◄◄◄مبارزه با کم خونی ◄◄◄

[Life24]

ک متخصص تغذیه اظهار کرد: کم خونی در دختران جوان عامل مهمی برای ابتلا به افسردگی است، زیرا کمبود آهن در دختران دانش‌آموز بر روی وضعیت تحصیل آنها اثر گذاشته و باعث بروز افسردگی، زودرنجی، خستگی زیاد، ریزش مو و عدم تمرکز آنها در هنگام درس خواندن می‌شود. دکتر محبوبه نوریان با بیان این گفت: متاسفانه به تازگی حساسیت والدین نسبت به تغذیه فرزندانشان کمرنگ شده است و بیشتر به کودکان خود غذاهایی می‌دهند که ظاهری زیبا دارد اما مغذی نیست و تنها این مواد آنها را سیر می‌کند در نتیجه بهره هوشی چنین کودکانی کاهش و پرخاشگری در آنها افزایش یافته و تمرکزشان کم می‌شود.
دکتر نوریان در ادامه کمبود ید در غذا را باعث کاهش یادگیری در کودکان ذکر کرد و افزود: کمبود ید در مواد غذایی کودکان باعث کاهش یادگیری در این افراد شده که این کمبود را با خوردن مواد غذایی دریایی می‌توان برطرف کرد.

[hamid_diablo]

راههاي مقابله با كم خوبي فقرآهن

خلاصه مقاله:

كم خوني فقرآهن يكي از شايعترين كمبودهاي تغذيه اي در سطح جهان محسوب ميشود. به طوري كه 15% جمعيت جهان بويژه كودكان و زنان سنينباروري از آن رنج ميبرند. مشكل كمخوني فقر آهن نه فقط بعنوان يك مشكل بهداشتي - تغذيه اي بلكه بمنزله يك شاخص توسعه اجتماعي مطرح مي باشد. اين تلقي به علت شيوع گسترده اين نوع كم خوني از يك سو و اثرات فيزيولوژيك و جسماني ناشي از آن سوي ديگر مي باشد كهب ه كاهش بازدهي وبهره وري نيروهاي انساني مي انجامد. فقر اهن (Iron Deficiency) I.D و كمخوني ناشي از آن (Iron Deficiency Anemia) IDA حتي در مراحل خفيف موجب اختلالات متعددي از جمله اختلالات حركتي، اختلال در تكامل زبان و تكلم و قوه يادگيري و تمركز دركودكان وكاهش قدرت كار جسمي و در نتيجه كاهش توان كسب درامدو توليد در بزرگسالان و افزايش ميزان مرگ و مير زنان و جنين مي شود و خطر تولد نوزاد كم وزن (كمتر از 2500 گرم) در زنان باردار را در پي خواهد داشت (2، 3و4) بنابراين انجام بررسي هاي گسترده با استفاده از شاخص هايي كه درجات خفيف و شديد كمخوني را مشخص نمايد و شناسائي عوامل موثر بر بروز مشكل نياز اساسي براي برنامه ريزي جهت مقابله با اين مشكل محسوب مي شود . بر اين اساس استراتژيهاي مختلفي جهت پيشگيري از كمخوني فقر آهن پيشنهاد و اجرا گرديده است (5، 6، 12 و 15) كه هدف اين مقاله، مروري بر اين استراتژيها است.

[hamid_diablo]

نشانه‌های کم خونی را بشناسید

خستگی‌های زودرس همراه با ضعف، ناتوانی جسمی و فکری، تعریق زیاد و التهاب زبان، پرخاشگری، قاشقی شدن ناخن‌ها، نازک و شکننده شدن ناخن و کم آوردن نفس در سربالایی‌ها از نشانه‌های کم‌خونی است.
سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه گفت: خستگی‌های زودرس همراه با ضعف، ناتوانی جسمی و فکری، بی‌تفاوتی، سرگیجه، سردرد، بی‌اشتهایی، بی‌میلی به غذا، تعریق زیاد و التهاب زبان از اثرات کم‌خونی در افراد است.
وی گفت‌: ریزش مو، بی‌حسی و سبکی سر، افزایش ضربان قلب، ورم قوزک پا، عدم تحمل دیگران، پرخاشگری، قاشقی شدن ناخن‌ها، نازک و شکننده شدن ناخن، کم آوردن نفس در سربالایی‌ها، ابتلای مکرر به سرماخوردگی‌ها و عدم مقاومت در مقابل بیماری‌‌های عفونی نیز از نشانه‌ها و علائم کم‌خونی یا آنمی است.
این متخصص تغذیه اضافه کرد: آنمی ناشی از کاهش تولید گلبول قرمز معمولاً به تدریج ظاهر و تبدیل به آنمی مزمن می‌شود. علل آن را می‌توان نارسایی مغز استخوان به علل مختلف، اختلال در تولید اریتروپویتین در نارسایی کلیه یا بیماری‌های عفونی و التهابی مزمن کم کاری تیروئید یا سوء تغذیه پروتئینی شدید اشاره کرد.
مظهری افزود: اختلال در بلوغ گلبول‌های قرمز خون تحت تأثیر فقر 3 ماده مغذی آهن، اسید فولیک و ویتامین B12 در بدن است.
وی اضافه کرد: کم‌خونی در بزرگسالان به علت عدم توانایی حمل اکسیژن مورد نیاز بافت‌ها است که ارگان‌های بدن انرژی در سلول‌های عضلانی آنها مختل می‌شود و ظرفیت کاری و توان فکری آنها کاهش چشمگیری پیدا می‌کند.

[Sayam]

با سلام و با تشکر از مطالب مفید Hamid Diablo عزیز.
برای درمان/ پیشگیری کم خونی بهترین راه استفاده از گوشت قرمز ، جگر، دل، قلوه و... است.
آهنی که توی اسفناج و بقیه ی سبزیجات و میوه جات هست قابل هضم نیست.
همونطور که حمید جان گفتند اصلا نباید از نقش ویتامین c غافل بشیم... رابطه ی آهن و ویتامین c دقیقا شبیه رابطه ی کلسیم و ویتامین d است... و ویتامین c موجب جذب آهن میشه...
استفاده از مواد غذایی برای درمان آنمی (کم خونی) تا یه حدیه... یعنی اگر کم خونی حاد باشه باید به پزشک مراجعه بشه و دارو مصرف بشه... هر چند این نوع دارو ها برای معده ضرر داره.
من خودم کم خونم به خاطر همین در این باره زیاد مطالعه کردم... چیزی که برام جالب بوده متخصصان بعضی از خوردنی ها رو خون ساز معرفی می کنند (مثلا موز یا بعضی از عرقیات گیاهی ) این در حالیه که اینا آهن ندارند... اگه کسی در این مورد اطلاع داره بگه...
در ضمن من شنیدم کم خونی فقط مربوط به فقر آهن نیست و روی هم در خون تاثیر زیادی داره... متاسفانه روی در غذاهای کمی یافت میشه و مساله ی دیگه ای که هست اگه یک کم بیشتر استفاده بشه مسمومیت شدید رو به دنبال داره... یعنی اگه به جای یک قاشق روغن کبد ماهی دو قاشق بخورین... مسموم...
البته گفته میشه روی در شیر ، تخم مرغ و چند مورد دیگه هم به صورت مختصر وجود داره...

[hamid_diablo]

چه غذاهایی خون ساز هستند

کم خونی وضعیتی است که درآن ، تعداد یا اندازه گلبول های قرمز یا مقدار هموگلوبین موجود درخون کاهش یافته و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و سلول ها دچار اختلال می شود . از علل ایجاد کننده کم خونی می توان کمبودهای
تغذیه ای ، خون ریزی ، ناهنجاری های ژنتیکی ، بیماریهای مزمن یا مسمومیت های دارویی را نام برد . منظور از کم
خونی های تغذیه ای ، کم خونی هایی است که در اثر دریافت کم مواد مغذی ایجاد می شوند .
از مهم ترین مواد غذایی جهت خون سازی ، که کمبود آن در خون بدن موجب بروز کم خونی می شود می توان به آهن ، ویتامینB12 و اسید فولیک اشاره کرد که از بین آنها کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع ترین نوع کم خونی تغذیه ای است .
کم خونی ناشی از فقر آهن
فقرآهن یکی از شایع ترین اختلالات تغذیه ای در کشور های در حال توسعه و مهمترین نوع کم خونی تغذیه ای در کودکان و زنان ، در سنین باروری است که با ایجاد گلبول های قرمز کوچک و کاهش میزان هموگلوبین مشخص می شود . اگر چه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کم خونی فقرآهن به صورت کمّی محاسبه نشده ولی لازم است به این نکته توجه شود که این بیماری سبب اتلاف منابع و مراقبت های بهداشتی ، کاهش بهره وری در اثرافزایش میزان مرگ و میر ، ابتلا به بیماری در مادران و کودکان و بالاخره کاهش ظرفیت جسمی و روانی در بخش بزرگی از جامعه می شود .
میزان نیاز به آهن
میزان نیاز به آهن براساس سن ، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است . مثلاً زنان باردار به علت افزایش حجم خون ، رشد جنین و جفت ، و سایر بافتها به آهن بیشتری نیاز دارند . به همین دلیل بیش از سایرین در معرض خطر کم خونی قرار دارند . در شیر خواران - در صورت سلامت مادر- ، میزان آهن موجود در شیر مادر برای 4- 6 ماه اول زندگی کافی است ولی در مورد نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند ذخایرآهن کم بوده و باید بعد از 3 ماهگی آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود . همچنین بستن پیش از موقع بند ناف نیز به دلیل اینکه نوزاد را از یک سوم کل خونش محروم می کند خطر فقر آهن را افزایش می دهد .
دلایل فقر آهن
دلایل گوناگونی برای فقر آهن وجود دارد که از آن جمله می توان به علل زیر اشاره کرد :
1 – دریافت نا کافی آهنبه دلیل رژیم غذایی مورد استفادهای که در آن آهن کمی وجود دارد ، مانند بعضی از رژیم های گیاه خواری .
2 – جذب ناکافی آهن در اثر اسهال ، کاهش ترشح اسید معده ، مشکلات گوارشی یا تداخلات داروئی ( داروهایی مثل کلستیدامین ، سایمتیدین ، پانکراتین ، رانیتیدین و تتراسایکلین. )
3 – افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی ، نوجوانی ، بارداری و شیر دهی .
4 – خون ریزی زیاد در دوران عادت ماهانه ، در اثر جراحات و ناشی از هموروئید ، بیماری های بدخیم یا انگل ها .
کمبود آهن در مردان بزرگسال معمولاً در اثر از دست دادن خون است .
علائم کم خونی ناشی از فقر آهن
بعضی از علائم کم خونی آهن عبارتند از :
1 – رنگ پریدگی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم
2 – خستگی زود رس
3 – بی تفاوتی
4 – سرگیجه و سردرد
5 – خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها
6 – حالت تهوع
7 – در کم خونی های شدید گود شدن روی ناخن
درمان کم خونی ناشی از فقر آهن
برای درمان کم خونی چند روش وجود دارد که بهترین و کم خطرترین آنها استفاده می شود ؛ بهترین و کم خطرترین راه استفاده از مکمل های خوراکی است . درمان با نمک های ساده آهن ، چون سولفات فرو خوراکی ، کاملاً موثر بوده و به شکل قرص ، کپسول یا مایع است که مصرف آن ها باید تا چند ماه ادامه یابد .
چنانچه این قرص ها با معده خالی مصرف شوند ، جذب آنها بهتر و بیشتر صورت می گیرد ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی خواهند شد .
عوارض گوارشی ، ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع ، دل پیچه ، سوزش قلب ، اسهال یا یبوست را می توان به حداقل رساند ؛ به شرطی که آهن را به میزان کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزود تا به حد مورد نیاز بدن برسد. بهتر است قرص آهن ، آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابد.
ویتامین Cجذب آهن را افزایش می دهد . به همین دلیل معمولاً مصرف ویتامینC به همراه آهن پیشنهاد می گردد . البته علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه کرد.
جذب آهن غذا ، اغلب تحت تأثیر شکل آهن موجود در آن می باشد. آهن موجود در پروتئین های حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی و پرندگان ( آهن هِم) بیشتر جذب می شود در حالیکه جذب آهن پروتئین های گیاهی مانند سبزی ها و میوه ها ( آهن غیر هم) کم تر می باشد.
باید توجه داشت که ویتامینCجذب آهن سبزی ها و میوه ها( آهن غیرهم) را بیشتر می کند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد ازغذا نیز می تواند جذب آهن را تا 50 درصد کاهش دهد.
منابع غذایی آهن دار
منابع غذایی آهن دار عبارتند از جگر، قلوه ، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم مرغ ، سبزی های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری ، اسفناج و حبوبات ؛ مثل عدس و لوبیا، هم چنین میوه های خشک ( برگه ها) به خصوص برگه زرد آلو و دانه های روغنی.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها
1. اسید سیتریک و اسید اسکوربیک ( ویتامینC) که درآلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزی ها ، آب پرتقال، لیمو شیرین ، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند، می توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند-.
2. اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج ، سیب زمینی، چغندر، کدو تنبل ، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم موجود است ، سبب افزایش جذب آهن می شود.
3. محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده می شوند.
توصیه های زیر را به کار بندید :
1. استفاده از غذاهایی که غنی از آهن می باشند.
2. فاده از منابع غذایی حاوی ویتامین در هر وعده غذایی ، جهت جذب بهتر آهن ( مثل پرتقال، گریپ فروت، کوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبزو لیمو ترش)
3. اندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی .
4. پرهیز از مصرف چای و قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا
5. برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست
6. تصحیح عادات غذائی غلط ( مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک ، یخ )
7. مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه جهت پیش گیری به موقع و یا بهبود کم خونی
8. استفاده از نان هایی که از خمیر ورآمده تهیه شده اند
9. استفاده از خشکبار مثل توت خشک ، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خونی از آهن هستند.
10. استفاده ازغلات و حبوبات جوانه زده .
11. شست وشو و ضد عفونی کردن سبزی هایی که استفاده می کنید.
12. شستن کامل دست ها با آب و صابون ، قبل از تهیه مصرف غذا و پس ازهر باراجابت مزاج .
13. مصرف روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان در زنان باردار.
14. مصرف قطره آهن هم زمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 2 سالگی در کودکان

منبع:گروه اینترنتی نیک صالحی

[a.z.p.z]

من موندم رفتم ازمایش دادم هموگلوبینم شده 17 خیلی بالاست ! ... بد جالبیش اینه که این علائم هارو هم دارم :

حساس ضعف عمومي و احساس سرگيجه پس از بلند شدن از تخت خواب
سرد بودن انگشتان دست يا پا
تنگي نفس - خستگی زود رس - خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها
این علائم رو شدید دارم ! رفتم ازمایش دادم ولی فهمیدم مقدار اهن خونم بالاست و اصلا دیگه نباید گوشت قرمز و ... هم مصرف کنم
ولی تعجب میکنم پس این علائم و مشکلاتم برای چی هست !!!

[morsadr]

من موندم رفتم ازمایش دادم هموگلوبینم شده 17 خیلی بالاست ! ... بد جالبیش اینه که این علائم هارو هم دارم :

حساس ضعف عمومي و احساس سرگيجه پس از بلند شدن از تخت خواب
سرد بودن انگشتان دست يا پا
تنگي نفس - خستگی زود رس - خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها
این علائم رو شدید دارم ! رفتم ازمایش دادم ولی فهمیدم مقدار اهن خونم بالاست و اصلا دیگه نباید گوشت قرمز و ... هم مصرف کنم
ولی تعجب میکنم پس این علائم و مشکلاتم برای چی هست !!!

ممکن است علایم علت دیگری نظیر علل عصبی داشته باشد .
البته خود غلظت خون که شما دارید نیز دقیقا می تواند این علایم را داشته باشد .

[Life24]

سلامت نیوز :یک فوق تخصص خون و آنکولوژی با بیان اینکه یک پنجم مردم دنیا دچار کمبود آهن هستند گفت: کمبود مصرف مواد غذایی حاوی آهن به خصوص گوشت قرمز موجب بروز این مشکل می شود.

دکتر مسعود ایروانی در گفت‌وگو با ایسنا کمبود مصرف مواد غذایی آهن دار به خصوص گوشت قرمز، قاعدگی در زنان و بیماری‌های همراه با خونریزی در برخی نقاط بدن را از عل بروز کمبود آهن دانست و گفت: این مشکل در مناطقی که عادات غذایی خاصی دارند و مواد پروتئینی و گوشت قرمز را کمتر مصرف می کنند و مناطق فقیر مثل آفریقا بیشتر مشاهده می شود.

وی با اشاره به اینکه آنمی فقر آهن در درازمدت سبب ایجاد ضعف، خستگی، بی حالی، تپش قلب، اختلال تمرکز و حالت عصبانیت می‌شود اظهار كرد: تنگی نفس در حین فعالت سنگین از دیگر عوارض فقر آهن است که تحمل افراد را برای انجام کارهای سنگین بدنی و ورزش را پایین می آورد.

وی رنگ پریدگی پوست و مخاط چشم و زبان و خواب رفتن دست و پا را از دیگر علائم آنمی فقر آهن بیان و اظهار كرد: خواب رفتن دست و پا می تواند علل متفاوتی داشته باشد اما یکی از علل آن فقر آهن است که به دلیل اختلالاتی که در مسیر اعصاب دست و پا ایجاد می کند اتفاق می افتد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در صورتی که کم خونی درمان نشود و شدت یابد به خصوص در آنمی ها که ناشی از کمبود آهن است می تواند بسیار خطر آفرین باشد.

وی ادامه داد: میزان غلظت هموگلوبین در داخل گلبول قرمز شاخصی است که برای میزان خون بدن وجود دارد و در صورتی که از حدی پایین تر بیاید فرد را دچار خستگی و بی حالی و ضعف شدید می کند و موجب حالت عصبانیت و عدم تحمل در فرد می شود و در صورتی که سن فرد زیاد باشد ممکن است سبب نارسایی قندی نیز بشود.

دکتر ایروانی اظهار داشت: در سن بالا تحمل هموگلوبین پایین برای افراد سخت است مثلا اگر غلظت خون آنها 10 باشد سبب ایجاد مشکلات برای فرد می شود و میزان خونرسانی فرد را به بافت‌ها کم می کند در صورتی که افراد جوان با هموگلوبین 6 و 7 هم ممکن است به راحتی تحمل کنند.

وی ادامه داد: پایین آمدن هموگلوبین در افراد مسن بروز عوارض قلبی و درد در قفسه صدری را موجب می شود و در شرایط شدید تر ممکن است فرد را دچار نارسایی قندی کند.

این فوق تخصص هماتولوژی آنکلوژی با بیان اینکه بعضی افراد برای مثال شیرخوارگان و کودکان در حال رشد بیشتر در معرض کم خونی هستند گفت: این رده سنی نیاز زیادی به پروتئین و گوشت قرمز دارند که این آهن را جبران کند.

دکتر ایروانی با بیان اینکه در صورتی که کم خونی ایجاد شود با مواد غذایی بهبود نمی یابد گفت: خانم ها در سنین زایایی و قبل از یائسگی به دلیل خونریزی های ماهیانه مستعد کم خونی می شوند در این موارد سعی می شود برای پیشگیری از ترکیبات آهن استفاده شود که دچار کم خونی و عوارض ناشی از آن نشوند.

وی ادامه داد: بهترین روش درمان در مراحل شدید فقر آهن استفاده از قرص های ساده آهن است در صورتی که بیمار خونریزی دائم نداشته باشد و اختلال همزمان دیگری نداشته باشد این قرص ها معمولا موثر بوده و در کوتاه مدت اثرات خود را نشان می دهد.

دکتر ایروانی ادامه داد: البته برای اینکه ذخایر بدن تامین شود، باید چند ماه قرص آهن مصرف شود تا بعد از قطع مصرف قرص فرد مجددا دچار کم خونی نشود.

وی در پایان اظهار داشت: برخی از افراد تحمل قرص های خوراکی را ندارند و دچار درد شکم، استفراغ و یبوست می شوند که برای این دسته افراد ترکیبات جدیدی وجود دارد که میزان آهن آنها کمتر است و افراد باید به مقدار بیشتری این ترکیبات را مصرف کنند اما تحمل آن برای بیماران راحت تر است.

[asemaneshab]

دختران باید آزمایش rbc را دوسال یک باربدهند تا اگرمشکل کم خونی فقرآهن دارند بامراجعه به پزشک برطرف کنند وبرای ازدواج نیز از کم خونی خود بااطلاع باشند وبرای جذب آهن باید تا 2 ساعت قبل و بعد از غذای آهن دار ازمصرف لبنیت و چایی دوری کنند

[hamid_diablo]

بهترین منابع غذایی حاوی آهن برای مقابله با کم‌ خونی

کم‌ خونی حالتی است که در آن تعداد یا اندازه گلبول‌های قرمز و یا مقدار هموگلوبین موجود در خون کاهش یافته و فرآیند تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن بین خون و سلول‌های بدن دچار اختلال می‌شود.
به گزارش ایسنا، از مهم‌ترین ریزمغذی‌ها جهت خون‌سازی که کمبود آنها موجب بروز کم‌ خونی می‌شود می‌توان به آهن، ویتامین ب۱۲ و اسید فولیک اشاره کرد.


از سوی دیگر، فقر آهن یکی از شایع‌ترین اختلالات تغذیه‌ای در کشورهای در حال توسعه و مهم‌ترین علت کم ‌خونی تغذیه‌ای در کودکان و زنان در سنین باروری است که با ایجاد گلبول‌های قرمز کوچک و کاهش مقدار هموگلوبین سبب کاهش توان جسمی و روانی فرد و حتی افزایش میزان مرگ و میر و ابتلا به بیماری‌ها می‌شود.

سایت اینترنتی مدگورو در مقاله‌ای فهرست مواد غذایی و منابع اصلی حاوی آهن و نیز منابعی که جذب آهن را افزایش می‌دهند،‌ منتشر کرده است.

در این مقاله آمده است مواد غذایی شامل جگر، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزیجات دارای برگ‌های سبز تیره و پهن مثل اسفناج، حبوبات و میوه‌های خشک مخصوصا برگه زردآلو و دانه‌های روغنی بهترین منابع خوراکی حاوی آهن هستند.

به علاوه منابع غذایی حاوی ویتامین ث،‌ اسید سیتریک و اسید اسکوربیک مانند آب‌ پرتقال، انبه و طالبی، منابع حاوی اسید مالیک و اسید تارتاریک مثل هویج و سیب‌زمینی و محصولات تخمیری مثل سس سویا عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن هستند