در اثر وارد شدن يك نيروي مستقيم به قفسه سينه در اثر يك ضربه يا سقوط يا در اثر آسيب له‌شدگي ، ممكن است يك يا تعداد بيشتري از دنده‌ها دچار شكستگي شوند. اگر جراحت باز در محل شكستگي وجود داشته باشد و يا يكي از دنده‌هاي شكسته شده، ريه را سوراخ كرده باشد، تنفس مصدوم ممكن است شديداً مختل شود. وارد آمدن آسيب به قفسه سينه مي‌تواند قسمتي از دنده‌هاي شكسته شده را از ساير قسمت‌هاي قفسه سينه جدا كند و حالتي به نام «قفسه سينه مواج» ايجاد كند. اين قسمت جدا شده، در زمان دم به داخل كشيده مي‌شود و در بازدم، رو به خارج حركت ميكند. اين تنفس «متناقض» باعث ايجاد مشكلات تنفسي شديد مي‌شود. شكستگي دنده‌هاي پاييني مي‌تواند به اعضاي داخلي (مثل كبد و طحال) آسيب برساند و خونريزي داخلي ايجاد كند.
بسته به شدت آسيب، ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
درد تيز (غيرگنگ) در محل شكستگي
يك جراحت باز روي محل شكستگي كه احتمالاً صداي «مكش» هوا از طريق اين جراحت به داخل حفره قفسه سينه را مي‌شنويد.
نشانه‌هايي از خونريزي داخلي و شوك.
نگه داشتن ديواره قفسه سينه
فراهم كردن شرايط انتقال به بيمارستان
۱) در مورد شكستگي دنده‌ها، با استفاده از يك آويز اندام بالايي ، دست را ثابت نگه داريد و مصدوم را به بيمارستان منتقل كنيد. اگر جراحت نافذ قفسه سينه وجود دارد، مصدوم را به سمت آسيب‌ديده خم كنيد، روي زخم را بپوشانيد و لايه پوششي را از ۳ طرف محكم بچسبانيد .
اگر مجبور هستيد كه مصدوم را در وضعيت بهبود بگذاريد، وي را روي سمت آسيب‌ديده قرار دهيد. اين وضعيت به ريه سالم اجازه ميدهد كه با حداكثر ظرفيت كار كند.
۲) به مصدوم كمك كنيد تا در يك وضعيت متمايل به سمت آسيب‌ديده كه در آن احساس راحتي بيشتري ميكند، قرار بگيرد. دست سمت آسيب‌ديده را با يك آويز بالا نگهدارنده ثابت نگه داريد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.
آسيب‌هاي وارد بر ستون فقرات مي‌توانند يك يا چند قسمت از پشت و يا گردن استخوان‌ها ( مهره‌ها ) ، ديسك‌هاي جداكننده مهره‌ها، عضلات و رباط‌هاي اطراف يا نخاع و شاخه‌هاي عصبي كه از آن جدا مي‌شوند را درگير كنند. جدي‌ترين خطر همراه با آسيب ستون فقرات، صدمه به نخاع است. چنين آسيبي ممكن است سبب از دست رفتن توان حركتي و يا حس در نواحي پايين‌تر از قسمت آسيب‌ديده شود. نخاع يا ريشه‌هاي عصبي در صورتي كه توسط ديسك دررفته يا جابه‌جا شده و يا در اثر قطعات استخوان شكسته شده، تحت فشار قرار گيرند، ممكن است دچار صدمات موقتي شوند. در صورتي كه نخاع به‌طور كامل يا ناكامل قطع شود، صدمات احتمالاً پايدار و دايمي خواهند بود.
چه‌‌وقت به آسيب ستون‌فقرات مشكوك‌مي‌شويم؟
روش ايجاد آسيب، مهم‌ترين شاخص است. در صورتي كه نيروهاي غيرطبيعي به پشت يا گردن وارد شده باشند (به خصوص اگر مصدوم از اختلال حس يا حركت شاكي باشد)، همواره به آسيب ستون فقرات مشكوك شويد. اگر در حادثه موردنظر، مصدوم شديداً به جلو و عقب خم شده يا ستون فقرات دچار پيچش شده است، بايد فرض كنيد كه او مبتلا به آسيب ستون فقرات است. خصوصاً بايد دقت كنيد كه همواره از حركت دادن غيرضروري سر و گردن، اجتناب كنيد. اگرچه آسيب نخاع ممكن است در غياب صدمه به مهره‌ها روي دهد، شكستگي ستون فقرات به شدت اين خطر را افزايش ميدهد. مناطقي كه بيش از ساير نقاط آسيب‌پذير هستند، عبارتند از استخوان‌هاي گردن و كمر.
ساختار ستون فقرات نخاع توسط مهره‌ها (استخوان‌هاي پشت) محافظت مي‌شود. وارد آمدن آسيب به يك مهره يا يك ديسك بين مهره‌اي ممكن است به ريشه‌هاي عصبي كه از نخاع خارج مي‌شوند يا به خود طناب، صدمه برساند.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
- درد در گردن يا پشت در محل آسيب؛ ممكن است ساير آسيب‌هاي دردناك‌تر، اين درد را مخفي كنند.
- وجود حالت پلكاني، نامنظمي يا انحراف در انحناي طبيعي ستون فقرات
- حساسيت در پوست روي ستون فقرات اگر نخاع آسيب ببيند، ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
- از دست دادن حس يا حس غيرطبيعي (مثلاً احساس سوختن يا گزگز و مورمور). مصدوم ممكن است ذكر كند كه اندام‌هايش خشك، سنگين يا فاقد مهارت‌هاي گذشته هستند.
- از دست دادن كنترل مثانه و يا روده
برخي از علل آسيب ستون فقرات
هريك از شرايط زير بايد وجود آسيب احتمالي ستون فقرات را به شما هشدار دهد:
- سقوط به دليل عدم داشتن مهارت حين ورزش‌هايي مثل ژيمناستيك يا آكروبات
- شيرجه زدن به داخل يك استخر كم‌عمق و برخورد با كف آن
- پرتاب شدن از روي اسب يا موتورسيكلت
- كاهش ناگهاني سرعت در داخل يك وسيله نقليه
- افتادن يك جسم سنگين به روي بدن
پيشگيري از آسيب‌هاي بيشتر
فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان
موقعيت مصدوم را نسبت به حالتي كه او را يافتيد تغيير ندهيد مگر آنكه در معرض خطر باشد.
اگر جابه‌جا كردن مصدوم ضروري است، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده كنيد. روش ديگر آن است كه از بيماربر ارتوپدي استفاده كنيد.
۱) به مصدوم اطمينان خاطر بدهيد و به او توصيه كنيد كه حركت نكند. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.
۲) پشت سر مصدوم زانو بزنيد. دو طرف سر مصدوم را محكم بگيريد به طوري كه دستان شما روي گوش‌هاي او قرار بگيرد. گوش‌ها را كاملاً نپوشانيد (مصدوم بايد همچنان قادر به شنيدن سخنان شما باشد). سر مصدوم را در وضعيت خنثي (كه در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت كنيد و نگه داريد. كم‌ضررترين وضعيت سر در يك مصدوم مشكوك به آسيب ستون فقرات، همين حالت است.
اگر مشكوك به آسيب گردن هستيد، از يك امدادگر بخواهيد كه در زماني كه شما سر مصدوم را در وضعيت خنثي نگه داشته‌ايد، چند پتو، حوله يا لباس لوله شده را در دو طرف سر او قرار دهد. تا زماني كه نيروهاي خدمات پزشكي اورژانس مسؤوليت را بر عهده بگيرند، همچنان سر و گردن مصدوم را در تمام لحظات ثابت نگه داريد.
۳) همچنان سر مصدوم را تا رسيدن نيروهاي خدمات پزشكي اورژانس و قبول مسؤوليت توسط آنها و بدون توجه به مدت زماني كه ممكن است اين كار طول بكشد، در وضعيت خنثي نگه داريد. از يك امدادگر بخواهيد كه علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كند.
باز نگه داشتن راه تنفسي
در صورت لزوم، احياي مصدوم
پيشگيري از صدمات بيشتر نخاع
فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان
۱) پشت سر مصدوم زانو بزنيد. با قرار دادن دستان خود روي گوش‌هاي مصدوم، دو طرف سر او را محكم بگيريد. سر مصدوم را در وضعيت خنثي (كه در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت كنيد و نگه داريد.
۲) در صورت لزوم، با استفاده از روش «بالا راندن فك» راه تنفسي مصدوم را باز كنيد. دستان خود را در دو طرف سر طوري قرار دهيد كه نوك انگشتانتان روي زاويه فك قرار بگيريد. فك را به آرامي بالا بكشيد تا راه تنفسي باز شود. دقت كنيد كه گردن مصدوم را جابه‌جا نكنيد.
۳) تنفس مصدوم را كنترل كنيد. اگر وي نفس مي‌كشد، همچنان سر او را نگه داريد. از يك امدادگر بخواهيد كه با مركز اورژانس تماس بگيرد و آمبولانس درخواست كند. اگر تنها هستيد و مجبوريد براي تماس با مركز آمبولانس، مصدوم را ترك كنيد و يا اگر امكان بازماندن راه تنفسي در مصدوم وجود ندارد، بايد قبل از ترك مصدوم، وي را در وضعيت بهبود قرار دهيد.
در صورتي كه مجبور هستيد مصدوم مبتلا به آسيب ستون فقرات را بچرخانيد، بايد از اين روش استفاده كنيد. بهترين حالت براي انجام اين روش، حضور ۵ امدادگر است اما اين حركت را ۳ نفره هم مي‌توان انجام داد. در حالي كه سر و گردن مصدوم را ثابت نگه داشته‌ايد، از امدادگران بخواهيد كه به آرامي اندام‌هاي او را به حالت مستقيم درآورند. سپس، با اطمينان از اينكه همه (هماهنگ) با هم كار ميكنند، امدادگران را هدايت كنيد تا مصدوم را بچرخانند. در تمام لحظات، سر، تنه و انگشتان پاي مصدوم را در يك خط مستقيم نگه داريد.
۴) اگر مصدوم نفس نمي‌كشد و نشانه‌هاي گردش خون وجود ندارند، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد). اگر مجبور هستيد كه مصدوم را بچرخانيد، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده كنيد.
۵) تا رسيدن نيروهاي امداد پزشكي، علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كنيد.
درد ممكن است در خود ستون فقرات يا عضلات و رباط‌هاي اطراف آن بروز كند. در اكثر موارد، درد پشت ناشي از يك مشكل جزيي است. با اين حال، درد مي‌تواند نشانه‌اي از يك بيماري زمينه‌اي جدي باشد.
شايع‌ترين علت درد پشت عبارت است از كشيدگي بيش از حد رباط‌ها يا عضلات در نتيجه سقوط يا فعاليت طاقت‌فرسا. ساير علل شايع درد پشت عبارتند از: آسيب‌هاي «شلاقي» (كه منجر به درد گردن مي‌شوند) و بارداري و عادت ماهيانه (كه كمردرد ايجاد ميكنند). علل خطرناك‌تر عبارتند از: آسيب ديدن يك ديسك در ستون فقرات (كه ممكن است نخاع يا اعصاب را تحت فشار قرار دهند يا آنها را تحريك كند) و بيماري كليه. در صورتي كه درد پشت با مواردي مثل گرفتگي عضلات، تب، سردرد، استفراغ، تهوع، اختلال هوشياري، بي‌اختياري (ادرار يا مدفوع) يا هرگونه از دست دادن حس يا حركت همراه باشد، مراجعه به پزشك ضرورت خواهد داشد.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
درد مبهم تا شديد در پشت يا گردن كه معمولاً با حركت تشديد مي‌شود.
دردي كه به داخل اندام‌ها منتشر مي‌شود و احتمالاً با گزگز و مورمور و كرختي همراه است.
گرفتگي عضلات كه سبب مي‌شود گردن يا پشت به حالت سفت يا خم شده درآيند.
در صورت لزوم، درخواست كمك پزشكي.
اگر مصدوم درد شديد در پشت دارد، به او كمك كنيد تا دراز بكشد و با يك پزشك تماس بگيريد.
۱) به بيمار توصيه كنيد كه روي يك سطح مسطح (يا روي زمين يا روي يك تشك سفت) در راحت‌ترين وضعيت ممكن دراز بكشد.
۲) به بيمار توصيه كنيد كه در حد توان، بي‌حركت بماند تا درد تسكين پيدا كند. به بيمار كمك كنيد تا قرص‌هاي ضددرد خود را بخورد. اگر علايم پايدار بودند، با پزشك خود تماس بگيريد و يا بيمار را به بيمارستان منتقل كنيد.
شما مي‌توانيد با استفاده از يك روزنامه تا شده كه با يك باند يا روسري پوشيده شده باشد، يك گردنبند موقت بسازيد و (به كمك آن) درد گردن را بهبود ببخشيد. مركز اين گردنبند را در جلوي گردن بيمار و در زير چانه قرار دهيد. دو انتهاي آزاد (گردنبند) را به دور گردن بيمار بچرخانيد و در جلو گره بزنيد. مطمئن شويد كه تنفس مختل نشده باشد.
آسيب سر ، تكان مغزي، فشردگي مغز ، شكستگي جمجمه
جواب بصورت نقل قول
.
