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ايخانيان پيوند مي خورد .

2ـ* مقبرة شيخ جبرائيل جد شاه اسماعيل صفوي در قرية كهر آلان ( شيخ كلخوران )

3ـ* موزة بقعة* شيخ صفي

4ـ* مسجد جمعه مربوط به دورة* سلجوقي (بناي اوليه مربوط به قبل از اسلام به دوره اشكاني )

5 ـ* مجموعه بازار اردبيل با سراها و تيمچه ها و راسته هاي متعدد متعلق به

دوران صفويه بوده و ياد آور دوران طلايي جاده ابريشم است .

6ـ* يازده پل تاريخي مربوط به دورة* صفوي

7ـ شش باب حمام مربوط به دورة* صفوي

8ـ* پنج باب خانه مربوط به دورة* صفوي

9ـ* مجموعة* همجوار بقعه شيخ صفي مربوط به دورة* ايلخاني

10ـ* مسجد ميرزاعلي اكبر مرحوم

11ـ* ويرانة* آتشكده ساسانيان در قرية* آتشگاه

12ـ* امامزاده صالح

13ـ قيز امامزاده سي (امامزادة* حليمه خاتون )

14ـ* برج شاطر گنبدي در روستاي صومعه

15ـ گنجينه مردم شناسي اردبيل در حمام تاريخي ظهيرالاسلام

آبگرمهاي استان اردبيل:

1ـ* شهر سياحتي سرعين : سرعين در 29 كيلومتري غرب اردبيل در دامنة كوه سبلان واقع است و آبـگرمهاي معدني گاوميش گلي ، ساري سو ، قهوه سويي ، آب چشم ، قره سو (اعصاب سويي ) ، ژنرال سويي ، پهنلو ، شفا سويي مي باشد . همچنين آبگرم بئش باجيلار داراي استخر و امكانات فيزيوتراپي و بهداشتي ديگر مي باشد و نيز مجتمع آبدرماني سبلان يكي از مجهزترين مجتمعهاي آبدرماني كشور و خاورميانه مي باشد كه شامل سه دستگاه استخر ، دوازده حوضچه آبگرم گروهي با آبگرم تحت فشار (جكوزي ) ، هفت دستگاه حوضچة آبگرم ساده ، چهار دستگاه گرمخانه (سونا ) ،* دو واحد خدمات آبدرماني واقع در پاركي به مساحت 2 هكتار و پاركينگ اختصاصي و داراي دو طبقة* مجزا جهت استفادة* بانوان و آقايان . اين شهر با داشتن 5 هتل مجهز و بيش از 120 ميهمانپذير و مسافرخانه داراي امكانات بسيار مناسب براي اقامت ميهمانان عزيز مي باشد .

2- مجموع آبـگرمهاي مشگين شهر : كه شامل ( قوتـور سوئي ، شـابيل ، قينرجه ،* ايلاندو ، موئيل ، ملك سويي، آق سو ) مي باشد .



3ـ* آبگرم سردابه يا ساري داوا: كه خاصيت درماني براي بيماران يرقان و بيماري زردي دارد و در نزديكي شهرستان اردبيل مي باشد .

4ـ* آبگرم برجلو و قينرجه در نير

5ـ آب معدني بيله درق

6ـ* آبگرم خلخال

[eMer@lD]

درياچه هاي استان اردبيل :

1ـ درياچة* شورابيل : اين درياچه قبلا بسيار شور بوده است ولي امروزه با افزودن شدن آب شيرين از شوري آن كاسته شده ، بطوريكه نوعي ماهي در آن پرورش داده ميشود .

اين درياچه داراي امكانات تفريحي ، ورزشي و فرهنگي بسياري است از جمله : قايق راني ، پيست دو و ميداني ، دوچرخه سواري ، باغ وحش ، هتلهاي مجهز و زيبا ، مجموعه شهر بازي براي بچه ها ، رستوران در وسط درياچه و 000

2ـ *درياچة*نئور فيروزه اي بر نگين استان اردبيل : اين درياچه در 48 كيلومتري جنوب شرقي اردبيل بطرف خلخال در يكي از دره هاي كوهستان باغيروو در ارتفاع 2500 متري از سطح دريا با مساحتي بالغ بر 210 هكتار و عمق متوسط 5 متر يكي از زيباترين و ديدني ترين درياچه هاي ايران مي باشد . در حال حاضر نوعي ماهي قزل آلاي رنگين كمان كه از زمرة* بهترين نوع ماهيان دنيا مي باشد در آن پرورش داده ميشود كه هر ساله تعداد زيادي از مردم جهت ماهيگيري و كوهنوردي و استفاده از مناظر بديع و بينظير منطقه و هواي خنك و مطبوع آن به درياچه روي مي آورند .

3ـ* درياچه شور گل

4ـ* درياچه نوشهر

5ـ* درياچه آلوچه

6ـ* درياچه كمي آباد

7ـ* درياچه ملا احمد

8ـ مرداب قره سو كه زيستگاه پرندگان آبي است .



كوههاي استان اردبيل:

1ـ رشته كوههاي سبلان: سبلان پس از دماوند معروفترين كوه آتشفشان خاموش ايران مي باشد كه قله سولطان سـاوالان آن با ارتفاع 4811 متر سومين نقطه مرتفع ايران مي باشد . دهانه آتشفشاني قيفي شكل اين كوه بصورت درياچه اي بسيار زيبا و دل انگيز درآمده و حواشي آن در طول سال پوشيده از يخ و برف است .

2ـ * ارتفاعات باغرو (تالش )*

3*ـ صلوات داغ

4ـ خروسلو

رودهاي مهم استان :

1ـ* ارس (آراز )

2ـ* قره سو

3ـ دره رود

4ـ* خياوچاي

5ـ نمين چاي

عصاره شهدآميز گلهاي رنگارنگ و عطرآگين طبيعت سرسبز سبلان مشهورترين سـوغات منطقه مي باشد . حـلواي سيـاه اسـتان بصورت مـعجوني از جوانـه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي ميباشد .

صنايع دستي :

گليم ، جاجيم ، شال ، مسند ، سفالگري ، صنايع چوب مانند معرق ، منبت و خراطي ، مصنوعات چرمي و قاليبافي (قاليچة قوباي اردبيل بسيار معروف است ) قلاب بافي ، مفرش ، خورچين ، ورني (ورني و زيرانداز حاوي رنگها و طرحهايي برگرفته از طبيعت زيباي آذربايجان ، بيشتر توسط عشاير ايل سون دشت مغان بافته ميشود ) از ميان صنايع دستي استان مسند نمين شهرت جهاني دارد و از اقلام مهم صادرات استان به ساير نقاط كشور و كشورهاي خارجي است .

غذاهاي محلي :

*آش دوغ ، پيـچاق قيمه ، كوفته ، لونگي ، خشـيل ، هرا ، قويـماق ، تـورشي قورمه ، سـاج ايچي سبزي قورمه ، سوغان سو ، اوماج آشي ، يارما آشي ، بوزباش ، قاتيق خوروشي ، تاس كابابي ، چيغيرتما ، ساري حالوا ، تر حالوا، زنجبيل حالواسي ، قيساوا ، قيقاناق و 000

سوغاتيهاي اردبيل :

سرشير، كره ، حلواي سياه ، آبنبات ، شيرينيهاي محلي و تخمة آفتابگردان ، عسل خالص سبلان،*

[eMer@lD]

چشمه هايي كه از چشم جهانگردان دور مانده اند



«هيدروتراپي» يا آب درماني، از جايگاهي ارزشمند در جهان پزشكي برخوردار است و براي استفاده بهينه از آن، ايستگاه هاي بسيار مدرني در كشورهاي جهان راه اندازي شده است. اين صنعت مي تواند عاملي بسيار مهم در جذب توريسم و منبعي سرشار در زمينه ي درآمد ناخالص كشورها به شمار رود. به همين دليل، حتي شاخه اي به نام «توريسم - آب درماني» ايجاد شده كه گردشگران را براي بهره گيري از مزيت هاي طبي آن، به سوي آب هاي معدني رهنمون مي سازد.
كشور ايران و به ويژه سرزمين حاصل خيز و خوش آب و هواي استان اردبيل نيز از اين حيث بسيار غني است و ثروتي بزرگ در قالب چشمه هاي آب معدني در گوشه و كنار آن وجود دارد.
استان اردبيل به دليل ويژگي هاي زمين شناختي، يكي از كانون هاي مهم آب معدني و آب گرم كشور است. در گوشه و كنار اين استان، چشمه هاي متعدد آب گرم با خاصيت ويژه وجود دارد كه ساليان سال مورد استفاده مردم و به ويژه گردشگران داخلي و خارجي قرار گرفته است. از جمله آب هاي معدني اين استان مي توان به آب هاي سرعين و شهرستانهاي مشكين شهر و نير(nir) اشاره كرد.
چشمه هاي معدني سرعين
شهر توريستي سرعين در ۲۵ كيلومتري جنوب غربي اردبيل و در جنوب شرقي دامنه كوه سبلا ن دامن گسترده و وجود آب گرم هاي معدني متعدد كه از دل زمين بيرون مي آيند، جذابيت ويژه به اين منطقه بخشيده است.
سرعين تا پيش از آن كه به يمن چشمه هاي آب گرم و معدني خود مورد توجه و علا قه مردم قرار گيرد، روستايي كوچك بود. ولي بعدها به دليل وجود آب گرم هاي فراوان، مورد توجه مسافران و بيماران قرار گرفت. در حال حاضر، سالا نه صدها هزار نفر به اين شهر توريستي مسافرت مي كنند. واقع شدن اين شهر در دامنه كوه سبلا ن و داشتن چشمه هاي آبگرم و چشم اندازهاي بسيار زيباي كوهستاني، طراوت ويژه به اين شهر بخشيده و آن را از لحاظ توريستي مشهور ساخته است. ساخت هتل ها، مسافرخانه ها، فروشگاه ها، موسسه هاي دولتي و راه جديد و آسفالته اردبيل به سرعين بر رونق اين شهر جهانگردي افزوده است. مجهز شدن اين شهر به خدمات اقامتي و پذيرايي، انبوهي از مسافران را به ويژه در تابستان به سوي خود مي كشاند. ديدار از سرعين همراه با استفاده هاي درماني از آب هاي گرم و معدني، آب و هواي مطلوب و دلپذير و چشم اندازهاي كوهستاني سبلا ن، تجربه اي زيبا و به ياد ماندني است.
در منطقه سرعين ۱۲ دهنه چشمه معدني وجود دارد كه بيشتر آنها از آبدهي بسيار خوب برخوردارند. اين چشمه ها عبارت اند:












مجتمع آب درماني سبلا ن سرعين
اين مجتمع، اولين و بي نظيرترين مجتمع آب درماني ايران و خاورميانه است. مجتمع آب درماني سبلا ن با زير بناي ۷۲۰۰ متر مربع در دو طبقه مجزا براي پذيرايي و سرويس دهي به آقايان و خانم ها ساخته شده است. مهم ترين امكانات اين مجتمع به شرح زير است:
الف) سه استخر سرپوشيده (دو استخر عمومي براي بانوان و يك استخر همگاني براي آقايان)
ب) چهار واحد سوناي خشك
ج) دو واحد سوناي بخار
د) حوضچه هاي آب سرد
ه-) دوش هاي آب سرد و گرم
و) وان هاي انفرادي به تعداد ۱۱۲ واحد
ز) حوضچه هاي تحت فشار (جكوزي) به تعداد ۱۹ واحد
ط) بوفه، رستوران، نمازخانه و سالن هاي انتظار
ح) بخش فيزيوتراپي با امكانات مجهز
آبگرم گاوميش گلي
پر آب ترين چشمه آب گرم هاي سرعين گاوميش گلي است كه استخري به طول ۲۵ و به عرض ۱۷ متر دارد. حرارت گاوميش گلي ۴۵ درجه وph آن ۸/۵ است. آب اين چشمه به سبب داشتن تركيب كلر و رو بيكربناته سديك و كلسيك و گرما براي درمان بيماري هاي عمومي، بيماري هاي سيستم حركتي (دردهاي مزمن رماتيسمي) و بيماري هاي زنان، بيماري هاي قلبي و نيز تقويت عمومي بدن استفاده مي شود و براي تعادل ميزان اسيد و بازي اعضاء بدن موثر است.
آبگرم ساري سو
درجه حرارت آب ساري سو در مظهر چشمه، ۴۷ درجه و در حوض آن ۴۴ درجه است وph آن به ۲/۶ درجه مي رسد. اين آبگرم براي دردهاي روماتيسمي، مفصلي و تسكين دردهاي عضلا ني اثرات سودمند دارد. سبب ازدياد ادرار، فعاليت دستگاه تغذيه اي، كند شدن ضربان نبض و نيز اتساع عروق مي شود.
آبگرم قره سو (اعصاب سوئي)
حرارت آبگرم قره سو ۴۱ درجه وph آن درجه است. از آب اين چشمه مي توان براي تسكين دردهاي روماتيسمي، بيماري هاي اعصاب و روان استفاده كرد. همچنين استعمال داخلي آن براي بيماري ديابت و ازدياد ترشحات معدي و تخليه غذا، ازدياد صفرا و خروج آن و بهبود فعاليت كبد مفيد است.
آبگرم ژنرال (جنرال)
حرارت آب در حوض ۴۳ درجه وph آن ۶ درجه است. استعمال داخلي و خارجي اين آب، سبب تسكين دردهاي عضلا ني و رفع روماتيسم، بهبود فعاليت كبد، درمان بيماري ديابت، ازدياد ترشحات معدي و تقويت ضربان قلب مي شود.
چشمه گوز سوئي ( آب چشم)
اهالي منطقه اعتقاد دارند آب اين چشمه براي بيماري هاي چشم مفيد است. حرارت آن ۲۱ درجه وph آن ۲/۵ درجه است. آب اين چشمه اگر به صورت استعمال خارجي باشد، براي درمان بيماري هاي چشم مناسب است و استعمال داخلي آن بر كار گوارش، معده، كبد، پانكراس و روده تاثير سودمند دارد.
آبگرم بش با جيلا ر (پنج خواهران)
از اين آب مي توان براي درمان فعاليت دستگاه گوارشي، كبدي، مجاري، صفراوي و معده و روده و نيز براي تسكين بيماري هاي عصبي،روماتيسم و راشي تيسم و نيز بيماري هاي زنانگي استفاده كرد. دماي آب در داخل استخر در حدود ۳۵ درجه و ظاهري كدر، كمي ترش مزه و كمي هم بو دارد. در حال حاضر در محل اين چشمه، توسط شركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي و اردبيل، موسسه آب درماني راه اندازي شده كه شامل امكانات زير است:




آبگرم پهنلو
درجه حرارت پهنلو ۵/۳۷ وph آن شش درجه است. استعمال خارجي آن براي درمان بيماري هاي عصبي و استعمال داخلي آن براي درمان بيماري ديابت مناسب و سودمند است. همچنين باعث اتساع عروق سطحي بدن و ترشحات دهان و معدي و نيز حركات دودي معده مي شود.
چشمه هاي معدني مشكين شهر
شهرستان مشكين شهر يكي از زيباترين و با صفاترين شهرهاي استان اردبيل است. اين شهرستان در ۹۰ كيلومتري غرب شهرستان اردبيل واقع شده است. مشكين شهر به جهت واقع شدن در دامنه پر بركت و حاصل خيز سبلا ن، از طبيعتي زيبا و دلنشين و آب و هوايي خنك و آب هاي معدني فراوان برخوردار است. اين شهرستان داراي نه دهنه چشمه معدني است كه به فاصله تقريبي ۱۹ كيلومتري از مشكين شهر قرار دارند. اين چشمه هاي معدني عبارت اند از:









چشمه قيزجه مشكين شهر
اين چشمه در جنوب مشكين شهر و به فاصله تقريبي ۱۱ كيلومتري آن واقع شده است. به سبب گرماي زياد، آب چشمه رابا مقداري آب سرد رودخانه مي آميزند و در حوضچه اي براي استحمام مورد استفاده قرار مي دهند.
آب چشمه در رديف آب هاي معدني كلرورسديك يا كلرور هيپوتونيك و گازدار و خيلي گرم و داغ است. استفاده از اين آب براي درمان لنفاتيسم، راشي تيسم، بيماري هاي زنانه، روماتيسم هاي مزمن سودمند است و نيز صفرا آور و زياد كننده ترشحات دهان و معدي است. به خاطر دماي بالا ي آب چشمه، به عنوان تسكين دهنده، ضدتورم، ضد درد، تسهيل كننده عمل تنفس و اتساع عروق سطحي بدن مورد استفاده قرار مي گيرد.
۱) مجتمع آب درماني سبلا ن سرعين ۲) آبگرم گاوميش گلي ۳) آبگرم ساري سو ۴) آبگرم قره سو (اعصاب سوئي) ۵) آبگرم ژنرال (جنرال) ۶) چشمه گوزسوئي (آب چشم) ۷) آبگرم بش با جيلا ر (پنج خواهران) ۸) آبگرم پهنلو ۹) آبگرم حمام شفا ۳) رختكن مستقل ۲) چشمه آبگرم قوتورسوئي لا هرود ۳) چشمه ايلا ندو ۴) چشمه آبگرم شابيل ۶) چشمه آبگرم موئيل ۹) چشمه ملك سوئي ۱۰) آبگرم قهوه خانه ممتاز ۱ ۱۱) آبگرم قهوه خانه ممتاز ۲ ۱۲) آبگرم يل سوئي (آب باد) ۱) استخر بزرگ عمومي با عمق كم ۲) دوش هاي گرم و سرد ۴) بوفه ۱) چشمه قيزجه مشكين شهر ۵) چشمه دوبدو (دودو) ۷) چشمه قوتورسوئي موئيل ۸) چشمه آق سو مشكين شهر

[eMer@lD]

چشمه قوتور سوئي
اين چشمه يكي از مشهورترين چشمه هاي مشكين شهر و دامنه سرسبز سبلا ن است كه در ۲۵ كيلومتري جنوب لا هرود و ۴۸ كيلومتري جنوب مشكين شهر واقع شده است. درجه حرارت آب در حوض و نزديك مظهر چشمه، ۴۱ درجه است. آب اين چشمه، در گروه آب هاي معدني سولفاته كلسيك و سديك و گوگرددار گرم قرار دارد. اين چشمه در درمان بيماري هاي روماتيسمي و پوستي مورد استفاده قرار مي گيرد. آب اين چشمه روي بيماري هاي مجاري تنفسي، برونشيت هاي مزمن همراه يا بدون آسم، سرفه هاي تشنجي، تشنجهاي عضلا ني، جوش هاي بدن و آماس و دردهاي مفصلي اثر مفيد و موثر دارد.
چشمه ايلا ندو
در فاصله ۱۵ كيلومتري جنوب مشكين شهر از زمين مي جوشد. آب چشمه ايلا ندو از نوع آب هاي معدني كلر و سولفاته بيكربناته كلسيك گازدار و گرم است. به خاطر دماي بالا ي آب، تسكين دهنده دردهاي عمومي بدن و تقويت كننده حالت عمومي بدن و نيز تمدد اعصاب است و نيز به موجب داشتن بيكربنات و سولفات مي توان از آن براي درمان بيماري هاي جلدي، دردهاي روماتيسمي مزمن، بيماري هاي تنفسي و گوارشي، بيماري هاي زنانگي استفاده كرد.
چشمه آبگرم شابيل
اين چشمه در ۲۷ كيلومتري روستاي لا هرود و در چند كيلومتري آبگرم قوتور سوئي و در پاي تپه اي واقع شده است. دماي آب در مظهر چشمه ۴۸ درجه سانتي گراد است. ظاهر آب زلال، كمي ترش مزه، بي رنگ و نيز كمي بودار است. آب اين چشمه، در رديف آب هاي معدني اسيد بيكربنات يا بيكربناته سديك قرار دارد. به خاطر وجود مقدار زيادي اسيد كربنيك، از آب آن براي درمان بيماري هاي حركتي، عصبي (درمان پادرد و كمر درد) استفاده مي شود.
چشمه اي معدني شهرستان نير
شهرستان نيردر ۳۵ كيلومتري غرب اردبيل، در مسير جاده اردبيل - سراب واقع شده است.
از نظر طبيعي اين شهرستان از مناطق كوهستاني آذربايجان است كه قله مرتفع سبلا ن در شمال غربي آن قرار دارد. شهرستان نير داراي چشم اندازهاي طبيعي زيبا و ديدني و آب و هوايي معتدل و مطبوع است. چشمه هاي آبگرم موجود در اين شهرستان بالغ بر هفت دهنه است كه در فاصله سه تا هفت كيلومتري از آن واقع شده اند. شهرستان نير از آب هاي گرم معدني گسترده برخوردار است ولي تاكنون به اين منابع ارزشمند كه از لحاظ آب درماني و جلب گردشگران و نيز انرژي حرارتي زمين اهميت ويژه دارد، بهاي لا زم و كافي داده نشده است.
بر اساس مطالعات مركز تحقيقات سازمان انرژي اتمي كشور، اين منطقه به لحاظ ساختار زمين شناسي، يكي از مناطق مهم براي اجرا و بهره برداري از انرژي ژئو ترمال (انرژي زمين گرمايي) محسوب مي شود. در صورت توجه مسؤولان ذيربط و ساخت هتل، مراكز تفريحي و ايجاد امكانات در اطراف آبگرم هاي اين شهرستان، شاهد يكي از مناطق مهم تفريحي و توريست پذير خواهيم بود.
آبگرم هاي مهم اين شهرستان عبارت اند:







اينك به معرفي بعضي از اين آبگرم ها و ويژگي هاي درماني آن ها مي پردازيم:
چشمه بوشلي (برجلو)
اين چشمه در ۴۰ كيلومتري شهر اردبيل، چهار كيلومتري شهر نير و نيز ۵۰۰ متري روستاي بوشلي واقع شده است. مظهر چشمه به صورت جوشان از شكاف سنگ هاي تراورتن خارج مي شود. زياد بودن مقدار گاز دي اكسيدكربن نشان دهنده منشاء عميق آب چشمه است. آب چشمه داراي ۵۴ درجه سانتي گراد گرما است و آبدهي آن دو ليتر در ثانيه است. ظاهر و رنگ آب زلا ل و بي رنگ و بي بو و مزه آن معمولي است Ph . آن ۹/۶ و تقريباً خنثي است. تركيب آب آن از نوع مكرو بيكربنات سديك و كلسيك گازدار خيلي گرم است. به علت داشتن تركيب مكرو، بيكربنات ، كلسيم و به ويژه دماي بالا ي آن، مي تواند در درمان امراض پوست، بيماري هاي مزمن زنان و دردهاي روماتيسمي، بيماري هاي اعصاب و همچنين به صورت نوشيدني براي بيماري هاي متابوليكي و گوارشي سودمند و مفيد باشد.
چشمه قيزجه
اين چشمه در چهار كيلومتري شهر نير و بالا تر از چشمه بوشلي در كنار جاده نوساز نير - سراب واقع شده است. چشمه در پاي كوهپايه قرار دارد و آبدهي آن چهار ليتر در ثانيه است. جريان آب به صورت دائمي و جوشان است و دماي آب خيلي گرم و در حدود ۶۵ درجه سانتي گراد است. ظاهر آب زلا ل و بي رنگ و داراي بوي هيدروژن سولفورو استph . آن در حدود ۸/۶ است. داراي املا ح آهن، سيليس و مواد راديو اكتيو است، اثرات تسكين دهنده دارد و براي درمان دردهاي سيستم حركتي (دردهاي مزمن روماتيسمي و پا) و نيز بيماري هاي پوستي و زنان مفيد و موثر است.
چشمه السيتي سو (سقزچي)
اين چشمه در چهار كيلومتري شهرستان نير و در يك كيلومتري روستاي سقزچي واقع شده است. آبدهي چشمه خيلي كم و در حدود يك ليتر در ثانيه، به صورت دائمي و سرريز در جريان است. دماي آب در مظهر چشمه در حدود ۳۹ درجه سانتي گراد و با ظاهري زلا ل، كمي شور مزه، بي رنگ و بي بو است. اهالي محل از آب آن در درمان بيماري هاي گوارشي، اعصاب و سيستم حركتي و بيماري هاي عمومي استفاده مي كنند.
چشمه ديپگل يا ديپ سيزگل
اين چشمه در چهار كيلومتري شهر نير و يك كيلومتري روستاي سقزچي در نزديكي چشمه اسيتي سو (سقزچي) واقع شده است. آبدهي اين چشمه در حدود دو ليتر در ثانيه و آب آن به صورت دائمي و سرريز از يك مظهر در جريان است. دماي آب در مظهر چشمه در حدود ۳۰ درجه سانتي گراد و ظاهري شفاف، بي رنگ، بي بو و كمي شورمزه دارد Ph . آن ۳/۶ و تقريباً اسيدي است. تركيب آب اين چشمه از نوع كلر و بيكربنات سديك و داراي گاز ۲ Co زيادي است. از آب اين چشمه براي درمان دردهاي مفاصل، متابوليكي و گوارشي و دردهاي عصبي استفاده مي شود.
با توجه به امكانات طبيعي و چشم اندازهاي زيبا و آبگرم هاي معدني استان اردبيل، اين استان قابليت تبديل شدن به يك مركز بسيار بزرگ توريستي را دارد. اهميت دادن كشورهاي پيشرفته جهان به مسائل توريستي و هيدروتراپي (آب درماني) مويد اين مطلب است كه اين صنعت از لحاظ اقتصادي مي تواند منبع درآمد سرشار براي منطقه باشد و برخي از مشكلا ت اشتغال زائي اين استان را بر طرف سازد. به شرطي كه برنامه ريزي درست و مداومي در جهت استفاده بهينه از آن به عمل آيد و گامهاي موثر در جهت مطالعات دقيق و تبليغات وسيع به منظور جذب گردشگران داخلي و خارجي برداشته شود. منطقه كوهستاني اردبيل كه داراي آبگرم معدني فراواني است مي تواند براي توسعه «توريسم - آب درماني» مورد استفاده گسترده قرار گيرد.
سيدصادق حسيني
منابع و ماخذ




۱) چشمه بوشلي (برجلو) ۲) چشمه قيزجه ۴) چشمه ديپگل يا ديپ سيز گل ۶) چشمه حمام دره سي (ايلا نجق) ۷) چشمه قره شيران (حمام) ۱) مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي استان اردبيل، حسن زنده دل و دستياران، نشر ايرانگردان، ۱۳۷۷ ۳) چشمه اسيتي سو (سقزچي) ۵) چشمه اسيتي سو (ايلا نجق) ۲) اردبيل سرزمين چشمه هاي جوشان، مهندس محمد رضا صيامي اصل، انتشارات شيخ صفي الدين ۳) نير به روايت تاريخ، امير مشنچي اصل (طوفان)، چاپخانه تصوير، ۱۳۷۷ ۴) نواي نير، خبرنامه داخلي فرمانداري شهرستان نير، شناسايي آب هاي گرم معدني شهرستان نير و اهميت آن، يوسف اسماعيلي نيري، استاد دانشگاه، اسفند ۱۳۸۰ ۵) شناخت آب معدني و چشمه هاي معدني ايران، دكتر غفوري، محمد رضا، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۶

[eMer@lD]

استان اردبيل :
استان اردبيل در شمال غرب فلات ايران، با مساحتي معادل 18011 كيلو متر مربع، يك درصد از مساحت كل كشور را تشكيل مي دهد. اين استان از شمال به رود ارس، دشت مغان و بالهارود در جمهوري آذربايجان، از شرق به رشته كوههاي طالش و باغرو در استان گيلان، از جنوب به رشته كوهها، دره ها و جلگه هاي به هم پيوسته استان زنجان و از غرب به استان آذربايجان شرقي محدود است. از نظر مختصات جغرافيايي، مدارهاي 45 دقيقه و 37 درجه و 42 دقيقه و 39 درجه شمالي منتهي اليه شمالي و جنوبي و نصف النهارهاي، 55 دقيقه و 48 درجه و سه دقيقه و 47 درجه منتهي اليه غربي و شرقي استان را مي پوشاند.
استان زيباي اردبيل با جاذبه هاي طبيعي و تاريخي منحصر به فرد يكي از مناطق جالب گردشگري در ايران مي باشد. استان اردبيل با مجموعه اي از ديدنيهاي طبيعي و تاريخي، يكي از قطبهاي سياحتي كشور محسوب مي شود. دهها آبگرم معدني خروشان و جوشنده از اعماق زمين با خواص طبي مختلف، سالانه ميليونها نفر از گردشگران را از نقاط مختلف كشور و كشورهاي خارجي بسوي خود مي كشاند
استان اردبيل به پيشنهاد دولت و تصويب مجلس شوراي اسلامي در سال 1372 از محدوده سياسي ـ اداري استان آذربايجان شرقي جدا شد و به عنوان استاني مستقل مشتمل بر 9 شهرستان اردبيل، بيله سوار، پارس آباد، خلخال، گرمي، مشگين شهر، نير، نمين و كوثر در تقسيمات كشوري جاي گرفت.
شهرستان اردبيل به عنوان مركز استان با مساحت 2516 كيلومتر مربع شامل بخش هاي مركزي، سرعين و هير است. بيشتر زمين هاي اين بخش از استان 2000 تا 3000 متر از سطح دريا ارتفاع دارد، رشته كوه سبلان با قله اي به ارتفاع 4811 متر از سطح دريا در غرب اين شهرستان در اعتدال هواي آن نقش عمده اي دارد. هواي شهرستان اردبيل در بهار و تابستان معتدل و خنك و مطبوع و در پاييز و زمستان سرد و خشك است. چهره عمومي شهرستان اردبيل متأثر از ارتفاعات كوهستان هاي سبلان، طالش و بزغوش است و آب هاي جاري شده از اين كوهستان ها سبب آبادي منطقه شده است.
مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي با گنبد مشهور الله الله، مقبره شيخ جبرائيل جد شاه اسماعيل صفوي (شيخ كلخوران)، موزه بقعه شيخ صفي، مسجد جمعه مربوط به دوره سلجوقي، مجموعه بازار اردبيل و يازده پل تاريخي مربوط به دوره صفوي از آثار تاريخي، زيارتي و سياحتي شهرستان اردبيل مي باشد.


شهر سياحتي سرعين : سرعين در 29 كيلومتري غرب اردبيل در دامنه كه سبلان واقع است و آبگرم هاي معدني گاوميش گلي ، ساري سو ، قهوه سويي ، آب چن ، قره سو (*اعصاب سويي ) ، ژنرال سويي ، پهنلو ، شفا سويي مي باشد.


سر شير ، كره ، حلواي سياه ، آبنبات ، شيرينيهاي محلي و تخمه آفتابگردان ، عسل خالص سبلان ، عصاره شهد آميز گلهاي رنگارنگ و عطر آگين طبيعت سر سبز سبلان مشهورترين سوغات منطقه مي باشد . حلواي سياه استان بصورت معجوني از جوانه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي مي باشد

[eMer@lD]

مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي شامل موزه چيني خانه ، گنبد الله الله ، مسجد جنت سرا ، خانقاه ، چله خانه ، شهيدگاه ، چراغ خانه و حرمخانه . اين بقعه اثري نفيس و ارزشمند يكي از سندهاي افتخار آذربايجان است كه متعلق به دوران صفويه بوده و مزار شيخ صفي ، همسرش ، شاه اسماعيل صفوي و جمعي از شهيدان جنگ چالدران در آن قرار دارد . با حفاريهاي جديد بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ايلخانيان پيوند مي خورد .
2- مقبره شيخ جبرائيل جد شاه اسماعيل صفوي در قريه كهر آلان ( شيخ كلخوران )
3- موزه بقعه شيخ صفي
4- مسجد جمعه مربوط به دوره سلجوقي ( بناي اوليه مربوطه به قبل از اسلام به دوره اشكاني )
5- مجموعه بازار اردبيل با سراها و تيمچه ها و راسته هاي متعدد متعلق به دوران صفويه بوده و يادآور دوران طلائي جاده ابرايشم است .
6- يازده پل تاريخي مربوط به دوره صفوي
7- شش باب حمام مربوط به دوره صفوي
8- پنچ باب خانه مربوط به دوره صفوي
9- مجموعه همجوار بقعه شيخ صفي مربوط به دوره ايلخاني
10- مسجد ميرزا علي اكبر مرحوم
11- ويرانه آتشكده ساسانيان در قريه آتشگاه
12- امامزاده صالح
13- قيز امامزاده سي ( امامزاده حليمه خاتون)
14- برج شاطر گنبدي در روستاي صومعه
15- گنجينه مردم شناسي اردبيل در حمام تاريخي ظهير الاسلام

[eMer@lD]

صنايع دستي استان



گليم ، جاجيم ، شال ، مسند ، سفالگري ، صنايع چوب مانند معرق ، منبت و خراطي ، مصنوعات چرمي و قاليبافي ، مفرش ، خورچين ، ورني ( ورني و زير اداز حاوي رنگها و طرحهايي برگرفته از طبيعت زيباي آذربايجان ، بيشتر توسط عشاير ايل سون دشت مغان بافته مي شود ) از ميان صنايع دستي استان مسند نمين شهرت جهاني دارد و از اقلام مهم صادرات استان به ساير نقاط كشور و كشورهاي خارجي است .





غذاهاي محلي



آش دوغ ، پيچاق قيمه ، كوفته ، لونگي ، خشيل ، هرا ، قويماق ، تورشي قورمه ، ساج ايچي سبزي قورمه ، سوغان سو ، اوماج آشي ، يارما آشي ، بوزباش ، قاتيق خوروشي ، تاس كابابي ، چيغيرتما ، ساري حالوا ، تر حالاوا ، زنجبيل حالواسي ، قيساوا ، قيقاناق و ...




سوغاتيهاي اردبيل


سر شير ، كره ، حلواي سياه ، آبنبات ، شيرينيهاي محلي و تخمه آفتابگردان ، عسل خالص سبلان ، عصاره شهد آميز گلهاي رنگارنگ و عطر آگين طبيعت سر سبز سبلان مشهورترين سوغات منطقه مي باشد . حلواي سياه استان بصورت معجوني از جوانه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي مي باشد