>>WiMAX چيست؟<<

[ghazal_ak]

تجزيه و تحليل وقايعي كه در حوزه‌‌هاي مختلف در منطقةخاورميانه رخ مي‌‌دهد، همواره براي تحليل‌گران مشكل‌‌تر از تحليل وقايع مشابه درساير مناطق دنياست. گو اينكه شرايط پرتلاطم سياسي- اجتماعي اين منطقه بر سايرتحولات در حوزه‌‌هاي اقتصادي نيز تأثير مي‌گذارد.

پيشرفت‌هاي اخير در حوزةمخابرات و ارتباطات، توجه كشورهاي اين منطقه مخصوصاً كشورهاي عربي را كه عمدتاً بهمدد وجود ذخاير عظيم نفت و گاز اين منطقه درآمدهاي سرشاري دارند، براي جبرانعقب‌‌ماندگي‌هاي انباشته‌‌شده در طول ساليان متمادي به خود جلب كرده است. در تحليلپيش رو، عوامل اقبال اين كشورها را به شبكه‌هاي WiMAX ثابت بررسي خواهيمكرد.

وضعيت بازار WiMAX سيار و ثابت در خاورميانه

برخلاف اروپاي غربي و آمريكا كه عمدة تحولات و رويدادهاي مهم مرتبط با WiMAX، بر استاندارد سيار 802.16e (كه قرار است از نيمة دوم سال2007 استفاده شود) متمركز شده است، در خاورميانه، استاندارد ثابت 802.16d كه به تازگي در دسترس قرار گرفته، در كانون توجه است؛ به طوري كه حتي كشورهايي كه از امكانات و تجهيزات 3G به طور گسترده بهره‌مندند نيز خواهان راه‌اندازي شبكه‌هاي WiMAX ثابت شده‌اند.

در اين راستا، اين پرسش مطرح مي‌شود كه آيا منطقة خاورميانه، برخلاف روند فعلي تحولات جهاني حوزة WiMAX گام برداشته است يا اينكه روند گسترش راه‌اندازي استاندارد ثابت در اين منطقه، با همان سرعتي كه اوج گرفته است، رو به افول خواهد رفت؟ در پاسخ، مي‌‌توان گفت كه با توجه به ناكافي بودن زيرساخت باند وسيع در خاورميانه، به نظر مي‌رسد طي پنج سال آينده، ميزان تقاضا براي شبكه‌هاي WiMAX ثابت، تقريباً در همة كشورهاي اين منطقه، به طور چشمگيري افزايش يابد. هرچند كه در درازمدت، احتمالاً كشورهاي ثروتمند حوزة خليج فارس، به استفاده از فناوري‌هاي اولية باند وسيع خود همچون DSL و فيبرنوري روي مي‌‌آورند؛ اما بازار كشورهاي فقيرتر اين منطقه، طي همين دوره بر شبكه‌هاي WiMAX ثابت متكي خواهد بود.

طي چند ماه اخير، روند مجوزدهي براي راه‌اندازي شبكه‌هاي WiMAX ثابت در خاورميانه، رشد قابل توجهي داشته است كه از جمله مي‌توان به واگذاري مجوز WiMAX ثابت به دو شركت عربستاني Batelco و PCCW اشاره كرد. البته پيش از اين، شبكه‌هاي WiMAX در عربستان، لبنان و قطر راه‌اندازي شده است. در نيمة دوم سال 2006، كشورهاي اردن، بحرين و عراق اولين مجوز راه‌اندازي شبكه‌هاي WiMAX ثابت خود را صادر كردند و در حال حاضر، عربستان نيز، مجوز پهناي باند اضافي WiMAX ثابت را براي دو اپراتور جديد ثابت خود، Batelco و PCCW، صادر كرده است.

علاوه بر اين، چند كشور ديگر نيز قصد دارند به زودي شبكه‌هاي WiMAX ثابت را راه‌اندازي كنند (جدول 1).

جدول1- مجوزهاي WiMAX در خاورميانه



نكته: عبارت "مشخص نيست" به اين معناست كه مجوز پهناي باند WiMAX، به عنوان قسمتي از مجوز واگذار شده و شامل سرويس‌‌هاي ديگري هم مي‌شود، از اين رو تعيين قيمت دقيق آن به تنهايي ممكن نيست.


خاورميانة ثروتمند!

سرانة قيمت پرداختي براي هر مگاهرتز از پهناي باند در خاورميانه، نسبت به ساير كشورهاي در حال توسعه و حتي آمريكا و كشورهاي اروپايي غربي، به طور چشمگيري بيشتر است (شكل 2). تا اين لحظه، مجوزهاي پهناي باند در بحرين، بيشترين قيمت را در سراسر جهان دارد (در اين كشور، قيمت هر مگاهرتز پهناي باند به ازاي هر مشترك حدود 0.19 دلار است).

تعيين دقيق قيمت هر مگاهرتز به ازاي هر مشترك، براي دو اپراتور جديد ثابت عربستان، هنوز امكان‌پذير نيست، زيرا در مورد تخصيص نهايي پهناي باند، هيچ تصميمي اتخاذ نشده است؛ با اين حال گزارش‌هاي اوليه‌اي كه از قيمت‌هاي پرداختي اين دو اپراتور جديد، براي در اختيار گرفتن مجوز WiMAX منتشر شده، حاكي از اين است كه قيمت واگذاري مجوزهاي WiMAX در عربستان نيز بسيار بالا خواهد بود. گفته مي‌‌شود قيمت پيشنهادي شركت Batelco براي در اختيار‌‌گرفتن مجوز توأمان WiMAX ثابت و سرويس سيمي باند وسيع، حدود 133ميليون دلار بوده است؛ در حالي كه شركت آمريكايي Verizon براي مجوز WiMAX ثابت، فقط حدود 1.3 ميليون دلار پيشنهاد كرده است.

افزايش ميزان تقاضا براي استفاده از باند وسيع بي‌سيم در خاورميانه، تحت‌تأثير دو عامل مهم است: ناكافي بودن زيرساخت فعلي باند وسيع سيمي و اقدامات دولت در حمايت از به‌كارگيري آن به عنوان وسيله‌اي براي پيشبرد روند توسعة اقتصادي. اين دو عامل در افزايش حجم تقاضا براي استفاده از شبكه‌هاي WiMAX در اين منطقه نيز تأثيرگذار بوده است.

تحقيقات نشان مي‌دهد كه پياده‌سازي شبكه‌هاي WiMAX در بازارهاي باند وسيع نه چندان توسعه‌يافته، مناسب‌تر است، زيرا بسياري از بازارهاي مخابراتي خاورميانه و حتي برخي از بازارهاي بسيار پيشرفتة تلفن همراه در اين منطقه، هنوز با كمبود شديد خطوط باند وسيع، دست‌وپنجه نرم مي‌كنند. براي مثال، با اينكه هر دو اپراتور تلفن همراه در عربستان، خدمات گسترد‌ه‌اي مجهز به 3G ارائه مي‌دهند، اما ضريب نفوذ باند وسيع خانگي اين كشور در سال 2006، به دليل فقدان زيرساخت كافي، كمتر از يك درصد بود. به علاوه در اين سال، فاصلة ميان ضريب نفوذ باند وسيع و PC هاي خانگي، 43درصد بود كه اين اختلاف زياد نمايانگر عدم تناسب تقاضا در حوزة باند وسيع است. همچنين، در بحرين نيز كه دو اپراتور تلفن همراه 3G دارد، فقط 6 درصد از كاربران اينترنت، جزو مشتركان باند وسيع بودند و اغلب از شيوة dial-up براي اتصال به اينترنت استفاده كرده‌‌اند.





نقش دولت‌ها

حمايت دولت‌ها از گرايش به استفاده از باند وسيع، فاكتور مهم ديگري است كه توجه به آن بسيار حائز اهميت است. كشورهاي ثروتمند حاشية خليج فارس مانند امارات و قطر، اميد دارند در عرصة خدمات سرمايه‌اي و نيز در بخش IT، به قطب منطقه و جهان تبديل شوند. اما كشورهاي فقيرتر اين منطقه، استفاده از باند وسيع را براي بهبود و توسعة عرضة خدمات دولتي - به ويژه خدمات آموزشي- لازم مي‌دانند و معتقدند كه به‌كارگيري طيف گسترده‌اي از باند وسيع، مي‌تواند موجب تشويق سرمايه‌گذاري شركت‌هاي خارجي و شركت‌هاي تجاري داخلي شود؛ در نتيجه، اغلب اين كشورها در تلاش‌اند تا روند دسترسي به باند وسيع را با سرعت هرچه بيشتر توسعه دهند.

مزاياي WiMAX

به طور كلي، ساختار هزينه‌اي و نيز توسعة آسان WiMAX به عنوان يكي از فناوري‌‌هاي باند وسيع، فاكتورهاي مهمي هستند كه موجب گسترش گرايش به استفاده از فناوري WiMAX در خاورميانه شده‌اند. با اين حال به نظر مي‌رسد كه در كشورهاي فقيرتر اين منطقه، به فناوري WiMAX به عنوان يك راه حل درازمدت نگريسته شود. در كشورهايي، همچون مصر، لبنان، اردن و عراق، پياده سازي فناوري WiMAX ثابت نسبت به استفاده از روش‌هاي سيمي، مزيت بيشتري دارد، زيرا اين فناوري، امكان توسعة شبكة سراسري باند وسيع را با قيمت كمتر فراهم مي‌كند.

بنابر گزارش اپراتورها، براي ساخت يك شبكة جديد، هزينة استفاده از خطوط WiMAX، حدود 500 دلار كمتر از هزينة استفاده از كابل‌هاي مس است (به ازاي هر خط)؛ علاوه بر اين با پياده سازي خطوط WiMAX اين امكان فراهم مي‌شود كه مطابق با افزايش حجم تقاضا براي استفاده از اين خطوط، بتوان تعداد ايستگاه‌هاي پايه را نيز به آساني افزايش داد.


موانع توسعه

با وجود اين، به‌كارگيري WiMAX ثابت در سطح گسترده كاملاً بعيد به نظر مي‌رسد؛ زيرا قيمت زياد تجهيزات انتهايي مشترك (CPE) شبكة WiMAX ثابت، مانع بزرگي است كه در آينده، كشورهاي فقير در حال توسعه با آن مواجه مي‌‌شوند؛ در حالي كه كشورهاي ثروتمند غربي، كم‌وبيش با اين مانع كنار خواهند آمد. هم اكنون، قيمت تجهيزات انتهايي مشترك شبكه WiMAX، حدود 300 دلار است و به نظر مي‌رسد كه اين قيمت بين 10 تا 20درصد كاهش يابد. به هر حال سازمان‌ها و مؤسسات دولتي (همچون مدارس)، شركت‌هاي تجاري كوچك و بزرگ و كاربران بومي پردرآمد، استطاعت پرداخت قيمت زياد تجهيزات انتهايي مشترك را دارند كه اين، گام مهمي براي برآوردن اهداف توسعة اقتصادي دولت در كشورهاي فقيرتر حاشية خليج‌فارس تلقي مي‌شود. از آنجا كه فراهم كردن بستر ارتباطات پاية باند وسيع، نسبت به برنامه‌هاي كاربردي پيشرفته با پهناي باند زياد، اولويت اصلي رگولاتورها در اين كشورها است، دولت درصدد خواهد بود تا بين محدوديت‌ درازمدت WiMAX (سرعت)، نسبت به ارزش فعلي آن در كوتاه‌مدت (هزينه‌ها) مصالحه كند.





پيشتازان خاورميانه

در كشورهاي ثروتمند حاشية خليج فارس مانند عربستان و بحرين، قيمت كم زيرساخت شبكة WiMAX موضوعي نيست كه توجه همگان را به سوي خود جلب كند؛ زيرا چيزي كه در اين كشورها در كانون توجه قرار دارد، سرعت زياد توسعة اين شبكه‌هاست. براي مثال، عربستان سعي دارد از كشور امارات كه قطب اصلي عرضة خدمات ديتا در منطقه محسوب مي‌شود، پيشي گيرد؛ آنها تصميم گرفته‌اند براي جلب توجه شركت‌هايي كه به استفاده از خدمات ديتا نياز مبرم دارند، پنج شهر ديجيتالي جديد ايجاد كند. بنابراين براي عربستان، قيمت زياد تجهيزات انتهايي مشترك، مانع چندان مهمي نيست، بلكه رفع سريع معايب و نقايص باند وسيع، هدف اصلي و اولويت‌ دولت تلقي مي‌شود. قطر، بحرين و كويت نيز خواهان در اختيار گرفتن بازار خدمات ديتا هستند، اما امارات قصد دارد همچنان در اين بازار پيشتاز باشد. در چنين بازارهايي، شبكة WiMAX و فيبر نوري به طور همزمان توسعه مي‌يابند كه مي‌توان به بازار كشورهاي قطر و عربستان سعودي اشاره كرد.


بازگشت به گذشته!

با وجود اين، انتظار مي‌رود كه در درازمدت، كشورهاي ثروتمند حاشية خليج فارس مجدداً به استفاده از فناوري‌هاي اولية باند وسيع خود (DSL و فيبر نوري) روي آورند؛ چرا كه شبكه‌هاي خطوط سيمي آنها، بهتر توسعه يافته است. تحقيقات مؤسسة تحقيقاتي Pyramid نشان مي‌دهد كه از نظر عملكرد، سرعتMbps20 نسبت به سرعتMbps75 كه براي WiMAX ثابت، از نظر تئوري مطرح است، واقع‌بينانه‌‌تر است و به نظر مي رسد با اين سرعت، WiMAX ثابت نتواند در دراز مدت با نسخه‌هاي جديدتر و پيشرفته‌تر DSL و نيز فيبر رقابت كند. از‌‌‌‌ اين‌‌رو رقابت كشورهاي حاشية خليج‌فارس براي دستيابي به برتري تكنولوژيكي، در درازمدت منجر به انتخاب فناوري‌هاي باند وسيع سيمي خواهد شد.


برخي‌ پيش‌بيني‌ها دربارة وضعيت بازار WiMAX

• پيش‌بيني مي‌شود كه در مزايدة واگذاري WiMAX سيار كه قرار است در آيندة نزديك در مصر برگزار شود، قيمت پيشنهادي اپراتورهاي باند وسيع ثابت، براي هر مگاهرتز پهناي باند به ازاي هر مشترك، بين 0.05 تا 0.08 دلار باشد.

• فروشندگان تجهيزات انتهايي مشترك باند وسيع و WiMAX پيش‌بيني ‌مي‌كنند كه طي 5 سال آينده، حجم تقاضا براي تجهيزات باند وسيع در كشورهاي غربي خاورميانه افزايش يابد؛ به‌خصوص در كشورهاي فقيرتر اين منطقه كه گرايش به استفاده از WiMAX ارزان و ساير تجهيزات انتهايي مشترك روزافزون است.


منبع:

Middle East & Africa Market Perspective, May 2007

تدوین: محمد کشوری
گروه علمی تحلیلی طیف

[ghazal_ak]

پيش زمينه

تجهيزات مبتني بر استاندارد IEEE 802.16 که داراي تاييديه[1] از اتحاديه جهاني Wimaxهستند، به منظور ايجاد دسترسي بي سيم پهن باند، در قالب سناريوهاي متنوعي طراحي و پيکربندي شده اند. از جمله اين سناريوها مي توان به ديد مستقيم (LOS) که براي محيط هاي کم تراکم با ايجاد پوششي وسيع تر مورد استفاده قرار مي گيرد و نيز ديد غيرمستقيم (non-LOS) که در محيط هاي متراکم شهري بکار گرفته مي شود اشاره کرد. از سويي سرويس هاي موجود نيز مي توانند به صورت ثابت[2]، قابل انتقال[3] ، سيار[4] و يا ترکيبات مشابه به آن ها نيز ارائه شوند. حال با توجه به اين شرايط، هدف مشترکي که سرويس دهندگان بر مبناي اين فناوري به دنبال آنند، ايجاد و ارائه اتصالي پهن باند به کاربران خانگي و تجاري بگونه اي است که ايمن و قابل اطمينان باشد.

بسياري از طيف هاي راديويي که در شبکه هاي Wimaxقابل اعمال هستند، از جنبه هايي مانند کاربرد و عملکرد محدود شده اند. بخش مخابرات راديويي در اتحاديه بين المللی ارتباطات راه دور[5] و همچنين مجريان و متصديان کشوری براي آنکه دريابند چه عملکردهايي در باندهاي فرکانسي گوناگون مجاز مي باشد، از عناوين باندهاي خاصی استفاده مي کنند. در نتيجه تخصيص هايي که به ارائه دهندگان خدمات Wimaxداده شده تنها مي تواند به طور شاخص به دو صورت ثابت يا سيار زميني[6] درنظر گرفته شود. بسياري از مجريان و متصديان داخلی بطور نوعي تخصيص هاي طيف ثابت را در سناريوهاي کاربردي ثابت و گاهي کوچ نشيني[7] محدود کرده اند. از سويي ديگر برخي از مجريان، تخصيص هاي سيار زميني را جهت استفاده در مجموعه ي وسيع تري از عملکردها امکان پذير ساخته اند که می تواند تمامي سناريوهاي کاربردي Wimaxرا دربر گيرد. چنين تخصيص هايي را می توان بطور کلی مربوط به سيستم هاي بين المللی ارتباطات راه دور[8] که در سال 2000 معرفی شده اند، دانست. ولی در حال حاضر، Wimaxبه عنوان فن آوري ای بر پايه چنين سيستم هايي محسوب نمي شود و بنابراين ممکن است از لحاظ گسترش و توسعه، تنها در باندهاي خاصي محدود شود.

اتحاديه جهانی Wimaxبا ارائه راهکردهايي در حال کاهش محدوديت هاي موجود در عملکردها و سناريوهاي کاربردي مي باشد. از آنجاييکه تعداد کمي از مجريان و متصديان در بکارگيري اين فن آوري و کاربردهاي آن، جهت گيری خاصی از خود نشان نداده اند، توسعه سناريوهاي کاربردي مختلف Wimaxتنها توسط اين عده در باندهايي خاص امکان پذير شده است. با گذشت زمان انتظار مي رود باندهايي که در ابتدا به سناريوهاي کاربردي خاصي محدود شده بودند، آزادي عمل بيشتري پيدا کرده و ارائه دهندگان خدمات Wimaxنيز به دنبال آن بتوانند سناريوهاي کاربردي چندگانه را در صورتي که زمينه های تجاري جالب توجه ای پديد آيد، ارائه کنند.

بطور کلی دو باند مختلف از ديدگاه اتحاديه جهانی Wimaxمورد تائيد مي باشد که شامل باند مجاز[9] 3.5 گيگاهرتزی و باند غيرمجاز[10] 5.8 گيگاهرتزی مي شود. اين باندها بطور سنتي (و گاهي بطور عمومی) به عنوان تخصيص هاي طيف ثابت مديريت مي شوند. در بيشتر موارد، اين تخصيص ها نمي توانند براي سناريوهاي کاربردي سيار يا قابل انتقال بکار گرفته شوند و گاهي حتي بکارگيري آن ها در سناريوهاي کوچ نشيني نيز با محدوديت هايي مواجه مي شود.

تاثير مقررات طيفي بر سناريوهاي کاربردي

محدوديت هايي که بسياری از ارائه دهندگان خدمات Wimaxاز ديدگاه رگولاتوری بايد بکار بندند، بايد تا حدی در راستای تعاريف ارائه شده توسط اتحاديه جهانی Wimax از سناريوهای کاربردی کوچ نشينی و ثابت باشد. اين امر به طور کلی پذيرفته شده است که مودم هايی با پوشش کمتر (و يا به عبارتیindoor) که قابل نصب توسط کاربران نيز می باشد، می توانند بطور اساسی مدل های تجاری ای را که ارائه دهندگان خدمات ثابت بکار می بندند، بويژه در محدوده های مسکونی بهبود بخشند. چنين مودم هايی (و به همين ترتيب لپتاپ ها) می توانند از ديد فنی به عنوان دستگاه های کوچ نشينی نيز به حساب آيند: آن ها در حين استفاده ثابت بوده، ولی مکان و موقعيتشان می تواند تغيير يابد. رگولاتورها از چنين عملکردهای کوچ نشينی که دارای بازه تحرک کمی می باشند به خوبی پشتيبانی می کنند، ولی موضوعی که مطرح می شود آن است که چنين عملکردهايي اغلب نياز به بروزرسانی مقررات سرويس های ثابت موجود دارند تا بتوانند از برخوردها و ناسازگاری های احتمالی بوجود آمده جلوگيری کنند. در نتيجه، بسياری از رگولاتورها بطور ضمنی عملکردهای کوچ نشينی ای با بازه تحرک پائين را به عنوان زيرمجموعه ای از سرويس های ثابت تلقی می کنند. به هر حال چنين تخصيص های طيف ثابتی ، ديگر قابليت عملکرد کوچ نشينی را با بازه تحرک گسترده، امکان پذير نمی سازند.

تعريف سناريوهای کاربردی کوچ نشينی و ثابت می تواند نشانگر رگولاتوری و عوامل تجاری باشد. بنابراين خصوصيات معماری موجود بايد امکان پياده سازی را در تطابق با تعريف داشته باشد. برای مثال تعريف سناريوی کاربردی کوچ نشينی، تمامی بازه های ممکن از تحرک دستگاه را در مدت زمان کاربرد تحت پوشش قرار می دهد که اعتبارسنجی و ورود به شبکه را در هر نقطه ای از شبکه ارائه دهنده خدمات امکان پذير می سازد. به عنوان مثالی ديگر، انتظار می رود که انتخاب ايستگاه پايه[11] سرويس دهنده جهت حفظ نقطه يکسان اتصال، همانگونه که در سناريوهای کاربردی کوچ نشينی و ثابت لازم است، نياز به محدود شدن داشته باشد. اين امر به ارائه دهندگان خدمات و بويژه سرويس دهندگان Wimaxامکان می دهد تا نيازمندی های رگولاتوری را در يک شبکه ثابت، در حاليکه مزايای تراکم انبوه و افزونگی سرورهای چندگانه نيز همچنان حفظ می ماند، مطابق سازند. در صورتی که مقررات بسيار دقيقی حاکم باشد، ليست ايستگاه های پايه قابل استفاده می تواند به ايستگاه های پايه ای که سکتورهای يک سلول خاص را نشان می دهد، محدود شود. روش جايگزين ممکن (ولی با مطلوبيت پائين تر) همچنين بايد بگونه ای پشتيبانی شود که همه ايستگاه های پايه برای ورود به شبکه اوليه در دسترس باشند و امکان انتخاب ايستگاه پايه پس از آنکه ورودی اوليه تکميل شد، برداشته شود.

شبکه Wimaxبايد بتواند از ارائه سناريوهای کاربردی قابل انتقال نيز با بکارگيری کاربردها و خصوصياتی که توسط محدوديت های رگولاتوری ثابت يا کوچ نشينی اعمال می شود، پشتيبانی کند. اين کاربردها و خصوصيات بايد شامل مکانيزم هايي جهت اعتبارسنجی تسريع يافته باشند که بدين گونه بتوانند در صورت نبود آن نيز از شکلی تقليدی در ارائه آن بهره گيرند.

ارائه مجوز به ارائه دهندگان خدمات Wimax

ارائه دهندگان خدمات بی سيم بطور شاخص نياز به دريافت مجوزی جهت ارائه خدمات سيار دارند. تخصيص طيف سيار زمينی بطور نمونه، همراه با اجازه ای برای فراهم سازی سرويس های سيار می باشد که با عنوان مجوز متصدی سيار شناخته می شود.

همانگونه که گستره سناريوهای کاربردی در دسترس برای Wimaxدر حال افزايش است، ارائه دهندگان خدمات بی سيم، با اين فرض که بتوانند مجوز مناسب را بدست آورند، شبکه های خود را بگونه ای پياده سازی می کنند تا عملکردهای ديگری را نيز پشتيبانی کنند. اين امر ممکن است منجر شود تا ارائه دهندگان خدمات با مجوزهای متصدی ثابت، بتوانند سرويس های کوچ نشينی، قابل انتقال يا سيار را نيز ارائه دهند و يا آنکه به همان صورت ارائه دهندگان خدمات بی سيم نيز با مجوزهای متصدی سيار بتوانند به ارائه سرويس های کوچ نشينی يا ثابت بپردازند.

در کشورهايي که مجريان محدوديت هايي برای مجوزدهی متصدی اعمال نمی کنند، ارائه دهندگان خدمات بی سيم بايد قادر باشند تا مجوزهايي چندگانه بدست آورند. اين چنين ارائه دهندگان خدمات بی سيم بايد بتوانند آزادانه گستره ای از مدل های کاربردی را ارائه دهند که شامل پشتيبانی همزمان سناريوهای کاربردی ثابت، کوچ نشينی، قابل انتقال، سيار ساده و همچنين کاملا سيار باشد.
معماری شبکه های Wimaxبايد به ارائه دهندگان خدماتی که بطور اساسی به سناريوهای کاربردی خاص منظوره محدود شده اند امکان دهد تا شبکه های خود را بطور فزاينده ای توسعه داده تا از ديگر سناريوهای کاربردی نيز پشتيبانی به عمل آورند. در نتيجه همانگونه که تکنولوژی در حال پيشرفت و توسعه است، محدوديت های گذشته در مدل های کاربردی نيز به تدريج برداشته می شوند، و آزادی عمل بيشتری در ارائه خدمات چندمنظوره در زمينه اين فناوری نوين پا به عرصه ظهور می گذارد.

منابع

1) Regulatory Background for WiMAX, Peretz Feder, Andrea Francini, Janice Wunsch – LucentTechnologies, Gary Schlanger – IDT Telecom, N.K. Shankaranaranayan – AT&T < WiMAX Forum Service Provider Working Group > , 2005

2) Recommendations andRequirements for Networks based on WiMAX Forum CertifiedTM Products, SP WG Requirements - Release 1.5 , 2006

3) Regulatory Positionand Goals of the WiMAX Forum, Regulatory WorkingGroup of WiMAX Forum, August 2004

4) Regulatory issues andprogress in support of WiMAX deployment, JohnVisser, Norel, WiMAX Forum R WG, 2006

5) RegulatoryIngredients for B WA, Mariana Goldhamer, Directorof Strategic Technologies, Alvarion Ltd., WiMAX Forum Member, 2006
__________________________________





[1] WiMAX Forum Certified TM
2 Fixed
3 Portable
4 Mobile
5 ITU-R
6 LandMobile
7 Nomadic
8 IMT-2000
9 Licensed
10 Unlicensed
11 BaseStation

wimax.blogfa.com

[BIZIMT]

شما چگونه به شبکه اینترنت دسترسی پیدا می کنید؟
امروزه سه روش متداول دسترسی به شبکه اینترنت به قرار زیر است:
دسترسی پهن باند: که معمولا از طریق مودم های کابلی و یا DSL ممکن می شوند.
دسترسی بدون سیم از طریق سیستم WiFi : که به کمک روتر های مخصوص WiFi دسترسی بدون سیم کاربران را در نقاط مختلف همچون رستوران ها، هتل ها، دفاتر کار و غیره فراهم می آورند.

روش Dial-up که در صورت نبود امکانات پیشین به ناچار مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از ساده ترین، ابتدایی ترین و کم سرعت ترین روش های دسترسی به اینترنت است.

عمده ترین مشکل استفاده از روش باند پهن را می توان قیمت بالا و برای WiFi نیز محدودیت در پوشش امواج بدون سیم عنوان نمود. اما فن آوری جدید به گونه ای این مشکلات را برطرف نموده است که سرعت بالای روش پهن باند با قیمتی کمتر ازآن و پوشش وسیعتری نسبت به WiFi فراهم آورده است. این سیستم به نام WiMAX معروف است که از مخفف عبارات Worldwide Interoperability for Microwave Access بر گرفته شده است.

WiMAX تقریبا به همان شکل WiFi کار می کند اما با سرعتی بیشتر از آن، محدوده پوشش وسیعتر و تعداد مشترکین بیشتر نسبت به WiFi.

هر سیستم WiMAX از دو قسمت اصلی به شرح زیر تشکیل یافته است:

دکل WiMAX که درست همانند دکل های آنتن تلفن های سلولی (همراه) عمل می کند. با این تفاوت که یک دکل فرستنده WiMAX قادر است تا به تنهایی محدوده ای تقریبا برابر 8000 کیلومتر مربع را تحت پوشش قرار دهد، درحالیکه دکل های تلفن همراه محدوده ای بسیار کوچک را تحت پوشش قرار می دهند.

یک گیرنده WiMAX: که اغلب بر روی لپ تاپ ها نصب شده اند و یا به صورت اتصال خارجی به رایانه های رومیزی متصل می شوند.

دکل های سیستم WiMAX قادر هستند که به مستقیما با پهنای باند بالا به اینترنت متصل شوند. این اتصال معمولا از طریق کابل های زیر زمینی و یا یک اتصال بدون سیم از طریق امواج رادیویی ماکروویو بین چند دکل فراهم می شود.

ارتباط میان گیرنده ها و دکل های سیستم WiMAX نیز از دو طریق برقرار می گردند:

الف) روش دید غیر مستقیم: نوعی خدمات مشابه Wi-Fi است که رایانه ها به کمک آنتن های کوچکی با دکل ها ارتباط برقرار می کنند. در این روش WiMAX، از گستره فرکانسی پایین تری در حدود 2 تا 11 گیگا هرتزی (تقریبا مشابه Wi-Fi) استفاده می نماید. از طرفی طول موج های ارسالی بلندتر سبب می شوند تا امواج براحتی توسط ساختار های فیزیکی همانند درختان و ساختمان ها و غیره دچار تفرق و گسستگی شوند..

ب) روش دید مستقیم: در این روش یک آنتن گیرنده بشقابی مخصوص، بر روی بام و یا بلندی درست روبروی یک دکل WiMAX قرار می گیرد. در این روش اتصال قوی تر و پایدارتر برقرار می شود و امکان تبادل داده با نرخ خطای کمتری فراهم می گردد. به علاوه در این روش از گستره فرکانسی بالاتری که تا 66 گیگا هرتز می رسد استفاده می شود که موجب تداخل کمتر می شود.

روش دسترسی Wi-Fi محدوده ای به سعت تقریبی 65 کیلو متر مربع را تحت پوشش قرار می دهد این درحالیست که از طریق روش دید مستقیم WiMAX می توان مساحتی در حدود 9300 کیلومتر مربع را تحت پوشش قرار داد.

همانگونه که ذکر شد، WiMAX نیز همچون Wi-Fi روشی است جهت انتقال اطلاعات از یک رایانه به رایانه ای دیگر از طریق امواج و سیگنال های رادیویی. در این حالت هر رایانه لپ تاپ و یا رومیزی مجهز به گیرنده WiMAX قادر خواهد بود تا اطلاعات ارسالی از طرف ایستگاه فرستنده WiMAX را دریافت کند.

حداکثر سرعت تبادل داده در سیستم Wi-Fi به 54 مگا بایت بر ثانیه می رسد که این مقدار در سیستم WiMAX به 70 مگابایت بر ثانیه افزایش می یابد. که البته در هر دو حالت این سرعت میان چند کاربر مختلف تسهیم شده است. اما تفاوت اصلی این دو سیستم سرعت آنها نیست بلکه مسافت و برد است. روش WiMAX کیلومتر ها بیشتر از Wi-Fi برد دارد. بطوریکه برد Wi-Fi در حدود 30 متر است ولی WiMAX دایره ای به شعاع 50 کیلومتری از اطراف دکل فرستنده را تحت پوشش قرار می دهد. این افزایش برد در سیستم WiMAX ناشی از دو عامل فرکانس و توان ارسال امواج است.

عصر امروز، عصر ارتباطات است و نیاز روز افزون برای استفاده از خدمات شبکه با سرعت بالا و فارغ از قید زمان و مکان باعث بوجود آمدن فن آوری های جدید جهت فائق آمدن بر این محدودیت ها شده است. فن آوری های پهن باند (Broadband) در این دستیابی به خدمات پرسرعت موفق بوده اند و اکنون فن آوری WiMAX علاوه بر پرسرعت بودن، محدودیت مکان را نیز از پیش روی برداشته است. WiMAX یک فن آوری بدون سیم پرسرعت با برد زیاد است که در قالب استاندارد 802.16 تدوین شده است. این استاندارد دارای ویرایش های مختلفی است و آخرین ویرایش آن 802.16e می باشد. مهمترین تفاوت این ویرایش قابلیت Mobility است. قابلیت Mobility به کاربر این امکان را می دهد که هنگام حرکت یا در محل های مختلف نیز از خدمات WiMAX استفاده نماید.
با توجه به حضور شرکت های بزرگ دنیا در عرصه این فن آوری، در آینده نزدیک تجهیزات سخت افزاری WiMAX روی نوت بوک ها و PDA به صورت داخلی نیز وجود خواهد داشت. روند رو به رشد استفاده از این فن آوری، آینده روشنی را متصور است و شرکت پارس آنلاین نیز به عنوان بزرگترین شرکت خدمات IT در ایران، همواره سعی در عرضه خدمات خود با بهره گیری از جدیدترین فن آوری های روز دنیا دارد.


خصوصیات شبکهWiMAX پارس آنلاین
بخشی از خصوصیات سیستم WiMAX پارس آنلاین شامل موارد زیر است:

• سرعت بالا
• توانائی استفاده در حالت دید غیر مستقیم ( Non Line Of Sight )
• عدم مشکل تداخل فرکانسی
• امنیت بسیار بالا
• تضمین کیفیت خدمات QOS
• امکان استفاده از خدمات شبکه در حال حرکت Mobility
• محدوده تحت پوشش وسیع
• تجهیزات کوچک با استفاده آسان

سرعت
حداکثر سرعت دریافت کاربران WiMAX تا 5 مگابیت بر ثانیه و سرعت ارسال تا 2 مگابیت بر ثانیه است. در عمل حداکثر سرعتی که کاربر قادر به دستیابی آن خواهد بود بستگی به نوع مودم وقدرت و کیفیت سیگنال دریافتی مودم WiMAX سمت کاربر و نوع آنتن مورد استفاده (Indoor یا Outdoor) دارد.
پیش بینی می شود که در آینده سرعت های بالاتر نیز مهیا گردد.

دید غیر مستقیم NLOS (Non Line Of Sight)
یکی از علل موفقیت و رو به رشد بودن این فن آوری توانایی کار در حالت NLOS آن است. در واقع مودم WiMAX با استفاده از انعکاس امواج آنتن از روی ساختمان ها و موانع نیز قادر به برقراری ارتباط می باشد که این خصوصیت بسیار مهمی برای یک سیستم بی سیم است. در استاندارد 802.16e قدرت پوشش دهی در حالت NLOS نسبت به استاندارد های پیشین بهینه تر شده است و در نتیجه پوشش بهتری حاصل گردیده است.
در حالت کلی دو نوع دید در سیستم های بدون سیم وجود دارد:

• دید مستقیم Line of sight
• دید غیر مستقیم Non Line of sight

در حالت اول فرستنده و گیرنده باید یکدیگر را مستقیما و بدون هیچ مانعی ببینند ولی در حالت دوم همانطور که در بالا گفته شد نیازی به دید مستقیم نیست و گیرنده امواج انعکاس یافته از موانع را دریافت میکند و با فن آوری خاصی که در آن طراحی شده است می تواند ارتباط را برقرار کند.

تداخل فرکانسی
فرکانس مورد استفاده در سیستم WiMAX پارس آنلاین به صورت اختصاصی بوده و در محدوده 3.5GHz است لذا تداخلی با هیچ فرکانسی در کشور ندارد. در ضمن بدلیل ساختاری که WiMAX دارد چنانچه در فرکانس خاصی تداخل مشاهده کند از سایر فرکانس های دیگر تعریف شده در باند فرکانسی اختصاص یافته، استفاده میکند. محدوده شهر توسط سلول های مختلف و محاسبات دقیق رادیو فرکانسی پوشش داده شده است تا کاربران بتوانند به راحتی و بدون کمترین مشکلی از این ارتباط استفاده کنند.


امنیت
امنیت شبکه WiMAX با استفاده از EAP/TTLS و PKMv2 و رمزنگاری 128 بیتی AESکه در لایهMAC انجام می شود که در حال حاضر قویترین الگوریتم های امنیتی هستند.


تضمین کیفیت خدمات QoS
QoS در سیستم WiMAX دارای 5 کلاس سرویس برای کاربرد های متفاوت می باشد و این کلاس های QoS امکان سرویس دهی کاربرد های حساس به زمان و کیفیت مانند VoIP را فراهم می نماید. در سیستم WiMAX هر ارتباط بوسیله الگوریتم زمان بندی خاصی کنترل میشود وبدینوسیله توانایی تضمین سرویس های مختلف را دارد.

استفاده در حال حرکت Mobility
Mobility یا قابلیت تحرک کاربر یکی از مهمترین مزایای سرویس WiMAX پارس آنلاین است . این قابلیت به این معنی است که کاربر در حال حرکت می تواند بدون قطع شدن از ارتباط استفاده کند و چنانچه در حال حرکت از یک آنتن به آنتن دیگر برسد مانند ارتباط موبایل از آنتن جدید ارتباط خواهد گرفت.

محدوده پوشش وسیع
میزان فضای پوشش داده شده توسط یک فرستنده WiMAX بستگی به شرایط مختلفی دارد ولی در حالت کلی برای دید غیر مستقیم NLOS بین 1-5 کیلومتر و برای دید مستقیم LOS تا 30 کیلومتر است.


تجهیزات کوچک با استفاده آسان
شبکه WiMAX نیاز به تجهیزات بزرگ و پیچیده ای ندارد و استفاده از تجهیزات آن راحت و آسان است.در شکل های زیر نمونه مودم های WiMAX را مشاهده می نمایید.

-------------------------------
منابع :
نوشته: شروین هادی نژاد
شبکه بیسیم
اینترنت پارس آنلاین