◄◄ تـــــازه هــــای دنیای زیست شناسی و علوم پزشکی ►►

[دل تنگم]

3 ماه قبل، خبر تدوين اساسنامه مؤسسات طب سنتي كوثر توسط مشاور وزير بهداشت در امور طب سنتي و مكمل اعلام شد و حالا وزير بهداشت با بيان اينكه پيشنهاد تاسيس اين مراكز به مجلس رفته، از تأييد ايجاد مراكز طب سنتي كوثر در وزارت بهداشت خبر مي‌دهد.

اگرچه به گفته لنكراني، چون ايجاد اين مراكز جديد نيازمند قانون است، پيشنهاد تصويب قانون آن به مجلس ارسال شده است.

دكتر كامران باقري لنكراني روز يكشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران تاكيد كرد: توسعه خدمات طب سنتي در كشور يكي از برنامه‌هاي وزارت بهداشت است اما اين كار قبل از گسترده شدن نيازمند ظرفيت‌سازي علمي است به همين علت سال گذشته براي اولين بار در مقطع كارشناسي ارشد طب سنتي، دانشجو پذيرش كرديم.

وي با اعلام اين خبر كه امسال آموزش طب سنتي به مقطع دكتراي تخصصي ارتقا يافته و پذيرش دانشجو در رشته داروسازي سنتي نيز شروع شده است، ادامه داد: مطالعه براي تاسيس 6 مركز توليد داروهاي سنتي نيز در حال انجام است كه احتمالاً تا پايان امسال 2 مركز از اين مجموعه از وزارت بهداشت مجوز مي‌گيرند و راه‌اندازي مي‌شوند.

وزير بهداشت در ادامه ضمن اشاره به اينكه درمانگاه‌هاي دانشگاهي طب سنتي نيز كه در گذشته فقط يك مركز كوچك بود، امروز در 3 دانشگاه به‌صورت مراكز قابل‌قبول گسترش يافته و فعال شده است، خاطر‌نشان كرد: دانشكده طب سنتي نيز اكنون در 2 دانشگاه علوم پزشكي راه‌اندازي شده و به تصويب شوراي گسترش دانشگاه‌ها رسيده است.

توجه به طب سنتي و وارد كردن آن به محيط آكادميك، يكي از راهبردهاي اصلي وزارت بهداشت در دوره جديد بود كه به‌نظر مي‌رسد با جديت دنبال مي‌شود و پيش از اينكه اصلاحاتي واقعي در نظام فرسوده آموزش پزشكي ايجاد شود، رشته‌هاي جديدي همچون طب سنتي ايجاد مي‌شوند و از همين حالا پيش‌ نيازهاي لازم براي اشتغال فارغ‌التحصيلان‌شان نيز فراهم مي‌شود.

پيش از اين مشاور وزير بهداشت در امور طب سنتي و مكمل با بيان اينكه مؤسسات بزرگ طب سنتي كوثر با الگوبرداري از مؤسسه همدرد هند و پاكستان در تمام استان‌هاي كشور تأسيس مي‌شود، گفته بود: اين مؤسسات مانند يك دانشگاه علوم پزشكي صاحب بيمارستان خواهند بود و به خدمات آموزشي، درماني، پژوهشي و توليد علم و فناوري مي‌پردازند.

به اعتقاد دكتر حاجي آخوندي مؤسسه طب سنتي كوثر مانند يك دانشگاه عمل مي‌كند كه ممكن است يك سر دولتي داشته باشد و بقيه آن خصوصي باشد يا اينكه كلاً به بخش خصوصي واگذار شود.

علاوه بر اين، اين مؤسسه در هر استان يك شعبه خواهد داشت و هر مركز آن صاحب بيمارستان، درمانگاه، مراكز آموزشي و پژوهشي خواهد بود.

وي با اشاره به اينكه مؤسسات كوثر به ارائه خدمات درماني، ويزيت بيماران، حجامت، جراحي، گياه درماني، مشاوره‌هاي پزشكي و پيشگيرانه مردم، آموزش، توليد علم و خدمات فرهنگي عام و خاص مي‌پردازد و خدمات خيريه نيز ارائه مي‌كند، گفت: اعتقاددست‌اندركاران فعلي وزارت بهداشت اين است كه طب سنتي ايران پتانسيل عظيمي دارد كه متأسفانه به آن كم لطفي و بي‌توجهي شده است.

پيش از اين، اولين مجوز اين نوع مراكز به دانشگاه علوم پزشكي اصفهان داده شده بود و انتظار مي‌رفت مجوزهاي بعدي نيز به دانشگاه علوم پزشكي تبريز و تهران داده ‌شود.

به گفته مسئولان، با توسعه اين مراكز بايد طي 3 سال شاهد توليد 300 دارو و فراورده گياهي جديد در كشور باشيم.

[دل تنگم]

خبر اقدام شگفت انگيز پزشكي كه يك بيمار مرگ مغزي (يا فلج مغزي) را به حيات برگردانده در چند روز گذشته در بسياري از رسانه‌ها منعكس شد.

در جزئيات اين خبر، به نقل از دكتر محمدمحسن همايي، متخصص بيهوشي و فوق تخصص مراقبت‌هاي ويژه، آمده بود: درمان فلج مغزي حاد با اريتروپويتين وريدي براي اولين بار است كه در دنيا انجام شده و بيمار بهبودي كامل يافته است و اين درحالي است كه بازگشت اين بيماران با اين درجات فلج مغزي معمولا ماه‌ها تا سال‌ها ممكن است طول بكشد.

اريتروپويتين دارويي است كه جهت اصلاح كم خوني در بيماران كليوي مصرف مي‌شود و اصولا دارويي خون‌ساز است.

دكتر همايي در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس با بيان اين‌كه در 2سال اخير مطالعات آزمايشگاهي در جهان نشان داده اگر اين دارو از سد مغزي خوني عبور كند، مي‌تواند باعث ترميم اعصاب مركزي با تاثير روي سلول‌هاي بنيادي مغز شود و نيز باعث متوقف كردن مراحل چهارگانه مرگ سلول مغزي مي‌شود.

وي گفته بود: در مطالعات آزمايشگاهي نشان داده شده تا 4روز بعد از آسيب شديد مغزي اين دارو مي‌تواند مؤثر باشد.

انتشار اين خبر اگرچه با واكنش منفي و ترديد متخصصان همراه بود، اما رسانه‌ها را ذوق‌زده كرد و باعث شد براي بسياري از مردم اين سؤال مطرح شود كه آيا واقعا بيمار مرگ مغزي قابل برگشت به زندگي است؟

در اين حال، دكتر همايي، پزشك معالج بيماري كه عسگر فرجي نام دارد، در گفتگو با همشهري، ضمن تكذيب آنچه در روزهاي نخست و به نقل از او در خبرگزاري‌ها درج شده بود، مي‌گويد: من در گفت‌وگوبا خبرگزاري‌ها هرگز بيمار فوق را مرگ مغزي عنوان نكرده بودم!

همايي ادامه مي‌دهد: بيمار به‌دليل قرارداشتن در مرحله ترك اعتياد، داروي كلونيدين كه پايين آورنده فشارخون است را به جاي داروي آرامبخش به تعداد 30 عدد مصرف كرده بود و دچار ايست قلبي شده و به‌دنبال آن دچار آسيب شديد مغزي شده بود و از آنجايي كه جراح اعصاب هم مغز را در مرحله‌اي غيرقابل بازگشت بعد از 48 ساعت تشخيص داده بود، من با گرفتن رضايت كتبي از خانواده بيمار، تحقيقي را كه در مقاله‌هاي متعدد خوانده بودم، بر اين بيمار به شكل تجربي اجرا كردم.

دكتر همايي در پاسخ به اين سؤال كه چگونه تنها با داشتن نتايج چند بررسي روي حيوانات تصميم به اقدام تزريق اريتروپويتين در دوز بسيار بالا كرده است، ادامه مي‌دهد: قبلا يك مورد انساني هم بوده كه نتايج آن مبهم است و حتي دوز دارو در آن مشخص نشده است، اما چون پس از مطالعه دارو به اين نتيجه رسيدم كه تزريق دوز بالاي آن براي بيمار كشنده نيست اقدام به اين كار كردم.

با اين‌حال، بيشتر متخصصان، از اثر بخشي اريتروپويتين روي بهبود عملكرد سلول‌هاي مغزي ابراز بي‌اطلاعي مي‌كنند.

وزارت بهداشت: بررسي مي‌كنيم

با گذشت چندين روز از اعلام اين خبر، دكتر عباس زارع نژاد، مديركل روابط عمومي وزارت بهداشت به پيگيري‌هاي وزارت بهداشت اشاره كرده و به همشهري مي‌گويد: حوزه نظارت بر درمان وزارت بهداشت و درمان در حال پيگيري ماجراست چرا كه براي اين كار نه تنها طرح تحقيقاتي انجام نشده بود بلكه اين كار در فضايي غيرآموزشي اتفاق افتاده است.

به گفته وي، دليل بهبود بيماري كه نه مرگ مغزي بلكه ايست قلبي داشته، ممكن است تحت‌تأثير درمان‌هاي ديگر اتفاق افتاده باشد كه وزارت بهداشت سعي مي‌كند با پيگيري موضوع در روزهاي آينده به اصل قضيه دسترسي پيدا كند.

در همين حال، دكتر كتايون نجفي‌زاده، فوق تخصص ريه و رئيس واحد فراهم‌آوري اعضاي بيمارستان مسيح‌دانشوري نيز اشكالاتي را در نحوه انتشار خبر بر مي‌شمرد و به همشهري مي‌گويد: ما اصطلاحي به نام فلج مغزي نداريم و نوعي از آنكه به اختلالي مادرزادي مربوط مي‌شود هم نامي مشابه دارد.

به گفته وي، از آنجا كه بيمار فوق با مسموميت دارويي دچار ايست قلبي شده بوده است در پروسه احيا هم اكسيژن رساني به قلب كاهش پيدا كرده بوده و فرد وارد كما شده است، يعني اساسا مرگ مغزي در كار نبوده و بيمار در حال كما قرارداشته است.

نجفي‌زاده معتقد است كه مردم بايد بدانند كه امكان بازگشت بيمار مرگ مغزي وجود ندارد و مرگ مغزي با كما فرق دارد.

رئيس واحد فراهم آوري اعضاي بيمارستان مسيح دانشوري، با بيان اين‌كه متأسفانه بسياري از مردم فرق بين كما و مرگ مغزي را نمي‌دانند مي‌گويد: اين دو مورد از هم متفاوتند، به اين معني كه در مرگ مغزي، سلول‌هاي مغزي از بين مي‌روند در حالي كه در كما اين عملكرد سلول‌هاست كه از بين مي‌رود نه خود سلول‌ها.

بنابراين در موارد كما امكان بازگشت عملكرد سلول‌هاي مغزي وجود دارد و در مرگ مغزي اساسا سلولي وجود ندارد كه بخواهد بازگردد و همين مسئله مرگ مغزي را بي‌بازگشت مي‌كند.

اهداي عضو، فرايندي ساده نيست

دكتر توكلي، رئيس واحد فراهم‌آوري اعضاي بيمارستان شريعتي كه بيمارستان‌هاي زير مجموعه دانشگاه علوم پزشكي تهران را پوشش مي‌دهد و بيمارستان تخصصي اعصاب و روان ميمنت هم يكي از آنهاست، به همشهري مي‌گويد: در تهران تنها 3 مركز براي اين كار وجود دارد كه باز هم در هر كدام از اين بيمارستان‌ها، تيم هماهنگ كننده‌اي دارند كه وزارت بهداشت اعضاي آن را به‌عنوان بالينگر‌هاي اوليه برگزيده و آنها شرايط بيمار را بررسي مي‌كنند تا تيم‌تاييد‌كننده مرگ مغزي بعد از آنها به سراغ بيمار بروند و با دقت بسيار بيشتري روند اهدا عضو را انجام دهند.

به گفته وي، اگر قرار بر اهداي اعضا هم باشد، هيچ متخصصي به جز تيم‌تاييد مرگ مغزي كه از سوي وزارت بهداشت تعيين مي‌شود و شامل يك جراح اعصاب، يك متخصص داخلي اعصاب، يك متخصص داخلي و يك نفر متخصص بيهوشي است، نمي‌تواند تاييد را انجام بدهد، در ضمن علائمي كه براي مرگ مغزي باليني وجود دارد هم بايد 24 ساعت پايدار مانده باشد؛
به اين معنا كه نبود رفلكت قرينه، عدم‌تنفس، عدم‌رفلكس به شديدترين تحريكات و...تا 24 ساعت به همان شكل بوده كه بعد از آن، تيم تاييد به همراه 2پزشك از سوي پزشكي قانوني، كه نمايندگان قوه قضائيه هستند براي بررسي بيمار مي‌آيند كه آنها هم 2بار و به فاصله حداقل 6 ساعت بيمار را ويزيت مي‌كنند و هربارتست آپنه (عدم‌تنفس) و 20 دقيقه نوار مغزي براي تاييد گرفته مي‌شود كه بايد اين نوار صاف يا flatباشد به اين معنا كه هيچ‌گونه امواج مغزي وجود ندارد.

وي در ادامه متذكرمي‌شود كه ممكن است با ديدن علائم اوليه مرگ مغزي افرادي كه در بيمارستان‌ها مستقرهستند از خانواده بيمار براي چند و چون رضايت آنها درصورت اعلام مرگ مغزي سؤال و پرس و جوكنند اما اين به هيچ وجه معناي تاييد اهدا را نمي‌دهد، چرا كه با كوچك‌ترين عكس‌العملي در كل فرايند ياد شده و بعد از آوردن بيمار به بيمارستان مرجع ممكن است كه مرگ مغزي تاييد نشود و بيمار به بخش مراقبت‌هاي ويژه منتقل شود و فرم مراقبت و ادامه درمان براي او پر شود.

[دل تنگم]

فشار خون بالا در آتلانتا برگزار كرد، نتايج تحقيقات جالبي درباره فشار خون بالا و راه‌هاي پيشگيري و درمان آن مطرح شد.

يكي از اين مطالعات مربوط به كشور ايتاليا بود كه توسط دكتر رزا ماريا برونو از دانشگاه پيزا ارائه شد. اين محقق از بررسي‌هاي خود نتيجه گرفته بود كه تزريق داخل وريدي ويتامين ث ممكن است بتواند فشار خون بالا را با تاثير بر سيستم عصبي مركزي، كم كند.

محققان 12 بيمار- كه به آنها 3 گرم ويتامين ث در طول 5دقيقه داده شده بود- را بعد از 20 دقيقه بررسي كرده و متوجه شدند كه فشار خون اين افراد دست كم 7 درصد افت پيدا كرده است.

جالب است بدانيد مقدار افت فشار خون دياستولي (مينيمم) بيشتر و حدود 9 درصد بود. با اين وجود دكتر برونو معتقد است هنوز زود است كه نتيجه بگيريم ويتامين ث باعث كاهش فشار خون و فعاليت اعصاب سمپاتيك در افراد سالم مي‌شود؛ چرا كه فقط در كساني كه فشار خون بالا داشته‌اند اين بررسي انجام شده و فقط يك دوز ويتامين ث به بيماران تزريق شده‌‌است.

معلوم نيست مصرف خوراكي اين ويتامين در دراز مدت هم بتواند همين اثر را ايجاد كند! پس نمي‌توان به همين سادگي پاي نتايج اين بررسي را به درمانگاه‌ها و بالين بيماران كشيد.
بررسي ديگري روز جمعه در اين كنفرانس مطرح شد كه ديگر نه براي بيمار و نه پزشك جاي شبهه باقي نمي‌گذارد. اين مطالعه، نشان داد بيماران مبتلا به فشار خون مقاوم به دارو به رژيم غذايي كم نمك پاسخ مي‌دهند.

با همين رژيم كم نمك، فشار خون سيستوليك (ماكزيمم) اين بيماران 6/22 ميليمتر جيوه و فشار (مينيمم) دياستولي آنها تا 2/9 ميليمتر جيوه كمتر شد.

اين بررسي را دكتر ادواردو پيمنتا با همكاران خود در بخش فشار خون و نفرولوژي مؤسسه كارديولوژي دانته پازانس در سائو پائولو برزيل انجام داده‌اند.

آنها 13 بيمار مبتلا به فشار خون مقاوم به دارو را كه به‌طور متوسط 3 نوع داروي ضد‌فشار خون مصرف مي‌كردند، بررسي كرده و مشاهده كردند پس از استفاده از رژيم كم‌نمك، فشار خون آنها 9/147 روي 2/85 ميليمتر جيوه است.

(فشار خون طبيعي 140 روي 90 ميليمتر جيوه است.) دكتر پيمنتا در اين باره مي‌گويد: ما انتظار تاثير رژيم كم نمك بر درمان فشار خون را داشتيم اما ميزان كاهش فشار خون ناشي از اين رژيم بسيار بيش از انتظار ما بود.

همچنين اين بررسي نشان داد كه محدوديت نمك در رژيم غذايي باعث كاهش احتباس مايعات در بدن شده و عملكرد رگ‌ها را بهبود مي‌بخشد كه اين 2پديده هم به نوبه‌خود در ايجاد فشار خون نقش دارند. در واقع به بيماران مبتلا به فشار خون توصيه مي‌شود كه در روز بيش از 1500ميلي‌گرم نمك مصرف نكنند.

در اين 2بررسي تاكيد بر راه‌هاي كاربردي كاهش فشار خون بود، اما سومين بررسي حاكي از اين است كه بيماران فشار خوني نياز به كند كردن حركات، تنفس عميق و استراحت و ريلكسيشن زياد دارند.

اين مطالعه به سرپرستي دكتر جين تانگ - استاديار كالج پرستاري دانشگاه سياتل در واشنگتن – انجام شده‌ و نشان مي‌دهد كه گوش دادن به نوار‌هاي آرامش بخش و موسيقي كلاسيك ساخته موتزارت، هم مي‌تواند فشار خون افراد را 7 تا 9 ميليمتر جيوه كم كند.

دكتر تانگ در اين باره مي‌گويد: اين برنامه بسيار ساده است و البته جاي مصرف دارو را نمي‌گيرد اما مي‌تواند در رساندن فشار خون به يك مقدار ثابت كمك كند.

براساس آمار جديد تعداد مبتلايان به فشار خون را حدود يك نفر از هر 4نفرتخمين مي‌زنند و متأسفانه فشار خون دو سوم اين افراد كاملا تحت كنترل نيست.

efluxmedia.com

[دل تنگم]

جراح استراليايي موفق شد با استفاده از يك توپ پلاستيكي يك پوندي پينگ پنگ، دختر دو ساله‌اي را طي جراحي پيوند كبد، زنده نگه دارد.

دكتر آلبرت شون درباره روش كاربردي خود در اين عمل پيوند مي‌گويد: استفاده از توپ پينگ پنگ در اين كار بهترين چاره بود. چون اوضاع بدتر نشد و نيز هيچ عفونتي توليد نشد و درعين حال هم ارزان بود.

بر اساس اين گزارش، دكتر شون از اين توپ استفاده كرد تا مانع افتادن كبد جديد بيمار روي سرخرگهاي حياتي شود زيرا در اين صورت بيمار جان خود را از دست مي‌داد.

كبد اهدايي متعلق به يك فرد بزرگسال بوده و اندازه آن براي جثه كوچك اين دختربچه دو ساله كه قرار بود كبد جديد به بدنش پيوند زده شود، بسيار بزرگ بود.

گفته مي شود كه اين توپ پلاستيكي تا پايان عمر در بدن اين دختر استراليايي باقي خواهد ماند.

بيمار كوچك با يك نارسايي نادر كبدي متولد شد كه براي زنده ماندن به پيوند عضو نيازمند بود.

دكتر شان در بيمارستان اطفال وست ميد در شهر سيدني اين عمل را انجام داد.

[دل تنگم]

اگرچه به گفته مسئولان وزارت بهداشت، كشور ما هيچ نوع واردات مستقيم شير خشك از چين ندارد

اما شكلات و برخي فراورده‌هاي شيري چيني محصولاتي است كه در بازار ايران ديده مي‌شود و با رسوايي بزرگي كه اخيرا در مورد آلودگي شيرخشك در اين كشور به‌وجود آمده، واردات آنها از چين ممنوع شده است.

رسول ديناروند، معاون غذا و داروي وزارت بهداشت روز گذشته اعلام كرد: از آنجاكه ما هيچ نوع واردات مستقيم شير خشك نوزادان يا شيرخشك صنعتي چيني به ايران نداريم، از اين نظر هيچ نگراني وجود ندارد اما برخي محصولاتي كه فراورده‌هاي حاصل از شير خشك است مانند شكلات يا قهوه‌هاي فوري ممكن است از چين به ايران وارد شود كه طي ابلاغيه‌اي از امروز ورود اين فراورده‌ها به كشور ممنوع شد.

معاون وزير بهداشت به فارس گفت: مشكلي كه در كشور چين ايجاد شده است ناشي از تقلب در استفاده از شيرخام در اين كشور است به اين ترتيب كه شير خام توليدي را با آب رقيق كرده‌اند اما براي اينكه از آزمايش‌ها رد شود و ميزان پروتئين آن كافي باشد به آن افزودني غيرمجاز ملامين زده شد و همين امر عامل آلودگي و بروز بيماري ناشي از مصرف شير خشك حاصل از آن در اين كشور شده است.

وي ادامه داد: مصرف اندك اين نوع شيرها خطرناك نيست اما مصرف مداوم آن موجب بروز بيماري‌هاي كليوي در مصرف‌كنندگان به‌خصوص در نوزادان مي‌شود و براساس آخرين اطلاعات موجود حدود 60 هزار نفر كه بيشتر آنها نوزاد بوده‌اند در كشور چين بر اثر مصرف شيرخشك و محصولات ديگر حاوي شير خشك بيمار شده‌اند؛ البته تعداد فوتي‌هاي ناشي از مصرف اين شيرها در اين كشور بسيار محدود و انگشت شمار بوده است.

ديناروند همچنين گفت: فعلاً هيچ نوع شيرخشك نوزادي و صنعتي چيني در كشور نداريم و ورود محصولات و فراورده‌هاي شيري چيني هم كه ممكن است آلوده به اين نوع شيرخشك‌ها باشند نيز از امروز ممنوع مي‌شود و همه مجوزهاي واردات مواد غذايي از چين از امروز بازنگري مي‌شود.

رسوايي بزرگ

دولت چين، اتفاق اخير را بزرگ‌ترين رسوايي اين كشور در صنعت مواد غذايي طي چند سال اخير برشمرده است.

وزارت بهداشت چين با ارائه اخير آمار قربانيان و تلفات توزيع شير و لبنيات آلوده در اين كشور اعلام كرده كه نزديك به 53هزار كودك چيني در اثر مصرف اين محصولات راهي بيمارستان شده‌اند و بيش از 80درصد از 12 هزار و 892 كودكي كه طي چندهفته اخير در بيمارستان بستري شده‌اند 2ساله يا كوچك‌تر بودند.

تاكنون 4 كودك نيز جان خود را از دست داده‌اند و 104 كودك ديگري كه در بيمارستان بستري هستند، حالشان وخيم اعلام شده است. 49هزار و 965 كودك ديگر نيز تحت درمان سرپايي قرار گرفته و رو به بهبود هستند.

براساس گزارش آسوشيتدپرس، بيشتر موارد مسموميت مربوط به استفاده از شيرخشك بوده است. در اين بين آلودگي در ميان ساير محصولات لبني نيز مشاهده شده است.

چندين مورد آلودگي نيز در كشورهاي سنگاپور و هنگ كنگ هم ديده شده كه ظاهرا در اثر مصرف لبنيات وارد شده از چين بوده است.

ملامين، ماده‌اي كه مسئول اين مسموميت‌ها شناخته شده، در توليد پلاستيك استفاده مي‌شود و مقدار زيادي نيتروژن دارد. اين ماده درصورت خوردن و جذب شدن مي‌تواند باعث تشكيل سنگ‌كليه و در نهايت بروز نارسايي‌هاي كليوي شود كه نوزادان بيش از همه مستعد ابتلا هستند.

دولت چين كارخانه لبنيات سانلو را مسئول اين بيماري در ميان كودكان مي‌داند؛ چرا كه عقيده دارد شيرخشك‌ها بدون آزمايش شدن در لابراتوار اين كارخانه و درصد خطا در پاك بودن وارد بازار شده‌اند. همچنين وزارت بهداشت چين اعلام كرد كه به هيچ عنوان اين شيرخشك‌ها به خارج از چين صادر نشده‌اند.

[دل تنگم]

تعداد سلول‌های عصبی یا نورون‌ها در مغز به اندازه تعداد ستارگان در کهکشان راه شیری یا 166 برابر جمعیت روی کره زمین یعنی حدود صد میلیارد است.





این نورون‌ها یا سلول‌های تخصص‌یافته مغز می‌‌توانند در غشای پوشانند بیرونی خود تکانه‌های الکتریکی کم‌ولتاژی ایجاد کنند. در واقع اگر کل قدرت الکتریکی سلول‌‌های مغز را جمع کنید می‌توانید تنها یک لامپ 10 وات را روشن کنید!

این ضربان‌های الکتریکی در طول دنباله‌های رشته‌مانند تخصص‌یافته این سلول‌ها که آکسون نام دارند، حرکت می کنند و در انتهای آنها باعث رها شدن مواد شیمیایی می‌شوند که پیام را به سایر بخش‌های مغز منتقل می کنند.

به نظر می‌رسد که همین ضربان‌های الکتریکی که ماهیتی دوتایی – همه یا هیچ – دارند، اطلاعات درباره دنیای خارج را حمل می‌کنند: اینکه من چه چیزی را می‌بینم؟ اینکه گرسنه هستم یا نه؟ اینکه به کدام مسیری باید حرکت کنم؟ و غیره.

اما کدها یا رمزهای این ضربان‌های چندهزارم‌ثانیه‌ای ولتاژ الکتریکی چه هستند؟

این ضربان‌ها ممکن است در مکان‌هابی مختلف مغز در زمان‌های مختلف معانی مختلفی داشته باشند.

در بخش‌هایی مغز و نخاع یا دستگاه عصبی مرکزی سرعت این ضربان‌های الکتریکی اغلب به طور آشکار با خصوصیات قابل‌تعریف دنیای خارج مانند وجود یک رنگ یا یک چهره تطبیق می‌کنند.

در دستگاه‌ عصبی محیطی - یعنی در اعصابی که به اندام‌های مختلف بدن می‌روند - ضربان‌های الکتریکی بیشتر بیانگر حرارت بالاتر، یا صدای بلندتر یا انقباض عضلانی قوی‌تر است.

اما هنگامی که به عمق مغز می‌رسیم، به گروه‌های از نورون‌ها برخورد می‌کنیم که در پدیده‌های بسیار پیچیده‌تر مانند یادآوری وقایع، قضاوت بر مبنای ارزش‌ها، شبیه‌سازی آینده‌های محتمل ، تمایل به جفت‌‌یابی و مانند اینها دخیل‌هستند.

و در چنین جاهایی رمزگشایی از این پیام‌های الکتریکی بسیار مشکل می‌شود.

چالشی که در اینجا با آن روبرو هستید مانند این است که شما سرپوش یک کامپیوتر را بردارید، و با اندازه‌گیری فعالیت چند ترانزیستور درون آن که میان دو ولتاژ بالا و پایین نوسان می‌کند، بخواهید محتوای صفحات اینترنتی را که فرد کاربر این کامپیوتر در حال مرور کردن آنها است، حدس بزنید!

احتمال دارد که اطلاعات ذهنی ما نه در سلول‌هایی منفرد بلکه در گروه‌هایی از سلول‌ها و الگوهای فعالیت‌های آنها ذخیره شود.

اما در حال حاضر روشن نیست که چگونه می‌توان مشخص کرد که کدام نورون‌ها به یک گروه خاص تعلق دارند یا نه ؛ و بدتر اینکه تکنولوژی‌های فعلی (مانند قراردادن مستقیم الکترودهای ظریف درون مغز) برای اندازه‌گیر ی همزمان فعالیت‌های چند هزار نورون مناسب نیستند.

حتی بررسی اتصالات یک نورن منفرد هم آسان نیست. یک نورون معمولی در قشر مغز از حدود 10000 نورون دیگر پیام دریافت می‌کند.

گرچه تغییرات ولتاژ الکتریکی می‌تواند به سرعت پیام‌ها را در مغز هدایت کند، این ضربان‌های الکتریکی ممکن است تنها شیوه – یا حتی شیوه اصلی – انتقال اطلاعات در دستگاه عصبی نباشد.

پژوهش‌های آینده‌نگر در حال بررسی سایر انتقال‌دهنده‌های احتمالی اطلاعات هستند، از جمله: سلول‌های گلیال ( سلول‌های مغزی که اطلاعات نسبتا کمی از آنها داریم و نسبت به نورون‌ها یا سلول‌های تخصص‌یافته عصبی ده برابر تعداد بیشتری دارند)، سایر انواع سازوکارهای پیام‌رسانی میان سلول‌ها ( مانند پپتیدها و سایر مواد شیمیایی به تازگی کشف‌شده) و آبشارهای بیوشیمیایی که درون سلول‌ها رخ می‌دهند.

Discover Magazine

[دل تنگم]

يك جراح و متخصص گوش، حلق و بيني با اشاره به شيوع يك درصدي ناشنوايي و پنج درصدي اختلالات شنوايي در حد متوسط در جوامع بشري در ادامه مصرف دارو و ابتلا به برخي عفونت‌ها در دوران بارداري را در بروز ناشنوايي موثر برشمرد و افزود: از اين رو حتي ساده ترين داروها در دوران بارداري منع مصرف دارد.

دكترعلي اصغر شيرازي، در آستانه 9 مهر روز جهاني ناشنوايان، علل ناشنوايي زير پنج سال را غالبا ارثي و مادرزادي دانست و افزود: شناسايي زودهنگام اختلالات شنوايي براي درمان مناسب تا حداكثر سن 6 ماهگي از اهميت فراواني برخوردار است. به نحوي كه در بسياري از جوامع با استفاده از شيوه‌هاي متعدد افراد پرخطر را غربالگري مي‌كنند.

اين عضو هيات علمي دانشگاه، در تشريح علل ناشنوايي با اشاره به اين كه گاهي ناشنوايي علامتي از يك سندرم به شمار مي‌رود، گفت: به عنوان مثال ناشنوايي به همراه اختلالات اسكلتي صورت و بدن، مشكلات كليوي، عصبي، چشم و غدد و به ويژه تيروييد ديده مي‌شود.
وي، بروز عفونت‌هايي چون سرخجه، توكسوپلاسموز، مصرف برخي آنتي بيوتيك‌ها، داروهاي ضد صرع و قلبي را در بروز ناشنوايي مادرزادي موثر برشمرد و يادآور شد: ناشنوايي ناشي از عوارض زايمان‌هاي سختي كه طي آن اكسيژن رساني به نوزاد دچار اختلال مي‌شود، زردي‌هاي شديد منجر به تخريب شنوايي و عفونت‌هاي دوران شيرخوارگي نظير مننژيت، سرخك، سرخجه است.

دكتر شيرازي، با بيان اين كه ناشنوايي پس از پنج سالگي متفاوت از دوران بزرگسالي نيست، افزود: برخي بيماري‌هاي ارثي در سنين بلوغ تظاهر مي‌يابند به عنوان مثال بيماري ارثي اتواسكلروز (سخت شدن استخوانچه‌هاي داخلي گوش) با شيوع بيشتر در بانوان و در هنگام بلوغ است.

اين جراح و متخصص گوش، حلق و بيني محيط‌هاي كاري پر سر و صدا چون فرودگاه، محيط‌هاي صنعتي و دريافت امواج صوتي بيش از حد مجاز (بيش از 85 دسي بل) را در بروز پديده ناشنوايي موثر دانست و يادآور شد: با افزايش سن و فرسودگي، فرسايش سلول، اعصاب شنوايي فرد به پيرگوشي هم مبتلا مي‌شود.

به گفته وي، استفاده نوجوانان از هدفون‌هاي با فركانس بالا در بروز اختلالات شنوايي موثر است.

دكتر شيرازي، در پايان با اشاره به بروز حالتي چون اوتيت سروزي يادآور شد: در اين وضعيت ماده سختي در پشت پرده گوش بدون درد ايجاد مي‌شود كه باعث كاهش نامحسوس شنوايي در كودك مي‌شود.

[دل تنگم]

رييس مركز تحقيقات بيماريهاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي از توزيع واكسن آنفلوآنزا در داروخانه‌هاي سراسر كشور خبر داد.

دكتر داوود يادگاري با اعلام اين خبر گفت: با توجه به آغاز فصل سرما و شيوع آنفلوآنزا بهترين روش جلوگيري از ابتلا به اين بيماري پيشگيري از ابتلا به آن است كه مناسب‌ترين شيوه پيشگيري واكسيناسيون در برابر اين بيماري است.

وي به افراد در معرض خطر توصيه كرد: پس از مشورت با پزشك معالج خود نسبت به واكسيناسيون اقدام كنند.
دكتر يادگاري افراد بالاي 65 سال، كودكان بالاي شش ماه و زير پنج سال (با نظر متخصصان اطفال)، مبتلايان به بيماريهاي قلبي و ريوي، ديابت، كليوي و اشخاصي كه به ساير بيماريهاي مزمن دچار هستند، مادران باردار، كودكان مبتلا به آسم، پرسنل مراكز درماني و شاغلان خانه‌هاي سالمندان و عده‌اي كه مراقبت از سالمندان را عهده دار هستند به عنوان افراد در معرض خطر برشمرد كه واكسيناسيون آنان ضروري است.

وي اضافه كرد: اين افراد مي‌بايست هر سال پيش از شروع سرما - اواخر شهريور و اوايل مهرماه - در برابر ويروس آنفلوآنزا واكسينه شوند.

دكتر يادگاري تصريح كرد: ويروس آنفلوآنزا به دليل مسري بودن به سرعت منتشر مي‌شود و با وجود آن كه خود به خود بهبود مي‌يابد به دليل گستردگي انتشار ويروس، لطمه‌هاي زيادي به فرد و جامعه مي‌زند كه شايع‌ترين آن پديده غيبت از محل كار و مدرسه در بزرگسالان و كودكان است.

وي ادامه داد: ويروس اين بيماري در ابتدا سيستم دستگاه تنفسي را مبتلا كرده و پس از آن مي‌تواند وارد تمام بدن شده و با علايمي از قبيل تب بالاي ناگهاني، سر درد، درد عمومي بدن و عضلات، گلو درد، سرفه‌هاي خشك،‌ گرفتگي و آب ريزش بيني و در برخي كودكان با عوارض گوارش همچون تهوع، اسهال و استفراغ ظهور مي‌يابد.

به گفته رييس مركز تحقيقات بيماريهاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، بيماري آنفلوآنزا در افرادي كه بيماري زمينه‌اي دارند، مي‌تواند با شدت و مشكلات بيشتري همراه بوده كه عوارض عفونت ريوي ناشي از تهاجم ويروس يا عفونت ثانويه ريوي، سينوزيت، عفونت گوش و ... در گروهي كه بيماري زمينه‌اي قلبي و ريوي دارند، باعث تشديد آن بيماري مي‌شود.

وي با تاكيد بر رعايت بهداشت فردي و شست و شوي دست‌ها اظهار داشت: توصيه مي‌شود، مبتلايان به آنفلوآنزا پس از ابتلا در خانه استراحت كرده تا از شيوع بيماري جلوگيري شود، همچنين از حضور در محيط‌هاي شلوغ و پر تجمع بپرهيزند.

[دل تنگم]

پژوهشگران براي اولين بار به رابطه مستقيم بين بيش فعالي در كودكان و اختلال در حس بويايي آنها پي برده‌اند.

اين پژوهشگران مي‌گويند؛ كودكان بيش فعال با مشكل در حس بويايي دست به گريبان هستند و توانايي آنها در تشخيص بوها كاهش پيدا مي‌كند.

در اين پژوهش يك ساله 88 كودك شش ساله تحت مطالعه و آزمايش قرار گرفتند.

البته 44 نفر از اين اطفال دچار اختلال بيش فعالي نقصان توجه مبتلا بودند.

پژوهش فوق كه از سوي متخصصان دانشگاه ملبورن و انستيتو تحقيقاتي اطفال موردوخ در استراليا انجام گرفته نشان مي‌دهد، در كودكان مبتلا به اختلال بيش فعالي نقصان توجه يا ADHD توان شناسايي بوها كاهش پيدا مي‌كند.

اين تحقيق در مجله روانشناسي كلينيكي منتشر شده است. در اين پژوهش آزمايشات ساده بويايي روي مواد معمولي مانند شكلات، پيتزا و پرتقال صورت گرفت.

محققان مي‌گويند: بر اساس نتايج آزمايشات نقص در حس بويايي در كودكان مبتلابه ADHD به مراتب بيشتر است.

برخي ديگر از محققان نيز خاطرنشان كردند كه مشكلات مشابه در تشخيص بوها در مبتلايان به اختلالات رشد عصبي مانند افراد مبتلا به شيزوفرني هم مشاهده مي‌شود.

به اين ترتيب پژوهشگران مي‌توانند به ميزان قابل توجهي از روش بررسي حس بويايي به عنوان شيوه‌اي مناسب براي تشخيص احتمال ابتلا به اختلالات رواني - عصبي استفاده كنند. هم چنين مي‌تـوان از تست بويايي به عنوان وسيله‌اي براي معاينه كودكان مبتلا به ADHD استفاده كرد هر چند كه نمي‌توان آن را جايگزين درمانهاي فعلي نمود.

[دل تنگم]

پيرو اطلاع رساني‌هاي قبلي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني زاهدان در خصوص شناسايي آلودگي التور در تعدادي از اتباع بيگانه غيرمجاز، با واکنش به موقع اين دانشگاه، بحران مهار شده و از انتقال آلودگي به مناطق مسکوني استان سيستان و بلوچستان و مناطق مرکزي کشور ممانعت به عمل آمده است.

بنا بر اطلاعيه دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني زاهدان، متعاقب انتقال دو تبعه خارجي مبتلا به اسهال به يکي از بيمارستان‌هاي تخصصي دانشگاه که توسط عوامل نيروي انتظامي انجام شد، زنجيروار ستاد بحران در واحدهاي بهداشتي و درماني استان فعال شد و به موازات انجام اقدامات تشخيص و درماني براي اين دو بيمار، اکيپ‌هاي ويژه عملياتي براي بررسي آلودگي احتمالي در مسير تردد اين دو نفر اعزام شد.

همزمان با فعاليت‌هاي گسترده بيماريابي در مناطق بياباني و کوهستاني اطراف زاهدان، بيمارستان صحرايي دانشگاه در منطقه تل سياه به عنوان يکي از اصلي ترين مسيرهاي تردد اتباع بيگانه غيرمجاز و قاچاقچيان انسان در فاصله زماني کمتر از سه ساعت احداث شد؛ همچنين تعداد بيشتري از اتباع غيرمجاز خارجي که در اثر گرسنگي، تشنگي، گرمازدگي و اسهال دچار ضعف شديد عمومي شده بودند توسط اکيپ‌هاي عملياتي اين دانشگاه از منطقه جمع آوري و به مراکز درماني دانشگاه منتقل شدند که در حال حاضر، اکثر اين افراد پس از دريافت خدمات درماني و حمايتي با حال عمومي مساعد براي طي مراحل قانوني طرد از کشور در اختيار نيروي انتظامي جمهوري اسلامي قرار گرفته‌اند.

بر اساس گزارش‌هاي رسيده در 24 ساعت گذشته، هيچ مورد جديدي از بيماري التور در استان گزارش نشده و تمامي موارد قبلي نيز مربوط به اتباع خارجي بوده است؛ اما لازم است تا هموطنان براي حفظ سلامت خود، توصيه‌هاي کارشناسان سامانه بهداشت و درمان را با جديت بيشتري رعايت كنند.

شست و شوي مرتب دستها به ويژه قبل از صرف غذا و پس از اجابت مزاج، شست و شو و ضدعفوني کردن ميوه و سبزي بر اساس دستورالعمل‌هاي بهداشتي، نظارت بر سالم بودن آب مصرفي و پيشگيري از پراکندگي فاضلاب در اماکن مسکوني و معابر عمومي، از مهم ترين توصيه‌هاي اين دانشگاه به هموطنان عزيز است.

گفتني است، اندازه گيري روزانه ميزان کلر در آب مصرفي لوله کشي تمامي روستاهاي استان، توزيع مناسب محلول کلر يک درصد در خانه‌هاي بهداشت و مراکز بهداشتي درماني روستايي و آمادگي کليه اين مراکز و بيمارستان هاي تابعه دانشگاه براي پذيرش بيماران اسهالي همچنان ادامه دارد و از هموطنان در خواست مي‌شود تا وقوع هر گونه بيماري اسهالي در اطرافيان، به ويژه اتباع غيرمجاز خارجي را به مراکز بهداشتي درماني و يا شماره تلفن 115 گزارش دهند.