سوختگي با آب جوش ، الكتريكي ، شيميايي ، در اثر اشعه ، سوختگي‌هاي راه تنفسي
سوختگي‌هاي شديد و سوختگي با آب جوش
در درمان سوختگي‌هايي كه عميق يا وسيع هستند، مراقبت كافي به عمل آوريد. هرچه طول مدت سوختگي بيشتر باشد، شدت آسيب هم بيشتر خواهد بود. اگر مصدوم در جريان آتش‌سوزي دچار سوختگي شده است، بايد فرض كنيد كه دود يا هواي داغ به دستگاه تنفسي نيز آسيب رسانده است (مبحث « سوختگي‌هاي راه تنفسي » را ببينيد). اولويت‌ها عبارتند از: شروع سريع خنك‌سازي سوختگي و بررسي تنفس. مصدومي كه دچار سوختگي شديد يا سوختگي با آب جوش شده است، به احتمال يقين دچار شوك خواهد شد و بايد تحت مراقبت بيمارستاني قرار بگيرد. صرف نظر از سن مصدوم، امكان آسيب غيرتصادفي بايد هميشه مدنظر قرار بگيرد. جزييات را به دقت ثبت كنيد. لباس‌هايي را كه از تن مصدوم خارج كرده‌ايد، براي تحقيقات آتي حفظ كنيد.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
متوقف كردن سوختگي و تسكين درد
باز نگه داشتن راه تنفسي
به حداقل رساندن خطر عفونت
فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان و جمع‌آوري اطلاعات براي نيروهاي خدمات اورژانس
به‌دنبال نشانه‌هاي اشكال در تنفس بگرديد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد).
۱) به مصدوم كمك كنيد تا دراز بكشد. در صورت امكان، سعي كنيد از تماس ناحيه دچار سوختگي با زمين، ممانعت به‌عمل آوريد.
۲) حداقل به مدت ۱۰ دقيقه، (محل سوختگي را با مقدار زيادي از يك مايع خنك، خيس كنيد اما انتقال مصدوم به بيمارستان را به تأخير نيندازيد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.
۳) خنك‌سازي محل سوختگي را تا زمان تسكين درد، ادامه دهيد.
۴) در صورت امكان، دستكش يكبار مصرف بپوشيد. قبل از آنكه بافت‌ها شروع به تورم كنند، به آرامي وسايلي مثل حلقه، ساعت، كمربند، كفش يا لباس‌هاي در حال سوختن را خارج كنيد. با دقت لباس‌هاي سوخته شده را از تن خارج كنيد (مگر آنكه اين لباس‌ها به محل سوختگي چسبيده باشند).
۵) روي محل آسيب ديده را با يك پانسمان استريل بپوشانيد تا در برابر عفونت محافظت شود. اگر پانسمان استريل در دسترس نيست، از يك باند مثلثي تا شده، قسمتي از يك ملحفه يا پلاستيك نازك آشپزخانه (دو دور اول لوله را كنار بگذاريد و بقيه را به‌طور طولي روي محل سوختگي قرار دهيد) استفاده كنيد. مي‌توان از كيسه پلاستيكي تميز براي پوشاندن دست يا پا استفاده كرد؛ اين كيسه را به كمك باند يا چسب نواري كه روي خود پلاستيك مي‌بنديد (نه روي پوست)، محكم كنيد.
۶) جزييات آسيب‌هاي مصدوم را جمع‌آوري و ثبت كنيد. علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را به‌طور مرتب كنترل و ثبت كنيد .
بدن مصدوم را بيش از حد خنك نكنيد چون ممكن است درجه حرارت بدن را تا سطح خطرناكي پايين بياوريد. اين خطر، به ويژه شيرخواران و سالمندان را تهديد مي‌كند.
لباس‌هايي را كه به محل سوختگي چسبيده‌اند، خارج نكنيد؛ (با اين كار) امكان دارد صدمات بيشتري وارد كنيد و راه ورود عفونت را به محل سوختگي باز كنيد.
به محل سوختگي به هيچ صورت دست نزنيد.
از به كار بردن موادي مثل لوسيون، پماد، روغن يا نوارچسب (زخم‌بندي) روي محل سوختگي، خودداري كنيد.
اگر مصدوم دچار سوختگي صورت شده است، روي موضع آسيب را نپوشانيد؛ اين كار مي‌تواند موجب رنج مصدوم و انسداد راه تنفسي شود. تا زمان رسيدن نيروي امدادي، با استفاده از آب، موضع را خنك كنيد تا درد تخفيف پيدا كند.
۷) در زماني كه منتظر رسيدن نيروهاي امدادي هستيد، به مصدوم اطمينان خاطر بدهيد و در صورت بروز شوك ، به درمان آن بپردازيد.
سوختگي‌هاي خفيف سطحي اغلب ناشي از حوادث خانگي (مثلاً دست زدن به يك اتوي داغ يا ريزش آب جوش روي پوست) هستند. بسياري از سوختگي‌هاي سطحي را مي‌توان با ارايه كمكهاي اوليه به صورتي موفقيت‌آميز درمان كرد؛ اين سوختگي‌ها به‌طور طبيعي بهبود خواهند يافت. با اين حال، اگر در مورد شدت آسيب نگران هستيد، به مصدوم توصيه كنيد كه به يك پزشك مراجعه كند (مبحث « ارزيابي سوختگي » را ببينيد). تاول‌ها ممكن است مدتي پس از سوختگي تشكيل شوند. اين «حباب‌هاي» ظريف، در اثر نشت مايع بافتي (سرم) به داخل محل سوختگي (درست زير سطح پوست) ايجاد مي‌شوند. هرگز نبايد تاولي را بتركانيد چون (با اين كار،) عفونت را وارد زخم مي‌كنيد.
درد درموضع سوختگي مورد زير ممكن است ديرتر ظاهر شود:
بروز تاول روي پوست دچار سوختگي
به حداقل رساندن خطر عفونت
از تركاندن تاول‌ها يا هرگونه دست زدن به موضع آسيب‌ديده خودداري كنيد.
از قرار دادن پانسمان چسبدار (چسب زخم) يا نوارچسب روي پوست خودداري كنيد؛ وسعت سوختگي ممكن است گسترده‌تر از آن چيزي باشد كه در ابتدا به‌نظر مي‌رسد.
از پماد يا روغن استفاده نكنيد؛ اين وسايل ممكن است به بافت‌ها صدمه بزنند و خطر عفونت را افزايش دهند.
۱) به مدت حداقل ۱۰ دقيقه، منطقه آسيب‌ديده را با آب سرد بشوييد تا سوختگي متوقف شود و درد تسكين پيدا كند. اين عمل، اثربخش‌تر از استفاده از اسپري‌ها است. در صورتي كه آب در دسترس نباشد، مي‌توان از هر مايع سرد و بي‌ضرر (مثل شير يا نوشيدني‌هاي كنسرو شده) استفاده كرد.
۲) در صورت امكان، دستكش يكبار مصرف بپوشيد. قبل از آنكه موضع آسيب‌ديده شروع به تورم كند، هرگونه وسايل زينتي، ساعت، كمربند يا لباس‌هاي تنگ را به آرامي خارج كنيد.
۳) موضع را با يك پانسمان استريل يا يك تكه پارچه تميز بدون كرك بپوشانيد و آن را به كمك باند در محل نگه داريد. يك كيسه پلاستيكي يا سلفون آشپزخانه را مي‌توان به‌عنوان پوشش موقت مناسب به‌كار برد. سلفون آشپزخانه را به صورت طولي قرار دهيد تا در صورت تورم بافت، روي موضع فشار وارد نكند.
تاول تاول را معمولاً بايد درمان كرد. با اين حال، اگر تاول‌ها شكافته شوند يا در شرف تركيدن بودند، يك پانسمان غيرچسبي كه اندازه آن وسيع‌تر از حدود تاول است، روي آن قرار دهيد. پانسمان را تا زمان فروكش كردن تاول، در محل باقي بگذاريد.
سوختگي‌هاي صورت و سوختگي‌هاي داخل دهان و حلق، بسيار جدي هستند چون راه هوايي در اين سوختگي‌ها به سرعت دچار تورم مي‌شود. معمولاً نشانه‌هاي سوختگي آشكار هستند. با اين حال، در مواردي كه سوختگي در يك فضاي بسته روي داده است، به دليل آنكه امكان دارد مصدوم گاز يا هواي داغ را استنشاق كرده باشد، بايد هميشه به آسيب راه تنفسي مشكوك شويد. در موارد شديد، هيچ درمان خاصي از عهده ارايه‌كننده كمكهاي اوليه برنمي‌آيد؛ تورم مي‌تواند به سرعت راه تنفسي را مسدود كند و خطر خفگي وجود دارد. كمكهاي طبي فوري و تخصصي ضروري هستند.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
دوده در اطراف دهان و بيني
قرمزي، تورم يا حتي سوختگي زبان
آسيب به پوست اطراف دهان
باز نگه داشتن راه تنفسي
فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان
اگر مصدوم بي‌هوش شد، راه تنفسي را باز و تنفس را كنترل كنيد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد). اگر مصدوم نفس مي‌كشد، او را در وضعيت بهبود قرار دهيد.
۱) با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. به افسر مسؤول بگوييد كه مشكوك به سوختگي راه تنفسي هستيد.
۲) گام‌هاي ممكن براي بهبود جريان هواي مصدوم (مثل شل كردن لباس‌هاي اطراف گردن) را طي كنيد.
۳) از يخ يا مقادير كم آب سرد براي كاهش تورم و يا درد استفاده كنيد.
۴) به مصدوم اطمينان خاطر بدهيد. تا رسيدن نيروهاي امدادي، علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كنيد .
با عبور الكتريسيته از داخل بدن، ممكن است سوختگي رخ دهد. بيشترين آسيب قابل مشاهده در نقاط ورود و خروج جريان برق ظاهر مي‌شود. با اين حال، امكان دارد ردّي از آسيب داخلي هم وجود داشته باشد. محل و جهت جراحات ورودي و خروجي، در مورد مكان احتمالي و وسعت آسيب پنهان و نيز درجه شوك (كه احتمالاً مصدوم دچار آن شده است) اطلاعاتي به شما مي‌دهند. سوختگي الكتريكي ممكن است در اثر صاعقه و يا جريان‌هاي الكتريكي ولتاژ پايين يا ولتاژ بالا ايجاد شود. همچنين شوك الكتريكي مي‌تواند سبب ايست قلبي شود. اگر مصدوم بي‌هوش است، اولويت فوري شما پس از اطمينان از بي‌خطر بودن محل، باز كردن راه تنفسي و كنترل تنفس و گردش خون است.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
سوختگي‌هاي تمام ضخيم همراه با تورم، دوده‌زدگي و زغالي شدن محل‌هاي ورود و خروج جريان برق
اگر مصدوم قرباني «قوس الكتريكي» ولتاژ بالا باشد، يك ته‌مانده قهوه‌اي مسي روي پوست باقي مي‌ماند (اين ته‌مانده را با آسيب اشتباه نگيريد).
فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان
۱) قبل از دست زدن به مصدوم، بايد مطمئن شويد كه تماس با منبع الكتريكي قطع شده است.
۲) به‌منظور خنك كردن سوختگي‌ها، موضع آسيب (در نقاط ورود و خروج جريان برق) را با مقدار زيادي آب سرد بشوييد.
۳) در صورت امكان دستكش يكبار مصرف بپوشيد. به منظور محافظت از سوختگي‌ها در برابر عفونت‌هاي منتقل شونده از راه هوا، روي آنها را با پانسمان استريل، باند مثلثي تا شده يا يك قطعه پارچه تميز بدون كرك بپوشانيد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.
۴) به مصدوم اطمينان بدهيد و در صورت بروز شوك، به درمان آن بپردازيد.
تا زماني كه رسماً به شما اطلاع داده شود كه جريان قطع و مصدوم از برق جدا شده است، به مصدوم ناشي از الكتريسيته ولتاژ بالا نزديك نشويد.
اگر مصدوم بي‌هوش است، راه تنفسي را باز و تنفس را كنترل كنيد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد .
برخي مواد شيميايي مي‌توانند سبب آزردگي، سوختگي يا سوراخ شدن پوست شوند و از اين طريق، صدمات گسترده و گاه كشنده ايجاد كنند. نشانه‌هاي سوختگي شيميايي بر خلاف سوختگي ناشي از حرارت، به آرامي بروز مي‌كنند اما (نحوه ارايه) كمكهاي اوليه مشابه است. بسياري از مواد شيميايي قوي و خورنده در صنعت يافت مي‌شوند اما سوختگي‌هاي شيميايي در منازل هم مي‌توانند روي دهند به‌ويژه در اثر موادي مثل محصولات ظرف‌شويي (شايع‌ترين علت سوختگي قليايي در كودكان)، پاك‌كننده‌هاي فر و رنگ‌برها. سوختگي‌هاي شيميايي هميشه جدي هستند و ممكن است مصدوم به درمان بيمارستاني فوري نياز داشته باشد. درصورت‌امكان، نام و علامت تجاري ماده سوزاننده را يادداشت كنيد. قبل از پرداختن به درمان مصدوم، مطمئن شويد كه محل براي شما و سايرين بي‌خطر است زيرا از برخي مواد شيميايي، گازهاي سمي متصاعد مي‌شود.
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
شواهدي از مواد شيميايي در محل
در ادامه، تغييررنگ، تاول زدن، پوسته‌ريزي و تورم محل آسيب‌ديده
بي‌خطر كردن محل واطلاع دادن به مسؤولان مربوط
زدودن و از بين بردن ماده شيميايي زيان‌بار
فراهم كردن شرايط انتقال به بيمارستان
هرگز در جهت خنثي كردن اسيد يا الكل تلاش نكنيد مگر آن كه براي اين كار آموزش ديده باشيد.
شروع درمان را به دليل جستجو به دنبال يك پادزهر، به تأخير نيندازيد.
۱) مطمئن شويد كه محلي كه مصدوم در آن به‌سر مي‌برد، بي‌خطر است. با تهويه محل، گازها را پراكنده كنيد و در صورت امكان، سر ظرف (محتوي) ماده شيميايي را محكم ببنديد. در صورت لزوم، مصدوم را از محل خارج كنيد.
۲) حداقل به مدت ۲۰ دقيقه، محل سوختگي را بشوييد تا ماده شيميايي پخش و سوختگي متوقف شود. اگر مصدومي را روي زمين درمان مي‌كنيد، دقت كنيد كه آب در زير او جمع نشود.
۳) هنگام شستن محل آسيب، لباس‌هاي آلوده را به آرامي خارج كنيد.
۴) شرايط انتقال مصدوم به بيمارستان را فراهم كنيد. اطمينان حاصل كنيد كه راه تنفسي باز است. علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كنيد . جزييات ماده شيميايي را به اعضاي گروه پزشكي منتقل كنيد. در صورتي كه آسيب در محل كار رخ داده است، به مأمور ايمني و يا گروه خدمات اروژانس اطلاع دهيد.
اين وضعيت وقتي رخ مي‌دهد كه سطح چشم (قرنيه) در اثر مواجهه با پرتو ماوراء بنفش (مثلاً تابش طولاني‌مدت نور آفتاب بازتابيده از روي برف به چشم) دچار آسيب شود. علايم معمولاً به صورت تدريجي ظاهر مي‌شوند و روند بهبود ممكن است تا يك هفته طول بكشد. تابش نور شعله جوشكاري نيز مي‌تواند به سوختگي ناشي از اشعه بينجامد.
درد شديد در چشم(هاي) آسيب‌ديده ممكن است موارد زير نيز وجود داشته باشند:
احساس «سنگ‌ريزه (جسم خارجي)» در چشم(ها)
قرمزي و اشك ريزش از چشم(ها)
فراهم كردن شرايط انتقال به بيمارستان
لنز تماسي را خارج نكنيد.
۱) به مصدوم اطمينان خاطر بدهيد. از او بخواهيد يك پوشش چشمي روي چشم آسيب ديده نگه دارد. اگر تا زمان پيشگيري پزشكي مدتي طول مي‌كشد، با استفاده از باند، اين لايه پوششي را به صورت شل در محل خود ببنديد.
۲) شرايط انتقال مصدوم به بيمارستان را فراهم كنيد.
مسموميت دارويي ، مسموميت با الكل ، مسموميت غذايي
جواب بصورت نقل قول
