خرازيها: كاش تلويزيون سريالهاي دهه 60 را در ماه رمضان پخش ميكرد
خبرگزاري فارس: يك منتقد با بيان اين كه مجموعههاي ماه مبارك رمضان امسال بيشتر نوعي رفع تكليف بود، گفت: سيما اگر سريال مناسبي براي اين ايام نداشت، ميتوانست از سريالهاي محبوب دهه 60 براي جلب نظر نسل جديد و تجديد خاطره نسل قديم استفاده كند.
شهرام خرازيها در گفتوگو با خبرنگار راديو و تلويزيون فارس، در مورد مجموعههاي ماه مبارك رمضان گفت: مجموعه تلويزيوني «نردبام آسمان» قرار نبود در ماه مبارك رمضان پخش شود و همان طوري كه كاملاً از ظاهر اين سريال مشخص است، تناسب خاصي هم با ماه مبارك رمضان ندارد.
وي افزود: تلويزيون فيلمهاي زيادي در اختيار داشت كه تناسب هم داشتند؛ اما سوال اينجاست كه سازماني با اين همه وسعت و اين حجم توليد تله فيلم چه جور با وجود اينكه اين همه هزينه ميكند؟ سه سريالي كه هر زمان ديگري ميشد پخش شود را روي آنتن ميفرستد.
از يك ماه مانده به شروع ماه مبارك رمضان، مدام برنامهها تغيير ميكرد و گزينهها مختلف مطرح ميشد؛ حتي روي تعداد سريالها هم اتفاق آرا وجود نداشت كه همه اينها نشان ميدهد كه اين كار كارشناسي نشده و صورت عملي پيدا نكرده است.
خرازيها گفت: صداوسيما آرشيو خوبي از سريالهاي دهه 60 در اختيار دارد، دهه60، زماني بود كه هنوز فرهنگ ما خط و مشي مشخصي نداشت، آن سريالها خاطرهانگيز هستند؛ كما اين كه ما شاهديم بخشي از اين سريالهاي خاطره انگيز در برنامه «نقره» پخش ميشود. پخش اين سريالها در ايام ماه مبارك رمضان نيز براي نسل جديد تازه بود؛ چرا كه آن زمان دسترسي به سيدي وجود نداشت. براي نسل قديم هم خيلي خاطره انگيز ميتوانست باشد و اين يك راهكار مناسبي بود كه متأسفانه سيما اين كار را هم انجام نداد.
وي در ادامه درباره سريالهاي امسال افزود: قرار بود «نردبام آسمان» به وسيله يدالله صمدي كارگرداني شود؛ در واقع «نردبام آسمان» مكمل مجموعه تلويزيوني و فيلم سينمايي «شهر آشوب» بود، اما معلوم نيست به چه علت يدالله صمدي، اين پروژه را رها كرد و در ادامه، پروژه «نردبام آسمان» را به دست محمد حسين لطيفي سپردند. ظاهراً كار يدالله صمدي در «شهر آشوب» زياد مورد توجه تهيه كننده قرار نگرفته بود و به همين دليل ادامه كار را به محمد حسين لطيفي سپردند و به نظر ميرسد اين جابجايي، نتيجه بخش بوده و هدف تهيه كننده را برآورده كرده است.
خرازيها تصريح كرد: در مقايسه اين دو سريال با هم ديده ميشود كه در «شهر آشوب» آدمها خيلي تخت، يكنواخت و پرداخت نشده هستند؛ اما در «نردبام آسمان» به شخصيتپردازي بهاي بيشتري داده شده و آدمها عمق داشته و در عين حال از پرداخت مناسبي برخوردارند و به زبان ديگر، آدمها هويت كاملاً مشخصي دارند. به نظر ميرسد محمد حسين لطيفي در «نردبام آسمان» تا حدود زيادي تحت تأثير سريالهاي تاريخي ايراني بوده كه تاكنون از سيما پخش شده است، بهويژه سريالهاي داوود مير باقري و مشخصاً سريالهاي «مسافر ري» و «امام علي (ع)». شايد يكي ديگر از مسائلي كه به اين مسئله دامن زده، استفاده از «ويشكا آسايش» (آي بانو) در نقش زني فتنهگر است.
وي گفت: «انوشيروان ارجمند» نيز در كاراكتري منفي، بسيار به نقشهاي منفي او در همكارهاي قبلياش با «داوود مير باقري» نزديك است.
اين منتقد خاطرنشان كرد: «نردبام آسمان» در واقع قرار بود بيوگرافي تصويري «غياثالدين جمشيد كاشاني»، منجم معروف باشد، اما ما مشاهده ميكنيم كه علاوه بر اين كه اين بيوگرافي براي ما تصوير شده، در كنار آن داستانهاي فرعي مختلف نيز وجود دارد كه از اين بيوگرافي فراتر ميرود. شايد يكي از معدود مواردي است كه ما در يك سريال تاريخي ايراني شاهد آن هستيم كه به نقش مردم در وقايع تاريخي بها داده ميشود، يعني شخصيتها منحصر به چند شاه و عمارت باشكوه نيست، كه شاهها فقط در اين كاخها به مانور بپردازند، بلكه دوربين به عمق زندگي مردم رفته و ما شاهد هستيم كه مردم در همه امور دخالت دارند و اين از امتيازات «نردبام آسمان» به شمار ميرود.
وي با بيان اين كه فراز و نشيبها در «نردبام آسمان» خوب هدايت و چيده شده است، گفت: تا بدين جاي «نردبام آسمان»، اين طور به نظر ميرسد كه اين سريال ميتواند تماشاگر را با خود همراه كند و اين انگيزه را به وجود آورد كه هر شب وقايع را پيگيري كند و هيجان لازمه را در اتفاقات مختلف دارا است، ضمن اين كه خاصيت خود را دارد و تكرار روايتهاي تاريخي نيست.
خرازيها تصريح كرد: به لحاظ سوژهپردازي، يكسري ابتكارهايي در «نردبام آسمان» وجود دارد كه در سريالهاي قبل تاريخي كمتر با آن برخورد داشتيم. مثلاً روابط اعضاي خانواده در بطن تاريخ، خوب پيوند خورده و كالبد شكافي روحي خوبي صورت گرفته است.
وي افزود: «نردبام آسمان» ميتوانست در بحث طبابت پدر «غياثالدين كاشاني» (داريوش كاردان)، ميپردازد شباهتهايي داشته باشد به مجموعه «بو علي سينا» ساخته «كيوان رهگذار»، كه يك نمونه دمدستي بود براي تقليد، اما عملاً اين تقليد در «نردبام آسمان» صورت نگرفته، يعني بيان يك سوژه پزشكي به تقليد آنچناني گرايش پيدا نميكند و در اين بخش «نردبام آسمان»، نوآوري و خلاقيت دارد.
اين منتقد ادامه داد: «نردبام آسمان» در ماجراپردازي، زبان مستقل خود را حفظ كرده است و شباهت با سريالهاي ديگر را اجتناب ناپذير ميكند.
وي گفت: «نردبام آسمان» اين خطر را داشت كه تئاتري شود اما خوشبختانه تمهيداتي در اين زمينه انديشيده شده است. به طور مثال استفاده نكردن از دوربين ثابت، تحرك ماجرا و استفاده از لوكيشنهاي خارجي، مجموعه را از دام تئاتري شدن رهانيده است، ضمن اينكه محمد حسين لطيفي، اين مجموعه را زماني كار كرده كه تجارب زيادي را گذرانده، به مرز پختگي رسيده و تسلط تكنيكي دست پيدا كرده است و نمود آن در «نردبام آسمان» ديده ميشود.
وي در مورد مسائل فني سريال «نردبام آسمان» اظهار داشت: موسيقي خيلي خوب كار شده ، موسيقي، ترجمه شنيداري احساس كاراكترها نيست و در واقع مكمل تصاوير است. جنبه تزئيني، اضافي و حاشيهاي ندارد و در مجموع به وظيفه خودش عمل ميكند. در مجموع «نردبام آسمان» ريتم مناسبي دارد و سريال از ريتم نميافتد، چرا كه به محض اينكه ماجرا به ايستايي و سكون ميرسد، با تمهيداتي كه انديشيدهاند، اتفات جديدي رخ ميدهد و فرد جديدي وارد داستان ميشود و از سقوط ريتم سريال به اين طريق جلوگيري ميشود.
وي بيان داشت: «نردبام آسمان» ميتوانست خيلي پرهزينه باشد، اما با تمهيدات لازم و حداقل هزينه نهايتاً نتيجه خود را گرفتهاند.
وي همچنين خاطرنشان كرد: تصوير، دكور و آكساسوار، شكوه يك مجموعه تاريخي و تأثير گذاري خاص خود را دارند.
اين منتقد در مورد بازيهاي در «نردبام آسمان» نيز گفت: به نظر ميرسد در بازيها امتياز خاصي وجود نداشته باشد. شايد يكي از علتهاي اين مسئله انتخاب بازيگرهاي نامناسب است.
وي تصريح كرد: «وحيد جليلوند» چهرهاي شاخصي نيست، چرا كه براي اين نقش كم ميآورد و نتوانسته از پس اين نقش بربيايد، بنابراين بهتر بود از چهره شناختهتري استفاده ميشد. همچنين «داريوش كاردان» با سابقه ذهني و طنز، خيلي جا نميافتد و در اين سريال، انعطاف خاصي در چهره وي نميبينيم. گويي در ميان پرده دارد به ايفاي نقش ميپردازد. در بازي «زهرا سعيدي» هم چيز خاصي نميبينيم چرا كه كاراكتر كليشهاي است و سوژهاي تكراري دارد؛ «ويشكا آسايش» (آي بانو)، جلوه ديگري از نقشهاي منفي را ايفا ميكند؛ «انوشيروان ارجمند» علاوه بر بازي خوبي كه ارائه ميدهد، باز هم در نقش آدمهاي خبيث با همان ديالوگها و فيگور ظاهر شده است؛ «شبنم قلي خاني» هم نقش كليشهاي دارد و نتوانسته خلاقيتي زيادي ارائه دهد؛ «مير حسين معلومي» شايد تنها هنرپيشهاي است كه ميشود رويش مانور داد، به نظر ميرسد تلاش كرده يك مقداري از كليشه خان ستمگر فاصله بگيرد و تصويري متفاوت از اين فرد قدرتمند ارائه دهد، ايستهايي كه در صحنههاي داخلي دارد، طرز بيان در صحنههاي مختلف كاملاً متفاوت است و يكنواخت نيست و در بازي او اهميت لوكيشن ديده ميشود.
وي ادامه داد: «محمدرضا داوودنژاد» هم نقش يك كاراكتر كميك را خوب درآورده است، به خصوص در استفاده از صداي خودش و چه خوب كه از دوبلور استفاده نشده است؛ «محمدرضا داودنژاد» روي صداي خود خوب كار كرده؛ به نحوي كه گفتار و حركت را تلفيق كرده است.
وي گفت: در مجموع بازيها در «نردبام آسمان» چنگي به دل نميزند و به غير از «ميرحسين معلومي» و «محمدرضا داودنژاد» شتابزدگي در ديگر بازيها كاملاً ديده ميشود.
خرازيها در مورد سريالهاي در حال پخش ماه مبارك رمضان امسال نيز گفت: در مجموع سريالهاي ماه مبارك رمضان امسال رفع تكليف بود، چرا كه اعتراضاتي در سال قبل صورت گرفت و پخش زياد سريالها به حضور مردم در اماكن مذهبي خدشه وارد ميكرد، به همين خاطر ميبينيم كه امسال فاصله زماني سريالها زياد شده است؛ اما هر سه سريالي كه در حال پخش است، هيچ ربطي به ماه مبارك رمضان ندارد و ميشد سه سريال مناسبتي ديگر پخش شود، در صورتي كه ما شاهديم در كشورهاي عربي سريالهاي جديد با سوژههاي غير كليشهاي در حال پخش است و مشكلي هم ندارد، اما در كشور ما امسال تناسب با ماه مبارك رمضان را از دست داد و ما شاهد پخش برنامهريزي نشدهاي بوديم.
خرازيها گفت: مجموعه «عبور از پاييز» به نوعي تكرار سريال «مثل هيچ كس» ساخته «عبدالحسن برزيده» است. حضور «چنگيز جليلوند» كه چهره موجهي نيست؛ چون همانطور كه مرحوم «فردين»، ما را بلافاصله ياد فيلم فارسي ميانداخت، بهنظر من «چنگيز جليلوند» شخصيتي است كه بهواسطه نقش پررنگي كه در دوبله فيلمهاي تجاري داشته، بيننده را ياد سريالهاي قبل از انقلاب مياندازد.