نگهداری از گلها و گیاهان آپارتمانی

[majid42]

یوکا
yucca elephantipes
گیاهی است زیبا از خانواده آگاواسه با برگ‌های کشیده و خنجری نوک تیز و به رنگ سبز و دو گونه دارد یکی که فاصله برگ‌ها در آن زیادتر است و گل نمی‌دهد و این نوع برای آپارتمان بیشتر توصیه می‌شود و نوع دیگر که فاصله برگ‌های آن کمتر و گل‌هایی به شکل زنگوله واژگون و سفید و کرم رنگ می‌دهد و برای کشت در باغچه مناسب‌تر است هر دو گونه را می‌توان هم در آپارتمان و هم در باغچه نگهداری کرد.گیاهی بسیار مقاوم است و در هر جای خانه می‌توان از آن استفاده کرد، نسبت به شرایط نامساعد نور، دما و هوا مقاوم است و به همین دلیل در اکثر خانه‌ها دیده می‌شود.
● عوامل موثر در نگهداری یوکا:
▪ نور: به نور کافی احتیاج دارد، در آفتاب کامل می‌توان نگهداری کرد ولی در سایه پس از مدتی گیاه بد شکل شده و فاصله برگ‌ها زیاد می‌شود.
▪ دما:درجه حرارت مطلوب در زمستان ۱۰تا۱۶درجه سانتیگراد است و در تابستان محتاج به نگهداری در خارج از اتاق است ولی کلا از نظر دما در هر فصلی هم می‌توان در اتاق و یا خارج از خانه نگهداری کرد. (نسبت به سرما مقاوم است)
▪ آبیاری: در تابستان آنرا همیشه مرطوب و هر ۲تا۳روز یک‌بار آبیاری کنید در زمستان بین دو آبیاری اجازه دهید تا سطح خاک گلدان خشک شود کلا اکثر گیاهان چون در زمستان به علت دمای پایین رشد نمی‌کنند به آب کمی نیازمند هستند.
▪ خاک: خاک مناسب خاک لوم است که مخلوطی از شن ، رس و مواد آلی است.
▪ تکثیر: جدا کردن پاجوش‌ها (پا گیاه) در بهار از گیاه مادر و کاشتن آنها، کاشتن قلمه در شن و ریشه‌دار کردن آن که در اوایل بهار بهتر جواب می‌دهد البته اگر جوانه انتهایی گیاه را ببرید گیاه پس از مدتی در قسمت جوانه انتهایی دو یا سه شاخه می‌شود که از آنها می‌توانید برای قلمه زدن استفاده کنید.

[majid42]

فیکوس
Ficus elastica
گیاهی است از خانواده موراسه که در اصل زادگاهش آسیای استوایی است. در هوای آزاد ارتفاع آن به ۳۰متر می‌رسد. گیاهی که جواب خوبی به شرایط آپارتمان می‌دهد. برگ‌ها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه می‌روید با ریزش برگ‌های پیر در قاعده ساقه گیاه حالت بد منظر به خود می‌گیرد که در این حالت می‌توان آن را از نزدیکی سطح خاک قطع کرد تا گیاه جوان شود.
▪ عوامل مورد نیاز گیاه:
ـ نور: اگرچه در سایه هم می‌تواند خود را زنده نگه‌دارد ولی رشد آن مطلوب نیست از معرض نور مستقیم آفتاب در امان نگهدارید. به نور کامل نیاز دارد.
ـ آبیاری: اجازه دهید سطح خاک در بین دو آبیاری خشک شود آب زیاد از اندازه به گیاه آسیب می‌رساند. این گیاه نسبت به خشکی مقاوم است. در تابستان هفته‌ای دو بار و در زمستان هفته‌ای یکبار کافی است
ـ خاک: بهترین خاک، خاک لوم است مخلوطی از برگ پوسیده و کود حیوانی و خاک رس (خاک باغچه)
ـ تکثیر: گرفتن قلمه حداقل با یک برگ در بهار و ریشه دار کردن آنها در درجه حرارت ۲۴تا۲۷درجه سانتیگراد البته در بهار معمولا همه قلمه‌ها ریشه می‌دهد.
ـ نکته گیاه پزشکی: گلدان گیاه مریض را هرگز عوض نکنید چون باعث از بین رفتن گیاه می‌شود.
آگلونما (Aglaonema treubii)
گیاهی است از خانواده آراسه با برگ‌های ابلق خود گیاه بسیار زیبایی است، ساقه‌ها کوتاه و برگ‌های بیرون آمده از غلاف، نیزه‌ای شکل و خم شده به طرف پایین با طول ۱۲تا۱۵سانتیمتر مقاومت خوبی در برابر سایه و خشکی دارند.
▪ عوامل مورد نیاز گیاه
ـ نور: به نور کافی احتیاج دارد از آفتاب مستقیم بیزار است و تقریبا در همه جای آپارتمان که مقداری نور طبیعی داشته باشد می‌ماند.
ـ دما:در زمستان باید در داخل خانه نگهداری شود و تا ۱۰درجه سانتیگراد را نیز تحمل می‌کند.
آبیاری: اجازه دهید در بین دو آبیاری سطح خاک گلدان خشک شود زیرا آب زیادی باعث پوسیدگی می‌شود
ـ خاک: مانند دیفن باخیا به خاک برگ نیاز دارد.
ـ تکثیر: مانند دیفن باخیا تکثیر می‌شود یعنی هم می‌توان ساقه بدون برگ را به صورت افقی در ماسه کاشت یا قلمه برگدار را کاشت یا از جوانه‌هایی که از خاک خارج می‌شوند استفاده کرد.
ـ نکته: اگر برگ‌ها خیلی آویزان هستند برگ‌ها را دسته کرده و چند روز درون روزنامه پیچیده تا برگ‌ها شکل ایستاده به خود بگیرند.

[majid42]

لیندا (Elephant foot tree
برگ‌ها باریک و کشیده و ضخیم و مقاوم، مجنون و آویزان و فنری، حالت زیبای آن ناشی از سرازیر شدن برگ‌ها به طرف پایین بخصوص در سنین بالا، انتهای ساقه ضخیم و شکل عجیبی به خود می‌گیرد و نام انگلیسی آن به معنی پای فیل به همین علت است.
با بالا رفتن سن گیاه از ساقه آن جوانه‌هایی می‌روید که به خاطر حفظ شکل و فرم آن باید فورا حذف شوند.
▪ عوامل مورد نیاز گیاه:
ـ نور: در نور کامل بهترین رشد را دارد ولی در نیم سایه
نیم آفتاب هم رشد خوبی دارد هر چند وقت یک‌بار گلدان را به محل پر نور ببرید. سعی کنید نور کافی باشد.
ـ دما: در زمستان ۱۰تا۱۳درجه و در تابستان ۲۱درجه بهترین درجه حرارت است.
البته در صورت افت دما آبیاری را قطع کنید.
ـ آبیاری: برای مرطوب نگه‌داشتن گلدان ۲تا۳بار در هفته در تابستان آبیاری کنید در بهار و پاییز هفته‌ای یک‌بار و در زمستان به آن هر سه هفته یکبار آب دهید در زمستان و دمای پایین در صورت آبیاری زیاد از اندازه برگ‌ها ریزش می‌کنند.
ـ خاک: بهترین خاک، خاک لیمونی است (ترکیبی از رس، شن، مواد آلی که بهتر است در مواد آلی از خاک برگ بیشتری استفاده شود تا خاک کمی از لوم سبک‌تر باشد)
ـ تکثیر: کاشت بذر در خاک پیت در هوای گرم یا ریشه‌دار کردن جوانه‌های ظاهرشده روی ساقه (البته تکثیر لیندا در منزل خیلی مشکل است تقریبا ناممکن است
__________________

[majid42]

برگ انجیری
monstera deliciosa
گیاهی بسیار مقاوم است. هوای گرم و مرطوب ایده‌آل آن است. تغییرات درجه حرارت را به‌راحتی می‌پذیرد، ریشه‌های هوایی آنها احتیاج به تغذیه و تکیه گاه خزه دار دارند و برای افراد مبتدی گیاهی مناسب است.
▪ نیازها:
▪ نور: نزدیک پنجره با نور غیر مستقیم نیم سایه نیم آفتاب نور دلخواه این گیاه است مواظب اشعه مستقیم آفتاب باشید. نور مستقیم آفتاب باعث سوختگی برگ‌ها می‌شود.
▪ دما: اگرچه تا ۱۰درجه مقاومت می‌کند ولی کمتر از ۱۳درجه را دوست مقاومی است. در زمستان در صورت افت دما اگر به گیاه خیلی کم آب بدهید مقابل سرما مقاومت می‌کند. در تابستان
غبار پاشی کنید.
▪ آبیاری: در بین دو آبیاری اجازه دهید سطح خاک گلدان خشک شود آب بیش از اندازه برای گیاه مضر است.
▪ خاک:ترکیبی از خاک برگ (مقدار خاک برگ بیشتر باشد) کود آلی و خاک باغچه (گل رس) برای این گیاه مناسب است.
▪ تکثیر: گرفتن قلمه در بهار که البته چون قلمه‌ها دارای ریشه هوایی هستند به‌راحتی تکثیر می‌شود و هر ۳یا۴قلمه‌ای را که ریشه کامل داده در یک گلدان کاشته و وسط گلدان یک قیم خزه دار قرار دهید تا گیاه روی این قیم رشد کرده و بالا رود که منظره زیبایی به گلدان می‌دهد
▪ نکته: البته بعضی از گونه‌های این گیاه احتیاج به قیم ندارند. همیشه روی برگ‌ها را با پارچه‌ای نرم از گرد و غبار پاک کنید.

[majid42]

آبیاری گیاهان آپارتمانی به هنگام سفر
هر ساله هنگام تعطیلات و مسافرت ها خانواده هایی که در فضای داخل خانه شان تعدادی گیاه آپارتمانی را پرورش می دهند ،همواره دل نگران آبیاری آنها می شوند. برخی مسئولیت آبیاری را به همسایه و یا فامیل خود می سپارند ولی بعضی دیگر که چنین امکانی را ندارند، به هنگام برگشتن با گیاهانی پژمرده روبه رو می شوند.
در صورتی که می توانند با به کارگیری یکی از چند راهکار زیر با خیالی آسوده به سفر بروند.
- گلدان ها را کف حمام یا آشپزخانه بچینید و سطلی حاوی آب را در کنار هر گلدان و در سطحی بالاتر از آن قرار دهید. پارچه ای نخی به اندازه یک متر یا بیشتر و به عرض حدود پنج سانتی متر آماده کنید و یک سر آن را از کنار گلدان به داخل خاک فرو کنید. سر دیگر را در سطل پر از آب قرار دهید.
به این ترتیب دستمال پارچه ای همواره آب را به خود جذب می کند و آب کم کم به داخل خاک گلدان منتقل می شود.
- در داخل وان حمام یا در یک لگن بزرگ، کمی آب بریزید و چند آجر در کف آن و در داخل آب قرار دهید. سپس گلدان ها را بر روی آجرها بچینید. توجه داشته باشید، گلدان ها به طور مستقیم درون آب قرار نگیرند و در ضمن در کف هر یک از گلدان ها نیز حداقل چند سوراخ وجود داشته باشد.
- یک تکه حوله یا پتوی کوچک مستعمل را در کف وان یا لگن بزرگ قرار دهید. داخل وان یا لگن را به ارتفاع دو الی سه سانتی متر آب بریزید. گلدان ها را بر روی حوله یا پتوی مرطوب قرار دهید یا آن که نیمی از یک تکه حوله بزرگ را درون لگن و یا سینی بزرگی قرار داده و گلدان ها را روی آن بچینید. سر دیگر حوله را در داخل ظرف گود دیگری که با آب پر شده است بگذارید. توجه داشته باشید ظرف دوم باید در سطحی بالاتر از ظرف اول قرار گیرد. در ضمن اندازه ظروف را با توجه به ابعاد گلدان ها و گیاه درونشان انتخاب کنید.

[majid42]

بنفشه آفریقایی
african violet
گیاهی است زیبا از خانواده ژسزیاسه. برگ‌ها سبز مخملی و کرک دار و روی ساقه فشرده و کوتاه قرار دارند. بنفشه آفریقایی نسبت به طول روز بی‌تفاوت است و به همین علت درصورت مهیا بودن شرایط در تمام طول سال گل می‌دهد. و می‌تواند به عنوان هدیه‌ای زیبا برای دوستان در نظر گرفته شود.
بنفشه آفریقایی در رنگ‌های سفید، صورتی، بنفش، قرمز و... موجود است.
عوامل موثر در نگهداری بنفشه آفریقایی:
▪ نور: در تابستان به نور کامل احتیاج دارد البته نباید گیاه را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داد بهترین مکان در خانه پنجره‌های شمالی است البته پنجره‌های شرقی و غربی نیز خوب است.
▪ نکته: در پشت پنجره باید فضایی بین پرده وجود داشته باشد تا باعث جریان یافتن هوا و جلوگیری از سرما زدگی گیاه در زمستان شود.
▪دما: در تمام طول سال درجه حرارت مطلوب برای این گیاه
۱۶درجه سانتیگراد است.
در صورت بالا بودن رطوبت تا ۲۷درجه نیز مقاومت می‌کند.
▪ آبیاری: برای آبیاری زیر گلدانی را از آب پر کرده تا از زیر در اثر جذب آب توسط خاک آبیاری شود و سطح خاک خیس شود بعد از خیس شدن سطح خاک آب اضافی را از زیر گلدانی خالی کنید زیرا آبیاری بیش از اندازه گل دادن بنفشه را به تاخیر می‌اندازد.
سعی کنید در بین دو آبیاری سطح خاک خشک شود زیرا خشکی کنترل شده گل دادن را تسریع می‌کند. البته خشکی زیاد از اندازه گیاه را مستعد آفت زدن می‌کند.
▪ نکته: هرگز گیاه را از بالا آبیاری نکنید زیرا برگ‌ها نسبت به آب حساس هستند و باعث از بین رفتن گیاه می‌شود.
▪ خاک: بهترین خاک، خاک برگ است که از یک قسمت برگ پوسیده یک قسمت کود حیوانی و یک قسمت خاک رس است که بهتر است خاک رس کمتر باشد.
▪ تکثیر: لیوان را از آب پر کرده و رویش را به‌وسیله تکه‌ای کش با کیسه فریز بپوشانید و روی کیسه فریز (نایلون) را سوراخ‌هایی کنید و برگ بریده شده گیاه را در این سوراخ‌ها وارد کرده تا بدون تماس برگ با آب فقط ساقه گیاه در داخل آب باشد معمولا بعد از دو هفته برگ‌ها ریشه داده و آماده کاشتن در گلدان است.
▪ نکته مهم: همیشه تمام برگ‌های گیاه را باز بینی کنید تا اگر آفت (شته) زد پاک کنید و از تکثیر آن جلوگیری شود زیرا به علت حساسیت برگ‌ها نسبت به آب سمپاشی میسر نیست و فقط باید جلوگیری کرد و گیاه آفتی را از بقیه جدا کرد.

[majid42]

کلیویا، با گل نارنجی و قرمز
کلیویا از خانواد‌ه آماریلید‌اسه (نرگسی‌ها) و د‌ارای چند‌‌گونه زینتی است. زاد‌گاه آن نواحی جنوب آفریقا است و از گیاهان د‌ارای پیاز د‌ائمی و برگ‌های همیشه سبز است. مهم‌ترین نوع آن کلیویا مینیاتا و گارد‌نی‌ای و نوبیلیس است. د‌ر فصل بهار حد‌ود‌ د‌ه تا بیست عد‌د‌ گل نارنجی و قرمز روشن د‌ر انتهای شاخه بلند‌ آن که از وسط بوته بالا آمد‌ه، ظاهر می‌‌شود‌.اگرچه نگهد‌اری آن آسان است، ولی چنانچه شرایط و د‌ستورات فنی برای پرورش آن رعایت نشود‌، ممکن است سال‌ها گل ند‌هد‌. د‌ر آخر پاییز، شاخه‌های گل د‌هند‌ه را قطع می‌‌کنند‌.
▪ نگهد‌اری
ـ کلیویا د‌ر زمستان به استراحت کامل و د‌مای ۵ـ۷د‌رجه نیاز د‌ارد‌.
ـ برای این گیاه محل پرنور آپارتمان مناسب است و باید‌ د‌ر تابستان از نور مستقیم محفوظ بماند‌.
ـ د‌ر تمام مد‌ت تابستان و بهار باید‌ خاک سطح گلد‌ان مرطوب باشد‌. د‌ر آخر پاییز و زمستان آب را کم کرد‌ه و د‌ر بهار، موقعی که ارتفاع شاخه گل د‌هند‌ه به ۱۰ـ۱۵سانتیمتر رسید‌، آبیاری را شروع می‌‌کنند‌.
ـ هرچند‌ سال یک مرتبه گلد‌ان عوض می‌‌شود‌ و د‌ر این موقع د‌و قاشق سوپخوری گرد‌ استخوان و خاک باغچه و خاک برگ به گلد‌ان می‌‌د‌هند‌.
ـ از طریق کاشت بذر د‌ر بهار و قلمه د‌ر فصل تابستان د‌ر ماسه با استفاد‌ه از بیوروت گیاه تکثیر می‌‌شود‌.توجه د‌اشته باشید‌ د‌ر موقعی که گلد‌ان د‌رحال تولید‌ غنچه است، نباید‌ محل آن را تغییر د‌اد.

[majid42]

اسطوخودوس
فارسی : اسطو خودوس فرانسوی .
نام علمی :Lavandula angustifolia L
نام انگلیسی : Lavender
خصوصیات گیاهی :
گونه های مختلف اسطوخودوس گیاهانی خشبی چند ساله هستند . تا کنون حدود 48 گونه از اسطو خودوس شناسایی شده است . اسطوخودوس فرانسوی ( با گونه های اسپیکا ، افیسینالیس و ورا هم نام است ) گیاهی است مدیترانه ای که منشأ آن جنوب اروپا گزارش شده است و در جنوب ایتالیا ، جنوب فرانسه و اسپانیا در خاکهای سبک شنی و در ارتفاعات 1700 متری از سطح دریا به طور خودرو می روید . ارتفاع این گیاه متفاوت و بین 40 تا 60 سانتی متر است . شکل ظاهری آن در گیاه چند ساله شبیه نیمکره ای است که قطر آن به 80 تا 120 سانتی متر می رسد . برگها به رنگ سبز تیره ، نیزه ای شکل و به طور متقابل روی ساقه قرار می گیرد . طول این برگها سه تا پنج و عرص آن 2/0 تا 5/0 سانتی متر است . برگها پوشیده از کرک و حفره های حاوی اسانس است . گلها به صورت خوشه های مجتمع در انتهای ساقه های گلدهنده قرار می گیرند . ساقه های گل دهنده اسطو خودوس فرانسوی ، غیر منشعب و ارتفاع آنها 20 تا 40 سانتی متر است . گلها به رنگ آبی متمایل به بنفش هستند و ریشه اصلی این گیاه طویل و چوبی است و از انشعابهای متراکم و فراوانی برخوردار است . این ریشه قادر به جذب رطوبت از اعماق چهار متری زمین است . میوه اسطوخودوس فندقه و تخم مرغی شکل بوده و طول آن 8/1 تا 2/2 میلی متر و رنگ آن قهوه ای تیره و براق است . وزن هزار دانه نیز 85/0 تا 1/1 گرم است .


قسمت دارویی :
گلهای اسطوخودوس و پیکر رویشی آن ( برگها و سرشاخه های جوان ) حاوی مواد موثره دارویی می باشند .

مواد موثر :
گلها و پیکر رویشی اسطو خودوس فرانسوی حاوی اسانس است . این اسانس در حفره های مخصوص ساخته و ذخیره می شود . اسانس گلهای این گیاه در مقایسه با اسانس برگها و پیکر رویشی از کیفیت مناسب تری برخوردارند . مقدار اسانس بین 5/0تا 5/1 درصد بوده و مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده آن لینالیل استات ، لینالیل ، کامفور و گرانیول می باشد .

خواص درمانی :
در زمانهای گذشته مردم از این گیاه استفاده های دارویی متعددی می کردند . آنها اعتقاد داشتند استفاده از این گیاه سبب معالجه افراد فلج و به کار افتادن مجدد دست و پای افراد می شود . در حال حاضر در اکثر فارماکوپه های معتبر از گلهای اسطوخودوس به عنوان دارو یاد شده است واز مواد موثره آن به عنوان عاملی که سبب معالجه بیماریهای مربوط به سیستم عصبی و درمان روماتیسم می شود یاد شده است .

مواد و عناصر غذایی :
اگر چه اسطوخودوس در زمین های فقیر می روید ولی در سطوح وسیع کشت باید از زمینهای غنی و حاصلخیز استفاده شود . از آنجائیکه این گیاه 15 تا20 سال در یک مکان باقی می ماند ، از این رو تمام نیازهای غذایی آن در این مدت باید توسط خاکی که در آن کشت می شود تأمین گردد . تحقیقات نشان می دهد برای تولید هر یکصد کیلوگرم گل ، گیاهان 8/0 کیلوگرم ازت ، 2/0 کیلوگرم اکسید قسقر و 8/0 کیلوگرم اکسید پتاس از خاک جذب می کنند . کودهای کاملاً پوسیده حیوانی نقش عمده ای در افزایش عملکرد دارد . از این رو توصیه می شود فصل پاییز هنگام آماده ساختن زمین ، 35 تا 50 تن در هکتار کودهای حیوانی کاملاً پوسیده به زمین اضافه شود . همچنین در فصل پاییز باید 70 تا 80 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 100 تا 120 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به عنوان مقادیر پایه به خاک اضافه شود .
در سال اول رویش و در اواخر بهار نیز 70 تا 80 کیلوگرم در هکتار ازت باید به صورت سرک در اختیار گیاهان قرار گیرد . با توجه به طولانی بودن دوره رویش اسطوخودوس توصیه می شود در طول رویش این گیاه ، خاک مورد تجزیه قرار گیرد و با توجه به وضعیت خاک از نظر موتد و عناصر ضروری اقدام به کوددهی زمین نمود .

سازگاری :
اسطوخودوس از گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک است . در طول رویش به تابش نور فراوان و هوای گرم و رطوبت کم نیاز دارد .چنانچه این گیاه در چنین شرایطی رشد کند عملکرد گل ، مقدار اسانس و همچنین کیفیت آن افزایش می یابد . تحقیقات نشان می دهد که مقدار و کیفیت اسانس با نور رابطه مستقیم دارد به طوری که چنانچه اسطوخودوس در مناطقی که دارای نور کافی نباشد کشت شود ، نه تنها از نقدار اسانس گلها کاسته شود بلکه ترکیبات استری ( لینالیل استات ) آن نیز کاهش می یابد و گیاهانی که در سایه کشت می شوند در مقایسه با گیاهان کشت شده در آفتاب ، اسانس و ترکیبات استری آنها به ترتیب 55 تا 41 درصد کاهش نشان می دهد . اسطوخودوس فرانسوی در هر نوع خاکی قادر به رویش است . ولی خاکهای سبک حاوی ترکیبات کلسیم و غنی از مواد و عناصر غذایی خاکهای مناسبی برای تولید انبوه این گیاه است . خاکهای سنگین که تهویه هوا در آنجا به شختی انجام می گیرد و همچنین سبب آب ایستایی می شوند برای کشت این گیاه مناسب نیستند .

آماده سازی خاک :
پس از افزون کودهای حیوانی به زمین می بایست با شخم مناسبی این کودها را به عمق 35 تا 40 سانتی متر زمین منتقل کرده که البته 5/1 تا 2 ماه قبل از کشت نیز باید اقدام به افزون کودهای شیمیایی مورد نیاز گیاه ( مانند قسقر و پتاس ) به خاک کرده و با شخم متوسطی آنها را به عمق 18 تا 20 سانتی متری زمین منتقل نمود . اواخر زمستان پس از شکستن سله ها ، جمع آوری سنگها و قلوه سنگها و تسطیح ، زمین برای کاشت کاملاً آماده می شود .

کاشت :
کاشت اسطوخودوس توسط بذر و از طریق رویشی امکان پذیر است . کاشت توسط بذر به روش غیر مستقیم انجام می گیرد و فصل پاییز ( آذر ) یا اوایل بهار ( نیمه دوم اسفند ) زمان مناسبی برای کشت بذر در خزانه هوای آزاد است . در این صورت فاصله مناسب ردیفهای کاشت از یکدیگر در سطح وسیع خزانه 35 تا40 سانتی متر و در سطح کوچک خزانه نیز 15 تا 29 سانتی متر می باشد . اگر بذرها در فصل پاییز کشت شوند عمق مناسب کاشت بذر 5/0 تا 1 سانتی متر و اگر در فصل بهار کشت شوند 1 تا 5/1 سانتی متر می باشد . برای هر هکتار زمین به 7 تا 9 کیلوگرم بذر ( با کیفیت مطلو ب) نیاز است . اواخر شهریور تا اوایل مهر ماه سال بعد زمان های مناسبی برای انتقال نشاء ها به زمین اصلی است و در مدت زمان مذکور ارتفاع گیاهان در خزانه به 18 تا 20 سانتی متر می رسد . هنگام انتقال نشاءها به زمین اصلی ساقه آنها را باید از فاصله 8 تا 10 سانتی متری سطح زمین هرس کرد . این عمل سبب تولید شاخه های متعدد می شود . توصیه می شود در هنگام انتقال نشا به زمین اصلی ، نشاء ها از فاصله پنج سانتی متری بالای یقه در خاک کشت شوند در ضمن برای هر هکتار زمین به 20 هزار بوته نیاز است .

تکثیر رویشی :
تکثیر رویشی اسطوخودو فرانسوی از طریق ریشه دار کردن ساقه های سبز و جوان یا ساقه های خشبی و انتقال آنها به زمین اصلی می باشد . اوایل شهریور از پایه های مادری یک ساله ساقه های سبز و از پایه های مادری چهار تا پنج ساله ساقه های خشبی به طول 12 تا 20 سانتی متر جدا کرده سپس اقدام به کاشت آنها در خزانه ( اعم از خزانه هوای آزاد یا زیر پلاستیک ) می نمایند . این قلمه ها در عمق 4 تا 5 سانتی متری و در ردیفهایی به فاصله 6 تا 10 سانتی متر و فاصله دو قلمه از یکدیگر 2تا 3 سانتی متر کشت می شوند . در هر متر مربع از سطح خزانه 600 تا 800 قلمه کشت کرد . ایجاد سایبان روی قلمه ها سبب تسریع در ریشه دار شدن آنها می شود . بهار ( اردیبهشت ) یا پاییز سال بعد زمان مناسبی است برای انتقال قلمه های ریشه دار شده به زمین اصلی بوته ها در ردیفهایی به فاصله 100 ساتنی متر ( فاصله دو بوته در طول ردیف 50 تا 80 سانتی متر ) در زمین اصلی کشت می شوند .

مراقبت و نگهداری :
رشد اولیه اسطوخودوس در سال اول رویش بسیار کند است و علفهای هرز می توانند بدون رقابت و به سرعت توسعه یابند . از این رو کنترل علفهای هرز قبل از کاشت و تهیه بستر فاقد علف هرز ضرورت دارد . در سال اول رویش به منظور تولید شاخه های متعدد ، باید قسمت هوایی گیاهان را به طول 8 تا10 سانتی متر هرس کرد . این هرس نه تنها مانع رشد نامناسب طول ساقه می شود بلکه با تولید شاخه های متعدد سبب پرپشت شدن بوته ها می شود .سال دوم رویش نیز عمل هرس اندام هوایی را از قسنت 15 تا 18 سانتی متر باید تکرار کرد . در سطوح وسیع کشت ، عمل هرس با دست امکان پذیر نیست و باید با ماشینهای مخصوص هرس انجام گیرد . هرس گیاهانی در سال دوم رویش سبب می شود تا ساقه های گل دهنده از طول یکسانی برخوردار شوند . از سال سوم نیازی به هرس نیست زیرا گیاهان به شکل ثابت خود که نیمکره است می رسند. اواخر سال اول رویش نیز زمان مناسبی برای واکاری و جایگزینی کردن بوته های خشک شده است . وجین علفهای هرز در طول رویش گیاهان ضروری است . از آنجائیکه چند سال پس از کشت ، خاک بین ردیفها متراکم شده و عمل تهویه هوا به شختی انجام می گیرد . لذا هر چهار تا شش سال باید خاک بین ردیفها را تا عمق 40 تا 60 سانتی متری برگردان کرد .

برداشت :
گلهای اسطوخودس از اواخر بهار پدیدار شده و گلهای باز شده از بیشترین مقدار اسانس برخوردارند . از آنجایی که گیاهان معمولاً هفت تا هشت روز در مرحله گلدهی هستند ، در سطوح وسیع کشت امکان برداشت آنها در این مدت کوتاه وجود ندارد . به همین خاطر از بدو باز شدن گلها می بایست آنها را برداشت کرد . هنگام برداشت گلها ، ساقه ها از نیمه قطع شوند سبب ناهماهنگی در نمو گلها در سالهای بعد می شوند و برداشت گلها ، آنها را در کیسه های بزرگ ریخته و بلافاصله جهت استخراج اسانس ، گلها را به کارخانه های مربوط منتقل می کنند . مقدار عملکرد گل متفاوت است و به نوع گیاه و شرایط اقیلمی محل رویشگیاه بستگی دارد . عملکرد گل تازه در سال اول رویش 4/0 تا 7/0 تن در هکتار ، در سال دوم 5/1 تا 2 تن در هکتار ، در سال سوم 3 تا 5/3 تن در هکتار و از سال چهار به بعد 5/3 تا 4 تن در هکتار می باشد . معمولاً از هر 8 تا 10 کیلوگرم تازه یک کیلوگرم گل خشک به دست می آید . مقدار اسانس نیز متفاوت است به طوری که در سال دوم رویش سه تا شش کیلوگرم ، سال سوم 8 تا 16 کیلوگرم ، سال چهارم 15 تا 20 کیلوگرم و در سالهای بعد 20 تا 26 کیلوگرم اسانس از هر هکتار زمین استحصال می شود





آماده سازي زمين قبل از کاشت داراي اهميت فوق العاده اي است زيرا اسطوخودوس يک گياه چندساله مي باشد و قرار است براي 8 تا 10 سال (گاهي اوقات تا 20 سال) در يک مکان قرار بگيرد. آماده سازي اوليه زمين شامل شخم زمين تا عمق 40 سانتي متري و همزمان با شخم زدن، افزودن 35 تا 50 تن در هکتار کود دامي پوسيده و کودهاي شيميايي مي باشد. ميزان اضافه کردن کود شيميايي به آزمايشات خاک بستگي دارد ولي معمولا 70 تا 80 کيلوگرم در هکتار اکسيد فسفر و 100 تا 120 کيلوگرم در هکتار اکسيد پتاس به عنوان کود پايه به خاک افزوده مي شود. اندکي قبل از کاشت عمل ديسک زدن و تسطيح زمين با ماله صورت مي گيرد


خواص درماني و کاربرد
اسطوخودوس داراي کاربردهاي دارويي و زينتي است. اسانس اين گياه داراي خواصي چون آنتي باکتريال قوي، آرام بخش و موثر در درمان رماتيسم است. اسانس اين گياه بطور بسيار گسترده در فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي کاربرد دارد. دمکرده ي گل ها و برگ ها داراي خاصيت بادشکن، ضد اسپاسم و ضدعفوني کننده گي مي باشد. اين گياه به دليل شکل بوته ي کروي اش و رنگ زيباي گل و برگ هايش در فضاي سبز شهرها کاربرد وسيعي دارد.
احتياطات مصرف: در دوران بارداري بايستي از مصرف اين گياه خودداري نمود.
لوسيون ضد لک لاواند دارويي است که از اين گياه حاصل شده و در داروخانه هاي کشور موجود مي باشد. اين دارو براي برطرف کردن لک هاي روي صورت که در اثر آفتاب زدگي يا ... بوجود آمده اند مورد استفاده قرار مي گيرد.

[majid42]

حسن يوسف Coleus



حسن يوسف
Coleus

حسن يوسف ( Coleus ) گياهي است از خانواده Labiaceae در حدود 150 گونه گياهان هميشه سبز دائمي دارند اين گياه براي كاشت در گلخانه ، حياط منزل و آپارتمان مناسب مي باشد .
اين گياه بخاطر رنگ زيبا و زينتي برگهاي آن زياد مورد توجه است و معمولا دو گونه زير بيشترين نوع كاشته شده آنرا تشكيل ميدهد .
گونه C . blumei بومي جاوه مي باشد كه به ارتفاع 60 سانتيمتر و قطر آرايش شاخ و برگ 36 سانتيمتر مي رسد .
اين گونه دائمي بوده ولي معمولا بوسيله قلمه در هر سال زياد ميشود . برگهاي زينتي آن داراي اشكال مختلف و برنگهاي ابلق ( سبز ، زرد ، قرمز ، خرمائي و سفيد ) و يا رنگ يكنواخت حنائي و قرمز ديده ميشود .
گلهاي كوچك آبي و سفيد آن زينتي نيستند و براي اينكه بوته قوي و انبوه شود بايد با دو انگشت گلها را قبل از رسيدن چيد .
گونهC . thyrsoidens بومي افريقاي مركزي بطول 90 سانتيمتر و بقطر آرايش شاخ و برگ 60 ـ 70 سانتيمتر مي باشد ، برگها فلبي شكل ، گلها آبي كم رنگ لوله اي و روي ساقه انتهائي طويل آن از ماه شهريور تا فروردين ظاهر مي شوند .
در ايران كاشت اين گونه معمول نيست فقط گونه اولي كه داراي برگهاي زيبا است مورد استفاده مي باشد .

روش كاشت :
هر دو گونه آن به حرارت حداقل 13 درجه در زمستان احتياج دارند گونه دومي به آب بيشتري براي نگاهداري گلها در شرايط مناسب احتياج دارد .
بطور كلي حسن يوسفColeus به روشنائي زياد نياز دارد و در آپارتمان بعلت كمبود نور برگها كم رنگ و ساقه ها بلند مي شود بهتر است گلدانها را نزديك پنجره جنوبي آپارتمان قرار داد .
اين گياه را ميتوان در حياط منزل در باغچه در محل نسبتأ سايه آفتاب كاشت . براي اينكه گياه بزرگتري بدست آوريم ميتوان آنرا هميشه به گلدان بزرگتري انتقال داد و شاخه هاي انتهائي آنرا براي تقويت شاخه هاي جانبي هرس كرد .
هر دو گونه فوق با وجوديكه دائمي هستند ولي چون بعد از سال اول زيبائي خود را از دست ميدهند بهتر است هرساله به ازدياد آن اقدام كرد .
اين گياه به مخلوطي از كمپوست ، خاك برگ و كمي ماسه نياز دارد وازخرداد تا شهريور بايد هرهفته مقداري كود مايع به آن داده شود .
پس بطور خلاصه ، حسن يوسفColeus به آب زياد و به روشنائي كافي غيرمستقيم و هرس ( پنسمان Pincement ) احتياج دارد .

روش ازدياد :
1 ـ بوسيله بذر : بذور در اواخر زمستان و درگلخانه در خاك سبك كاشته شود (از طريق بذر واريته هاي مختلف جديد بدست ميآيد)
2 ـ بوسيله قلمه : از ساقه هائي كه گل دهنده نمي باشند قلمه گرفته و در خاك سبك در حرارت 16 ـ 18 درجه سانتيگراد كاشته شود .
3 ـ پرورش در آب : ساقه اين گياه در آب بخوبي ريشه ميدهد و يكي از روشهاي ازدياد ساده و آسان آن ريشه دار كردن گياه در آب و سپس كاشتن آن مي باشد .
براي اينكه در تابستان بوته قوي داشته باشيم در بهار و اگر بخواهيم در زمستان بوته كامل داشته باشيم در اواسط پائيز از قلمه استفاده مي كنيم .


از گیاهان برگساره ای و دائمی می باشد که دارای برگ هایی با برگ های متنوع ابلق ( سبز، زرد، قرمز، خرمائي و سفيد ) و يا رنگ يكنواخت حنائي و قرمز ديده می شود. گلهاي كوچك آبي و سفيد آن زينتي نيستند و براي اينكه بوته قوي و انبوه شود بايد با دو انگشت گلها را قبل از رسيدن چيد.
نور در بروز این رنگ ها موثر است. و در آپارتمان بعلت كمبود نور برگها كم رنگ و ساقه ها بلند مي شود بهتر است گلدانها را نزديك پنجره جنوبي آپارتمان قرار داد. اين گياه را ميتوان در حياط منزل در باغچه در محل نسبتأ سايه آفتاب كاشت . براي اينكه گياه بزرگتري بدست آوريم ميتوان آنرا هميشه به گلدان بزرگتري انتقال داد و شاخه هاي انتهائي آنرا براي تقويت شاخه هاي جانبي هرس كرد.
اين گياه به مخلوطي از كمپوست ، خاک باغچه، خاك برگ و كمي ماسه نياز دارد وازخرداد تا شهريور بايد هرهفته مقداري كود مايع به آن داده شود .آبیاری گیاه نیز باید به موقع انجام شود، چون خشکی باعث ریزش برگ ها می شود. و بهتر است در تابستان هر روز، و در زمستان هر ۲ روز ۱بار آبیاری شود.

روش ازدیاد:
۱ـ بوسيله بذر: بذور در اواخر زمستان و درگلخانه در خاك سبك كاشته شود (از طريق بذر واريته هاي مختلف جديد بدست ميآيد)
۲ـ بوسيله قلمه: از ساقه هائي كه گل دهنده نمي باشند قلمه گرفته و در خاك سبك در حرارت 16 ـ 18 درجه سانتيگراد كاشته شود .
۳ـ پرورش در آب: ساقه اين گياه در آب بخوبي ريشه ميدهد و يكي از روشهاي ازدياد ساده و آسان آن ريشه دار كردن گياه در آب و سپس كاشتن آن مي باشد .
براي اينكه در تابستان بوته قوي داشته باشيم در بهار و اگر بخواهيم در زمستان بوته كامل داشته باشيم در اواسط پائيز از قلمه استفاده مي كنيم و گیاه باید به طور مرتب جوانه گیری شود تا جوانه های جانبی گیاه تحریک شده و شاخه های آن متعدد تولید کند و در نتیجه گیاه حالت بوته ای یافته، بلند و باریک نشود.

[majid42]

شرح تیره گل میمون Scrophulariaceae

گیاهانی غالباً علفی یا دارای اعضای چوبی و بندرت به صورت درخت هستند. در بین آنها نمونه های بالا رونده نیز یافت می شود. انواع علفی آنها به سهولت تحت اثر شرایط محیط زندگی به صورت چند ساله تغییر شکل حاصل می نماید نوع زندگی در این گیاهان قابل توجه است بطوریکه عده ای از آنها با آنکه سبزینه دارند به وضع نیمه طفیلی به سر می برند و با مکنده های خود شیره گیاهی را ازگیاهان میزبان اخذ می کنند برخی از آنها نیز فاقد کلروفیل و دارای حالت انگلی کامل می باشند.
از اختصاصات این گیاهان آن است که برگهایی متناوب با متقابل و عاری از استیپول دارند گلهای آنها دارای رنگهای متفاوت و وضع منفرد یا مجتمع به صورت گل آذین های مختلف مانند خوشه،سنبله یا کرزن یا غیره است کاسه گل آنها از پنج قطعه پیوسته به هم تشکیل می یابد که وضع پایدار داشته پس از تشکیل میوه نیز متصل به آن باقی می ماند. جام گل در این گیاهان به استثنای معدودی از آنها نامنظم و به اشکال انگشتی ، زنگوله ای مرکب از 2 لب و یا دارای زائد نسبتاً درازی بنام دنباله یا اپرون Eperon و شامل 5 قطعه پیوسته به هم است. به استثنای معدودی از آنها مانند Veronicaها که جام 4 قسمتی و چرخی شکل دارند.
پرچم ها در معدودی از این گیاهان مانند Verbascum ها به تعداد 5 ولی در غالب آنها به تعداد 4 است که معمولاً 2 تای آنها بزرگ و 2 تای دیگر کوچک می باشد. وجود این حالت مجاورت گیاهان این تیره را به تیره را به تیره Labiatae باعث می گردد بعضی از این گیاهان نیز مانند Veronica منحصراً2 پرچم دارند. مادگی آنها همیشه از 2 پرچم تشکیل می یابد که مجموعاً تخمدانی 2 خانه و محتوی تخمکهای فراوان بوجود می آوردند. میوه آنها معمولاً پوشینه گاهی سته و محتوی دانه های آلبومن دار با جنین راست یا کمی خمیده است.
گیاهان این تیره در غالب نواحی کره زمین مخصوصاً نواحی سرد و معتدله پراکنده اند بعضی از آنها به علت دارا بودن مواد موثر و گلوکزیدها یا اسانس و غیره در ردیف انواع دارویی مهم جای دارند عده ای از آنها نیز دارای اثر مسهلی و یا نرم کننده اند.
در این تیره متجاوز از 3000 نوع گیاه در 200 جنس جای دارد که به طور پراکنده در نواحی مختلف کره زمین یافت می شوند از جنس مهم این گیاهان عبارتند از :


Verbascum ( دارای 300 گونه)
Celsia (گونه100 )
Linaria (گونه200 )
Scrophularia (گونه 100 )
Veronica (گونه37 )
Digitalis (گونه30 )
Euphrasia (گونه100 )
گل میمون یکی از گلهای زینتی است که در باغبانی بسیار معمول است و در فصل تابستان با گلهای رنگارنگ و مخملی خود جلوه خاصی به باغچه ها می دهد.
این گیاه از جنس Antirrhinum و متعلق به خانواده scrophulariaceae میباشد. از گلهای زینتی دیگری که از این خانواده در باغبانی معمول است گل انگشتانه Digitalis و گوشی calceolaria را می توان نام برد
از جنس Antirrhinum حدود 40 گونه مختلف علفی یکساله و دو ساله و چند ساله و نیمه درختچه ای شناسایی شده که یکی از این گونه ها Antirrhinum majus میباشد که نام علمی گل میمون است که از گیاهان علفی چند ساله این جنس میباشد ولی معمولا" از آن به‌عنوان گل یکساله استفاده می شود و دارای تعداد زیادی واریته و فرم مختلف میباشد . طول گیاه و رنگ و اندازه گل در واریته های مختلف متفاوت بوده و همین تنوع این گونه را جزء یکی ازپر استفاده ترین گیاهان در گلکاری قرار می‌دهد.
ارتفاع این گیاه در واریته های مختلف بین ده سانتیمتر تا یک متر متغییر است . از فرم های بلند آن برای گل بریده و از فرم های کوتاه آن برای کاشت در حاشیه باغچه ها میتوان استفاده کرد.


طرز نگهداری و کاشت

گل میمون برای رشد و گلدهی به نور کافی احتیاج دارد . بنابراین بایستی آن را در محل آفتابگیر در باغچه بکارید . خاک باغچه باید بایستی قوی و دارای زهکشی خوبی باشد .
فاصله کاشت نسبت به طول گیاه فرق می کند معمولا" فرم های کوتاه را با فاصله 25 سانتیمتری و فرم های بلند را با فاصله 50-40 سانتیمتری میکارند .
برای طولانی شدن طول میتوانید گلها را ببرید و از آن به عنوان گل بریده استفاده کنید و یا بعد از پژمرده شدن و قبل از تشکیل بذر آنها را قیچی کنید
وقتیکه گیاه بعد از مدتی گل دادن فرم شاداب و جوان خود را از دست داد آنرا از محل نزدیک به زمین قیچی کرده و سپس با یک کود مایع آنرا کودپاشی کنید در این صورت گیاه ازنو شروع به رشد و فعالیت کرده و گلهای خوبی خواهد داد.
گل میمون را در گلدان نیز میتوان پرورش داده و نسبت به زمان کاشن بذر در فصول مختلف در گلخانه به گل می نشیند.

ازدیاد گل

بهترین روش تکثیر کاشت بذر است که آنرا به دو صورت میتوان انچام داد: 1- در فصل پاییز بذر ها را در ترکیبی خاکی که نصف ماسه و نصف پیت یا خاک برگ است در گلخانه بکارند . بذرها معمولا" بعد از 20-10روز سبز می‌شوند . بعد از اینکه نشاء ها باندازه کافی رشد کردند آنها را در گلدانهای کوچک بکارید و در گلخانه سرد یا شاسی قرار دهید . این گیاهان در فصل بهار به باغچه منتقل کنید و گیاهانیکه بیین ترتیب پرورش یافته اند زودتر از سایرین به گل می نشینند و در واقع با این روش گلهای زودرس بدست می آیند . در صورتیکه فرم های بلند آنرابرای گل بریده پرورش داده اید میتوانید بعد از جابجا کردن نشاها آنها را در گلخانه ای که حداقل درجه حرارت آن بین –7و 4 درجه سانتیگراد باشد قرار دهید و در فصل زمستان از گلهای آن استفاده نمایید .
2- طریقه دیگر کاشت مستقیم بذر است یعنی میتوان بذر را در بهار مستقیما در خاک باغچه بپاشید و در آبیاری آن دقت شود که بطور یکنواخت با آبپاش که سوراخهای ریز دارند آبیاری شوند و بعد از سبز شدن بذر ها آنها را تنک کنید و فاصله مناسب رعایت شود. esdd

بیماری و آفت

یکی از بیماریهای رایج در گل میمون بیماری قارچی زنگ میباشد که بسرعت در گیاه پیشرفت می‌کنند .لکه های قهوه ای رنگ پودر مانند که درزیر برگ و در روی ساقه ظاهر می شود از علائم بیماری می باشند
آفت شته نیز معمولا" روی شاخه های جوان بچشم میخورد که میتوان با استفاده از سممومی که در بازار موجود است نسبت به سمپاشی اقدام نمایید