گياهان دارويي !!

[Marichka]

..: ‏Spirea ulmaria :.. ‏

اسپيره‌ي كوهي يا ريش بز به دليل ظاهر زيبا و قد بلند آن، در هنگام شكوفه و پوشش زيبايي كه به چمنزارهاي مرطوب مي‌دهد، عنوان ملكه چمنها را به دست آورده است. گلهاي اسپيره‌ عطر بادام دارند و شيرين و گرم هستند و برگ‌هاي آن تند و مطعرند .
برگ‌هاي اسپيره‌ وقتي خشك شوند، عطر يونجه را پيدا مي‌كنند و براي خوش‌ طعم كردن نوشابه‌هاي خنك تابستاني مورد استفاده قرار مي‌گرفته‌اند. اسپيره‌ي كوهي را كف اتاق پخش مي‌كنند تا در طول ماه‌هاي تابستان هواي داخل اتاق را خشبو نگه دارد .
عطر اسپيره‌ي كوهي به انسان نشاط مي‌بخشد. از گل‌هاي اين گياه براي درمان بيماري مالالريا و تب‌هاي نوبه و عفونت‌ها‌ چشمي استفاده مي‌شده است. با كشف اسيد ساليسيليك از غنچه‌هاي گل اي نگياه توسط يك پرفسور ايتاليايي در
سال 1839، معلوم شده كه چرا اين گياه خاصيت تب‌بري دارد. اسيد ساليسيليك همچنين د رپوست و برگ درخت بيد نيز موجود است و در سال 1889، از همين ماده، آسپرين كه از نام علمي اسپيره‌ي كوهي گرفته شده است، ساخته شد .
آسپرين مانند اسيد ساليسيليك داراي خواص ضد التهاب نيز مي‌باشد و مي‌تواند حرارت بدن را كاهش دهد. گياه پزشكان اسپيره‌ي كوهي را جهت دردهاي روماتيسمي و مفصلي و همچنين سرماخوردگي‌ها تبدار و آنفلوانزا توصيه مي‌كنند. اين گياه همچنين يكي از مؤثرترين داروها جهت رفع سوزش معده و مقابله با اسيديته معده مي‌باشد و برخلاف آسپرين، باعث تحريك و خونريزي معده بيمار نمي‌شود .
اسپيره‌ي كوهي دارويي ملايم است و خاصيت قابض كنندگي آن مانع اسهال در كودكان مي‌شود. اين گياه همچنين يك داروي آرايشي مفيد نيز مي‌باشد و از گلاب آن براي تقويت پوست بعد از پاك كردن صورت استفاده مي‌شود .

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي اروپا و آسيا مي‌باشد كه كشت آن در آمريكاي شمالي نيز متداول شده است. بر روي خاك‌هاي غني و مرطوب در سواحل رودخانه و نهر‌ها و در باتلاق‌ها و مرداب‌ها مي‌رويد .

مشخصات ظاهري :
گياه بادوامي است كه طول آن به 30 تا 60 سانتي‌متر مي‌رسد. ساقه‌هاي اسپيره خشك و متمايل به رنگ قرمز هستند. برگ‌هاي آن شبيه پر و معطر و دندانه‌دار مي‌باشندو هر برگ داراي 2 تا 5 جفت برگچه است. روي برگ‌ها سبز تيره و زير آن سفيد مايل به خاكستري است. گل‌هاي اسپيره‌ به رنگ كرم و بسيار خوشبو هستند كه چندتايي و به طور چسبيده به هم در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند. اسپيره، از اواسط تابستان تا اوايل پاييز گل مي‌دهد، كه همين گل‌ها سپس تبديل به ميوه‌هاي مارپيچ و حلزوني مي‌شوند .

[Marichka]

4 گروه گياه دارويي براي مبارزه با سرماخوردگي شناخته شده است.

اولين گروه: باعث تحريك سيستم ايمني بدن جهت مبارزه با عفونت مي شوند و در شروع سرماخوردگي استفاده مي شوند مثل Echinacea و Ginseng آسيايي.
دومين گروه: بعنوان گياهان عرق آور، تب و عرق بدن را افزايش مي دهد و براي از بين بردن عفونت مفيدند. تب نشان دهنده فعاليت سيستم ايمني بدن است، پس اين گروه در حقيقت محرك سيستم ايمني هستند مثل Boneset و Yarrow .
سومين گروه: شامل گياهاني است كه بر اساس مطالعات آزمايشگاهي مي توانند مستقيماً ويروس سرماخوردگي را از بين ببرند مثل Goldenseal، Myrrh و Usnea .
چهارمين دسته: شدت علائم سرماخوردگي مثل گلو درد را كاهش مي دهند. اين گياهان لعاب زيادي دارند و تسكين دهنده و ضد التهاب هستند. همچنين تانين ( ماده اي كه از گياهان خاصي به دست مي آيد ) دارند كه جمع كننده و قابض است و باعث افزايش بهبودي مي شوند. مثل Marshmallow ( گل ختمي) و Raspberry( تمشك).


Echinacea


Ginseng آسيايي


Boneset


Yarrow


Goldenseal


Myrrh


Marshmallow


Raspberry


منبع: تبيان

[Sharim]

تاريخچه

مسلماً اطلاعات مربوط به اثرات و خواص دارويي گياهان از زمان هاي بسيار دور به تدريج به دست آمده و سينه به سينه منتقل گشته است . بر طبق سنگ نوشته ها و شواهد ديگر به نظر مي رسد مصريان و چينيان در زمره اولين جمعيت هاي بشري بوده اند كه فراتر از 27 قرن قبل از ميلاد مسيح از گياهان به عنوان دارو استفاده مي كردند .
مردم يونان باستان خواص دارويي گياهان را به خوبي مي دانستند . بقراط حكيم بنيانگذار طب يونان قديم و شاگرد وي ارسطو براي استفاده از گياه در درمان بيماري ها ارزش زيادي قائل بودند . آنها علاوه بر استفاده از گياهان يونان از گياهان كشورهاي ديگر نيز استفاده مي كردند . بعد از اينان يكي از شاگردان ارسطو به نام تئوفراست مكتب درمان با گياه را بنيانگذاري كرد . يعني در درمان بيماري ها فقط از گياهان استفاده مي نمود. پس از آن ديوسكوريد در قرن اول ميلادي مجموعه اي از 600 گياه دارويي با ذكر خواص درماني هر يك را تهيه و به شكل كتابي درآورد كه اين كتاب بعدها سرآغاز بسياري از مطالعات علمي در زمينه گياهان مذكور گرديد بطوريكه مثلاً جالينوس پزشك معروف يوناني در كارهاي خود از كتاب ديوسكوريد استفاده كرد .
در قرون هشتم تا دهم ميلادي دانشمندان ايراني ، ابوعلي سينا ، محمد زكرياي رازي و ديگران به دانش درمان با گياه رونق زيادي دادند و كتابهاي چون قانون و الحادي را به رشته تحرير درآوردند . در قرن سيزدهم ابن بيطار مطالعات فراواني در مورد خواص دارويي گياهان انجام داد و خصوصيات بيش از 1400 گياه دارويي را در كتابي كه از خود به جاي گذاشته يادآور شد .
پيشرفت اروپائيان در استفاده از گياهان دارويي در قرن هفده و هجده ابعاد وسيعي يافت و از قرن نوزدهم كوشش هاي همه جانبه جهت استخراج مواد مؤثره از گياهان دارويي ، تعيين معيار معين براي تجويز و مصرف آن شروع شد . و اكنون با در دست داشتن نتايج آزمايش ها و تحقيقات بسيار با كمال اطمينان مي توان به تشريح علمي مزاياي موجود در مواد مؤثره گياهان دارويي در رابطه با انسان و حيوانات پرداخت .

[Sharim]

– نكات لازم در بهره برداري گياهان دارويي تعداد گياهاني كه امروزه به عنوان گياه دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد بسيار زياد است ولي تنها عده اي از اين گياهان در فارماكوپه ها و كتب دارويي به عنوان گونه دارويي يا افيسينال ( officinal) قلمداد مي شود و در بين اين تعداد تنها گياهاني كه داراي اثر درماني مهم هستند و يا مواد مؤثره خاصي دارند به علت مصارف زيادي كه دارند بطور انبوه پرورش داده مي شوند.

پرورش گونه هاي ديگر از اين گياهان كه دارويي نيستند، چون در طب عوام مورد توجه است معمول مي‌باشد .

بهره برداري از گياهان دارويي خودرو و همچنين پرورش آنها بايستي متناسب با ميزان احتياجات سالانه يك ناحيه صورت گيرد، زيرا اگر بيش از حد مورد نياز بهره برداري يا كشت شود، باعث مي شود به علت عدم مصرف در انبارها باقي بماند و در نتيجه غالب آنها كه حاوي اسانس مي باشند، خواص درماني خود را به خاطر از دست دادن اسانس از دست مي دهند و تنها مخارج بيهوده اي صرف تهيه آنها مي‌گردد.

بطور كلي در بهره برداري از گياهان خودرو اين نكات بايد مورد توجه قرار گيرد :

الف ـ مطابق قوانين حفظ محيط زيست از هر گونه گياهي بايد در هر منطقه تعداد قابل ملاحظه و مشخصي موجود باشد. يعني اگر تعداد پايه هاي يك گياه در ناحيه اي كم باشد با جمع آوري آن جز زيان نتيجه اي حاصل نخواهد شد و از گسترش آن جلوگيري خواهد شد.

ب ـ اگر مكان وسيع و مجهزي براي خشك كردن گياهان دارويي موجود نباشد هرگز نبايد اقدام به جمع آوري مقدار زيادي از گياهان گردد زيرا هميشه بعد از جمع آوري بايد مقدمات خشك كردن فراهم شود تا حداكثر استفاده را از گياهان به عمل آورد .

2 – بررسي و مطالعه گياهان منطقه بهره برداري
منظور از بررسي گياهان يك منطقه اين نيست كه تمامي گونه هاي گياهي موجود در آن ناحيه مورد مطالعه قرار بگيرد زيرا اين عمل مستلزم وقت زياد و دانش گياهشناسي است كه تنها از عهدة عده محدودي از گياهشناسان مجرب برمي آيد.

بنابراين اطلاعات گياهشناسي متخصصين مذكور بايد در حدي باشد كه تشخيص انواع دارويي از غير دارويي براي آنها ميسر باشد. در غير اينصورت ممكن است به جاي جمع آوري يك گونه دارويي گونه مشابه آن كه فاقد اثر درماني است يا حتي حاوي مواد سمي است جمع آوري شود.

منظور از بررسي گياهان يك منطقه اين نيست كه تمامي گونه هاي گياهي موجود در آن ناحيه مورد مطالعه قرار بگيرد زيرا اين عمل مستلزم وقت زياد و دانش گياهشناسي است كه تنها از عهدة عده محدودي از گياهشناسان مجرب برمي آيد.
بنابراين اطلاعات گياهشناسي متخصصين مذكور بايد در حدي باشد كه تشخيص انواع دارويي از غير دارويي براي آنها ميسر باشد. در غير اينصورت ممكن است به جاي جمع آوري يك گونه دارويي گونه مشابه آن كه فاقد اثر درماني است يا حتي حاوي مواد سمي است جمع آوري شود.

[Sharim]

– نكات فني در جمع آوري و محصول برداري گياهان دارويي مواد متشكله اندامهاي يك گياه بسيار متفاوت است و تنها قسمتهاي بخصوصي از گياه براي تهيه دارو مورد استفاده قرار مي گيرد. بايد توجه داشت كه ميزان مواد مؤثر در اندامهاي گياه ثابت نيست و متناسب با كيفيت رشد گياه تغيير مي كند.. عوامل مهمي كه در ميزان مواد مؤثره و جمع آوري اندام دارويي مؤثر است عبارتند از:
1-3 ) زمان جمع آوري
جمع آوري گياهان دارويي در زماني كه گياه داراي حداكثر ميزان مواد مؤثره است بايد انجام گيرد زيرا ميزان مواد مؤثره گياه در طول سال و حتي در ساعات يك روز متغير است.
به عنوان مثال كورم سورنجان در پاييز فاقد مواد تلخ و عاري از كلشي سين است و در عوض داراي مقادير زيادي نشاسته مي باشد، در صورتي كه در فصل بهار و اوايل تابستان كورم گياه داراي مزه تلخ و حداكثر مقدار ماده مؤثره كلشي سين بوده و جهت رفع نقرس جمع آوري مي شود و يا در گياه بذر البنج ميزان آلكالوئيد آن در فصل زمستان كمتر از تابستان مي باشد و ميوه شوكران كه داراي 3 درصد آلكالوئيد كوني اين مي باشد كه در هنگام رسيدن ميوه مقدارآن به 1 درصد مي رسد.
در مورد اهميت ساعات مختلف روز در امر جمع آوري گياه، مي توان برگهاي گل انگشتانه را در نظر گرفت كه مقدار گليكوزيد آن در بعدازظهر بيشتر از صبح مي باشد و يا برگهاي بيد كه ميزان گليكوزيدهاي آن در روز بيشتر از ساعات شب مي باشد. مثال قابل توجه ديگر در مورد خانواده سيب زميني است كه ميزان آلكالوئيدهاي آنها در هنگام صبح بيش از بعدازظهر است.
نكته مهم در مورد گياهان اسانس دار اين است كه برداشت آنها بايد در صبح زود انجام گيرد يعني درست در زماني كه خورشيد از روي برگها شبنم ها را خشك مي‌كند چون در اين زمان ميزان اسانس بالا مي باشد. در صورتيكه در طي روز بر اثر نور خورشيد واكنش هاي شيميايي در گياه انجام مي گيرد و مقدار اسانس كم خواهد شد.
علاوه بر اين بايد سعي شود كه محصول برداري در يك روز صاف انجام گيرد

[Sharim]

معمولاً به استثناي عده اي از گياهان كه محصول برداري آنها تابع شرايط خاصي مي باشد، بقيه اندام ها را در مواقع زير بهره برداري مي نمايند :
a ) ريشه
اندامهاي زيرزميني به خصوص ريشه و ريزوم ها را بطور كلي در اوخر پائيز (زمان استراحت گياه) محصول برداري مي نمايند. ولي بايد توجه داشت بهره برداري ريشه ها بر حسب گياه يكساله، دو ساله و چند ساله فرق مي‌كند:
ريشه و ريزوم گياهان يكساله : قبل از گل دادن گياه
ريشه و ريزوم گياهان دو ساله : بعد از پايان رشد و نمو سال اول (در پائيز و اواخر زمستان)
ريشه و ريزوم گياهان چند ساله يا دائمي هم در بهار قبل از رشد و نمو گياه و هم در پاييز بعد از پايان رشد و نمو گياه (در سال دوم به بعد)
در بهره برداري از ريشه گياهان همواره بايد توجه داشت كه انواع سخت و چوبي شده يا تيره رنگ و فاسد و توخالي جمع آوري نشود.
ريشه درختان و درختچه هاي دارويي را در پاييز يا زمستان از زمين خارج مي سازند.
معمولاً ريشه هايي كه پوست آنها مصرف دارويي دارد بايد زماني كه قسمت مركزي ريشه رشد كرده و سخت شده است بهره برداري شود. بعلاوه بايستي ريشه گياه در مرحله اي باشد كه پوست آن رشد قابل ملاحظه اي پيدا نموده باشد تا جداكردن آن از قسمت سخت و چوبي شده به راحتي مقدور گردد.
بنابراين اگر برداشت ريشه ها و ريزوم ها زودتر از موعد انجام گيرد ريشه ها و ريزوم ها، گوشتي و اسفنجي شكل بوده و در اثر خشك شدن به سرعت خرد شده و كيفيت خود را از دست مي دهند و اگر ديرتر جمع آوري شوند سخت و غير قابل استفاده خواهند شد.
b ) پوست
پوست گياهان دارويي را هم در بهار (قبل از شروع فعاليتهاي گياهي) و هم در پائيز برداشت مي‌كنند. معمولاً پوست ريشه و ساقه هاي نسبتاً مسن ارزش بيشتري دارند.
پوست ريشه و ساقه گياهان دارويي اگر داراي مواد رزيني باشد بايد در بهار (يعني هنگام شروع جريان شيره گياهي) از قسمت مياني (چوبي) جداسازي شوند.
C ) پياز
پيازها را در پائيز كمي پس از خاتمه گل دادن و ظاهر شدن ميوه جمع آوري مي‌نمايند.
d ) برگ
برگهاي گياهان علفي و يكساله را بايد خيلي زود و قبل از اينكه برگهاي آن پير شود چيد.
برگهاي گياهان دو ساله بايد در سال دوم برداشت شود.
بايد توجه كرد كه محصول برداري بايد در صبح و در هواي خشك و بدون شبنم انجام گيرد.
برگ درختان دارويي را از زمان ظاهر شدن گلها تا رسيدن كامل ميوه بايستي چيد.
برگ گياهان اسانس دار در زمان گل دادن چيده مي شود.
ساقه برگ دار گياهان علفي پس از رشد كامل برگها و كمي قبل از شكفته شدن گلها چيده مي‌شود.
برگهاي بدون اسانس در صورتيكه داراي پهنك و برگ باشند را كمي قبل از ظاهر شدن گلها مي‌چينند.
در مورد گياهاني كه در طول زمستان هم رشد مي‌كنند مي‌توان دو مرتبه محصول برداري كرد.
نكته مهم در مورد بعضي گياهان يكساله مثل ريحان و گاوزبان اينكه نبايد برگهاي آن را تا نزديك زمين محصول برداري نمود چون برگهاي پايين مجدداً رشد نموده لذا مي‌توان عمل محصول برداري را در طول تابستان چندين بار تكرار نمود.
e ) گل
قبل از باز شدن يعني در زمانيكه عمل آميزش در شرف انجام شدن است يا بلافاصله بعد از باز شدن در هنگام صبح بعد از تبخير شبنم چيده مي شود.
چند استثناء :
1– بنفشه سه رنگ و بنفشه معطر بايد پس از شكفتن كامل گل و درشرايط خاص محصول برداري شود.
2 – در برخي گياهان مثل گل سرخ ، افسنطين ، انواع تمشك ، زالزالك به صورت غنچه يا شكفته برداشت مي شوند.
3– سر شاخه گلدار برخي گياهان معطر و اسانس دار مثل آويشن، زوفا و ريحان وقتي گل در شرف شكفته شدن كامل مي باشد برداشت مي شود.
f ) ميوه
ميوه به دو صورت وجود دارد :
1 – آبدار : اگر به حالت تازه مصرف داشته باشد بايد بعد از رسيدن كامل برداشت شود.
2 – خشك : قبل از خارج شدن دانه برداشت مي شود.
و ميوه هاي اسانس دار (رازيانه ، انيسون ، زيره و …) بايد در پائيز به صورت كاملاً خشك برداشت شود به اينصورت كه سر شاخه ميوه دار را قطع كرده و بر روي پارچه تميزي تكان مي دهيم.

[vahide]

گياهان دارويی از ارزش و اهميت خاصی در تأمين بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پيشگيری از بيماريها برخوردار بوده و هستند. اين بخش از منابع طبيعی قدمتی همپای بشر داشته و يكی از مهمترين منابع تأمين غذايی و دارويی بشر درطول نسلها بوده اند. از نقطه نظر تاريخی، گياهان اهميت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقيقات وسيعی برای يافتن فرآورده ها ومواد طبيعی دارويی گياهی در طول تاريخ انجام شده اما نكته حائز اهميت اينجاست كه تنها كمتر از 10% از مجموع 250000 گونه گياهی جهان برای بيش از يك عملكرد زيست شناختی، شناسايی و مورد استفاده قرار گرفته اند. به عبارت ديگر بر اساس آمارهای منتشره توسط (who) ، تنها بين 35 تا 70 هزار گونه گياه دارويی در طول زمان برای حداقل يك يا چند بار مورد مصرف قرار گرفته است. در حال حاضر، 25% از داروهای موجود، منشأ گياهی دارند و 12% داروها نيز از منابع ميكروبی ساخته شده اند. پتانسيل توليدداروهای گياهی در طبيعت بسيار بالاست. برای نمونه گفته ميشود 125000 گونه گياه دارويی در جنگلهای استوايی جهان يافت ميشود. ارزش اقتصادی و تجاری گياهان دارويی فوقالعاده زياد است. در بعضی آمارها ارزش تجارت جهانی گياهان دارويی بالغ بر 43ميليارد دلار در سال برآورد شده و طی آمار منتشره در اينترنت فروش فرآورده های گياهی در سال 1997 بالغ بر 3/24 ميليارد دلارآمريكا بوده است.
گرايش عمومی جامعه به استفاده از داروها و درمانهای گياهی و به طور كلی فرآوردههای طبيعی به ويژه در طی سالهای اخير روبه افزايش بوده و مهمترين علل آن، اثبات اثرات مخرب و جانبی داروهای شيميايی از يك طرف و ايجاد آلودگيهای زيست محيطی كه كره زمين را تهديد ميكند از سوی ديگر بوده است. بيش از 60% مردم آلمان و بلژيك و 74% انگليسيها تمايل به استفاده از درمانهای طبيعی گياهی دارند. ضمن اينكه طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بالغ بر 80% مردم جهان به ويژه در كشورهای در حال توسعه و نواحی فقير و دور افتاده عمده ترين نيازهای درمانی خود را از گياهان دارويی تأمين ميكنند. از سوی ديگر گياهان دارويی جزء ذخاير و منابع طبيعی هستند و بسياری از كشورها كم يا زياد از يك چنين منبعی برخوردارندكه نوع، تعداد و تنوع گونه های گياهی بر اساس شرايط و موقعيت جغرافيايی هر منطقه متفاوت است. متأسفانه سودآوريهای كلان اقتصادی و توجه روز افزون به تجارت جهانی گياهان دارويی، مشكلات و مسائل ناگواری را برای اين منابع به وجود آورده و نسل گونه های گياهی را با خطر انقراض مواجه ساخته است. چرا كه بخش عظيمی از تجارت، مربوط به گونه های گياهی دارويی است كه از طبيعت جمع آوری شده و بعضا با شيوه های نادرست، نه تنها به انقراض نسل گونه ها می انجامد بلكه تنوع زيستی منطقه و جهان را نيز با خطرنابودی مواجه می سازد.
استفاده مطلوب، منطقی و بهينه از اين منابع كه به لحاظ فناوری بسيار كم هزينه تر و ساده تر از صنايع دارويی شيميايی است،می تواند ضمن تأمين بخشی از نيازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه از خروج مقادير متنابهی ارز جلوگيری نموده و مانع گسترش وابستگی به بيگانگان شود. بنا بر اين با اتخاذ سياستها و راهكارهای مناسب و مبتنی بر يك شناخت واقع گرايانه از وضعيت موجود اين منابع و كاربرد روشهای علمی و صحيح در تمام ابعاد اعم از كاشت، داشت، برداشت و بهره برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبيعت وچه به صورت كشت مكانيزه، ميتوان به دركی واقعی و اصولی در خصوص نقش و بازدهی گياهان دارويی در جوامع رو به رشدی همچون ايران رسيد و علاوه بر حفظ و حراست از اين سرمايه های ملی به شكوفايی و توسعه پايدار جامعه نيز دست يازيد.

[Pejmanpaxx]

سلام دوستان ببخشيد اين خوك طلايي رو عطاري ها دارند؟ از كجا ميشه تهيه كرد؟ تاثيرش بر روي ژيارديا چقدره/

راستي يه داروي گياهي بلد نيستيد كه بشه باهاش انواع انگل رو از بين برد؟

مرسي

[AaVaA]

سلام دوستان ببخشيد اين خوك طلايي رو عطاري ها دارند؟ از كجا ميشه تهيه كرد؟ تاثيرش بر روي ژيارديا چقدره/

راستي يه داروي گياهي بلد نيستيد كه بشه باهاش انواع انگل رو از بين برد؟

مرسي

خوک طلایی رو از عطاری ها و جاهایی که گیاهان دارویی و داروهای گیاهی دارند حتما میتونید تهیه کنید

در مورد گیاهان و دارویی و بیماری های انگلی هم بهتر میدونم مقاله ی زیر رو بخونید

درمان های گیاهی برای بیماری های انگلی: نگاهی به مطالعات داخل کشور


هدف از این مقاله مروری بر پژوهش های انجام شده در خصوص بیماریهای انگلی و گیاهان دارویی در ایران می باشد.

روش کار

این مطالعه مروری به بررسی کلیه مقالات منتشر شده در زمینه اثر داروهای گیاهی بر روی بیماریهای انگلی در ایران می پردازد. از کلید واژه "بیماریهای انگلی" و "داروهای گیاهی" برای جستجو در مقالات مرتبط موجود در کشور استفاده شد. مكانهاي جستجوي اطلاعات؛ راهنمای مقالات علوم پزشکی ایران، پايگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران با استفاده از موتور جستجوگر گوگل بوده است.

یافته ها
جستجوی وسیع به عمل آمده نشان داد از 23 مقاله مرتبط چاپ شده تنها 13 مقاله تحقیقی بوده است. در10 مقاله غیر تحقیقی، تنها به اثر گیاهان در درمان بیماریهای انگلی اشاره شد.
بیشترین مطالعات موجود مربوط به کارهای آزمایشگاهی روی حیوانات و انسان در ارتباط با لشمانیا بوده است.
یافته های پژوهشی ارتباط معنی داری را بین استفاده از گیاهان "میموزاتنویی فلورا، سیر، عشقه و پروانش" و درمان بیماری انگل لیشمانیا نشان داده اند.
مطالعات اندکی در خصوص استفاده از " اسپند در درمان بیماری انگل تیلریا و مالاریا، گیاه بومادران و اکسیور، خاک شیر با بیماری های انگلی هیمنولیپس نانا، افشرده سیر پیاز موسیر با کیست ژیاردیا و گیاه مورد با تریکومونا" در کشور انجام شده است.

از "مریم گلی، زنیان، عرق زنیان، مرزه، صبرزرد، ریشه انار" به عنوان گیاهان ضد کرمک و ضد اسکاریس
"پوست ریشه شال، سرخس و فوفل" به عنوان ضد اسکاریس یاد شده است.

"برنک کابلی، فوفل، قارچ کوهی، پوست هلیله زرد، آمله منقی، تربد سفید، ریشه سرخس، درمنه ترکی، و باقلای مصری نیز خواص درمانی در بیماری انگلی کرم کدو دارند.

"برگ و سرشاخه گیاه افسنطین، ریشه بسفایج، ریشه سرخس نر، گل زبان در قفا، تست هوایی، گیاه سداب، برگ و پوست زبان گنجشک" نیز از خواص ضد انگلی برخوردارند.

بررسي اثرات آزمايشگاهي و باليني عصاره دانه خاكشير بر هيمنوليپس نانا و مقايسه آن با نيكلوزامايد
بررسي اثرات عصاره مايع حاصل از افشردن پياز سه گونه گياهي از جنس آليوم بر روي كيست هاي ژيارديا
اثر كرم حاوي 5 درصد سير در درمان سالك: يك مطالعه تصادفي و دوسو كور
تاثير غلظت هاي مختلف عصاره گياه Hedera Helix و گلوكانتيم بر عامل ليشمانيوز احشايي در In vitro
بررسي اثر آلكالوئيدهاي اختصاصي گياه وينكا ماژور (گياه پروانش) بر ليشمانيا ماژور در شرايط In vitro و In vivo
بررسي اثر عصاره الكلي دانه اسپند بر پلاسموديوم برگئي در موش سوري و مقايسه آن با اثر كلروكين
تاثير اسانس و عصاره متانولي گياه مورد (Myrtus Communis) بر تريكوموناس واژيناليس

بررسي اثرات ضد كرم گياه بومادران (Achillea Millefolium) بر روي انگل اكسيور در موش
اثر عصاره سير بر ليشمانيوز جلدي از طريق افزايش نيتريك اكسايد
فوايد انگبين از ديدگاه روايات اسلامي و بررسي اثربخشي آن بر زخم سالك در موش نژاد سوري
اثر عصاره گياه ميموزاتنويي فلورا بر تكثير انگل ليشمانيا در محيط كشت
مطالعه اثر آلكالوئيدهاي كامل گياه اسفند در درمان تيلريوز بدخيم گوسفند ناشي از انگل تيلريا هيرسي

نتیجه گیری

با توجه به گرایش روزافزون علمای پزشکی به استفاده از گیاهان در درمان بیماری ها، انجام تحقیقات جامع تری در داخل کشور ضروری می نماید. همچنین ضروری است تا فراورده های گیاهی از حالت سنتی به صورت قابل پسند و مطمئن در دسترس عموم قرارگیرند. بدیهی است گیاهان می توانند در بسیاری از موارد جایگزین مناسبی برای داروهای شیمیایی باشند.

[nasimkhordad]

سي لاكس
C-Lax


اشكال دارويي:

قرص 750 ميلي گرم

موارد مصرف:

اين دارو براي درمان كوتاه مدت يبوست مصرف مي شود.

اجزاء فرآورده:

قرص سي - لاكس حاوي 600 ميلي گرم برگ سنا (Cassia obovata) (معادل 15 ميلي گرم سنوزيد B) و 100 ميلي گرم دانه گشنيز (Coriandrum sativunm) مي باشد.

مواد مؤثره:

هيدروكسي آنتراسن گليكوزيدها (سنوزيد A و B) و روغن فرار نظير لينالول و كورياندرول.

آثار فارماكولوژيك و مكانيسم اثر:

مطالعات Invitro نشان داده است كه سنوزيدهاي A و B توسط باكتريهاي روده بزرگ متابوليزه شده، تبديل به مشتقات فعال Rhein-anthrone مي گردند. اين تركيبات موجب تحريك و افزايش حركات دودي روده و در نتيجه كاهش جذب آب و الكتروليتها مي شوند و همچنين ترشح مايعات در روده بزرگ را ازطريق تحريك ترشح فعال كلرايد و مخاط افزايش مي دهند. براساس گزارشات موجود، اثرات فوق احتمالا با افزايش بيوسنتز و آزادسازي پروستاگلاندينها ايجاد مي شوند. روغنهاي فرار موجود در گشنيز نيز به علت داشتن اثرات ضداسپاسم مانع ايجاد درد و كرامپ شكمي ناشي از مصرف سنا مي گردند.

تداخل دارويي:

اين دارو به دليل تغيير رنگ و افزايش pH ادرار ممكن است با آزمايشهاي تشخيصي (مانند تعيين ميزان اوروبيلينوژن ادرار و تعيين ميزان استروژن به روش كوبر) تداخل نمايد.

فرآورده هاي حاوي سنا با داروهاي پايين آورنده پتاسيم خون مانند مدرهاي تيازيدي، آدرنوكورتي***تروييدها، ريشه شيرين بيان و گليكوزيدهاي قلبي تداخل اثر داشته و احتمالا ايجاد اختلالات قلبي و عصبي - عضلاني مي نمايند.

موارد منع مصرف:

1- اين فرآورده مانند ساير ملين ها در بيماران مبتلا به تنگي و انسداد روده و ايلئوم، دردهاي شكمي ناشناخته، خونريزي ركتوم با علت نامشخص، بيماريهاي التهابي روده و آپانديسيت ممنوعيت مصرف دارد.

2- استفاده طولاني مدت از ملين هاي آنتراكينوني ايجاد وابستگي مي نمايد لذا مصرف طولاني مدت آنها ممنوع مي باشد.

موارد احتياط:

1- دفع كليوي تركيبات آنتراكينوني موجب تغيير رنگ ادرار (زرد قهوه اي به قرمز) همراه با افزايش pH آن مي گردد.

2- ملين ها در خردسالان (تا سن 6 سال) بجز دستور پزشك نبايد مصرف شوند.

عوارض جانبي:

1- مصرف سنا ايجاد درد و كرامپ هاي شكمي مي نمايد ولي اين فرآورده به دليل داشتن دانه گشنيز احتمالا اين عارضه را ايجاد نمي نمايد.

2- مصرف طولاني مدت و دوزهاي بالاي اين فرآورده موجب از بين رفتن كارآيي روده ها، اسهال و از دست دادن آب و الكتروليتها (به ويژه پتاسيم)، آلبومينوري و هماتوري مي گردد.

3- مقادير زياد سنا ممكن است ايجاد نفريت نمايد.

4- در افرادي كه به مدت طولاني از ملين هاي آنتراكينوني استفاده نموده اند، پيگمانتاسيون ملانوتيك مخاط روده (Melanosis) مشاهده شده است. البته 4-12 ماه پس از قطع مصرف دارو اين عارضه از بين خواهد رفت.

نكات قابل توصيه:

1- با توجه به اينكه اثرات سنا 8-10 ساعت پس از مصرف آن ظاهر مي گردد. بهتر است اين فرآورده در هنگام خواب مصرف شود.

2- مصرف حداقل 6-8 ليوان آب در روز براي كمك به نرم شدن مدفوع و جلوگيري از كاهش آب بدن بيمار ضروري است. اين امر به علت خروج حجم زيادي از آب با مدفوع اهميت دارد.

مقدار مصرف:

ملين: بزرگسالان، 1-2 قرص در روز.

كودكان بالاتر از 6 سال، 0/5-1 قرص طبق دستور پزشك مصرف شود.

مسهل: 2-3 قرص بطور همزمان قبل از خواب مصرف شود.

مصرف در حاملگي و شيردهي:

1- مصرف اين فرآورده در دوران بارداري تنها هنگامي توصيه مي گردد كه رژيم غذايي مناسب و ملين هاي فيبري موثر واقع نشده اند.

2- به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراكينوني در شير مادر، مصرف اين فرآورده در دوران شيردهي توصيه نمي گردد.

تداخل دارويي:

اين دارو به دليل تغيير رنگ و افزايش pH ادرار ممكن است با آزمايشهاي تشخيصي (مانند تعيين ميزان اوروبيلينوژن ادرار و تعيين ميزان استروژن به روش كوبر) تداخل نمايد.

فرآورده هاي حاوي سنا با داروهاي پايين آورنده پتاسيم خون مانند مدرهاي تيازيدي، آدرنوكورتي***تروييدها، ريشه شيرين بيان و گليكوزيدهاي قلبي تداخل اثر داشته و احتمالا ايجاد اختلالات قلبي و عصبي - عضلاني مي نمايند.

موارد منع مصرف:

1- اين فرآورده مانند ساير ملين ها در بيماران مبتلا به تنگي و انسداد روده و ايلئوم، دردهاي شكمي ناشناخته، خونريزي ركتوم با علت نامشخص، بيماريهاي التهابي روده و آپانديسيت ممنوعيت مصرف دارد.

2- استفاده طولاني مدت از ملين هاي آنتراكينوني ايجاد وابستگي مي نمايد لذا مصرف طولاني مدت آنها ممنوع مي باشد.

موارد احتياط:

1- دفع كليوي تركيبات آنتراكينوني موجب تغيير رنگ ادرار (زرد قهوه اي به قرمز) همراه با افزايش pH آن مي گردد.

2- ملين ها در خردسالان (تا سن 6 سال) بجز دستور پزشك نبايد مصرف شوند.

عوارض جانبي:

1- مصرف سنا ايجاد درد و كرامپ هاي شكمي مي نمايد ولي اين فرآورده به دليل داشتن دانه گشنيز احتمالا اين عارضه را ايجاد نمي نمايد.

2- مصرف طولاني مدت و دوزهاي بالاي اين فرآورده موجب از بين رفتن كارآيي روده ها، اسهال و از دست دادن آب و الكتروليتها (به ويژه پتاسيم)، آلبومينوري و هماتوري مي گردد.

3- مقادير زياد سنا ممكن است ايجاد نفريت نمايد.

4- در افرادي كه به مدت طولاني از ملين هاي آنتراكينوني استفاده نموده اند، پيگمانتاسيون ملانوتيك مخاط روده (Melanosis) مشاهده شده است. البته 4-12 ماه پس از قطع مصرف دارو اين عارضه از بين خواهد رفت.

نكات قابل توصيه:

1- با توجه به اينكه اثرات سنا 8-10 ساعت پس از مصرف آن ظاهر مي گردد. بهتر است اين فرآورده در هنگام خواب مصرف شود.

2- مصرف حداقل 6-8 ليوان آب در روز براي كمك به نرم شدن مدفوع و جلوگيري از كاهش آب بدن بيمار ضروري است. اين امر به علت خروج حجم زيادي از آب با مدفوع اهميت دارد.

مقدار مصرف:

ملين: بزرگسالان، 1-2 قرص در روز.

كودكان بالاتر از 6 سال، 0/5-1 قرص طبق دستور پزشك مصرف شود.

مسهل: 2-3 قرص بطور همزمان قبل از خواب مصرف شود.

مصرف در حاملگي و شيردهي:

1- مصرف اين فرآورده در دوران بارداري تنها هنگامي توصيه مي گردد كه رژيم غذايي مناسب و ملين هاي فيبري موثر واقع نشده اند.

2- به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراكينوني در شير مادر، مصرف اين فرآورده در دوران شيردهي توصيه نمي گردد.

عوارض جانبي:

1- مصرف سنا ايجاد درد و كرامپ هاي شكمي مي نمايد ولي اين فرآورده به دليل داشتن دانه گشنيز احتمالا اين عارضه را ايجاد نمي نمايد.

2- مصرف طولاني مدت و دوزهاي بالاي اين فرآورده موجب از بين رفتن كارآيي روده ها، اسهال و از دست دادن آب و الكتروليتها (به ويژه پتاسيم)، آلبومينوري و هماتوري مي گردد.

3- مقادير زياد سنا ممكن است ايجاد نفريت نمايد.

4- در افرادي كه به مدت طولاني از ملين هاي آنتراكينوني استفاده نموده اند، پيگمانتاسيون ملانوتيك مخاط روده (Melanosis) مشاهده شده است. البته 4-12 ماه پس از قطع مصرف دارو اين عارضه از بين خواهد رفت.

نكات قابل توصيه:

1- با توجه به اينكه اثرات سنا 8-10 ساعت پس از مصرف آن ظاهر مي گردد. بهتر است اين فرآورده در هنگام خواب مصرف شود.

2- مصرف حداقل 6-8 ليوان آب در روز براي كمك به نرم شدن مدفوع و جلوگيري از كاهش آب بدن بيمار ضروري است. اين امر به علت خروج حجم زيادي از آب با مدفوع اهميت دارد.

مقدار مصرف:

ملين: بزرگسالان، 1-2 قرص در روز.

كودكان بالاتر از 6 سال، 0/5-1 قرص طبق دستور پزشك مصرف شود.

مسهل: 2-3 قرص بطور همزمان قبل از خواب مصرف شود.

مصرف در حاملگي و شيردهي:

1- مصرف اين فرآورده در دوران بارداري تنها هنگامي توصيه مي گردد كه رژيم غذايي مناسب و ملين هاي فيبري موثر واقع نشده اند.

2- به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراكينوني در شير مادر، مصرف اين فرآورده در دوران شيردهي توصيه نمي گردد.