چغندرقند

[bidastar]

بهره وري عوامل و نهاده هاي توليد در مزارع چغندرقند شهرستان اقليد
محمدي حميد,موسوي سيدنعمت اله,كفيل زاده فرشيد,رحيمي مجيد



هدف اين تحقيق، تعيين حد اقتصادي استفاده از نهاده هاي توليدي در توليد چغندرقند در شهرستان بود. جهت دستيابي به هدف فوق، با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي دو مرحله اي داده هاي مورد نياز از طريق تکميل پرسشنامه و مصاحبه با 55 کشاورز در شهرستان اقليد، جمع آوري شد. براي سنجش بهره وري نهاده ها از توابع توليد كاب - داگلاس و ترانسندنتال استفاده شد. هم چنين در تعيين سهم هزينه نسبي عوامل توليد، از تابع نرانسندنتال استفاده شد. طبق نتايج، از نهاده هاي نيروي کار، ماشين آلات و بذر بيش از حد بهينه اقتصادي و از نهاده کود شيميايي کمتر از حد بهينه استفاده مي شود. جهت کسب حداکثر سود در واحدها بايستي ميزان مصرف نهاده هاي نيروي کار، ماشين آلات و بذر کاهش و مصرف کود شيميايي افزايش يابد. نتايج مطالعه نشان داد که 67.2 درصد از بهره برداران در استفاده از نيروي کار در ناحيه سوم توليد عمل مي کنند. هم چنين 85.5 درضد از بهره برداران، کود شيميايي را در ناحيه اول توليد مصرف کردند. اين در حالي است که به ترتيب 100 و 58.2 درصد از زارعين نهاده بذر و ماشين آلات را بيش از ميزان بهينه مصرف مي کنند. 56.4 درصد از زارعين در استفاده از سم در ناحيه اقتصادي (ناحيه دوم) عمل کردند. ضريب تبيين تابع توليد 88 درصد به دست آمد که بيان گر برازش مناسب تابع است. به اين مفهوم که متغيرهاي مستقل توانسته اند 88 درصد از تغييرات متغير وابسته (عملکرد) را توجيه کنند. هم چنين نتايج نشان داد که بيشترين سهم هزينه نهاده هاي توليد مربوط به نيروي کار و ماشين آلات است و کاهش مصرف اين دو نهاده، موجب کاهش هزينه هاي توليدي و افزايش سود خواهد شد.
______________

[bidastar]

تاثير تنش خشكي در مراحل مختلف رشد بر عملكرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيكي چغندرقند
ميرزايي محمدرضا,رضواني سيدمعين الدين,گوهري جواد



به منظور تعيين اثرات تنش رطوبتي در مراحل مختلف رشد چغندرقند و استفاده بهينه از آب، تحقيقي به صورت آزمايش فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 12 تيمار و چهار تکرار از بهار سال 1379 به مدت دو سال در ايستگاه اکباتان مرکز تحقيقات کشاورزي استان همدان اجرا شد. يکي از فاکتورها، قطع آبياري در سه مرحله رشد ) S1 تا S3) و فاکتور ديگر تعداد دفعات قطع آبياري در چهار سطح I1) تا (i4 بود. علاوه بر 12 تيمار ترکيبي مذکور، يک کرت شاهد بدون تنش نيز منظور شد. نتايج تجزيه مرکب نشان داد که اثر متقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر عملکرد ريشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در سطح پنج درصد و اثر متقابل تعداد دفعات قطع آبياري در سال از لحاظ صفت عملکرد ريشه معني دار بود. اثر متقابل رطوبت نسبي برگ و درصد رطوبت وزني خاک در سال در سطح يک درصد معني دار بود. اثر متقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر صفات کارآيي مصرف آب براي عملکرد ريشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در سطح يک درصد معني دار بود. مقايسه ميانگين دو ساله کارآيي مصرف آب در برداشت نهايي نشان داد که بالاترين کارآيي مصرف آب مربوط به تيمار S1 I2 (دو بار قطع آبياري در مرحله رشد برگي) و حداقل آن مربوط به تيمار S2 I4 (چهار بار قطع آبياري در مرحله رشد ريشه) بود. هم چنين مشخص گرديد که قطع آبياري بيش از يک مرحله در مراحل مختلف رشد چغندرقند، باعث کاهش عملکرد کمي چغندرقند مي شود. به طور کلي، تنش رطوبتي باعث کاهش کمي عملکرد ريشه و عملکرد قند شد. البته مقدار تاثير تنش خشکي بستگي به زمان و شدت تنش داشت. کاهش عملکرد ريشه و قند ناشي از تنش در مرحله رشد ريشه و مرحله ذخيره سازي قند شديدتر بود.
_________________

[bidastar]

تاثير كود دامي، پتاسيم و بر روي عملكرد كمي و كيفي چغندر قند در منطقه بردسير
جواهري محمدعلي*,رشيدي ناصر,باقي زاده امين

* مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان کرمان


به منظور بررسي اثر کود دامي، سولفات پتاسيم و اسيد بوريک بر خصوصيات کمي و کيفي محصول چغندرقند، آزمايشي در قالب طرح اسپليت پلات فاکتوريل در چهار تکرار طي سه سال (1380- 1378) در منطقه بردسير کرمان اجرا گرديد. عامل کود دامي در سه سطح صفر، 10 و 20 تن ماده خشک در هکتار در کرت اصلي و کود سولفات پتاسيم در سه سطح صفر، 75 و 150 کيلوگرم در هکتار و اسيدبوريک نيز در سطوح صفر، 10 و 20 کيلوگرم در هکتار به صورت فاکتوريل در کرت هاي فرعي مصرف شدند. نتايج نشان داد که اثر کود دامي و سولفات پتاسيم بر عملکرد ريشه معني دار (?=%5) بوده است. ولي اسيد بوريک روي درصد قند ملاس و درصد قند سفيد ريشه معني دار نگرديد. استفاده از کود دامي و سولفات پتاسيم اثر معني داري بر عملکرد شکر سفيد داشت به طوري که استفاده از 20 تن کود دامي در هکتار، 10 در صد و استفاده از 150 کيلوگرم سولفات پتاسيم در هکتار، 6 درصد عملکرد شکر سفيد را نسبت به شاهد افزايش داد. اگر چه اسيد بوريک اثر معني داري بر عملکرد شکر سفيد نداشته، ولي عملکرد شکر سفيد را نسبت به شاهد 1.8 در صد افزايش داده است و اين در حالي بود که آب آبياري حدود 0.5 ميلي گرم در ليتر حاوي بر بود.
________________

[bidastar]

شناسايي قارچ هاي عامل پوسيدگي ريشه چغندرقند و تعيين پراكندگي آن ها در استان كرمانشاه؛ گزارش كوتاه
شيخ الاسلامي مهيار,يونسي حسن,صفايي داريوش



قارچ هاي بيماري زاي بسياري سبب ايجاد پوسيدگي ريشه چغندرقند در مراحل مختلف مي شوند. در بين آنها Rhizoctonia spp سبب پوسيدگي هاي طوقه و ريشه، پوسيدگي خشک و پوسيدگي بنفش ريشه مي شود. (Whitney and Duffos 1986). پوسيدگي ريشه توسط قارچ phytophthora drechsleri Tucker در مزارعي که ريشه چغندرقند در معرض رطوبت بيش از حد معمول خاک قرار دارد، مشاهده شده است (Habibi 1975)، قارچ Fitzp Pythium aphanidermatum (Edson) به عنوان يکي از عوامل فساد بذر، مرگ گياهچه و پوسيدگي ريشه در ايران شناخته شده است. (Ahmadinejad and Okhovat 1976). از قارچ Rhizopus arrhizus Fischer به عنوان يکي از عوامل پوسيدگي طوقه چغندرقند در ايران نام برده شده است. (Habibi 1977). به منظور شناسايي و تعيين پراکنش قارچ هاي بيماري زا در مزارع چغندرقند استان کرمانشاه طي سال هاي 1377 و 1378 بررسي هايي انجام گرفت. در اين مطالعات از تعداد 41 مزرعه در مناطق مختلف استان در حوزه کارخانه هاي قند اسلام آباد غرب و بيستون بازديد به عمل آمد ...
__________

[bidastar]

كاهش مصرف علف كش با كاربرد همزمان تيغه هاي كولتيواتور و سم پاشي نواري در زراعت چغندرقند
جاهدي آژنگ*,نوروزي عباس,ساعتي محسن

* مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان همدان


طي يک آزمايش مزرعه اي سه ساله (81- 1379) و در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي، امکان کاهش مصرف سم علف کش با تلفيق روش هاي شيميايي و مکانيکي در کنترل علف هاي هرز مزرعه چغتدرقند مورد بررسي قرار گرفت. سه نوع تيغه چاقويي کولتيواتور (سرنيزه اي، پنجه غازي و شمشيري) جهت حذف علف هاي هرز بين رديف هاي کشت، همراه با پا شش مخلوط مساوي علف کش هاي دسمديفام (امولسيون 15.7 درصد از ماده تجاري بتانال آ.ام) و کلريدازون (پودر و تابل 80 در صد از ماده تجاري پيرامين) مورد استفاده قرار گرفت. سم پاشي به صورت نواري به عرض 20 سانتي متر روي پشته ها، به ميزان دو ليتر در هکتار (يک بار پاشش) و يک ليتر در هکتار (دو بار پا شش به فاصله 10 روز) انجام شد. تيمارها با شاهد منطقه (انجام فاروئر و کاربرد 6 ليتر مخلوط مساوي علف کش هاي دسمديفام و کلريدازون) و هم چنين تيمار وجين دستي (دو بار) مقايسه شد. نتايج حاصل از تجزيه آماري داده ها نشان داد که بين تيغه هاي کولتيواتور مورد آزمايش، تيغه سرنيزه اي به دليل نوع برش و کارآيي بيشتر در خاک توانسته است با حذف علف هاي هرز بين خطوط کاشت نسبت به دو تيغه ديگر برتري نشان دهد. با مصرف علف کش به ميزان دو ليتر، از مخلوط مساوي دسمديفام و کلريدازون (يک بار پاشش) در هکتار بود. اين تحقق نشان داد که با استفاده از سم پاشي نواري و حذف علف هاي هرز بين خطوط کاشت توسط تيغه کولتيواتور سرنيزه اي، مي توان تا 66 در صد مصرف علف کش در هر هکتار را کاهش داد که هم از نظر اقتصادي و هم زيست محيطي قابل توجه است.
_____________

[bidastar]

هيبريدهاي بين گونه اي در چغندرقند (جنس Beta) با استفاده از روش نجات جنين
روزبه فرانك,صادقيان سيديعقوب,ياوري نسرين,مصباح محمود



تلاقي بين گونه اي يا بين جنسي در چغندرقند معمولا به علت عدم لقاح، مرگ جنين يا قطع ارتباط آندوسپرم با جنين موفقيت آميز نبوده است. در اين موارد، تکنيک نجات جنين مفيد بوده و جنين هاي هيبريد قبل از نابود شدن در شرايط درون شيشه اي کشت و نگه داري مي شود. دستيابي به تلاقي بين گونه اي چغندرقند با گونه هاي وحشي به دليل عدم تشابه کروموزومي با روش هاي متداول به نژادي ميسر نيست. در اين بررسي، براي تهيه هيبريدهاي بين گونه اي، تلاقي يک توده تتراپلوئيد 37RT به عنوان والد مادري با دو گونه وحشي Beta. Webiana و Beta procumbens به عنوان والد پدري به صورت دستي انجام شد. پس از مطالعه روند رشد جنين توسط محلول يک درصد تترازوليوم کلرايد، جنين هاي هيبريد 20 روزه در محيط غذايي N6 در سه آزمايش با ترکيبات مختلف هورموني در شرايط آزمايشگاهي کشت و در تاريکي و دماي 25 درجه سانتي گراد به مدت چهار هفته قرار گرفتند. آزمايش سوم با ترکيب محيط N6 و هورمون هاي BA, GA3, NAA به ترتيب به ميزان 1، 0.2، 0.5 و P.V.P به ميزان 300 ميلي گرم در ليتر و ساکارز و زغال فعال به ترتيب به ميزان 30 و يک گرم در ليتر و 0.6 درصد آگار نتيجه مطلوبي را از نظر جوانه زدن جنين هيبريد نشان داد. سپس جنين هاي جوانه زده جهت ازدياد به محيط N6 حاوي BA و GA3 به ترتيب به ميزان 0.5 و يک ميلي گرم در ليتر منتقل و در شرايط 16 ساعت روشنايي و دماي 25 درجه سانتي گراد قرار داده شدند. نتايج نشان داد که درصد جوانه زني و دانهال هيبريد دو نوع تلاقي B.vulgaris×B.procumbens و B.vulgaris×B.webbiana به ترتيب 10 درصد و 40 درصد است.
__________

[bidastar]

بررسي پاسخ به انتخاب در نسل هاي مختلف چغندرقند تحت شرايط تنش شور و خشكي
خورشيد عبدالمجيد,مصباح محمود,رنجي ذبيح اله,اميري رضا,فتحي محمدرضا



تنش هاي شوري و خشکي در بسياري از مناطق جهان بيش از هر عامل ديگري موجب کاهش عملکرد محصولات زراعي مي گردند. توليد ارقامي که اين شرايط را تحمل نموده و عملکرد قابل قبولي نيز داشته باشند، ضرورت دارد. هدف از اين تحقيق مقايسه نسل هاي گزينش شده با نسل هاي اوليه آن ها در شرايط تنش خشکي و شوري، به منظور بر آورد ميزان پاسخ به گزينش نسل ها بود. در اين بررسي توده هاي اوليه ژنوتيپ هاي 8001 و 7233 چغندرقند به همراه نسل هاي گزينش شده دوم و سوم (به عنوان متحمل به شوري) و توده هاي در حال اصلاح Bp کرج و Bp مشهد (پايه اوليه) و نسل گزينش شده دوم آن ها (به عنوان متحمل به خشکي) در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در شرايط تنش شوري (اميرآباد) و خشکي (کمال آباد) در سال 1379 مورد آزمون قرارگرفتند. نتايج نشان داد که در شرايط تنش شوري، پاسخ به گزينش در نسل هاي مختلف 8001 به مراتب بيشتر از 7233 مي باشد و انتخاب موجب افزايش عملکرد ريشه و شکر سفيد گرديده است. هم چنين در شرايط تنش خشکي، گزينش در نسل هاي Bp کرج و Bp مشهد، همراه با افزايش تحمل به خشکي بوده است. در نهايت، بر اساس نتايج اين تحقيق گزينش توده اي در افزايش تحمل به تنش شوري و خشکي در توده هاي استفاده شده موثر بوده است
__________________

[bidastar]

بررسي تاثير قطع آبياري در مراحل مختلف رشد بر روي كميت و كيفيت چغندرقند در منطقه خوي
نورجو امير,بقايي كيا مهدي



اعمال تنشهاي آبي براساس دو هدف عمده افزايش كارايي مصرف آب و استفاده بهينه از منابع آب و اهداف به زراعي (نظير افزايش برخي پارامترهاي كيفي محصول، جلوگيري از رشد بيرويه اندامهاي هوايي محصولاتي نظير چغندرقند و…) صورت ميگيرد. در صورتي كه در مراحلي از رشد گياه كه حساسيت كمتري به خشكي دارد، از مقدار آب آبياري كاسته شود، ميتوان ضمن كاهش هزينه‌هاي آب و آبياري از آب صرفهجويي شده در ساير زراعتها استفاده به عمل آورد و بدين ترتيب كارايي مصرف آب را افزايش داد. اين تحقيق با هفت تيمار آبياري در سه تكرار در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خوي به مدت دو سال (1378 و1380) به مرحله اجرا درآمد. تيمارهاي آبياري شامل: آبياري در تمام مراحل، عدم آبياري در مرحله كاشت تا سبزشدن، قطع آبياري در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت، عدم آبياري در مرحله كاشت تا سبزشدن و قطع يك نوبت آبياري در مرحله رشد ثابت، عدم آبياري در مرحله كاشت تا سبزشدن و قطع آبياري آخر، قطع آبياري در مرحله سبز تا شروع رشد ثابت و قطع يك نوبت آبياري در مرحله رشد ثابت، قطع آبياري در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت و قطع آبياري آخر بودند. نتايج دو سال آزمايش نشان ‌دادكه تيمارهاي آبياري اثر معني‌داري در سطح يک درصد در توليد ريشه و شكر قابل استحصال دارد. در صورتي‌كه بتوان سبزشدن بذور و نياز آبي چغندرقند در مرحله اوليه رشد را بدون نياز به آبياري توسط بارندگيها تأمين نمود، ميتوان ضمن كاهش 5/16 درصد در مصرف آب نسبت به تيمار شاهد, شكر قابل استحصال را 3/13 درصد افزايش داد. در اين حالت كارايي مصرف آب،70/1 كيلوگرم شكر در هر مترمكعب آب مصرفي در مقايسه با 25/1 در تيمار شاهد حاصل ميگردد. در صورتي‌كه از آبياري آخر نيز صرف نظر شود، ضمن كاهش 2/21 درصد در مصرف آب، شكر قابل استحصال نسبت به شاهد 11 درصد افزايش يافته و كارايي مصرف آب به 76/1 كيلوگرم شكر بر مترمكعب آب مصرفي افزايش خواهد يافت. از پارامتر‌هاي كيفي محصول، درصدقند درسطح يک درصد و مقدار سديم موجود در ريشه در سطح پنج درصد تحت تأثير قرارگرفته‌اند. به طوركلي كليه تنشهاي آبي وارد شده موجب افزايش درصدقند نسبت به تيمار شاهد شد. قطع آبياري در مرحله اوليه رشد و قطع آبياري آخر منجربه افزايش درصدقند گرديد، به طوري­که درصدقند از 74/12 در تيمار شاهد به 09/16 افزايش يافت. بنابراين افزايش درصدقند، كاهش عملكرد ريشه به علت تنش آبي را جبران نموده و شكر قابل استحصال اين تيمار بيشتر از تيمار شاهد به دست آمده است.
_______________________

[bidastar]

بررسي تاثير كاربرد پتاسيم‌ در دورهاي مختلف آبياري نشتي بر عملكرد و كارایي مصرف آب دو ژنوتيپ چغندرقند
محمديان رحيم*,كلارستاقي كيومرث,احمدي مسعود,غالبي سعيد

* مؤسسه تحقيقات چغندرقند


به منظور بررسي‌ اثرات‌ كاربرد سطوح‌ مختلف‌ پتاسيم‌ درشرايط آبياري با دورهاي مختلف بر عملكرد كمي‌ و كيفي‌ دو ژنوتيپ‌ چغندرقند (12681 وa37.1) اين‌ بررسي‌ در سالﻫاي 1377 و‌ 1378 در مركز تحقيقات‌ كشاورزي‌ و منابع طبيعي خراسان‌ (طرق) انجام شد. در اين آزمايش‌ سه سطح‌ پتاسيم‌ شامل عدم‌ مصرف‌ پتاسيم‌، مصرف‌ به منظور رسانيدن‌ پتاسيم‌ تبادلي خاك‌ به‌ پنج درصد ظرفيت‌ تبادل‌ كاتيوني‌ خاك (cec)‌ و مصرف‌ پتاسيم به منظور رسانيدن‌ پتاسيم تبادلي خاك به پنج درصد ظرفيت تبادل‌ كاتيوني‌ خاك‌ به‌ اضافه‌ نياز گياه و چهار سطح‌ دور آبياري‌ 9، 12، 15 و 18 روزه مورد بررسي قرار گرفت. در سال 1377 مقدار آب در هر دور آبياري براساس عرف منطقه (حدود 73 ميليﻣتر آب در هر دور) در نظر گرفته شد و در سال 1378 به منظور افزايش تنش رطوبتي، مقدار آب در حدود 25 درصد نسبت به سال 1377 كاهش يافت. نتايج نشان داد كه عملكرد ريشه و عملكرد شكر سفيد در هر دو سال آزمايش و كارائي مصرف آب در سال اول آزمايش به طور معنيﺩاري تحت‌ تاثير دور آبياري‌ قرار گرفت (p<0.01‌). بيشترين‌ عملكرد شكر سفيد‌ در سال 1377 در دور آبياري‌ 12 روز و در سال 1378 در دور آبياري نه روز به دست‌ آمد. در سال 1377 افزايش پتاسيم تبادلي تا پنج درصد Cec خاك در دورهاي آبياري مورد بررسي، عملكرد ريشه، عملكرد شكر سفيد و كارائي مصرف آب را افزايش داد. مقادير اين افزايش براي دورهاي آبياري 9، 12، 15 و 18 روز براي عملكرد شكر سفيد به ترتيب 5/11، 7، 9 و 10 درصد بود. در سال 1378 همراه با كاهش مقدار آب در هر دور آبياري در دورهاي آبياري 12، 15 و 18 روز باكاربرد پتاسيم روند كاهشي در عملكرد شكر سفيد مشاهده شد. در حالي كه اين روند در دور آبياري نه روز به صورت افزايشي و مقدار آن به ترتيب 5/12, هشت درصد در سطح دوم (نسبت به سطح اول پتاسيم) و سوم پتاسيم (نسبت به سطح دوم پتاسيم) افزايش يافت. اين روند به طور تقريبا مشابه براي عملكرد ريشه و كارائي مصرف آب نيز مشاهده گرديد. با توجه به نتايج به دست آمده كاربرد پتاسيم تنها در شرايط عدم تنش و تنش متعادل میﺗواند اثرات مثبت بر عملكرد و كارائي مصرف آب داشته باشد.

[bidastar]

بررسي تاثير وزن ريشچه و فاصله كشت بر عملكرد و خصوصيات كيفي بذر منوژرم چغندر قند
صادق زاده حمايتي سعيد,يوسف آبادي ولي اله,طالقاني داريوش,دهقان شعار مجيد,بريموندي احمد



اين بررسي جهت تعيين نحوه تاثير دو عامل وزن ريش چه و فاصله کشت روي خصوصيات کيفي و کمي بذر چغندرقند منوژرم ژنتيکي رقم 9597 چغندرقند طي سال هاي 1377 و 1378 در ايستگاه تحقيقات کشاورزي اردبيل اجرا گرديد. در اين مطالعه، وزن ريش چه با سه اندازه مختلف (کمتر از يکصد گرم، 100 تا 200 گرم و 200 تا 300 گرم) در کرت اصلي و فاصله بين بوته ها با سه سطح (40، 50 و 60 سانتي متر) در کرت فرعي در قالب طرح کرت هاي خرد شده در قالب بلوک هاي کامل تصادفي با پنج تکرار مورد بررسي قرار گرفت. اندازه گيري ها در اين طرح شامل صفات ريخت شناسي بوته، صفات کيفي (سرعت و يکنواختي جوانه زني)، نحوه توزيع اندازه بذر و درصد بذر منوژرم بود. نتايج حاصل نشان داد که تغيير در فاصله بين بوته ها، به ترتيب در سطح احتمال پنج و يک درصد بر روي تعداد شاخه فرعي و عملکرد بذر در بوته تاثير معني داري دارد. افزايش فاصله بوته ها از 40 به 60 سانتي متر عملکرد بذر در بوته را معادل 43 درصد افزايش داد. افزايش وزن ريشه موجب افزايش سهم بذور استاندارد (با قطر بين 3.5 تا 4.5 ميلي متر) و از آنجا عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه زني (به ميزان 11 درصد) و در عين حال، کاهش سرعت جوانه زني و يکنواختي جوانه زني شد. از سوي ديگر، افزايش فاصله بوته ها (کاهش تراکم بوته) با افزايش سهم بذوري با قطر بيش از 4.5 ميلي متر، سرعت و يکنواختي جوانه زني و کاهش عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه زني همراه بود. در مجموع، در اين بررسي بيشترين عملکرد بذر خام (1208 کيلوگرم در هکتار) و بذر استاندارد قادر به جوانه زني (229.16 کيلوگرم در هکتار) با کاشت ريش چه هايي به وزن 200 تا 300 گرم در فاصله کشت 60 سانتي متر به دست آمد
______________________